Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 14 maja 2025 r. i pismem z 15 maja 2025 r. (data wpływu 14 maja 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 29 listopada 2006 r. zawarła Pani z A., a obecnym B., umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „(...)” waloryzowany kursem CHF nr (…). Kredyt został w całości przeznaczony na finansowanie własnych celów mieszkaniowych, w tym zakup i wykończenie mieszkania przy ul. (…). Jest Pani jedynym kredytobiorcą w tej umowie. Kwota kredytu z umowy to 591.800 zł, gdzie waluta waloryzacji to CHF. Spłata kredytu miała nastąpić do 12 grudnia 2036 r., przy wariancie spłaty kredytu: równe raty kapitałowo – odsetkowe. W kredytowanej nieruchomości nie była prowadzona działalność gospodarcza. Nieruchomość ta nie była również wynajmowana. W związku z umową kredytową powstał spór między B. a Panią, dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umowy oraz jej ważności. Sprawa, z Pani powództwa przeciwko bankowi, toczy się przed Sądem Okręgowym (…). Zamiarem Banku jak i Pani jest polubownie rozstrzygnąć spór w zakresie wzajemnie przysługujących roszczeń, które są przedmiotem sporu sądowego, a także uchylić niepewność co do roszczeń, związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy przez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym dokonanie wzajemnych rozliczeń, a w konsekwencji tego zakończenie Umowy. W ramach ugody bank i Pani potwierdzają, że przysługują Pani następujące roszczenia w stosunku do Banku wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy:

  • 158.605,88 PLN tytułem rat kapitałowo – odsetkowych;
  • 127.872,81 CHF tytułem rat kapitałowo – odsetkowych;
  • 15.059,04 PLN tytułem Ubezpieczenia Niskiego Wkładu Własnego;
  • 10.060,60 PLN tytułem opłaty i prowizje związanej z kredytem;

tym samym przysługują Pani w stosunku do Banku roszczenia o zapłatę w wysokości 183.725,52 PLN oraz 127.872,81 CHF, a więc łączne roszczenie o zapłatę w wysokości 775.124,48 PLN, przy czym spłaty dokonane w CHF, zostały przeliczone na PLN po średnim kursie CHF z dnia 11 kwietnia 2025 r. według Tabeli kursów średnich walut obcych publikowanej przez Narodowy Bank Polski (...). Ponadto w ramach ugody bank i Pani potwierdzają, że w związku z wykonaniem Umowy (wypłatą kapitału kredytu), Bankowi przysługuje w stosunku do Pani roszczenie o zapłatę 591.800,02 PLN. W ramach ugody bank i Pani dokonują potrącenia roszczeń, Pani w stosunku do Banku w wysokości 775.124,48 PLN, z roszczeniem Banku w stosunku do Pani w wysokości 591.800,02 PLN, wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności, a więc do wysokości 591.800,02 PLN. Na skutek dokonanego potrącenia, Bank zobowiązany jest do zapłaty na Pani rzecz pozostałej kwoty przysługującego Pani roszczenia, tj. 183.324,46 PLN (słownie: sto osiemdziesiąt trzy tysiące trzysta dwadzieścia cztery złote, 46/100). Bank dodatkowo w ramach Ugody zobowiązuje się dokonać zwrotu na Pani rzecz kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800,00 PLN. Bank w treści Umowy informuje, że w związku z zawartą Ugodą Bank wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację podatkową i potwierdził, że po stronie Klienta nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11. Nigdy wcześniej nie korzystała Pani z możliwości umorzenia innego kredytu.

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

Kwota 183.324,46 zł jest zwrotem na Pani rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania hipotecznego walutowego przekazała Pani na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo – odsetkowych od otrzymanego finansowania.

Zgodnie z zapisem w umowie ugody: „Bank dodatkowo w ramach Ugody zobowiązuje się dokonać zwrotu na rzecz Klienta kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800,00 PLN (100% stawki minimalnej), która to kwota nie przekracza maksymalnych kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023 r. poz. 1935 t. j. z 20 września 2023 r.). Wskazana kwota stanowi górną granicę odpowiedzialności Banku i wyczerpuje w całości roszczenia Klienta z tego tytułu.”

Zatem jest to zwrot spodziewanych przyszłych kosztów, gdyż ugoda z Bankiem nastąpi wcześniej niż orzeczenie kończące toczące się przed Sądem Okręgowym (…) postępowanie. Doprecyzowania wymaga fakt natury kosztów zastępstwa procesowego (KZP). Koszty zastępstwa procesowego (KZP) to kwota pieniężna, którą sąd może zasądzić na rzecz strony wygrywającej w procesie sądowym. Są one przeznaczone na pokrycie wydatków związanych z wynajęciem adwokata lub radcy prawnego, który reprezentował stronę w sądzie. Zarówno w prowadzeniu postępowania sądowego przeciwko bankowi, jak również w pozasądowych negocjacjach ugodowych z bankiem, korzysta Pani z usług kancelarii prawnej, z którą zawarła Pani umowę o świadczenie usług w 2022 roku. Na podstawie tej umowy ciąży na Pani zobowiązanie do zapłaty kancelarii wynagrodzenia także w przypadku zawarcia ugody z bankiem. Kwota wynagrodzenia należnego kancelarii wynikająca z tej umowy przekracza kwotę 10.800,00 PLN, zaś zgodnie z tą umową, płatność wynagrodzenia ma Pani uregulować w terminie 14 dni od dnia podpisania ugody z bankiem. Pragnie także Pani podkreślić, że dopiero na skutek złożenia przez Panią pozwu i prowadzonej sprawy sądowej, Bank rozpoczął negocjacje ugody pozasądowej. W Pani ocenie, oczywiste jest, że gdyby nie pomoc kancelarii prawnej, nie doszłoby do Ugody. Zatem uważa Pani, że zwrot KZP w ramach zawartej Ugody pozasądowej, nie spowoduje powstania przychodu, w rozumieniu art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. Otrzymana przez Panią kwota 10.800,00 PLN stanowić będzie jedynie zwrot części wydatków za usługi kancelarii prawnej.

Ponieważ wniosek dotyczy zdarzenia przyszłego, 10.800,00 PLN zgodnie z umową proponowaną przez bank, to zwrot kwoty maksymalnych kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023 r. poz. 1935 t. j. z 20 września 2023 r.). Kwota zastępstwa procesowego zostanie w całości przekazana do Kancelarii reprezentującej Panią w sporze sądowym z bankiem, na konto Kancelarii które jest wymienione w ugodzie z bankiem. Zatem w teorii może wystąpić sytuacja, w której wysokość kosztów zastępstwa procesowego zasądzonych przez sąd może być niższa niż 10.800,00 PLN. Zarówno w prowadzeniu postępowania sądowego przeciwko bankowi jak również w pozasądowych negocjacjach ugodowych z bankiem korzysta Pani z usług kancelarii prawnej, z którą zawarła Pani umowę o świadczenie usług w 2022 r.. Na podstawie tej umowy ciąży na Pani zobowiązanie do zapłaty kancelarii wynagrodzenia także w przypadku zawarcia ugody z bankiem. Kwota wynagrodzenia należnego kancelarii wynikająca z tej umowy przekracza kwotę 10.800,00 PLN, zaś zgodnie z tą umową płatność wynagrodzenia ma Pani uregulować w terminie 14 dni od dnia podpisania ugody z bankiem.

Pytania

1)Czy wypłata pozostałej kwoty przysługującego Pani roszczenia w kwocie 183.324,46 PLN (słownie: sto osiemdziesiąt trzy tysiące trzysta dwadzieścia cztery złote, 46/100) zawartej w propozycji ugody między B. a Panią, stanowiąca zwrot wcześniej wpłaconych środków w ramach umowy o kredyt hipoteczny waloryzowany kursem CHF, podlega opodatkowaniu jako przychód na gruncie Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2)Czy zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800,00 PLN (słownie: dziesięć tysiące osiemset złotych, 00/100) zawarty w propozycji ugody między B. a Panią, podlega opodatkowaniu jako przychód na gruncie Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, zarówno wypłata pozostałej kwoty przysługującego roszczenia w kwocie 183.324,46 PLN, jak i zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800,00 PLN, nie są przychodem a zwrotem poniesionych nakładów lub kosztów, i w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie:

Na mocy art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: UPDOF), opodatkowaniu podlegają wszystkie dochody, poza tymi, które zostały wyłączone w art. 21, 52, 52a i 52c oraz od których zaniechano poboru podatku na podstawie Ordynacji podatkowej. Oznacza to, że opodatkowaniu podlega każdy dochód, który prowadzi do faktycznego wzbogacenia podatnika, o ile nie został wyraźnie zwolniony z opodatkowania.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 UPDOF, przychodami są pieniądze, wartości pieniężne oraz świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia, które podatnik faktycznie otrzymał lub które zostały mu postawione do dyspozycji. Jednak, aby uznać coś za przychód podatkowy, konieczne jest, by prowadziło ono do realnego przysporzenia majątkowego. Tę zasadę potwierdza orzecznictwo sądowe i stanowiska organów podatkowych, które podkreślają, że przychód musi mieć charakter definitywny, czyli nie może być świadczeniem zwrotnym lub wyrównawczym.

Przykładem sytuacji, w której nie dochodzi do powstania przychodu podatkowego, jest zwrot wydatków poniesionych wcześniej przez podatnika. Zwrot taki jedynie wyrównuje wcześniejsze zmniejszenie majątku, nie powodując jego faktycznego wzrostu. Podobne stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 29 listopada 2019 r., sygn. akt II FSK 799/18, wskazując, że przychód podatkowy musi prowadzić do trwałego zwiększenia majątku podatnika.

Prawidłowość prezentowanego tutaj stanowiska potwierdza także analiza interpretacji przepisów prawa podatkowego:

a) wydawanych na rzecz podmiotów dokonujących wypłaty takich świadczeń, np.:

  • w interpretacji z 9 marca 2023 r. sygn. 0114-KDIP3-1.4011.4.2023.1.MS2, DKIS wskazał, że w analizowanej sprawie, po stronie Kredytobiorców nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego z tytułu otrzymanego Zwrotu (Kwoty Dodatkowej). Zatem w związku z zawarciem Ugody, Kredytobiorca otrzymuje niejako ekwiwalent środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy Klient przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo – odsetkowych od otrzymanego Kredytu. Klient otrzymuje środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z jego własnych środków. Zatem kwoty te nie powodują faktycznego przyrostu w jego majątku, a jedynie „wyrównanie” wcześniejszego zmniejszenia w jego majątku. W konsekwencji, taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika – ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów.
  • w interpretacji z 14 października 2022 r. sygn. 0112-KDIL2-1.4011.699.2022.1.MKA, DKIS wskazał, że: „(...) w związku z zawarciem Ugody Kredytobiorca otrzymuje niejako ekwiwalent środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy Klient przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo – odsetkowych od otrzymanego Kredytu. Klient otrzymuje środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z jego własnych środków. Zatem kwoty te nie powodują faktycznego przyrostu w jego majątku, a jedynie „wyrównanie” wcześniejszego zmniejszenia w jego majątku. W konsekwencji, można uznać za Państwem, że taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika – ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Zatem, należy zgodzić się z Państwem, że w związku z zawarciem Ugody i otrzymaniem Zwrotu, po stronie Kredytobiorcy nie powstaje przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT”;

b) wydawanych na rzecz podmiotów (podatników) otrzymujących takie świadczenia, np.:

  • w interpretacji z 19 marca 2025 r. sygn. 0112-KDIL2-1.4011.57.2025.1.AK, DKIS wskazał, że: „(...) otrzymanie ww. kwoty w ramach przysługującego Pani od Banku roszczenia w związku z zawarciem przez Panią Ugody z Bankiem, nie spowoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo. Podsumowując, w analizowanej sprawie wypłata przez Bank ww. kwoty nie spowoduje u Pani powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie będzie więc miała Pani obowiązku zapłaty podatku od wypłaconej przez Bank ww. kwoty.” Oraz „(...) Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez stronę. Zwrot kosztów zastępstwa procesowego przez Bank na Pani rzecz, w ramach zawartej Ugody – nie spowoduje powstania u Pani przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.” 
  • w interpretacji indywidualnej z 28 marca 2025 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.149.2025.2.AC, DKIS wskazał, że: „(...) uregulowanie przez Bank kwoty w sposób wynikający z zawartej ugody, tj. w drodze potrącenia wzajemnych roszczeń, nie będzie powodowało powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie neutralne podatkowo. Skoro kwota roszczenia nie będzie Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jej uzyskanie nie będzie skutkować obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.” Oraz: „(...) zwrot tytułem rat kapitałowo – odsetkowych, tytułem składek na poczet ubezpieczenia, opłat i prowizji związanych z kredytem. Otrzymana przez Panią kwota będzie zatem stanowiła zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła Pani do banku. Wobec powyższego, wypłata przez bank na Pani rzecz tych kwot będzie dla Pani neutralna podatkowo. W wyniku tego zwrotu nie osiągnie Pani bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Pani stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”

Pani zdaniem, wypłata Dodatkowej Kwoty na podstawie ugody z Bankiem, nie będzie stanowiła przychodu w rozumieniu UPDOF, o czym świadczy brzmienie przytoczonych przez Panią powyżej przepisów przedmiotowej ustawy oraz wymienionych przez Panią we wniosku interpretacji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

  • dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
  • dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Skutki podatkowe zwrotu kwoty stanowiącej zwrot wcześniej zapłaconych środków w ramach umowy o kredyt hipoteczny

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Jak wynika z uzupełnienia, kwota 183.324,46 zł jest zwrotem na Pani rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania hipotecznego walutowego przekazała Pani na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo – odsetkowych od otrzymanego finansowania.

W przypadku zwrotu wcześniej wpłacanych środków pieniężnych – taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika – ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Po stronie kredytobiorcy nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego, bowiem otrzymuje on z powrotem zwrot swoich własnych środków, które wcześniej wpłacał tytułem spłaty zaciągniętego kredytu. Taka wypłata będzie więc dla Pani neutralna podatkowo.

W wyniku tego zwrotu nie osiągnie Pani bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Pani stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pani stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało więc uznać za prawidłowe.

Skutki podatkowe zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

Zgodnie z art. 98 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Stosownie do art. 98 § 2 cytowanej ustawy:

Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego.

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:

Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda. Zwrot ten nie rodzi więc obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków.

W uzupełnieniu wyjaśniła Pani, że kwota wynagrodzenia należnego Kancelarii wynikająca z umowy przekracza kwotę 10.800 zł. Kwota zastępstwa procesowego zostanie w całości przekazana do Kancelarii reprezentującej Panią w sporze sądowym z bankiem, na konto Kancelarii które jest wymienione w ugodzie z bankiem. Otrzymana przez Panią kwota 10.800 zł stanowić będzie jedynie zwrot wydatków za usługi kancelarii prawnej. 

Mając na uwadze powyższe, zwrot kosztów zastępstwa procesowego – do wysokości wydatków, jakie faktycznie Pani poniesie – nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pani stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest również prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych przez Panią interpretacji indywidualnych wskazuję, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.