Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 maja 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 13 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni jest panną. (…) sierpnia 2024 r. Wnioskodawczyni urodziła się córkę, która pochodzi z nieformalnego związku. Ojciec dziecka uznał dziecko. Po urodzeniu córki przez krótki okres czasu – około tygodnia Wnioskodawczyni wraz z ojcem dziecka nie zamieszkiwali razem i tego okresu dotyczy wniosek. Ojciec dziecka w tym czasie nie łożył na utrzymanie dziecka, nie sprawował faktycznej opieki, nie dbał o rozwój emocjonalny dziecka, nie opiekował się dzieckiem. Przed urodzeniem dziecka ojciec nie dołożył się do wyprawki dla córki Wnioskodawczyni, natomiast już po urodzeniu również wszelkie koszty jej utrzymania ponosiła Wnioskodawczyni oraz w dalszym zakresie – ponosi Wnioskodawczyni samodzielnie. Wnioskodawczyni również zajmuje się dzieckiem, dba o rozwój fizyczny i emocjonalny dziecka, sprawuje faktyczną opiekę. Aktualnie Wnioskodawczyni zamieszkuje razem z ojcem dziecka.

W okresie, którego dotyczy wniosek, Wnioskodawczyni podlegała na terytorium RP nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, jak również uzyskiwała dochody opodatkowane według skali podatkowej (…). W okresie, którego dotyczy wniosek, nie prowadziła działalności gospodarczej, nie była również zatrudniona nigdzie indziej. W okresie, którego dotyczy wniosek, zarówno do Wnioskodawczyni, jak i jej córki nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli tzw. podatek liniowy. Podobnie – nie miały zastosowania przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, ani przepisy ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Córka Wnioskodawczyni w okresie, którego dotyczy wniosek, nie otrzymywała, jak również aktualnie również nie otrzymuje zgodnie z odrębnymi przepisami zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej. Nigdy nie zapadło żadne orzeczenie sądowe w niniejszej sprawie – ani w zakresie kontaktów z dzieckiem, ani w zakresie opieki naprzemiennej nad dzieckiem. Świadczenie wychowawcze w wysokości 800 zł, które otrzymuje Wnioskodawczyni w ramach pomocy od państwa na podstawie art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci pobiera wyłącznie Wnioskodawczyni. Ojciec dziecka nigdy nie był zobowiązany do płacenia alimentów na dziecko, a w okresie którego dotyczy wniosek nie łożył na utrzymanie dziecka. Aktualnie nadal dziecko pozostaje na utrzymaniu Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni nie posiada innych dzieci, ma jedno dziecko – córkę. W okresie, którego dotyczy wniosek faktycznie i samotnie wychowywała córkę, bez udziału ojca. Wnioskodawczyni samodzielnie troszczyła się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ponosiła koszty utrzymania dziecka, tj. kupowała rzeczy niezbędne dziecku w postaci ubrań, zabawek, pieluszek, lekarstw i innych niezbędnych przedmiotów, samodzielnie kąpała dziecko. Nadto, dbała o prawidłowy rozwój dziecka, sprawowała nad nim opiekę w dzień i w nocy, troszcząc się o rozwój fizyczny i duchowy. Dziecko pozostawało wyłącznie pod opieką Wnioskodawczyni, ojciec dziecka nie pomagał w czynnościach dnia codziennego, w budowaniu codziennej rutyny dziecka, nie angażował się w rozwój emocjonalny dziecka, nie pomagał w żadnych obowiązkach dotyczących dziecka. Ojciec dziecka w okresie objętym wnioskiem nie posiadał ograniczonej władzy rodzicielskiej, jednakże faktycznie – nie uczestniczył w wychowywaniu dziecka. Wszelkie kwestie zabezpieczenia materialnego, jak i dotyczące wychowywania dziecka to były obowiązki Wnioskodawczyni, nie sprawował nad nim opieki, nie brał czynnego udziału w kwestiach związanych z rozwojem dziecka. Ojciec dziecka nie łożył na jego utrzymanie – kwestia ta należała wyłącznie do obowiązków Wnioskodawczyni, nie pomagał w wychowywaniu dziecka i opieką nad dzieckiem. Jednakże aktualnie ojciec dziecka bierze czynny udział w wychowywaniu córki, pomaga w obowiązkach dnia codziennego m.in. kąpiąc córkę. Pozostałe obowiązki – wychowanie i zabezpieczenie potrzeb materialnych córki to nadal obowiązki Wnioskodawczyni.

Pytanie

Czy w tej sytuacji można rozliczyć się preferencyjnie?

Pani stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawczyni, jest możliwe rozliczenie w sposób preferencyjny. Mimo, iż wniosek dotyczy krótkiego okresu, to jednak dziecko w tym czasie pozostawało wyłącznie pod opieką Wnioskodawczyni.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Z jego treści wynika, że:

Na mocy art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Należy wskazać, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie. Przy czym, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje dla potrzeb jej wykładni i stosowania samotnego wychowywania, ani nie odsyła w tym zakresie do odrębnych regulacji.

Dla ustalenia znaczenia „samotnie” oraz „wychowywać” należy zatem odwołać się w pierwszej kolejności do językowych reguł interpretacyjnych.

Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN „wychować – wychowywać” to: (1) «zapewnić dziecku opiekę i doprowadzić je do samodzielności)), (2) «przygotować kogoś do pracy w jakiejś dziedzinie».

Zatem, „wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Natomiast, „samotny” to: (1) «żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół», (2) «znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam», (3) «spędzany, odbywany w pojedynkę, bez towarzystwa», (4) «znajdujący się na odludziu».

W świetle powyższego, przez samotne wychowywanie, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy rozumieć wychowywanie w pojedynkę, tj. bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym dziecka.

Prawidłowość przyjęcia takiej wykładni potwierdza również brzmienie art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. z którego wynika, że ww. preferencyjne opodatkowanie nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z ww. przepisów wynika zatem jednoznacznie, że osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje dziecko nie może skorzystać z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Samotne wychowywanie oznacza wychowywanie dziecka (dzieci) bez faktycznego udziału w procesie wychowawczym drugiego rodzica.

W tym miejscu należy jednak podkreślić, że samodzielna opieka nad dzieckiem nie jest równoznaczna z samotną opieką. Fakt, że każdy z rodziców zajmuje się dzieckiem w ustalonym czasie, czyli samodzielnie i w tym czasie drugi rodzic nie uczestniczy w jego wychowaniu, nie oznacza że mamy do czynienia z samotnym wychowaniem dziecka.

W rodzinach pełnych również rodzice nie wychowują dzieci równocześnie. Nie zawsze bowiem opiekują się dzieckiem w tym samym miejscu i czasie. Podczas sprawowania opieki przez rodziców pozostających w związku małżeńskim (podobnie jak rodziców stanu wolnego) może zachodzić taka sytuacja, że w pewnym momencie dnia (a w szczególnych sytuacjach nawet w określonych dniach) dzieckiem zajmuje się tylko matka, innym razem tylko ojciec, jednakże w takiej sytuacji nie ma mowy o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej przysługuje wyłącznie jednemu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Z treści wniosku wynika, że jest Pani panną. (…) sierpnia 2024 r. urodziła Pani córkę, która pochodzi z nieformalnego związku. Ojciec dziecka uznał dziecko. Po urodzeniu córki przez krótki okres czasu – około tygodnia wraz z ojcem dziecka nie zamieszkiwaliśmy Państwo razem i tego okresu dotyczy wniosek. Ojciec dziecka w tym czasie nie łożył na utrzymanie dziecka, nie sprawował faktycznej opieki, nie dbał o rozwój emocjonalny dziecka, nie opiekował się dzieckiem. Przed urodzeniem dziecka ojciec nie dołożył się do wyprawki dla córki, natomiast już po urodzeniu również wszelkie koszty jej utrzymania ponosiła Pani oraz w dalszym zakresie – ponosi Pani samodzielnie. Również Pani zajmuje się dzieckiem, dba o rozwój fizyczny i emocjonalny dziecka, sprawuje faktyczną opiekę. Aktualnie zamieszkuje Pani razem z ojcem dziecka. W okresie, którego dotyczy wniosek podlegała Pani na terytorium RP nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, jak również uzyskiwała dochody opodatkowane według skali podatkowej (…) oraz nie prowadziła Pani działalności gospodarczej, nie była również zatrudniona nigdzie indziej. W okresie, którego dotyczy wniosek zarówno do Pani, jak i Pani córki nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli tzw. podatek liniowy. Podobnie – nie miały zastosowania przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, ani przepisy ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Pani córka w okresie, którego dotyczy wniosek nie otrzymywała, jak również aktualnie również nie otrzymuje zgodnie z odrębnymi przepisami zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej. Nigdy nie zapadło żadne orzeczenie sądowe w niniejszej sprawie – ani w zakresie kontaktów z dzieckiem, ani w zakresie opieki naprzemiennej nad dzieckiem. Świadczenie wychowawcze w wysokości 800 zł, które otrzymuje Pani w ramach pomocy od państwa na podstawie art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci pobiera wyłącznie Pani. Ojciec dziecka nigdy nie był zobowiązany do płacenia alimentów na dziecko, a w okresie którego dotyczy wniosek nie łożył na utrzymanie dziecka. Aktualnie nadal dziecko pozostaje na utrzymaniu Pani. Nie posiada Pani innych dzieci, oprócz wskazanego we wniosku. W okresie, którego dotyczy wniosek faktycznie i samotnie wychowywała córkę, bez udziału ojca. Ojciec dziecka w okresie objętym wnioskiem nie posiadał ograniczonej władzy rodzicielskiej, jednakże faktycznie – nie uczestniczył w wychowywaniu dziecka. Wszelkie kwestie zabezpieczenia materialnego, jak i dotyczące wychowywania dziecka to były obowiązki Pani, ojciec dziecka nie sprawował nad nim opieki, nie brał czynnego udziału w kwestiach związanych z rozwojem dziecka. Ojciec dziecka nie łożył na jego utrzymanie – kwestia ta należała wyłącznie do obowiązków Pani, nie pomagał w wychowywaniu dziecka i opieką nad dzieckiem. Jednakże aktualnie ojciec dziecka bierze czynny udział w wychowywaniu córki, pomaga w obowiązkach dnia codziennego m.in. kąpiąc córkę. Pozostałe obowiązki – wychowanie i zabezpieczenie potrzeb materialnych córki to nadal Pani obowiązki.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy – nie kwestionując Pani zaangażowania w proces wychowawczy córki – nie sposób uznać, że w Pani przypadku spełnione zostały wszystkie warunki wymagane dla rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko w roku 2024.

Jak już bowiem wyjaśniono, samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym wskazanym w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest wystarczające do skorzystania z omawianej preferencji. Istotne jest również faktycznie samotne wychowywanie dziecka w pojedynkę, tj. sprawowanie nad nim samodzielnej ciągłej opieki, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym tego dziecka.

Jako panna spełnia Pani jeden z warunków wynikających z definicji zawartej w art. 6 ust. 4c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spełnienie tego warunku jest jednak niewystarczające do skorzystania z możliwości rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Nie można uznać Pani za „osobę samotnie wychowującą dziecko” tylko, dlatego że po urodzeniu córki przez krótki okres czasu – około tygodnia nie zamieszkiwała Pani z ojcem dziecka. Na tle przedstawionego stanu faktycznego nie sposób przyjąć, że jest Pani osobą samotnie wychowującą małoletnią córkę. Wspólnie Państwo mieszkają (wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe – za wyjątkiem wyżej wskazanego okresu), przez co każdy z Państwa ma codzienne kontakty z dzieckiem i wnosi swój wkład w jego wychowanie. Ponadto z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że mają Państwo wspólnie pełnię praw rodzicielskich względem tego dziecka. Aktualnie ojciec dziecka bierze czynny udział w wychowywaniu córki, pomaga w obowiązkach dnia codziennego. Tym samym oboje rodzice wykonują władzę nad córką i wspólnie ją wychowują.

Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania”, czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju. Opieka nad córką po jej urodzeniu przez krótki czas – około tygodnia, w którym nie zamieszkiwaliście Państwo razem z ojcem dziecka – nie jest przesłanką determinującą zakwalifikowanie matki jako osoby samotnie wychowującej dziecko.

W konsekwencji, w roku 2024 nie może rozliczyć się Pani jako rodzic samotnie wychowujący dziecko na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.