Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – na wezwania organu – pismem z 17 maja 2025 r.

Treść wniosku jest następująca.

Opis stanu faktycznego

Zakupiła Pani mieszkanie od dewelopera. Na co dzień przebywa tam i mieszka Pani syn, który studiuje w X – studia dzienne.

Okazało się, że budynek posiada liczne wady – w tym m.in. do lokalu dostaje się wilgoć, co uniemożliwia jego normalne użytkowanie i stanowi zagrożenie dla zdrowia mieszkańców.

Wady te nie są incydentalne – dotyczą również innych lokali, co świadczy o nienależytym wykonaniu całego budynku, a nawet całego osiedla.

W związku z licznymi zgłoszeniami wad i medialnym rozgłosem deweloper przystąpił do ich usuwania. Jednym z etapów było osuszanie budynków – w tym czasie poproszono Panią o udostępnienie lokalu.

Deweloper zaproponował Pani wynajem mieszkania zastępczego dla Pani syna na swój koszt na czas trwania prac osuszających i naprawczych.

Umowa najmu była zawarta bezpośrednio między deweloperem a wynajmującym, a Pani syn był użytkownikiem lokalu zastępczego. Nie otrzymała Pani (jak i Pani syn) z tego tytułu żadnych środków pieniężnych ani innego przysporzenia o charakterze pieniężnym.

Nie chcąc utrudniać prac Pani syn opuścił lokal mieszkalny. Nie była Pani stroną żadnej umowy z wynajmującym, nie podpisywała Pani żadnych dokumentów ani nie uzyskała Pani żadnych informacji o warunkach finansowych najmu. Nie podpisywała też Pani żadnej umowy z deweloperem na ten wynajem.

Mimo podjętych przez dewelopera działań wada do dziś nie została skutecznie usunięta, a syn jest zmuszony do zamieszkiwania w lokalu zagrażającym zdrowiu.

Około trzech tygodni temu skontaktowała się z Panią telefonicznie przedstawicielka dewelopera, pytając, czy otrzymała Pani od nich formularz PIT. Na Pani pytanie o podstawę jego wystawienia – rozłączyła się bez odpowiedzi.

W dniu 4 kwietnia 2025 r. odebrała Pani list polecony nadany 1 kwietnia 2025 r. (stempel pocztowy), zawierający PIT-11 za 2024 r. wystawiony przez dewelopera. W tabeli F, w pozycji 99 wskazano: „świadczenie pieniężne zgodnie z umową”, a w pozycji 100 wpisano kwotę.

Nie ma Pani żadnej wiedzy, na jakiej podstawie został wystawiony ten PIT – nie otrzymała Pani świadczenia pieniężnego, nie podpisywała Pani żadnej umowy, nie była Pani stroną żadnego stosunku prawnego, z którego wynikałoby takie świadczenie. Pani zeznanie podatkowe za 2024 r. zostało złożone za pośrednictwem systemu e-PIT na stronie epit.podatki.gov.pl w dniu 2 marca 2025 r. – na podstawie dokumentów dostępnych w systemie.

PIT-11 od dewelopera nie znajdował się tam i tym samym nie został uwzględniony w rozliczeniu. Obecnie mimo podjętych przez dewelopera działań przyczyny wad nie zostały skutecznie usunięte, a Pani syn nadal jest zmuszony do mieszkania w lokalu zagrażającym zdrowiu i dodatkowo poprzez niesłuszne – w Pani ocenie – działania (jak sytuacja z PIT-em), deweloper naraża Panią na dodatkowe koszty które nie powstały z Pani winy.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Jest Pani jedynym właścicielem ww. lokalu. Pani syn użytkuje to mieszkanie bez jakiejkolwiek umowy. Syn uczy się – studiuje dziennie w X i jest na Pani utrzymaniu. Pani opłaca czynsz za to mieszkanie.

W okresie usuwania wad cały czas ponosiła Pani opłaty związane z tym mieszkaniem oraz musiała Pani pokryć koszt prądu jaki deweloper zużył na cele osuszania – w kwocie 1 000 zł.

Wady zostały zgłoszone w ustawowym terminie, niezwłocznie po ich wykryciu. Wady uniemożliwiają bezpieczne użytkowanie mieszkania, posiada Pani ekspertyzy firmy w tym zakresie i dokumentację fotograficzną. Wady zostały zgłoszone tak jak tego wymagał deweloper - drogą mailowa na wskazany przez nich adres mailowy.

Żądała Pani usunięcia wad i przywrócenia lokalu do stanu właściwego, pozwalającego na bezpieczne użytkowanie, które nie zagraża zdrowiu, oraz zwrotu dotyczącego kosztów prac remontowych aby po osuszaniu mieszkania przywrócić lokal mieszkalny do stanu właściwego. Nie doszło do porozumienia w tej kwestii.

Ww. wady były usuwane w ramach rękojmi.

Deweloper wyszedł z propozycją udostępnienia Pani lokalu na czas usuwania wad. W sprawie udostępnienia tego lokalu nie ma Pani żadnego porozumienia/umowy, a jedynie mailową korespondencję dotyczącą gdzie i na jaki czas lokal zostanie Pani udostępniony.

Wszelkie informacje kto będzie zamieszkiwał w lokalu zastępczym były wymieniane telefonicznie i mailowo. Nie zna Pani formy rozliczenia dewelopera z wynajmującym lokal mieszkalny, nie uczestniczyła Pani w tym procesie.

Otrzymany PIT-11 od dewelopera w kwietniu bieżącego roku w poz. 99 zawiera informację: Świadczenie pieniężne zgodnie z umową, zaś w poz. 100 wskazana została kwota (zapewne koszt najmu, który poniósł deweloper). Deweloper, w ramach rękojmi za wady lokalu, zapewnił Pani – tj. Pani synowi mieszkanie zastępcze na czas usuwania wad. To deweloper był stroną umowy najmu z właścicielem mieszkania. Pani nie zawierała z nim żadnej umowy.

Nie dostała Pani pieniędzy „do ręki”, ani nie zawarła umowy najmu z wynajmującym, a ww. świadczenie miało miejsce z tytułu obowiązku rękojmi, a nie z tytułu wynagrodzenia.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym — w którym deweloper z własnej inicjatywy i na własny koszt, zapewnił Pani synowi lokal zastępczy na czas usuwania wad lokalu mieszkalnego nabytego przeze Panią, bez zawarcia z Panią jakiejkolwiek umowy oraz bez przekazania Pani środków pieniężnych lub innych świadczeń, zaś lokal zastępczy był użytkowany wyłącznie przez Pani syna — po Pani stronie powstał przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w rozumieniu art. 11 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, udostępnienie lokalu zastępczego przez dewelopera nie stanowi dla Pani przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ: nie otrzymała Pani żadnych środków pieniężnych ani innych świadczeń majątkowych, nie była Pani stroną żadnej umowy z wynajmującym ani z deweloperem, lokal został udostępniony Pani czasowo jedynie w celu umożliwienia wykonania prac, do których deweloper zobowiązany był z tytułu rękojmi, świadczenie to nie miało charakteru zarobkowego, ani nie było związane z Pani działalnością gospodarczą, działanie dewelopera wynikało z jego obowiązku usunięcia wad nabytego lokalu, a nie z chęci przysporzenia korzyści majątkowej, deweloper realizował w ten sposób swój obowiązek wynikający z rękojmi i nie przekazał Pani żadnych środków ani rzeczywistych korzyści finansowych, które mogłyby być traktowane jako Pani wynagrodzenie. Uważa Pani, że przeciwne stanowisko byłoby nie tylko nieuzasadnione z prawnego punktu widzenia, ale również wyjątkowo krzywdzące dla podatnika, który ponosi konsekwencje wad nieruchomości powstałych z winy dewelopera. Mogłoby to spowodować np. wejście w kolejny próg podatkowy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Treść art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy wynika, że źródłem przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, które stanowić będą trwałe przysporzenie majątkowe. Co do zasady więc o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów podlegających opodatkowaniu decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa majątek podatnika (takie przysporzenie, którym może rozporządzać jak właściciel). Przychód podatkowy musi charakteryzować się definitywnością i nie mieć charakteru zwrotnego.

Nieodpłatne świadczenie ma miejsce, gdy świadczeniu jednego z podmiotów nie towarzyszy świadczenie drugostronne, co w konsekwencji wyraża się w zaistnieniu stanu, w którym po stronie przyjmującego dochodzi do zwiększenia aktywów bądź zmniejszenia pasywów. Aby świadczenia podlegały opodatkowaniu, muszą prowadzić do pojawienia się po stronie podmiotu przyjmującego przychodu, czyli korzyści majątkowej, która może wystąpić w dwóch postaciach: prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy albo do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi. W wyniku takiego świadczenia w majątku podmiotu otrzymującego nie pojawia się wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale – ponieważ znaczenie dochodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest szersze – zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku.

Najbardziej istotną dla pojęcia nieodpłatnego świadczenia jest przesłanka dotycząca ekwiwalentności, w istocie pozwalająca na stwierdzenie, kiedy mamy do czynienia ze świadczeniem nieodpłatnym. Tylko świadczenia nieekwiwalentne mogą stanowić przychód podatkowy po stronie otrzymującego. Ekwiwalentność, która wyłącza możliwość powstania przychodu podatkowego z tytułu nieodpłatnego przysporzenia, oznacza wystąpienie świadczenia wzajemnego. Ekwiwalentność nie może wystąpić ani w momencie dokonywania świadczenia, ani w jakimkolwiek momencie w przyszłości. Jeżeli bowiem występuje ekwiwalent, jest też korzyść po drugiej stronie, a więc wyłączona jest możliwość uznania świadczenia za nieodpłatne.

Z opisu zdarzenia w szczególności wynika, że zakupiła Pani mieszkanie od dewelopera. Okazało się, że budynek posiada liczne wady – w tym m.in. do lokalu dostaje się wilgoć, co uniemożliwia jego normalne użytkowanie i stanowi zagrożenie dla zdrowia mieszkańców. Wady te nie są incydentalne – dotyczą również innych lokali, co świadczy o nienależytym wykonaniu całego budynku, a nawet całego osiedla. W związku z licznymi zgłoszeniami wad i medialnym rozgłosem deweloper przystąpił do ich usuwania. Jednym z etapów było osuszanie budynków – w tym czasie poproszono Panią o udostępnienie lokalu. Deweloper zaproponował Pani wynajem mieszkania zastępczego dla Pani syna na swój koszt na czas trwania prac osuszających i naprawczych. Umowa najmu była zawarta bezpośrednio między deweloperem a wynajmującym, a Pani syn był użytkownikiem lokalu zastępczego. Nie otrzymała Pani (jak i Pani syn) z tego tytułu żadnych środków pieniężnych ani innego przysporzenia o charakterze pieniężnym. Nie chcąc utrudniać prac Pani syn opuścił lokal mieszkalny. Nie była Pani stroną żadnej umowy z wynajmującym, nie podpisywała Pani żadnych dokumentów ani nie uzyskała Pani żadnych informacji o warunkach finansowych najmu. Nie podpisywała też Pani żadnej umowy z deweloperem na ten wynajem.

Ww. wady były usuwane w ramach rękojmi. Deweloper, w ramach rękojmi za wady lokalu, zapewnił Pani – tj. Pani synowi mieszkanie zastępcze na czas usuwania wad.

Kwestie odnoszące się odpowiedzialności związanej z wadami rzeczy zostały uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061).

Stosownie do art. 556 tej ustawy:

Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę (rękojmia).

Z art. 556¹ § 1 ustawy Kodeks cywilny wynika, że:

Wada polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1)nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;

2)nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;

3)nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;

4)została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Na mocy art. 560 § 1 ww. ustawy:

Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.

Zgodnie z art. 561 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady.

Z art. 568 § 1 ww. ustawy wynika natomiast, że:

Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości - przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.

W opisanym zdarzeniu nieodpłatne przekazanie Pani zastępczego lokalu mieszkalnego wynika z zawartej wcześniej z deweloperem umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego, w którym ujawnione zostały wady. W związku z usuwaniem tych wad nie otrzymała Pani żadnych środków pieniężnych, zaś konieczność korzystania z lokalu zastępczego przez Pani syna (który pozostawał na Pani utrzymaniu) wynikała z osuszania budynku, w związku z ujawnionymi wadami w zakupionym lokalu mieszkalnym. Do usunięcia ww. wad – zgodnie z uregulowaniami zawartymi w Kodeksie cywilnym dotyczącymi rękojmi – zobowiązany był deweloper. Zatem w sytuacji, gdy to deweloper pokrywał koszty najmu zastępczego lokalu mieszkalnego, który został Pani udostępniony na czas usuwania ww. wad nie uzyskała Pani żadnego przysporzenia majątkowego, co przemawia za tym, że po Pani stronie nie powstał przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.