Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe w części dotyczącej zaniechania poboru podatku w odniesieniu do części kredytu przeznaczonej na składki ubezpieczeniowe oraz prawidłowe w pozostałej części.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 14 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 17 czerwca 2025 r. (wpływ 17 czerwca 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni (zwana dalej „Kredytobiorcą”), polska rezydentka, podlegająca nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, zawarła wraz z drugim współkredytobiorcą w dniu 7 sierpnia 2009 r. z bankiem X, którego następcą prawnym jest bank Y (dalej jako: „Bank”) umowę kredytu mieszkaniowego waloryzowanego kursem CHF (dalej „Umowa kredytu”).

W dniu 15 kwietnia 2019 r. Sąd Okręgowy rozwiązał małżeństwo współkredytobiorców. W związku z powyższym Wnioskodawczyni oraz drugi współkredytobiorca zawarli w dniu 3 grudnia 2020 r. w formie aktu notarialnego przedwstępną umowę o podział majątku wspólnego pod warunkiem. Z treści ww. umowy wynika, że strony przyjmowały dwa warianty podziału kredytowanej nieruchomości. Strony zdecydowały się na drugi z wariantów, tj. iż Wnioskodawczyni po przejęciu kredytowanej nieruchomości i zwolnieniu byłego małżonka z długu względem Banku wraz z zapłatą na jego rzecz kwoty 140.000 zł tytułem spłaty sama wystąpi na drogę postępowania sądowego przeciwko Bankowi.

Z uwagi na powyższe, Wnioskodawczyni oraz jej były małżonek aktem notarialnym z dnia 26 lipca 2022 r. dokonali całościowego podziału majątku wspólnego. Z ww. aktu wynika m.in., że:

·Wnioskodawczyni nabyła kredytowaną nieruchomość na wyłączną własność zobowiązując się do spłaty na rzecz współkredytobiorcy kwoty 140.000 zł (§ 4 aktu);

·Wnioskodawczyni oraz jej były małżonek oświadczyli, że z tytułu dokonanego podziału majątku wspólnego nie mają względem siebie żadnych innych poza opisanymi w § 5 aktu roszczeń ani nie będę ich mieć w przyszłości i podział ten uznają za ostateczny (§ 4 aktu).

Roszczenia z § 5 aktu dotyczą tego, iż:

·w ramach dokonanego podziału majątku wspólnego Wnioskodawczyni:

a)przejmuje dług współkredytobiorcy z tytułu umowy kredytowej z dnia 7 sierpnia 2009 r.,

b)zobowiązuje się do spłaty wszystkich zobowiązań z tytułu umowy kredytu,

c)oświadcza, że jest odpowiedzialna względem drugiego współkredytobiorcy za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia,

d)zobowiązuje się do uzyskania zgody wierzyciela - Bank na powyższe przejęcie długu,

e)zawarcia umowy o zwolnienie z długu z wierzycielem i drugim współkredytobiorcą.

Drugi współkredytobiorca został zwolniony z długu jako współdłużnik solidarny na podstawie aneksu nr 4 do umowy kredytu z dnia 26 lipca 2022 r.

Bank udzielił Kredytobiorcom kredytu przeznaczonego na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Bank wypłacił Kredytobiorcom łącznie 481.840,00 PLN, co stanowiło równowartość 182.804,26 CHF. Na dzień 21 września 2022 r., tj. na ostatni dzień objęty w wyliczeniach Wnioskodawczyni sporządzonych na potrzeby pozwu, zadłużenie Wnioskodawczyni z tytułu niespłaconego kredytu wynosiło 81.283,76 CHF, co po przeliczeniu na PLN po kursie Banku z dnia 21 września 2022 r. wynosiło 407.142,23 PLN.

Wnioskodawczyni pozwała Bank w dniu 7 listopada 2022 r. przed Sądem Okręgowym (...), Wydział Cywilny oraz wniosła o:

1)ustalenie przez tutejszy Sąd nieistnienia lub nieważności Umowy Kredytu;

2)zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty:

a)452.574,57 zł (słownie: czterysta pięćdziesiąt dwa tysiące pięćset siedemdziesiąt cztery złotych 57/00) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

b)51.061,83 CHF ( słownie: pięćdziesiąt jeden tysięcy, sześćdziesiąt jeden 83/00 CHF).

W okresie objętym żądaniem pozwu, tj. do dnia 21 września 2022 roku Wnioskodawczyni wpłaciła łącznie tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych w wykonaniu Umowy kredytu kwotę 452.574,57 PLN i 51.061,83 CHF. Wnioskodawczyni w dniu 13 lipca 2023 roku otrzymała postanowienie o zabezpieczeniu na podstawie którego nie była zobowiązana do uiszczania dalszych rat kapitałowo-odsetkowych na podstawie Umowy kredytu do dnia prawomocnego zakończenia sporu. W okresie nieobjętym żądaniem pozwu, Wnioskodawczyni wpłaciła łącznie kwotę 18.582,93 PLN.

Łącznie z tytułu wykonywania Umowy kredytu Kredytobiorca wpłacił na rzecz Banku kwotę 471.157,50 PLN i 51.061,83 CHF, która to kwota po przeliczeniu według kursu średniego NBP na dzień złożenia niniejszego wniosku wyniosła 236.155,86 PLN przy udostępnionej kwocie kapitału w wysokości 481.840,00 PLN. Spowodowało to, że po stronie Wnioskodawczyni powstała nadpłata ponad udostępniony kapitał w wysokości 225.473,36 PLN.

W toku postępowania sądowego Bank przedstawił Wnioskodawczyni propozycję ugody pozasądowej („Ugoda”), zakładającej, że strony potwierdzają, że Umowa była ważna, że dochodzi do jej wygaśnięcia, po rozliczeniu według następujących zasad:

1.Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 7 sierpnia 2009 roku stanowił kredyt Złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy, tj. okresu kredytowania - 419 miesięcy licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

2.Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uzgadniają, iż [...], pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 0,00 złotych.

3.Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie 347.165,33 złotych (kwota wyliczona na dzień 3 kwietnia 2025 roku), a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.

4.Bank w terminie 21 dni od dnia zawarcia ugody wypłaci Kredytobiorcom kwotę dodatkową 166.000,00 zł na rachunek bankowy Kredytobiorców.

5.Bank uznaje kredyt za spłacony i nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Kredytobiorcy w związku z Umową.

Na skutek Ugody Wnioskodawczyni ma wycofać pozew o stwierdzenie nieważności Umowy. Wnioskodawczyni podkreśla, że chodzi o ugodę sądową, która nie została jeszcze podpisana. Dokładna kwota umorzenia będzie wynikała z oznaczonego w Ugodzie kursu NBP wymiany PLN-CHF z dnia poprzedzającego podpisanie Ugody, wskazać jednak należy, że kwoty te będą różniły się zapewne nieznacznie od kwot wskazanych w niniejszym wniosku. Wnioskodawcy nie ma wpływu na treść pozostałych postanowień zawartych w Ugodzie.

W treści Ugody zaproponowanej przez Bank, Strony mają potwierdzić, że Umowa jest ważna, Kredytobiorczyni odstąpi od roszczeń o stwierdzenie nieważności Umowy oraz, że zamiarem Stron jest zakończenie sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy.

W treści Ugody Bank informuje Wnioskodawczynię, że Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia) zgodnie z § 1 ust. 9 powstaje po jej stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11) oraz, że Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w celu zastosowania do osiągniętego przychodu z tytułu zwolnienia z części długu (umorzenia) regulacji rozporządzenia Ministra Finansów dotyczącego zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorcę warunków wskazanych w tym rozporządzeniu.

Istotą wątpliwości Wnioskodawczyni jest to, czy Kwota umorzenia oraz kwota dodatkowa jaką otrzyma od Banku, bez względu na to jaka będzie jej docelowa wysokość będą podlegały opodatkowaniu. Wnioskodawczyni ma wątpliwości co do skutków podatkowych ww. sposobu rozliczenia Stron, w szczególności ma wątpliwość co do skutków podatkowych otrzymania kwoty dodatkowej, dlatego składa niniejszy wniosek, aby w zależności od stanowiska organu podatkowego, podjąć decyzję co do zawarcia Ugody.

Wnioskodawczyni oświadcza, że:

·kredyt z Umowy został zaciągnięty na własne potrzeby mieszkaniowe;

·kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki kaucyjnej i zwykłej na kredytowanej nieruchomości;

·nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w niniejszym wniosku inwestycji.

Wnioskodawczyni kredyt mieszkaniowy będący przedmiotem niniejszej sprawy pozyskała na cele budowy i wykończenia domu jednorodzinnego.

Niezależnie od powyższego kredytu, Wnioskodawczyni w kwietniu 2021 roku wzięła kolejny kredyt na kwotę 300.000 złotych na zakup wybudowanego i gotowego do zamieszkania domu jednorodzinnego. Środki z drugiego kredytu nie były w żaden sposób przeznaczone na pokrycie kosztów wcześniejszego kredytu ani też nie były w żaden sposób przeznaczone na nieruchomość zakupowaną za środki z pierwszego kredytu.

Pytania

1)Czy do uzyskanego przez Wnioskodawczynię przychodu związanego z umorzeniem części wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, a zatem Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od uzyskanego przychodu?

2)Czy Kwota dodatkowa, którą Bank ma wypłacić Wnioskodawczyni będzie stanowiła po stronie Wnioskodawczyni przychód?

3)Jeśli stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie ww. pytania nr 1 jest nieprawidłowe, to Wnioskodawczyni zadaje pytanie, czy Kwota dodatkowa będzie objęta zaniechaniem poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pani stanowisko w sprawie

Ad. 1.

W Pani ocenie, kwota umorzonego zobowiązania po stronie Wnioskodawczyni będzie objęta zaniechaniem poboru podatku określonym w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

UZASADNIENIE

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 102):

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1) jednego gospodarstwa domowego albo

2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r. poz. 1043).

6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1. kredyt był zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej - warunek ten został spełniony przez Wnioskodawczynię;

2. kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw - umowa kredytu została zawarta w dniu 7 sierpnia 2009 roku;

3. kredyt był zabezpieczony hipotecznie - tak, kredyt został wpisany do księgi wieczystej nieruchomości objętej umową kredytową;

4. kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie - Wnioskodawczyni nie korzystała wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczone hipotecznie.

W związku z powyższym, uznać należy, że Wnioskodawczyni spełnia wszelkie warunki pozwalające jej na skorzystanie z zaniechania poboru podatku.

Ad. 2.

Kwota wypłaty nie stanowi przychodu Wnioskodawczyni.

UZASADNIENIE

Pojęcie przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 w zw. z art. 1 w zw. z art. 9 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 PIT wiąże się z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 PIT mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego.

Kwota dodatkowa obejmuje zwrot środków pieniężnych, które Wnioskodawczyni wcześniej wpłaciła Bankowi w trakcie trwania umowy kredytu. W ocenie Wnioskodawczyni dochodzi wówczas do powrotu w tym zakresie do wcześniej istniejącego stanu posiadania. Kredytobiorca nie otrzyma niczego, czego wcześniej sam nie posiadał. Nie dojdzie zatem do przysporzenia w majątku Wnioskodawczyni. Nie będzie przychodu po stronie Wnioskodawczyni.

Podsumowując, Wnioskodawczyni otrzyma świadczenie będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z jego własnych środków. Kwota dodatkowa otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w majątku Wnioskodawczyni. Wypłata ta jest dla Wnioskodawczyni neutralna podatkowo.

Ad. 3.

Kwota dodatkowa będzie objęta zaniechaniem poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

UZASADNIENIE

Kwota dodatkowa spełnia warunki uznania jej za kwotę umorzenia, o której mowa w § 1 ust. 1. lit. 1 rozporządzenia. Zdaniem Wnioskodawczyni zmiana do Umowy wprowadzana poprzez Ugodę w istocie stanowi, że dochodzi do umorzenia nie tylko w zakresie Kwoty umorzenia (która jako jeszcze niezapłacona przez Kredytobiorcę, nie miałaby być jak zwrócona przez Bank), ale także w zakresie Kwoty dodatkowej. Różnica polega jedynie na tym, że Kwotę dodatkową Kredytobiorca zdążył już wpłacić Bankowi i dlatego Bank dokonuje czynności faktycznej w postaci dokonania jej zwrotu. Sens ekonomiczny i logiczny pozostaje jednak wobec tych kwot taki sam - tj. Bank umarza Wnioskodawczyni swoją wierzytelność wynikającą z Umowy zarówno co do Kwoty dodatkowej, jak i co do niezapłaconej jeszcze Bankowi pozostałej części Kredytu (Kwota umorzenia).

Zwracana przez Bank kwota stanowić więc w istocie będzie umorzenie wierzytelności z tytuły kredytu mieszkaniowego na realizację inwestycji mieszkaniowej Wnioskodawczyni i tym samym mieści się zdaniem Wnioskodawczyni w dyspozycji przepisów rozporządzenia.

Jednocześnie spełnione są także pozostałe przesłanki zaniechania poboru podatku określone w Rozporządzeniu. Kredyt został przeznaczony na zakup domu jednorodzinnego mieszczącego się w Polsce, w którym nadal Wnioskodawczyni mieszka - czyli kredyt został przeznaczony na inwestycję, której celem jest zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez Pana, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazuję na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie:

-do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie,

-do kredytów udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw,

-do kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej,

-a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz

-w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia).

Z analizowanej sprawy wynika, że w 2009 r. bank udzielił Pani i Pani byłemu mężowi kredyt. Celem kredytu była budowa i wykończenie domu jednorodzinnego. Dnia 26 lipca 2022 r. dokonali Państwo całościowego podziału majątku wspólnego. Z ww. aktu wynika m.in., że Pani nabyła kredytowaną nieruchomość na wyłączną własność zobowiązując się do spłaty na rzecz współkredytobiorcy kwoty 140.000 zł. W ramach dokonanego podziału majątku wspólnego Pani przejęła dług współkredytobiorcy z tytułu umowy kredytowej z dnia 7 sierpnia 2009 r. i zobowiązała się do spłaty wszystkich zobowiązań z tytułu umowy kredytu.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzam, że udzielony Pani kredyt wypełnia przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu.

Należy mieć na uwadze, że z literalnego brzmienia cytowanego wcześniej § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia wynika, że kwotami wierzytelności, które mogą korzystać z zaniechania są kwoty kapitału, odsetek, prowizji i opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, zaś „koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń” nie mogą z tego zaniechania skorzystać.

Dlatego do kwoty umorzonej wierzytelności w odniesieniu do części kredytu przeznaczonej na składki ubezpieczeniowe, które są wyłączone z zaniechania na podstawie ww. przepisu rozporządzenia, nie znajdzie zastosowanie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. rozporządzenia.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku i jego uzupełnieniu opis zdarzenia oraz przywołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzenie przez Bank części kwoty kredytu zaciągniętego przez Panią w 2009 r., stanowić będzie dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego do kwoty umorzonej wierzytelności w części, w jakiej kwota kredytu zaciągnięta została na sfinansowanie przez Bank ceny budowy i wykończenia domu jednorodzinnego, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie Pani bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu i w konsekwencji nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z rzeczonego tytułu.

Zaniechanie to nie będzie dotyczyło kwoty umorzonej wierzytelności w odniesieniu do części kredytu przeznaczonej na składki ubezpieczeniowe. Zatem od tej części umorzonej kwoty, w jakiej zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami stanowi ona dla Pani przychód, winna Pan zapłacić podatek dochodowy.

Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych zwrotu ustalonej w ugodzie dodatkowej kwoty wyjaśniam, że z definicji przychodu zawartej w art. 11 ust. 1, wywieść można, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych – co już wcześniej zauważono – można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Z opisu zdarzenia wynika, że w ramach ugody Bank dodatkowo zaproponował wypłatę na Pani rzecz kwoty w wysokości 166 000,00 zł, która to kwota stanowiła jedynie zwrot części środków pieniężnych, które wcześniej przekazała Pani na rzecz Banku.

Zatem w analizowanej sprawie po Pani stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzyma Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazała Pani na rzecz Banku. A zatem otrzyma Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z Bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo.

W konsekwencji, wypłata przez Bank Kwoty dodatkowej nie będzie stanowiła dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pani miała obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez Bank kwoty.

Tym samym, skoro Kwota dodatkowa nie będzie stanowiła ww. przychodu, to nie będzie objęta zaniechaniem poboru podatku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.