Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

• prawidłowe - w zakresie możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzenia części wierzytelności, która została przeznaczona na zakup lokalu mieszkalnego;
• nieprawidłowe - w zakresie możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzenia części wierzytelności, która została przeznaczona na refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe;
• prawidłowe - w zakresie skutków podatkowych otrzymania kwoty tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

18 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 kwietnia 2025 roku o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 2 czerwca 2025 r. - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)A.A.

2)B.B.

Opis stanu faktycznego i jego uzupełnienie

Zainteresowany będący stroną postępowania oraz Zainteresowana niebędąca stroną postępowania, zawarli 25 lutego 2008 roku z Bankiem (…) (dalej jako zwany jako „Bank”) Umowę o Kredyt Hipoteczny nr (…) (dalej zwana jako „Umowa”).

Zgodnie z § 2 ust. 1 Umowy, Kwota kredytu wynosi 345.000.00 PLN. Z ust. 2 wynika zaś, że kredyt jest indeksowany do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku (…) w dniu uruchomienia kredytu lub transzy. Po uruchomieniu kredytu lub pierwszej transzy kredytu wypłacanego w transzach Bank wysyła do Kredytobiorcy pismo, informujące o wysokości pierwszej raty kredytu, kwocie kredytu CHF oraz jego równowartości w PLN zgodnie z kursem kupna CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku (…) w dniu uruchomienia kredytu/transzy, przy czym zmiany kursów walut w trakcie okresu kredytowania mają wpływ na wysokość kwoty zaciągniętego kredytu oraz raty kapitałowo-odsetkowej.

Cel kredytu w Umowie został wskazany następująco:

• Zakup gotowego mieszkania na rynku wtórnym; Kwota 330.000,00 PLN;
• Refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe; Kwota 15.000.00 PLN.

Klienci wystąpili przeciwko Bankowi z roszczeniem w związku z zawarciem, wykonywaniem i treścią Umowy, a w szczególności dochodzą roszczeń o uznanie postanowień Umowy w tym dotyczących zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad indeksacji, wskazując na nieważność tejże Umowy.

Sprawa toczy się przed Sądem Okręgowym (…). W związku z trwającym procesem sądowym, Bank zaproponował zawarcie ugody. Wedle zaproponowanej ugody:

„W księgach rachunkowych Banku na dzień 14 lutego 2025 r. wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosi 82.009, 12 CHF (słownie: osiemdziesiąt dwa tysiące dziewięć 12/100 franków szwajcarskich), z czego kwota kapitału kredytu wynosi 80.179,03 CHF (słownie: osiemdziesiąt tysięcy sto siedemdziesiąt dziewięć 03/100 franków szwajcarskich), a kwota odsetek naliczonych do dnia 14 lutego 2025 r. wynosi 1.830,09 CHF (słownie: jeden tysiąc osiemset trzydzieści 09/100 franków szwajcarskich), co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po kursie 4,4016, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień 14 lutego 2025 r. wynosi 360.971,34 PLN (słownie: trzysta sześćdziesiąt tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt jeden 34/100 złotych polskich). ”

Stosownie zaś do § 2 ust. 2 Ugody „Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 82.009, 12 CHF, tj. w całości, a Kredytobiorca to zwolnienie z długu przyjmuje”

Nabyli Państwo kredytowaną nieruchomość w celach mieszkaniowych i do chwili obecnej zamieszkują w przedmiotowej nieruchomości.

Dodatkowo, zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 1 Ugody „Wobec zawarcia Ugody Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy następujących kwot: 11.300,00 PLN tytułem zwrotu części/całości kosztów postępowania sądowego, o którym mowa w § 1 ust. 3 Ugody, w tym zwrotu opłaty sądowej od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego wynikających z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U.2018.265)/ Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015.1800). Zapłata należności nastąpi w ciągu 14 dni od dnia zawarcia Ugody na rachunek bankowy Kredytobiorcy o numerze: (…)”.

Przedmiotem Państwa zapytania jest umorzenie kredytu. Zgodnie z Ugodą „Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 82.009,12 CHF, tj. w całości, a Kredytobiorca to zwolnienie z długu przyjmuje”. Ugoda została już podpisana. Kredyt został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów. Umorzenie kwoty kredytu dotyczy wszystkich współkredytobiorców - Państwa i skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości. Na kwotę umorzenia składa się kwota kapitału i odsetek nadpłaconych przez Państwa do banku. Przed umorzeniem kredytu nie doszło do jego przewalutowania.

Pytania

1)Czy kwota umorzenia, wynikająca z Ugody, którą Państwo zawarli jest objęta zaniechaniem poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. (Dz.U 2024 poz. 102 t.j.) w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

2)Czy kwota otrzymana przez Państwa tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, spełniają Państwo wszystkie warunki wskazane w Rozporządzeniu, umożliwiające zaniechanie poboru podatku od proponowanej ugody z Bankiem.

Państwa zdaniem: Kwota zwrotu kosztów postępowania sądowego jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie Państwa stanowiska:

W pierwszej kolejności należy odwołać się do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako „Ustawa o PIT”).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak wskazuje zaś art. 10 ust. 1 ustawy o PIT, źródłami przychodów są:

1)stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2)działalność wykonywana osobiście;

3)pozarolnicza działalność gospodarcza;

4)działy specjalne produkcji rolnej;

5)najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

6)kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

7)odpłatne zbycia, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8)działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;

9)niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;

10)inne źródła.

Przechodząc dalej, jak wynika z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14- 5, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30cav art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody z innych źródeł uważa się natomiast w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Należy więc zauważyć, że co do zasady, przychód uzyskany na podstawie zawartej ugody pozasądowej powoduje powstanie przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z tzw. innych źródeł.

Przychodem mogą być wypłacone przez Bank środki na rzecz kredytobiorców, ale może być to także przychód z tytułu umorzenia kwoty zadłużenia (co ma miejsce w Państwa przypadku).

Co również istotne, przychód uzyskany z ugody pozasądowej łączy się z innymi przychodami uzyskanymi z m.in.: umowy o pracę, umowy zlecenia, czy też uchwały o wynagrodzeniu członka zarządu.

Wyjątki od powyższej reguły zostały wskazane w art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, tj. wyłączenie z opodatkowania dochodów:

1)wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o PIT,

2)od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak zostało powyżej wskazane, istnieją wyjątki, w których nie dochodzi do opodatkowania przychodu z zawartej ugody pozasądowej, jeżeli na podstawie przepisów Ordynacja podatkowa wydano rozporządzenie o zaniechaniu poboru podatku.

Dnia 11 marca 2022 r. wydane zostało rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (dalej jako „Rozporządzenie”).

Zgodnie z § 1 ust. 1 Rozporządzenia, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych, wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Jak zaś wynika z ust. 2 ww. paragrafu, kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Idąc dalej, należy zauważyć, że przez jedną inwestycję mieszkaniową rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)gospodarstwa więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

Powyższa instytucja zaniechania poboru podatku dotyczy wyłącznie sytuacji, w której podatnik zawarł umowę kredytu mieszkaniowego. Jak zaś wskazuje § 3 Rozporządzenia, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 (cele mieszkaniowe) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie:

1)do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie,

2)do kredytów udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw,

3)do kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz

4)w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia).

Przekładając powyższe warunki na grunt niniejszej sprawy, w Państwa ocenie, spełniają Państwo wszystkie warunki wskazane w Rozporządzeniu, umożliwiające zaniechanie poboru podatku od proponowanej ugody z Bankiem.

Po pierwsze, kredyt został zawarty przed 2015 r. (dokładniej w 2008 r.). Dodatkowo, został spełniony również warunek zabezpieczenia kredytowej nieruchomości hipoteką. Z informacji przekazanych przez Państwa oraz z treści Umowy z Bankiem wynika również, że kredyt został zaciągnięty na cele mieszkaniowe oraz zamieszkują Państwo w ww. nieruchomości.

Z Umowy kredytowej wynika także, że kredyt zaciągnięty został na jedną inwestycję mieszkaniową. Biorąc zatem pod uwagę, że nie korzystali Państwo z zaniechania poboru podatku na gruncie omawianego Rozporządzenia, należy wskazać, że zawarcie ugody nie spowoduje powstania przychodu co do umorzonej przez Bank kwoty.

Co do uzasadnienia zwolnienia z opodatkowania kwoty uzyskanej tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego należy wskazać, że nie otrzymali Państwo żadnego przysporzenia majątkowego, gdyż w celu wszczęcia postępowania przeciwko bankowi ponieśli koszty opłaty sądowej oraz koszty wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników. Zatem, zwrot umówionej w ugodzie kwoty nie powoduje powstaniem przysporzenia majątkowego po Państwa stronie, a ma na celu jedynie zrekompensowanie wydatków poniesionych przez Państwa w toku postępowania sądowego.

Interpretacja organów podatkowych i orzecznictwo

W interpretacji indywidualnej z 6 marca 2024 r. (sygn. 0112-KDlL2-1.4011.37.2024.2.MKA) , Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że zwrot środków pieniężnych wynikający z zawartej ugody, które wcześniej zostały przekazane na spłatę części rat kredytu hipotecznego, nie stanowi przyrostu majątku. Wynika to z faktu, że zwrot jest ekwiwalentem poniesionych wcześniej wydatków. W związku z tym wypłata tego zwrotu jest neutralna podatkowo na gruncie PIT.

Ponadto interpretacji indywidualnej z dnia 8 sierpnia 2024 r. (sygn. 0112-KDlL2-1.4011.570.2024.3.DJ), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, kwota wypłacana w związku z ugodą zawieraną z bankiem jest neutralna podatkowo, ponieważ stanowi zwrot środków pieniężnych wpłaconych na rzecz banku na poczet kapitału oraz odsetek, spłacając raty kapitału. Organ podkreśla, że otrzymanie środków będących ekwiwalentem wydatków wcześniej poniesionych z własnych środków nie powoduje przyrostu w majątku i tym samym nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniem PIT.

Mając na względzie powyższe, należy uznać Państwa stanowisko za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wskazali Państwo, że na podstawie ugody bank umorzy Państwu istniejące zadłużenie.

Należy zatem przeanalizować skutki podatkowe powyższych czynności.

Umorzenie wierzytelności

Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną Państwu kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) w aktualnie obowiązującym brzmieniu zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 poz. 1912):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Stosownie do § 4a tego rozporządzenia:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Powzięli Państwo wątpliwość, czy z tytułu umorzenia kwoty kredytu będą mogli Państwo skorzystać z zaniechania poboru podatku.

Państwa skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Z przedstawionego przez Państwa opisu wynika, że 25 lutego 2008 roku zaciągnęli Państwo kredyt na zakup lokalu mieszkalnego i refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe.

Z przepisów omawianego Rozporządzenia jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy jednakże mieć na uwadze, że zaciągnięty przez Państwa kredyt został przeznaczony zarówno na nabycie lokalu mieszkalnego, jak i refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe.

Zauważyć należy, że pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame.

Zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel.

Pojęcie kredyt refinansowy implikuje konieczność wcześniejszego zaciągnięcia kredytu, aby później możliwym było zaciągnięcie kredytu refinansowego na jego spłatę. Zatem czynność refinansowania zakupu kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego. Kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego i jest on zabezpieczony na podstawie wartości aktualnie posiadanej nieruchomości. Natomiast zwrot „refinansowanie” oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie, pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako „ponownie” wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie niejako zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów.

Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki.

Przepis ten nie odnosi się natomiast do kredytów hipotecznych zaciągniętych na refinansowanie środków własnych poniesionych na zakup nieruchomości. Tego rodzaju wydatek nie został wymieniony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem w przypadku uzyskania przez Państwa przychodu wynikającego z umorzenia zadłużenia w części, w jakiej kwota z kredytu została zaciągnięta na refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe - nie dojdzie do zaniechania poboru podatku dochodowego.

Będą Państwo zobowiązani do opodatkowania tego przychodu i wykazania go w zeznaniu podatkowym, składanym za rok podatkowy, w którym osiągnięty zostanie przychód, tj. za rok w którym doszło do umorzenia zobowiązania w części dotyczącej wydatku poniesionego na refinansowanie poniesionych kosztów na cele mieszkaniowe.

Zatem Państwa stanowisko należało uznać w tej kwestii za nieprawidłowe.

Natomiast w odniesieniu do przychodu wynikającego z częściowego umorzenia zadłużenia z tytułu kapitału i odsetek w części, w jakiej kwota z kredytu została zaciągnięta na nabycie lokalu mieszkalnego - mogą Państwo skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego.

Nie będą Państwo zatem zobowiązani do opodatkowania tego przychodu i wykazania go w zeznaniu podatkowym, składanym za rok podatkowy, w którym osiągnięty zostanie przychód, tj. za rok w którym dojdzie do umorzenia zobowiązania dotyczącego wydatku poniesionego na zakup nieruchomości.

Wobec powyższego, w tej kwestii Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Zwrot kosztów postępowania sądowego

Przechodząc do Państwa wątpliwości dotyczących zwrotu kosztów postępowania sądowego wskazać należy, że zgodnie z art. 98 § 1 ustawy Kodeks postępowania cywilnego:

Stosownie do art. 98 § 2 cytowanej ustawy:

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda.

Mając zatem na uwadze zwrotny charakter kosztów postępowania sądowego należy uznać, że zwrot ten nie rodzi obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków.

Wynika to z tego, że koszty te w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z własnych środków powoda, a następnie na podstawie ugody zostały mu zwrócone. W takim wypadku kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej nakładów - nie jest więc dochodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego jest obojętna podatkowo.

Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem przez bank poniesionych przez Państwa kosztów postępowania sądowego, to należy uznać, że zwrot ten (do wysokości poniesionych przez Państwa wydatków) nie będzie stanowił dla Państwa przychodu.

W konsekwencji, zwrot kosztów postępowania sądowego, w ramach zawartej ugody nie spowoduje powstania u Państwa przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Środki te nie będą więc podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Państwa stanowisko w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan (A.A.) (Zainteresowany będąca stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), ul. (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.