
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w zakresie braku obowiązku pobierania przez Państwa, jako płatnika, zaliczek na podatek dochodowy od:
•wpłat na PPK z odszkodowań wypłacanych na postawie zawartych ugód – jest prawidłowe;
•wypłacanych odszkodowań na postawie zawartych ugód – jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
19 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 11 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 30 kwietnia 2025 r. (wpływ 7 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Elementy wspólne dla wszystkich stanów faktycznych
X Sp. akcyjna z siedzibą w A. (dalej jako: „Wnioskodawca” lub „Pracodawca”) jest spółką akcyjną wpisaną do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy (...).
Wnioskodawca jest pracodawcą. Zdarzyły (mogą zdarzyć) się sytuacje, w których na skutek złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę przez Wnioskodawcę w jednym z trybów przewidzianych w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. 1974 Nr 24 poz. 141, t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465; dalej jako: „Kodeks pracy”), pracownik skorzystał (skorzysta) z uprawnienia do złożenia odwołania (pozwu) do sądu pracy.
Miała (może mieć) miejsce sytuacja, w której Wnioskodawca oraz pracownik, który złożył odwołanie do sądu pracy, doszli (dojdą) do porozumienia, a ich wolą będzie ugodowe zakończenie sporu.
Opisane przez Wnioskodawcę poniżej sytuacje dotyczą zdarzeń, które miały miejsce w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy (Stany faktyczne 1-7), jednakże Wnioskodawca bierze pod uwagę, że w przyszłości może dojść do wystąpienia w jego przedsiębiorstwie analogicznych sytuacji (Zdarzenia przyszłe 1-7), dlatego też wnosi o wydanie przez organ interpretacji odnoszącej się zarówno do Zdarzeń faktycznych 1-7, jak i Zdarzeń przyszłych 1-7. Do Zdarzeń przyszłych nr 1-7 nie mają odniesienia niżej wskazane daty konkretnych zdarzeń ze Stanów faktycznych 1-7, jednak zachowana zostanie kolejność oraz opisane we wniosku cechy poniższych zdarzeń.
W każdym z opisanych Stanów faktycznych nr 1-7/Zdarzeń przyszłych nr 1-7 wysokość wskazanych we wniosku odszkodowań wynikała (będzie wynikać) z zawartych ugód, jednak ich wysokość została (zostanie) ustalona w oparciu o treść art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy lub w przypadkach rozwiązania umów o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy analogicznie art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy, a następnie skorygowana o wzajemne ustępstwa stron, których celem będzie polubowne zakończenie sporu. Zatem wysokość odszkodowań nie była (nie będzie) ustalona wyłącznie wskutek dokonanych przez strony uzgodnień w oparciu o wzajemne ustępstwa, których celem było polubowne zakończenie sporu.
Z treści każdej z niżej opisanych ugód będzie wynikało, że wyczerpuje ona wszelkie roszczenia stron związane z umową o pracę.
W sposób oczywisty prawo do przyznania świadczeń w ramach ugód opisanych w Stanach faktycznych nr 1-7/Zdarzeniach przyszłych nr 1-7 będzie wynikało z przepisów prawa:
•Stany faktyczne/Zdarzenia przyszłe nr 1, 2, 6, 7: art. 52 § 1 pkt 1-3 w zw. z art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy;
•Stany faktyczne/Zdarzenia przyszłe nr 3, 4, 5: art. 32 § 1 w zw. z art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy.
Jedyną i wyłączną przyczyną ustalenia przez Wnioskodawcę oraz pracownika w każdym ze wskazanych we wniosku Stanów faktycznych (Zdarzeń przyszłych) było (będzie) uprawnienie pracownika do odszkodowania wynikającego z art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy lub w przypadkach rozwiązania umów o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy analogicznie art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy. Roszczenie to na dzień zawarcia każdej z opisanych we wniosku ugód było (będzie) niezweryfikowane i niepotwierdzone przez sąd pracy, jednak ustalenie przez strony obowiązku zapłaty odszkodowania będzie miało miejsce jedynie w sytuacji, gdy pracownik potencjalnie będzie mógł być uprawniony do odszkodowania na podstawie wyżej powołanych ogólnie obowiązujących przepisów w związku z toczącym się na moment zawarcia ugody postępowaniem sądowym.
O kwestii przysługiwania odszkodowania, o którym mowa w art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy lub w przypadkach rozwiązania umów o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy analogicznie art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy, rozstrzygać może jedynie sąd pracy w drodze wyroku. Z oczywistych przyczyn ugody w każdych Stanach faktycznych (Zdarzeniach przyszłych) nr 1-7 zostały (zostaną) zawarte przed wydaniem wyroku sądu pracy, zatem na dzień zawarcia ugody nie jest możliwe jednoznaczne i obiektywne stwierdzenie, że pracownik był albo nie był uprawniony do ww. odszkodowania. To wola Wnioskodawcy oraz pracownika do usunięcia stanu niepewności związanego z toczącym się postępowaniem sądowym stanowi zamiar obu stron decydujący o woli zawarcia każdej opisanej we wniosku ugody. Z powyższego wynika, że zarówno wysokość odszkodowania przewidzianego w ugodach jest w każdym ze Stanów faktycznych (Zdarzeń przyszłych) nr 1-7 ściśle związana z odszkodowaniem wynikającym z art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy lub w przypadkach rozwiązania umów o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy analogicznie art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy.
Wysokość lub zasady ustalania wskazanych we wniosku świadczeń nie będą wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, lub też wysokość lub zasady ustalania nie będą wynikały wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Świadczenia wskazane we wniosku (Stany faktyczne/Zdarzenia przyszłe nr 1-7) będą dotyczyły szkody rzeczywistej. Odszkodowanie opisane w art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy lub w przypadkach rozwiązania umów o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy analogicznie art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy, stanowi świadczenie o charakterze abstrakcyjnym, jednak nie hipotetycznym. Co oznacza, że uprawnienie do jego otrzymania ma charakter rzeczywisty, a nie hipotetyczny i szacowany. Odszkodowanie opisane w art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy (art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy) jest roszczeniem, które nie jest opisane w art. 415 i art. 361 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Zatem przysługuje ono nawet w przypadku, gdy pracownik nie poniósł żadnej szkody w rozumieniu art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Ma jednak charakter rzeczywisty, ponieważ przysługuje już za samo nieprawidłowe rozwiązanie stosunku pracy. Nie jest więc roszczeniem o charakterze hipotetycznym. Jedyny związek przyczynowo-skutkowy jaki musi zaistnieć do powstania roszczenia o zapłatę odszkodowania, o którym mowa w art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy to:
1)nieuzasadnione lub dokonane z naruszeniem prawa rozwiązanie stosunku pracy,
2)wniesienie odwołania przez pracownika do sądu pracy.
Powyższe rozważania pozostają w związku z analizą charakteru odszkodowania na gruncie art. 56 Kodeksu pracy dokonanej przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 27 listopada 2007 r. sygn. akt SK 18/05.
Świadczenie w żadnym ze Stanów faktycznych/Zdarzeń przyszłych nr 1-7 nie ma na celu rekompensować wynagrodzenia, które pracownicy uzyskaliby, gdyby umowa o pracę nie została rozwiązana. W żadnym ze Stanów faktycznych nr 1-7 nie będzie przewidziana zapłata wynagrodzenia, które przysługiwałoby, gdyby umowa o pracę nie została rozwiązana.
Stan faktyczny 1/Zdarzenie przyszłe 1
(zwolnienie dyscyplinarne, ugoda przed mediatorem, tytuł zapłaty: odszkodowanie za rozwiązanie stosunku pracy)
Z uwagi na ziszczenie się przesłanek opisanych w art. 52 § 1 pkt 1-3 Kodeksu pracy, Wnioskodawca złoży oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika w trybie art. 52 Kodeksu pracy. Złożenie wyżej opisanego oświadczenia będzie poprzedzone zrealizowaniem przez Wnioskodawcę obowiązku uzyskania informacji, czy pracownik korzysta z ochrony zakładowej organizacji związkowej, a jeśli tak – po przeprowadzeniu konsultacji z zakładową organizacją związkową.
W ustawowo przewidzianym terminie pracownik wniesie odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia przez Wnioskodawcę.
W odwołaniu pracownik zawrze żądanie uznania rozwiązania umowy o pracę za niezgodne z prawem oraz przywrócenie pracownika do pracy na dotychczasowych warunkach oraz zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz pracownika kosztów procesu.
Następnie strony tytułem polubownego zakończenia sporu zawrą ugodę przed mediatorem w toku mediacji sądowych, która następnie zostanie zatwierdzona przez sąd (dalej jako „Ugoda”).
W treści Ugody wskazane zostanie, że:
1)Wnioskodawca na mocy Ugody cofa oświadczenie woli o rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem bez wypowiedzenia z winy pracownika, za zgodą pracownika.
2)Strony zgodnie oświadczają, że łączący je stosunek pracy uległ rozwiązaniu w trybie porozumienia stron.
3)Wnioskodawca zobowiązuje się zapłacić pracownikowi określoną w Ugodzie kwotę tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy w określonym terminie biegnącym od dnia zatwierdzenia Ugody przez sąd wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku bezskutecznego upływu terminu zakreślonego w Ugodzie. Kwota odszkodowania będzie płatna na rzecz pracownika przelewem bankowym w złotych polskich.
4)Wnioskodawca zobowiąże się wydać pracownikowi nowe świadectwo pracy, z którego treści wynikać będzie inna podstawa prawna rozwiązania stosunku pracy (wskazująca na porozumienie stron).
Ugoda może przewidywać postanowienia dotyczące kosztów procesu, w tym ustalenie, że koszty procesu znoszą się wzajemnie.
W treści Ugody strony nie wskażą konkretnych przepisów prawa pracy, do których naruszenia doszło.
Kwota do zapłaty tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy nie przewyższy kwoty, którą pracownik mógłby uzyskać, gdyby postępowanie sądowe zakończyło się zasądzeniem od Wnioskodawcy na rzecz pracownika odszkodowania, o którym mowa w art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy.
Obowiązek zapłaty odszkodowania wynikający z Ugody zostanie zrealizowany przez Wnioskodawcę w terminie.
W Stanie faktycznym nr 1 (poniższe informacje nie odnoszą się do Zdarzenia przyszłego nr 1):
•Oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia w trybie art. 52 Kodeksu pracy złożono 30 grudnia 2024 r.
•Pracownik wniósł odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność ww. oświadczenia 10 stycznia 2025 r.
•Ugoda przed mediatorem została zawarta 20 lutego 2025 r.
•Świadczenie na podstawie zawartej ugody wypłacono 5 marca 2025 r.
W treści Ugody strony nie wskazały (nie wskażą) konkretnych przepisów prawa pracy, do których naruszenia doszło (dojdzie).
Zawarcie ww. Ugody skutkowało (będzie skutkowało) umorzeniem przez sąd postępowania na mocy art. 355 Kodeksu postępowania cywilnego.
Ugoda jako zawarta przed mediatorem w toku mediacji sądowych została (zostanie) zatwierdzona przez sąd oraz została (zostanie) zawarta na podstawie art. 18315 ust. 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.
Stan faktyczny 2/Zdarzenie przyszłe 2
(zwolnienie dyscyplinarne, ugoda sądowa, tytuł zapłaty: odszkodowanie za rozwiązanie stosunku pracy)
Z uwagi na ziszczenie się przesłanek opisanych w art. 52 § 1 pkt 1-3 Kodeksu pracy Wnioskodawca złoży oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika w trybie art. 52 Kodeksu pracy. Złożenie wyżej opisanego oświadczenia będzie poprzedzone zrealizowaniem przez Wnioskodawcę obowiązku uzyskania informacji, czy pracownik korzysta z ochrony zakładowej organizacji związkowej, a jeśli tak – po przeprowadzeniu konsultacji z zakładową organizacją związkową.
W ustawowo przewidzianym terminie pracownik wniesie odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia przez Wnioskodawcę.
W odwołaniu pracownik zawrze żądanie uznania rozwiązania umowy o pracę za niezgodne z prawem oraz przywrócenie pracownika do pracy na dotychczasowych warunkach oraz zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz pracownika kosztów procesu.
Następnie strony tytułem polubownego zakończenia sporu zawrą ugodę sądową na podstawie art. 223 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako „Ugoda”).
W treści Ugody wskazane zostanie, że:
1)Wnioskodawca na mocy Ugody cofa oświadczenie woli o rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem bez wypowiedzenia z winy pracownika, za zgodą pracownika.
2)Strony zgodnie oświadczają, że łączący je stosunek pracy uległ rozwiązaniu w trybie porozumienia stron.
3)Wnioskodawca zobowiązuje się zapłacić pracownikowi określoną w Ugodzie kwotę tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy w określonym terminie biegnącym od dnia zawarcia Ugody wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku bezskutecznego upływu terminu zakreślonego w Ugodzie. Kwota odszkodowania będzie płatna na rzecz pracownika przelewem bankowym w złotych polskich.
4)Wnioskodawca zobowiąże się wydać pracownikowi nowe świadectwo pracy, z którego treści wynikać będzie inna podstawa prawna rozwiązania stosunku pracy (wskazująca na porozumienie stron).
Ugoda może przewidywać postanowienia dotyczące kosztów procesu, w tym ustalenie, że koszty procesu znoszą się wzajemnie.
Kwota do zapłaty tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy nie przewyższy kwoty, którą pracownik mógłby uzyskać, gdyby postępowanie sądowe zakończyło się zasądzeniem od Wnioskodawcy na rzecz pracownika odszkodowania, o którym mowa w art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy.
Obowiązek zapłaty odszkodowania wynikający z Ugody zostanie zrealizowany przez Wnioskodawcę w terminie.
W Stanie faktycznym nr 2 (poniższe informacje nie odnoszą się do Zdarzenia przyszłego nr 2):
•Oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia w trybie art. 52 Kodeksu pracy złożono 30 listopada 2024 r.
•Pracownik wniósł odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność ww. oświadczenia 10 grudnia 2025 r.
•Ugoda sądowa została zawarta 3 lutego 2025 r.
•Świadczenie na podstawie zawartej ugody wypłacono 5 lutego 2025 r.
W treści Ugody strony nie wskazały (nie wskażą) konkretnych przepisów prawa pracy, do których naruszenia doszło (dojdzie).
Osnowa ugód została (zostanie) wciągnięta do protokołu rozprawy albo – w Zdarzeniu przyszłym nr 2 – zostanie zamieszczona w odrębnym dokumencie stanowiącym część protokołu i stwierdzona podpisami stron.
Zawarcie ww. Ugody skutkowało (będzie skutkowało) umorzeniem przez sąd postępowania na mocy art. 355 Kodeksu postępowania cywilnego.
Stan faktyczny 3/Zdarzenie przyszłe 3
(wypowiedzenie, ugoda przed mediatorem, tytuł zapłaty: odszkodowanie za rozwiązanie stosunku pracy)
Wnioskodawca zatrudnia pracownika. Po zrealizowaniu przez Wnioskodawcę obowiązku uzyskania informacji, czy pracownik korzysta z ochrony zakładowej organizacji związkowej, a jeśli tak – po przeprowadzeniu konsultacji, Wnioskodawca złoży oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia w trybie art. 32 § 1 Kodeksu pracy.
W ustawowo przewidzianym terminie pracownik wniesie odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy.
W odwołaniu pracownik zawrze żądanie uznania rozwiązania umowy o pracę za niezgodne z prawem oraz przywrócenie pracownika do pracy na dotychczasowych warunkach oraz zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz pracownika kosztów procesu.
Następnie strony tytułem polubownego zakończenia sporu zawrą ugodę przed mediatorem w toku mediacji sądowych, która następnie zostanie zatwierdzona przez sąd (dalej jako „Ugoda”).
W treści Ugody wskazane zostanie, że:
1)Wnioskodawca na mocy Ugody cofa oświadczenie woli o rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem z zachowaniem okresu wypowiedzenia, za zgodą pracownika.
2)Strony zgodnie oświadczają, że łączący je stosunek pracy uległ rozwiązaniu w trybie porozumienia stron.
3)Wnioskodawca zobowiązuje się zapłacić pracownikowi określoną w Ugodzie kwotę tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy w określonym terminie biegnącym od dnia zatwierdzenia Ugody przez sąd wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku bezskutecznego upływu terminu zakreślonego w Ugodzie. Kwota odszkodowania będzie płatna na rzecz pracownika przelewem bankowym w złotych polskich.
4)Wnioskodawca zobowiąże się wydać pracownikowi nowe świadectwo pracy, z którego treści wynikać będzie inna podstawa prawna rozwiązania stosunku pracy (wskazująca na porozumienie stron).
Ugoda może przewidywać postanowienia dotyczące kosztów procesu w tym ustalenie, że koszty procesu znoszą się wzajemnie.
W treści Ugody strony nie wskażą konkretnych przepisów prawa pracy, do których naruszenia doszło.
Kwota do zapłaty tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy nie przewyższy kwoty, którą pracownik mógłby uzyskać, gdyby postępowanie sądowe zakończyło się zasądzeniem od Wnioskodawcy na rzecz pracownika odszkodowania, o którym mowa w art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy.
Obowiązek zapłaty odszkodowania wynikający z Ugody zostanie zrealizowany przez Wnioskodawcę w terminie.
W Stanie faktycznym nr 3 (poniższe informacje nie odnoszą się do Zdarzenia przyszłego nr 3):
•Oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia w trybie art. 32 § 1 Kodeksu pracy złożono 30 października 2024 r.
•Pracownik wniósł odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność ww. oświadczenia 10 listopada 2024 r.
•Ugoda przed mediatorem została zawarta 20 lutego 2025 r.
•Świadczenie na podstawie zawartej ugody wypłacono 5 marca 2025 r.
W treści Ugody strony nie wskazały (nie wskażą) konkretnych przepisów prawa pracy, do których naruszenia doszło (dojdzie).
Zawarcie ww. Ugody skutkowało (będzie skutkowało) umorzeniem przez sąd postępowania na mocy art. 355 Kodeksu postępowania cywilnego.
Ugoda jako zawarta przed mediatorem w toku mediacji sądowych została (zostanie) zatwierdzona przez sąd oraz została (zostanie) zawarta na podstawie art. 18315 ust. 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.
Stan faktyczny 4/Zdarzenie przyszłe 4
(wypowiedzenie, ugoda sądowa, tytuł zapłaty: odszkodowanie za rozwiązanie stosunku pracy)
Wnioskodawca zatrudnia pracownika. Po zrealizowaniu przez Wnioskodawcę obowiązku uzyskania informacji, czy pracownik korzysta z ochrony zakładowej organizacji związkowej, a jeśli tak – po przeprowadzeniu konsultacji, Wnioskodawca złoży oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia w trybie art. 32 § 1 Kodeksu pracy.
W ustawowo przewidzianym terminie pracownik wniesie odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy.
W odwołaniu pracownik zawrze żądanie uznania rozwiązania umowy o pracę za niezgodne z prawem oraz przywrócenie pracownika do pracy na dotychczasowych warunkach oraz zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz pracownika kosztów procesu.
Następnie strony tytułem polubownego zakończenia sporu zawrą ugodę sądową na podstawie art. 223 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako „Ugoda”).
W treści Ugody wskazane zostanie, że:
1)Wnioskodawca na mocy Ugody cofa oświadczenie woli o rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem, za zgodą pracownika.
2)Strony zgodnie oświadczają, że łączący je stosunek pracy uległ rozwiązaniu w trybie porozumienia stron.
3)Wnioskodawca zobowiązuje się zapłacić pracownikowi określoną w Ugodzie kwotę tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy w określonym terminie biegnącym od dnia zatwierdzenia Ugody przez sąd wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku bezskutecznego upływu terminu zakreślonego w Ugodzie. Kwota odszkodowania będzie płatna na rzecz pracownika przelewem bankowym w złotych polskich.
4)Wnioskodawca zobowiąże się wydać pracownikowi nowe świadectwo pracy, z którego treści wynikać będzie inna podstawa prawna rozwiązania stosunku pracy (wskazująca na porozumienie stron).
Ugoda może przewidywać postanowienia dotyczące kosztów procesu w tym ustalenie, że koszty procesu znoszą się wzajemnie.
W treści Ugody strony nie wskażą konkretnych przepisów prawa pracy, do których naruszenia doszło.
Kwota do zapłaty tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy nie przewyższy kwoty, którą pracownik mógłby uzyskać, gdyby postępowanie sądowe zakończyło się zasądzeniem od Wnioskodawcy na rzecz pracownika odszkodowania, o którym mowa w art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy.
Obowiązek zapłaty odszkodowania wynikający z Ugody zostanie zrealizowany przez Wnioskodawcę w terminie.
W Stanie faktycznym 4 (poniższe informacje nie odnoszą się do Zdarzenia przyszłego nr 4):
•Oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia w trybie art. 32 § 1 Kodeksu pracy złożono 26 września 2024 r.
•Pracownik wniósł odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność ww. oświadczenia 6 października 2024 r.
•Ugoda sądowa została zawarta 14 stycznia 2025 r.
•Świadczenie na podstawie zawartej ugody wypłacono 15 stycznia 2025 r.
Osnowa ugód została (zostanie) wciągnięta do protokołu rozprawy albo – w Zdarzeniu przyszłym nr 4 – zostanie zamieszczona w odrębnym dokumencie stanowiącym część protokołu i stwierdzona podpisami stron.
Zawarcie ww. Ugody skutkowało (będzie skutkowało) umorzeniem przez sąd postępowania na mocy art. 355 Kodeksu postępowania cywilnego.
Stan faktyczny 5/Zdarzenie przyszłe 5
(wypowiedzenie, ugoda zawarta przed mediatorem, tytuł zapłaty: odszkodowanie za rozwiązanie stosunku pracy zgodnie z art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy)
Wnioskodawca zatrudnia pracownika. Po zrealizowaniu przez Wnioskodawcę obowiązku uzyskania informacji, czy pracownik korzysta z ochrony zakładowej organizacji związkowej, a jeśli tak – po przeprowadzeniu konsultacji, Wnioskodawca złoży oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia w trybie art. 32 § 1 Kodeksu pracy.
W ustawowo przewidzianym terminie pracownik wniesie odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia przez Wnioskodawcę.
W odwołaniu pracownik zawrze żądanie uznania rozwiązania umowy o pracę za niezgodne z prawem oraz przywrócenie pracownika do pracy na dotychczasowych warunkach oraz zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz pracownika kosztów procesu.
Następnie strony tytułem polubownego zakończenia sporu zawrą ugodę przed mediatorem w toku mediacji sądowych, która następnie zostanie zatwierdzona przez sąd (dalej jako „Ugoda”).
W treści Ugody wskazane zostanie, że:
1)Wnioskodawca na mocy Ugody cofa oświadczenie woli o rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem, za zgodą pracownika.
2)Strony zgodnie oświadczają, że łączący je stosunek pracy uległ rozwiązaniu w trybie porozumienia stron.
3)Wnioskodawca zobowiązuje się zapłacić pracownikowi określoną w Ugodzie kwotę tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy w określonym terminie biegnącym od dnia zatwierdzenia Ugody przez sąd wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku bezskutecznego upływu terminu zakreślonego w Ugodzie. Kwota odszkodowania będzie płatna na rzecz pracownika przelewem bankowym w złotych polskich.
4)Wnioskodawca zobowiąże się wydać pracownikowi nowe świadectwo pracy, z którego treści wynikać będzie inna podstawa prawna rozwiązania stosunku pracy (wskazująca na porozumienie stron).
Ugoda może przewidywać postanowienia dotyczące kosztów procesu, w tym ustalenie, że koszty procesu znoszą się wzajemnie.
W treści Ugody strony nie wskażą konkretnych przepisów prawa pracy, do których naruszenia doszło.
Kwota do zapłaty tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy nie przewyższy kwoty, którą pracownik mógłby uzyskać, gdyby postępowanie sądowe zakończyło się zasądzeniem od Wnioskodawcy na rzecz pracownika odszkodowania, o którym mowa w art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy.
Obowiązek zapłaty odszkodowania wynikający z Ugody zostanie zrealizowany przez Wnioskodawcę w terminie.
W Stanie faktycznym 5 (poniższe informacje nie odnoszą się do Zdarzenia przyszłego nr 5):
•Oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia w trybie art. 32 § 1 Kodeksu pracy złożono 30 października 2024 r.
•Pracownik wniósł odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność ww. oświadczenia 10 listopada 2024 r.
•Ugoda przed mediatorem została zawarta 20 lutego 2025 r.
•Świadczenie na podstawie zawartej ugody wypłacono 5 marca 2025 r.
Strony wskazały (wskażą) w treści Ugody, że tytuł zapłaty stanowi: „odszkodowanie za rozwiązanie stosunku pracy zgodnie z art. 45 § 1 w zw. z art. 32 §1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy”.
Zawarcie ww. Ugody skutkowało (będzie skutkowało) umorzeniem przez sąd postępowania na mocy art. 355 Kodeksu postępowania cywilnego.
Ugoda jako zawarta przed mediatorem w toku mediacji sądowych została (zostanie) zatwierdzona przez sąd oraz została (zostanie) zawarta na podstawie art. 18315 ust. 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.
Stan faktyczny 6/Zdarzenie przyszłe 6
(zwolnienie dyscyplinarne, ugoda zawarta przed mediatorem, tytuł zapłaty: odszkodowanie za rozwiązanie stosunku pracy zgodnie z art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy)
Z uwagi na ziszczenie się przesłanek opisanych w art. 52 § 1 pkt 1-3 Kodeksu pracy Wnioskodawca złoży oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika w trybie art. 52 Kodeksu pracy. Złożenie wyżej opisanego oświadczenia będzie poprzedzone zrealizowaniem przez Wnioskodawcę obowiązku uzyskania informacji, czy pracownik korzysta z ochrony zakładowej organizacji związkowej, a jeśli tak – po przeprowadzeniu konsultacji z zakładową organizacją związkową.
W ustawowo przewidzianym terminie pracownik wniesie odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia przez Wnioskodawcę.
W odwołaniu pracownik zawrze żądanie uznania rozwiązania umowy o pracę za niezgodne z prawem oraz przywrócenie pracownika do pracy na dotychczasowych warunkach oraz zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz pracownika kosztów procesu.
Następnie strony tytułem polubownego zakończenia sporu zawrą ugodę przed mediatorem w toku mediacji sądowych, która następnie zostanie zatwierdzona przez sąd (dalej jako „Ugoda”).
W treści Ugody wskazane zostanie, że:
1)Wnioskodawca na mocy Ugody cofa oświadczenie woli o rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem bez wypowiedzenia z winy pracownika, za zgodą pracownika.
2)Strony zgodnie oświadczają, że łączący je stosunek pracy uległ rozwiązaniu w trybie porozumienia stron.
3)Wnioskodawca zobowiązuje się zapłacić pracownikowi określoną w Ugodzie kwotę tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy w określonym terminie biegnącym od dnia zatwierdzenia Ugody przez sąd wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku bezskutecznego upływu terminu zakreślonego w Ugodzie. Kwota odszkodowania będzie płatna na rzecz pracownika przelewem bankowym w złotych polskich.
4)Wnioskodawca zobowiąże się wydać pracownikowi nowe świadectwo pracy, z którego treści wynikać będzie inna podstawa prawna rozwiązania stosunku pracy (wskazująca na porozumienie stron).
Ugoda może przewidywać postanowienia dotyczące kosztów procesu, w tym ustalenie, że koszty procesu znoszą się wzajemnie.
W treści Ugody strony nie wskażą konkretnych przepisów prawa pracy, do których naruszenia doszło.
Kwota do zapłaty tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy nie przewyższy kwoty, którą pracownik mógłby uzyskać, gdyby postępowanie sądowe zakończyło się zasądzeniem od Wnioskodawcy na rzecz pracownika odszkodowania, o którym mowa w art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy.
Obowiązek zapłaty odszkodowania wynikający z Ugody zostanie zrealizowany przez Wnioskodawcę w terminie.
W Stanie faktycznym nr 6 (poniższe informacje nie odnoszą się do Zdarzenia przyszłego nr 6):
•Oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia w trybie art. 52 Kodeksu pracy złożono 16 grudnia 2024 r.
•Pracownik wniósł odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność ww. oświadczenia 23 grudnia 2024 r.
•Ugoda przed mediatorem została zawarta 20 stycznia 2025 r.
•Świadczenie na podstawie zawartej ugody wypłacono 25 stycznia 2025 r.
Strony wskazały (wskażą) w treści Ugody, że tytuł zapłaty stanowi: „odszkodowanie za rozwiązanie stosunku pracy zgodnie z art. 56 w zw. z art. 52 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy”.
Zawarcie ww. Ugody skutkowało (będzie skutkowało) umorzeniem przez sąd postępowania na mocy art. 355 Kodeksu postępowania cywilnego.
Ugoda jako zawarta przed mediatorem w toku mediacji sądowych została (zostanie) zatwierdzona przez sąd oraz została (zostanie) zawarta na podstawie art. 18315 ust. 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.
Stan faktyczny 7/Zdarzenie przyszłe 7
(zwolnienie dyscyplinarne, ugoda zawarta przed mediatorem, PPK, zaliczka na podatek dochodowy)
Z uwagi na ziszczenie się przesłanek opisanych w art. 52 § 1 pkt 1-3 Kodeksu pracy Wnioskodawca złoży oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika w trybie art. 52 Kodeksu pracy. Złożenie wyżej opisanego oświadczenia będzie poprzedzone zrealizowaniem przez Wnioskodawcę obowiązku uzyskania informacji, czy pracownik korzysta z ochrony zakładowej organizacji związkowej, a jeśli tak – po przeprowadzeniu konsultacji z zakładową organizacją związkową.
W ustawowo przewidzianym terminie pracownik wniesie odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia przez Wnioskodawcę.
W odwołaniu pracownik zawrze żądanie uznania rozwiązania umowy o pracę za niezgodne z prawem oraz przywrócenie pracownika do pracy na dotychczasowych warunkach oraz zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz pracownika kosztów procesu.
Następnie strony tytułem polubownego zakończenia sporu zawrą ugodę przed mediatorem w toku mediacji sądowych, która następnie zostanie zatwierdzona przez sąd (dalej jako „Ugoda”).
W treści Ugody wskazane zostanie, że:
1)Wnioskodawca na mocy Ugody cofa oświadczenie woli o rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem bez wypowiedzenia z winy pracownika, za zgodą pracownika.
2)Strony zgodnie oświadczają, że łączący je stosunek pracy uległ rozwiązaniu w trybie porozumienia stron.
3)Wnioskodawca zobowiązuje się zapłacić pracownikowi określoną w Ugodzie kwotę tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy w określonym terminie biegnącym od dnia zatwierdzenia Ugody przez sąd wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku bezskutecznego upływu terminu zakreślonego w Ugodzie. Kwota odszkodowania będzie płatna na rzecz pracownika przelewem bankowym w złotych polskich.
4)Wnioskodawca zobowiąże się wydać pracownikowi nowe świadectwo pracy, z którego treści wynikać będzie inna podstawa prawna rozwiązania stosunku pracy (wskazująca na porozumienie stron).
Ugoda może przewidywać postanowienia dotyczące kosztów procesu, w tym ustalenie, że koszty procesu znoszą się wzajemnie.
Kwota do zapłaty tytułem odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy nie przewyższy kwoty, którą pracownik mógłby uzyskać, gdyby postępowanie sądowe zakończyło się zasądzeniem od Wnioskodawcy na rzecz pracownika odszkodowania, o którym mowa w art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy.
Obowiązek zapłaty odszkodowania wynikający z Ugody zostanie zrealizowany przez Wnioskodawcę w terminie.
Pracownik będzie uczestniczył w pracowniczych planach kapitałowych w rozumieniu ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (dalej: ustawa o PPK). Pracodawca będzie cyklicznie dokonywał wpłat na pracowniczy plan kapitały (dalej „PPK”) zgodnie z przepisami ustawy o PPK. Pracodawca będzie dokonywał wpłat na PPK w terminie zgodnym z art. 28 ust. 4 ustawy o PPK, tj. w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wpłaty zostały obliczone i pobrane.
Wnioskodawca będzie uwzględniał kwotę wpłaty na PPK pracownika jako przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT. Zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o PIT odprowadzane będą przez Wnioskodawcę od najbliższych kwot przekazywanych pracownikowi, tj. wraz z wynagrodzeniem za pracę, w najbliższym terminie jego wypłaty po dniu dokonania wpłaty na PPK.
Natomiast, wobec rozwiązania stosunku pracy z winy pracownika w trybie art. 52 § 1 k.p., bez zachowania okresu wypowiedzenia – dojdzie do sytuacji, w której wpłata na PPK zostanie dokonana do 15 dnia danego miesiąca, według obliczenia wysokości wpłaty za miesiąc poprzedni. Natomiast oświadczenie w trybie art. 52 §1 k.p. Wnioskodawca złoży pracownikowi 21 danego miesiąca. Zatem kolejna wpłata na PPK będzie musiała mieć miejsce w niepełnej wysokości, do 15 dnia następnego miesiąca. Zaliczki na podatek w trybie art. 32 ust. 1 ustawy PIT pracodawca będzie odprowadzał już w momencie, w którym stosunek pracy wygasł. Z uwagi na uwzględnianie zaliczek na podatek PIT od wpłat na PPK z wynagrodzeniem za następny miesiąc (termin wpłat na PPK przypada po terminie wypłaty wynagrodzenia zgodnym z Kodeksem pracy) – jedynym kolejnym świadczeniem na rzecz pracownika będzie wypłata odszkodowania zgodnie z postanowieniami zawartej przez strony Ugody.
W Stanie faktycznym nr 7 (poniższe informacje nie odnoszą się do Zdarzenia przyszłego nr 7):
•Oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia w trybie art. 52 Kodeksu pracy złożono 30 grudnia 2024 r.
•Pracownik wniósł odwołanie do sądu pracy kwestionując zasadność ww. oświadczenia 10 stycznia 2025 r.
•Ugoda przed mediatorem została zawarta 20 lutego 2025 r.
•Świadczenie na podstawie zawartej ugody wypłacono 24 lutego 2025 r.
W treści Ugody strony nie wskazały (nie wskażą) konkretnych przepisów prawa pracy, do których naruszenia doszło (dojdzie).
Zawarcie ww. Ugody skutkowało (będzie skutkowało) umorzeniem przez sąd postępowania na mocy art. 355 Kodeksu postępowania cywilnego.
Ugoda jako zawarta przed mediatorem w toku mediacji sądowych została (zostanie) zatwierdzona przez sąd oraz została (zostanie) zawarta na podstawie art. 18315 ust. 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.
W okresie – od momentu wpłaty przez Państwa własnych środków na konto pracownika w PPK do końca miesiąca, w której Państwo dokonają tej wpłaty – nie dokonali (nie dokonają) Państwo na rzecz byłego pracownika wypłaty żadnych świadczeń pieniężnych. Odszkodowanie na podstawie zawartej ugody zostało (zostanie) wypłacone po opisanym okresie.
Pytania
1)Czy w opisanych powyżej Stanach faktycznych 1-6 i Zdarzeniach przyszłych 1-6 wypłacone pracownikowi odszkodowanie wynegocjowane w ramach Ugody może zostać wypłacone przez Wnioskodawcę w całości, bez pobierania przez Wnioskodawcę, jako płatnika, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych?
2)Czy w opisanym Stanie faktycznym 7 oraz Zdarzeniu przyszłym 7 Wnioskodawca może dokonać wypłaty odszkodowania w wykonaniu Ugody, bez pobierania przez Wnioskodawcę, jako płatnika, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty stanowiącej ostatnią miesięczną wpłatę od danego pracownika do Pracowniczego Planu Kapitałowego, przekazanej instytucji finansowej zgodnie z Ustawą PPK oraz umową zawartą przez Wnioskodawcę z instytucją finansową w oparciu o przepisy Ustawy PPK?
Państwa stanowisko w sprawie
W odniesieniu do Stanu faktycznego (Zdarzenia przyszłego) 1:
Państwa zdaniem, wypłacone byłemu pracownikowi odszkodowanie, którego wysokość wynikała z zawartej przez strony Ugody jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych i w związku z tym zaliczka na podatek dochodowy nie powinna zostać pobrana na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o PIT.
W odniesieniu do Stanu faktycznego (Zdarzenia przyszłego) 2:
Państwa zdaniem, wypłacone byłemu pracownikowi odszkodowanie, którego wysokość wynikała z zawartej przez strony Ugody jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych i w związku z tym zaliczka na podatek dochodowy nie powinna zostać pobrana na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o PIT.
W odniesieniu do Stanu faktycznego (Zdarzenia przyszłego) 3:
Państwa zdaniem, wypłacone byłemu pracownikowi odszkodowanie, którego wysokość wynikała z zawartej przez strony Ugody jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych i w związku z tym zaliczka na podatek dochodowy nie powinna zostać pobrana na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o PIT.
W odniesieniu do Stanu faktycznego (Zdarzenia przyszłego) 4:
Państwa zdaniem, wypłacone byłemu pracownikowi odszkodowanie, którego wysokość wynikała z zawartej przez strony Ugody jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych i w związku z tym zaliczka na podatek dochodowy nie powinna zostać pobrana na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o PIT.
W odniesieniu do Stanu faktycznego (Zdarzenia przyszłego) 5:
Państwa zdaniem, wypłacone byłemu pracownikowi odszkodowanie, którego wysokość wynikała z zawartej przez strony Ugody jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych i w związku z tym zaliczka na podatek dochodowy nie powinna zostać pobrana na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o PIT.
W odniesieniu do Stanu faktycznego (Zdarzenia przyszłego) 6:
Państwa zdaniem, wypłacone byłemu pracownikowi odszkodowanie, którego wysokość wynikała z zawartej przez strony Ugody jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych i w związku z tym zaliczka na podatek dochodowy nie powinna zostać pobrana na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o PIT.
W odniesieniu do Stanu faktycznego (Zdarzenia przyszłego) 7:
Państwa zdaniem, wypłacone byłemu pracownikowi odszkodowanie, którego wysokość wynikała z zawartej przez strony Ugody, może zostać wypłacone bez pobierania przez Wnioskodawcę, jako płatnika, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty stanowiącej ostatnią miesięczną wpłatę od danego pracownika do Pracowniczego Planu Kapitałowego przekazanej instytucji finansowej zgodnie z Ustawą PPK oraz umową zawartą przez Wnioskodawcę z instytucją finansową w oparciu o przepisy Ustawy PPK.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
W uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawcy w zakresie Pytania 1, zbieżnego dla Stanów faktycznych/Zdarzeń przyszłych 1-6, zacząć należy od tego, że zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie zaś do treści art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta. Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o PIT – co do zasady – przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.
Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
W myśl art. 31 ustawy o PIT osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów pracy przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.
Na mocy zaś art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT objęte są tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g tego artykułu.
Stosownie zaś do treści art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Nadmienić należy – jeśli chodzi o pkt 3b art. 21 ustawy o PIT – że na gruncie wykładni stosowanej w prawie podatkowym przyjęło się, że przez określenie „inne” rozumie się odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim inne odszkodowania lub zadośćuczynienia niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jednakże koniecznym jest, aby te inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane były na mocy wyroku lub ugody sądowej.
Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Dla ustalenia, czy określone świadczenie jest w rzeczywistości odszkodowaniem, istotne jest zbadanie jego charakteru, przy czym bez znaczenia jest okoliczność, czy zostało ono w ugodzie sądowej nazwane odszkodowaniem, czy też nie.
Na podstawie ww. przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym – jako wyłączone ze zwolnienia – podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Jak wskazano w Stanach faktycznych 1-4, w Ugodzie zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Poszkodowanym nie podano, że wysokość i zasady ustalenia odszkodowania wynikają z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.
W Stanach faktycznych 1-4 w treści Ugody strony również nie wskazywały konkretnych przepisów prawa pracy, do których naruszenia doszło. W związku z tym, wypłacona kwota nie stanowi określonej w prawie pracy odprawy lub odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, odprawy pieniężnej wypłacanej na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, ani odszkodowania przyznanego na podstawie przepisów o zakazie konkurencji.
Odszkodowanie ustalone na podstawie zawartej Ugody nie jest świadczeniem stanowiącym rekompensatę bądź zadośćuczynienie za utracone korzyści, które Pracownik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zawarta Ugoda będzie wynikiem uzgodnień pomiędzy stronami oraz wzajemnych ustępstw, których celem było polubowne zakończenie sporu. Czas trwania procesu sądowego oraz ponoszone na ten cel nakłady finansowe nie były korzystne dla żadnej ze stron. Trwające postępowanie sądowe może potencjalnie negatywnie rzutować na wizerunek Pracodawcy, w którego interesie jest jak najszybsze zakończenie sporu. Ponadto, Ugoda zawierać będzie postanowienie, w którym Pracownik jednocześnie oświadczy, że Ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia wynikające ze stosunku pracy. Tym samym odszkodowanie jako oderwane od stosunku pracy, nie może stanowić przychodu pracownika z tego stosunku, a więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis Stanów faktycznych stwierdzić należy, że skoro świadczenie wypłacone byłemu pracownikowi wynika z ustaleń dokonanych pomiędzy stronami (Ugody) ma charakter umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron, to odszkodowanie wypłacone przez Wnioskodawcę na rzecz byłego pracownika, na mocy zawartej ugody sądowej lub ugody przed mediatorem, którego wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy – Kodeks pracy, nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednakże z uwagi na fakt, że odszkodowanie wynikające z Ugody nie dotyczy utraconych korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, korzysta ono ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT, bowiem zostało ono otrzymane na podstawie ugody sądowej i nie znajdą do niego zastosowania wyjątki przewidziane w ww. przepisie. Zakres zwolnienia wynikający z brzmienia tego przepisu obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści. Odszkodowanie będące przedmiotem ugody w sprawie sądowej toczącej się z odwołania pracownika nie stanowi wynagrodzenia. Domaganie się wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy jest odrębnym roszczeniem opisanym w art. 47 Kodeksu pracy i to ono może stanowić rekompensatę za utracone korzyści, tj. uprawnienie pracownika do uzyskania wynagrodzenia (korzyści), które pracownik uzyskałby, gdyby nie rozwiązano z nim stosunku pracy. Żaden przepis Kodeksu pracy nie wskazuje jednak na powiązanie odszkodowania, o którym mowa w art. 471 Kodeksu pracy, z rekompensatą za utracone korzyści, przeciwnie – jest to odszkodowanie, które należne jest za sam fakt naruszenia przepisów prawa pracy regulujących zagadnienie rozwiązywania stosunków pracy.
Sformułowanie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT w brzmieniu: „dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono” odnosi się wprost do tzw. utraconych korzyści. Określenie znaczenia tego pojęcia wynika z prawa cywilnego i w regulacjach tego przedmiotu należy poszukiwać jego znaczenia.
I tak, zgodnie z art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego: w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie z doktryną przedmiotu (M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 4, Warszawa 2024): Utracone korzyści (lucrum cessans) mają zawsze charakter hipotetyczny i oznaczają, że majątek poszkodowanego nie wzrósł tak, jakby to się stało, gdyby nie nastąpiło dane zdarzenie wyrządzające szkodę. W ramach tej postaci szkody poszukujemy więc odpowiedzi na pytanie, jak kształtowałby się majątek poszkodowanego, gdyby nie zdarzenie szkodzące. Szkoda w postaci utraconych korzyści musi być wykazana z tak dużym prawdopodobieństwem, że praktycznie w świetle doświadczenia życiowego można przyjąć, że utrata korzyści rzeczywiście miała miejsce (zob. wyr. SN z 21.6.2002 r., IV CKN 382/00, Legalis).
Elementem niezbędnym dla określenia wysokości odszkodowania w oparciu o art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego jest więc element prawdopodobieństwa – tak wysokiego stopnia prawdopodobieństwa, że doświadczenie życiowe wskazuje, że poszkodowany rzeczywiście utracił korzyść.
Natomiast odszkodowanie wypłacane przez pracodawcę na rzecz pracownika w związku z rozwiązaniem stosunku pracy nie ma w żadnym przypadku rekompensować „na zasadach utraconych korzyści” wynagrodzenia, które pracownik uzyskałby, gdyby nie rozwiązano z nim stosunku pracy. Gdyby odszkodowanie to miało taki charakter – nie byłoby należne, jeśli pracownik ponad wszelką wątpliwość nie utracił tej korzyści.
Przykładowo, jeśli pracownik podjąłby inną pracę w czasie „za który” domaga się odszkodowania, nie można mówić o utracie korzyści, ponieważ pracując dla innego pracodawcy uzyskiwał wynagrodzenie (korzyści) z innego źródła. Natomiast na gruncie Kodeksu pracy nie dochodzi w ogóle do badania takich okoliczności. Fakt utraty lub nie korzyści przez pracownika nie ma żadnej podniosłości prawnej, a w kontekście przyznania odszkodowania – żaden przepis Kodeksu pracy nie zobowiązuje sądu do badania tej okoliczności. Jeśli dojdzie do naruszenia przepisów prawa pracy w przedmiocie rozwiązywania stosunków pracy pracownikowi przysługuje odszkodowanie, choćby nie utracił ani złotówki podejmując zatrudnienie u innego pracodawcy dzień po ustaniu stosunku pracy z poprzednim pracodawcą.
Podobnie więc, jeśli pracodawca zgodzi się na dobrowolną zapłatę odszkodowania za rozwiązanie stosunku pracy w sprawie z odwołania od oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy (z zachowaniem okresu wypowiedzenia lub bez).
W konsekwencji powyższego Wnioskodawca, jako płatnik, wypłacając odszkodowanie na rzecz Pracownika nie jest obowiązany do obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Pogląd zbieżny ze stanowiskiem wyrażonym przez Wnioskodawcę w tym piśmie przedstawiony został uprzednio np. w interpretacji indywidualnej z 4 kwietnia 2014 r. sygn. IPTPB1/415-706/13-2/DS.
Odnaleźć go można także w wypowiedziach Naczelnego Sądu Administracyjnego. W tym miejscu warto odwołać się np. do treści uzasadnienia wyroku tego sądu z 21 stycznia 2015 r. sygn. akt II FSK 2918/12: W takiej sytuacji można by spróbować alternatywnie sięgnąć do art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT i na podstawie tego przepisu zwolnić z podatku wypłacane odszkodowanie. Zgodnie z tym artykułem wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Podobnie do przedmiotowego zagadnienia odniósł się także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 7 kwietnia 2022 r. sygn. akt I SA/Łd 89/22, zgodnie z którym: W ocenie sądu przepisy Kodeksu pracy mogą być uważane za przepisy odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., jako wprost określające wysokość lub zasady ustalania odszkodowania. I właśnie takimi przepisami są art. 45, art. 471 w zw. z art. 42 § 1 K.p. na podstawie, których oparte było roszczenie dochodzone przez skarżącą od pracodawcy. W uzasadnieniu ww. orzeczenia Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wskazuje dalej: „(...) w przedmiotowej sprawie odszkodowanie przyznano na podstawie ugody zawartej przed sądem. Należy przy tym powtórzyć, iż było to odszkodowanie, którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy. Co prawda strony negocjując ugodę mogły uzgodnić wysokość odszkodowania, ale musiała się ona mieścić w granicach przewidzianych prawem. Wynika to z faktu, że nad zgodnością z prawem zawartej ugody czuwał sąd na mocy art. 203 § 4 w związku z art. 223 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego. Ugoda została zwarta na rozprawie przed Sądem Rejonowym (...). Dodać także należy, iż w myśl art. 184 Kodeksu postępowania cywilnego ugody sądowe podlegają kontroli sądu, którego obowiązkiem jest uznanie ugody za niedopuszczalną, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem, zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Dodatkowo w sprawach pracowniczych, sąd jest zobowiązany do badania ugody, by ta nie naruszała słusznego interesu pracownika – art. 469 k.p.c. Dysponujący wyrokiem lub ugodą sądową znajduje się w takiej samej kategorii i dlatego w zgodzie z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP powinni być tak samo traktowani.
Wobec powyższego, należy uznać, że w opisanych Stanach faktycznych 1-4, wypłacone świadczenie w oparciu o ugodę sądową lub zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd nie dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Jak wskazano w opisach Stanów faktycznych 1-4 oraz w Uzasadnieniu zapłata nie ma na celu rekompensować utraconych korzyści pracownikowi. Kodeks pracy przewiduje zryczałtowane wysokości odszkodowań. Kodeks pracy posługuje się określeniem „odszkodowanie” przyjmując zatem, że nie jest to rekompensata strat niematerialnych, a materialnych. Z drugiej strony, Kodeks pracy przewiduje w art. 47 k.p. uprawnienie do dochodzenia przez pracownika wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy. To właśnie to świadczenie mogłoby zostać uznane za rekompensujące utracone korzyści.
Co więcej, w przedstawionych Stanach faktycznych 1-4 żądanie pozwu nie obejmowałoby zasądzenia określonej kwoty tytułem odszkodowania, a żądanie przywrócenia do pracy. Zatem na etapie zawierania ugody, potencjalny dalszy przebieg postępowania sądowego mógłby doprowadzić do uzyskania przez pracownika odszkodowania jedynie w oparciu o art. 45 §2 k.p., zgodnie z którym sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Co świadczy o konieczności odniesienia się przez sąd do zasad ustalania wysokości odszkodowania wynikających z art. 471 k.p. (lub w przypadkach rozwiązania umów o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy analogicznie art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy).
Natomiast w Stanach faktycznych 5-6 jednoznacznie wskazano przepisy, w oparciu o które ustalono wysokość odszkodowania, skorygowaną w toku wzajemnych ustępstw stron.
W odniesieniu do Stanów faktycznych 1-6 należy wskazać, że zarówno w przypadku zawarcia ugody sądowej, jak i przed mediatorem następnie zatwierdzonej przez sąd, jej zgodność z prawem badana jest przez sąd na mocy art. 203 § 4 w zw. z art. 223 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej jako „k.p.c.”) lub na mocy art. 18314 §1 i 3 k.p.c.
Przenosząc powyższą argumentację na grunt opisanych Stanów faktycznych 1-6 należy uznać, że w każdym z opisanym Stanów faktycznych 1-6 spełnione zostały warunki do zastosowania zwolnienia od podatku dochodowego osób fizycznych.
W Stanie faktycznym 1 należy uznać, że pomimo niewskazania wprost przez strony podstawy prawnej wypłaty odszkodowania, korzystać będzie ono ze zwolnienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3b jako „inne odszkodowania (...) otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie (...)”. Z całą pewnością ugoda zawarta przed mediatorem i zatwierdzona przez sąd ma moc ugody sądowej. W oparciu o ugodę zostanie wypłacone odszkodowanie. Nie dojdzie do wypłaty odszkodowania dotyczącego korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, ponieważ:
a)wypłacone odszkodowanie nie będzie dotyczyło utraconego wynagrodzenia;
b)nie zostaną spełnione przesłanki „utraconego dochodu” – pracownik może np. podjąć inną pracę w czasie procesu albo uzyskiwać inne świadczenia; ten element nie będzie przedmiotem ugody i nie będzie miał wpływu na jej treść;
c)żądania pracownika zawarte w pozwie, zgodnie z opisem Stanu faktycznego 1, nie dotyczą zapłaty;
d)zapłata na rzecz byłego pracownika nie nastąpi tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania przez niego bez pracy.
W Stanie faktycznym 2 należy uznać, że spełnione są wszystkie wskazane w poprzednim akapicie przesłanki, z tym zastrzeżeniem, że ugoda zawierana byłaby jako ugoda sądowa, co wprost koresponduje z treścią art. 21 ust. 1 lit. 3b ustawy o PIT.
W Stanie faktycznym 3 należy uznać, że spełnione są wszystkie wyżej wymienione w odniesieniu do Stanu faktycznego 1 przesłanki, a także dodatkowo:
e)nie można mówić w opisanym Stanie faktycznym 3 o jakiejkolwiek podstawie do stwierdzenia, iż wypłacone odszkodowanie rekompensuje utracony dochód, skoro pracownik pozostawał zatrudniony w okresie wypowiedzenia i uzyska za ten okres wynagrodzenie opodatkowane w oparciu o ustawę o PIT.
W Stanie faktycznym 4 spełnione są wszystkie przesłanki opisane powyżej w lit. a-e. Forma porozumienia, czyli ugoda sądowa, koresponduje wprost z treścią art. 21 ust. 1 lit. 3b ustawy o PIT.
W Stanie faktycznym 5 obok spełnienia przesłanek opisanych powyżej w lit. a-e dochodzi do spełnienia przesłanek zwolnienia (szczegółowego) opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydawanych na podstawie tych ustaw oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy z wyjątkiem: (...) g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
W Stanie faktycznym 5 spełnione są więc trzy warunki pozwalające na zastosowanie zwolnienia opisanego w art. 21 ust. 1 lit. 3 ustawy o PIT:
i.wypłacona kwota będzie odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem;
ii.wysokość lub zasady jej ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw;
iii.podstawą jej przyznania nie może być zawarta umowa lub ugoda pozasądowa.
Nadto, Wnioskodawca podkreśla, że również w Stanie faktycznym 5, nie sposób wywodzić, że wypłata odszkodowania w realnie niższej wysokości niż ta, którą można określić jako maksymalna zgodnie z zasadami jej ustalania wynikającymi wprost z przepisów odrębnych ustaw (art. 45, art. 471 w zw. z art. 42 § 1 k.p.) skutkuje brakiem spełnienia tego warunku.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, w zakresie braku obowiązku pobierania przez Państwa, jako płatnika, zaliczek na podatek dochodowy od:
•wpłat na PPK z odszkodowań wypłacanych na postawie zawartych ugód – jest prawidłowe;
•wypłacanych odszkodowań na postawie zawartych ugód – jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.
Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Natomiast w świetle art. 12 ust. 1 omawianej ustawy:
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Należy zauważyć, że użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot „w szczególności” oznacza, że wymieniane w nim kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać od pracodawcy. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy.
Przy czym, na podmiocie dokonującym wypłaty ww. świadczeń – pracodawcy ciążą obowiązki płatnika, wynikające z art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:
Zakłady pracy będące osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, z pracy nakładczej lub ze spółdzielczego stosunku pracy, z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy lub z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej wypłacanej w spółdzielniach pracy.
Z kolei z art. 38 ust. 1 cytowanej ustawy wynika, że:
Płatnicy, o których mowa w art. 32-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.
Jednakże na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 oraz z 2024 r. poz. 878, 1222, 1871 i 1965), z wyjątkiem:
a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Z kolei art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
W kontekście powyższego wyjaśnić należy, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są odszkodowania lub zadośćuczynienia w sytuacji, gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów; lub też jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu.
Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost ze stosownych przepisów prawa lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.
Natomiast zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy obejmuje swym zakresem odszkodowania lub zadośćuczynienia przyznane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, których wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z regulacji wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy. Przy czym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, wyłączone są świadczenia otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz świadczenia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zakres tego zwolnienia obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści.
Wyjaśnić należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas (szkoda rzeczywista), lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.
Należy mieć również na uwadze, że o kwalifikacji danego świadczenia nie przesądza sama jego nazwa, lecz rzeczywisty charakter. Świadczenie nazwane odszkodowaniem nie musi mieć bowiem rzeczywiście charakteru odszkodowawczego bądź odwrotnie – niesprecyzowanie, że dane świadczenie jest odszkodowaniem, nie determinuje takiego charakteru wskazanego rodzaju świadczenia
Z treści wniosku wynika w szczególności, że są Państwo pracodawcą. Zdarzyły się i mogą się zdarzyć sytuacje, w których na skutek złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę przez Państwa w jednym z trybów przewidzianych w ustawie Kodeks pracy, pracownik skorzystał bądź skorzysta z uprawnienia do złożenia odwołania (pozwu) do sądu pracy. Wysokość wskazanych we wniosku odszkodowań wynikała i będzie wynikać z zawartych ugód, jednak ich wysokość została (zostanie) ustalona w oparciu o treść art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy lub w przypadkach rozwiązania umów o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy analogicznie – art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy, a następnie skorygowana o wzajemne ustępstwa stron, których celem będzie polubowne zakończenie sporu. Wskazują Państwo, że Strony zgodnie oświadczą, że łączący je stosunek pracy uległ rozwiązaniu w trybie porozumienia stron, a Państwo – jako pracodawca zobowiąże się wydać pracownikowi nowe świadectwo pracy, z którego treści wynikać będzie inna podstawa prawna rozwiązania stosunku pracy (wskazująca na porozumienie stron). Z treści każdej z ugód wynikało i będzie wynikało również, że wyczerpuje ona wszelkie roszczenia stron związane z umową o pracę. Prawo do przyznania świadczeń w ramach ugód opisanych wynikało i będzie wynikało z przepisów prawa:
•Stany faktyczne/Zdarzenia przyszłe nr 1, 2, 6, 7: art. 52 § 1 pkt 1-3 w zw. z art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy;
•Stany faktyczne/Zdarzenia przyszłe nr 3, 4, 5: art. 32 § 1 w zw. z art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy.
Podają Państwo, że wysokość lub zasady ustalania wskazanych we wniosku świadczeń nie będą wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, lub też wysokość lub zasady ustalania nie będą wynikały wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy. Jednocześnie podają Państwo, że wskazane we wniosku świadczenia (Stany faktyczne/Zdarzenia przyszłe nr 1-7) będą dotyczyły szkody rzeczywistej – uprawnienie do jego otrzymania ma charakter rzeczywisty, a nie hipotetyczny i szacowany. Ponadto podkreślają Państwo, że świadczenie w żadnym ze Stanów faktycznych/Zdarzeń przyszłych nr 1-7 nie ma na celu rekompensować wynagrodzenia, które pracownicy uzyskaliby, gdyby umowa o pracę nie została rozwiązana. W żadnym ze Stanów faktycznych nr 1-7 nie będzie przewidziana zapłata wynagrodzenia, które przysługiwałoby, gdyby umowa o pracę nie została rozwiązana.
Z art. 10 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.) wynika, że:
W sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd dąży w każdym stanie postępowania do ich ugodowego załatwienia, w szczególności przez nakłanianie stron do mediacji.
W tych sprawach strony mogą także zawrzeć ugodę przed mediatorem.
Zgodnie z art. 223 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego:
Przewodniczący powinien we właściwej chwili skłaniać strony do pojednania, zwłaszcza na pierwszym posiedzeniu, po wstępnym wyjaśnieniu stanowiska stron. Osnowę ugody zawartej przed sądem wciąga się do protokołu rozprawy albo zamieszcza w odrębnym dokumencie stanowiącym część protokołu i stwierdza podpisami stron. Niemożność podpisania ugody sąd stwierdza w protokole.
W myśl art. 18315 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego:
Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Ugoda zawarta przed mediatorem, którą zatwierdzono przez nadanie jej klauzuli wykonalności, jest tytułem wykonawczym.
Zauważyć należy, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, niemniej rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od ich znaczenia przyjętego w systemie prawa cywilnego. Wiele pojęć z katalogu zwolnień przedmiotowych nie zostało zdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie może to jednak oznaczać dowolności w ich rozumieniu i stosowania wykładni rozszerzającej, przy czym oczywistym jest, że w celu uniknięcia takiej dowolności, kryteria rozumienia tych pojęć – niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – muszą mieć w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych.
Odnośnie zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że zasady odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie cywilnym opierają się na zasadzie winy lub ryzyka. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 277 ze zm.) przewiduje dwa zasadnicze rodzaje odpowiedzialności: deliktową, która wynika z czynów niedozwolonych (art. 415 Kodeksu cywilnego i następne) oraz kontraktową – powstającą z mocy umowy (art. 471 K.c. i nast.). Tym samym, na tle Kodeksu cywilnego świadczenie odszkodowawcze jest następstwem niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania lub czynu niedozwolonego.
Powyższe regulacje mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie. Jak stanowi bowiem art. 300 Kodeksu pracy:
W sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.
Oznacza to, że przepisy Kodeksu cywilnego, wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy), nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.
Z art. 30 § 1 Kodeksu pracy wynika, że:
§ 1. Umowa o pracę rozwiązuje się:
1)na mocy porozumienia stron;
2)przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);
3)przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia);
4)z upływem czasu, na który była zawarta.
5)(uchylony)
Na mocy art. 32 § 1 Kodeksu pracy:
Każda ze stron może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem.
Z art. 52 § 1 ww. Kodeksu wynika, że:
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:
1)ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
2)popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
3)zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Mając na uwadze powyższe wyjaśnić należy, że przepisy Kodeksu pracy posługują się terminami „odszkodowanie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 183d, art. 361 § 1, art. 45, art. 56, art. 943 § 3, art. 99, art. 1012 omawianego Kodeksu).
Zgodnie z art. 45 Kodeksu pracy:
§ 1. W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
§ 2. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Jeżeli przed wydaniem orzeczenia upłynął termin, do którego umowa o pracę zawarta na czas określony miała trwać, lub jeżeli przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie.
§ 3. Przepisu § 2 zdanie pierwsze nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177, oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 411; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.
Na podstawie art. 56 § 1 Kodeksu pracy:
Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.
W myśl zaś art. 471 Kodeksu pracy:
Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony, której termin, do którego umowa ta miała trwać, określony w umowie upłynął przed wydaniem orzeczenia przez sąd pracy, lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres 3 miesięcy.
Na podstawie art. 58 Kodeksu pracy:
Odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.
W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 Kodeksu pracy), przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy (art. 45 w zw. z art. 42 § 1 cytowanego Kodeksu), bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 wskazanego Kodeksu). Ponadto, odszkodowanie przysługuje również w przypadku gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika (art. 55 § 11 omawianego Kodeksu).
Należy zatem uznać, że funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę.
Zgodnie zaś z art. 917 ustawy Kodeks cywilny:
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania, czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień, czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia, itp.
Wobec powyższego podkreślić należy, że odszkodowanie na podstawie art. 45 § 1 Kodeksu pracy przysługuje wyłącznie w sytuacji, gdy wypowiedzenie umowy jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę. Natomiast odszkodowanie na podstawie art. 56 § 1 ww. ustawy przysługuje w sytuacji, gdy rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie. Tymczasem w zawartych przez Państwa ugodach przed mediatorem i ugodach sądowych nie zostało (nie zostanie) wskazane, że wypowiedzenie umowy było nieuzasadnione lub zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy lub że rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie. Sami Państwo wskazują, że wysokość odszkodowań wynikała (będzie wynikać) z zawartych ugód, jednak ich wysokość została (zostanie) ustalona w oparciu o treść art. 45 § 1 w zw. z art. 471 Kodeksu pracy lub w przypadkach rozwiązania umów o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy analogicznie w oparciu o art. 56 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy, a następnie skorygowana o wzajemne ustępstwa stron, których celem będzie polubowne zakończenie sporu.
Zasadnym jest więc uznanie, że świadczenia te mają charakter umowny. Ich wysokość wynika jedynie z ustaleń pomiędzy stronami ugody i uwzględnia interesy obu stron – co potwierdza wskazanie w opisie zdarzenia, że ugody wyczerpują roszczenia stron związane z umową o pracę.
Zatem przyznanie świadczenia w wysokości mieszczącej się w granicach wyznaczonych w art. 471 w zw. z art. 45 Kodeksu pracy, w sytuacji gdy brak potwierdzenia w ugodzie, że wypowiedzenie umowy było nieuzasadnione lub naruszało przepisy o wypowiadaniu umów o pracę lub w granicach wyznaczonych w art. 56 w zw. z art. 52 Kodeksu pracy, w sytuacji gdy brak potwierdzenia w ugodzie, że rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie – nie uprawnia do przyjęcia, że wysokość lub zasady ustalania świadczenia wynikały z tych przepisów.
W kontekście powyższego zauważyć również należy, że zgodnie z art. 32 Kodeksu pracy stosunek pracy może zostać rozwiązany za wypowiedzeniem przez każdą ze stron, natomiast na podstawie art. 52 § 1 ww. ustawy z winy pracownika rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić bez wypowiedzenia. Możliwe jest także rozwiązanie umowy o pracę w trybie porozumienia stron. Co do zasady, nie istnieje prawnie sankcjonowany obowiązek zatrudnienia pracownika. Nie istnieje też przepis prawa, który przewidywałby odszkodowanie za sam fakt zgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy niezależnie od trybu, w którym ono następuje.
Wobec powyższego opisane w ugodzie – w Stanie faktycznym (Zdarzeniu przyszłym) 5 i Stanie faktycznym (Zdarzeniu przyszłym) 6 – świadczenia nie spełniają wymogów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji nie są objęte zwolnieniem przedmiotowym wynikającym z tego przepisu.
Natomiast do wypłaconych kwot opisanych w – Stanie faktycznym (Zdarzeniu przyszłym) 1, Stanie faktycznym (Zdarzeniu przyszłym) 2, w Stanie faktycznym (Zdarzeniu przyszłym) 3 i Stanie faktycznym (Zdarzeniu przyszłym) 4 – nie ma zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b omawianej ustawy. Świadczenia te co prawda zostały (zostaną) wypłacone na podstawie ugód zawieranych przed mediatorem i ugód sądowych, jednak nie stanowią odszkodowania lub zadośćuczynienia, o którym mowa w tym przepisie. Wypłacone odszkodowania nie dotyczą bowiem szkody rzeczywistej. Skoro zaś wysokość świadczeń została (zostanie) ustalona w drodze wzajemnych ustępstw, których celem jest polubowne zakończenie sporu, to uznać należy – wbrew Państwa twierdzeniu – że mają one częściowo rekompensować utracone przez pracowników spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę, które uzyskaliby, gdyby nie doszło do rozwiązania umów o pracę, lub też gdyby zostali przywróceni do pracy.
Zatem skoro ww. świadczenia nie korzystały (nie będą korzystać) ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak też dla tego typu świadczeń ustawodawca nie przewidział żadnego innego zwolnienia przedmiotowego, to stanowią one przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu tym podatkiem, bowiem wypłata tych świadczeń ma swe źródło w uprzednio łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.
W konsekwencji, wykonując obowiązki płatnika – stosownie do art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – byli/będą Państwo zobowiązani do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwot wypłaconych byłym pracownikom na podstawie zawartych ugód.
Wobec powyższego Państwa stanowisko – do opisanych Stanów faktycznych (Zdarzeń przyszłych) 1-6 – w zakresie braku obowiązku pobierania przez Państwa zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanych odszkodowań na postawie zawartych ugód – uznałem za nieprawidłowe.
Z wniosku wynika również, że Państwa pracownicy uczestniczą w pracowniczych planach kapitałowych w rozumieniu ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (PPK). Natomiast Państwo – jako pracodawca cyklicznie dokonują wpłat na PPK. W okresie – od momentu wpłaty przez Państwa własnych środków na konto pracownika w PPK do końca miesiąca, w której Państwo dokonają tej wpłaty – nie dokonali (nie dokonają) Państwo na rzecz byłego pracownika wypłaty żadnych świadczeń pieniężnych. Odszkodowanie na podstawie zawartej ugody zostało (zostanie) wypłacone po opisanym okresie.
Wobec rozwiązania stosunku pracy z winy pracownika – w trybie art. 52 § 1 Kodeksu pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia – dojdzie do sytuacji, w której wpłata na PPK zostanie dokonana do 15 dnia danego miesiąca, według obliczenia wysokości wpłaty za miesiąc poprzedni. Natomiast oświadczenie w trybie art. 52 §1 Kodeksu pracy złożą Państwo pracownikowi 21 danego miesiąca. Zauważają Państwo, że kolejna wpłata na PPK będzie musiała mieć miejsce w niepełnej wysokości – do 15 dnia następnego miesiąca i że zaliczki na podatek w trybie art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będą Państwo odprowadzali już w momencie, w którym stosunek pracy wygasł. Z uwagi na uwzględnianie zaliczek na podatek dochodowy od wpłat na PPK z wynagrodzeniem za następny miesiąc (termin wpłat na PPK przypada po terminie wypłaty wynagrodzenia zgodnym z Kodeksem pracy) – jedynym kolejnym świadczeniem na rzecz pracownika będzie wypłata odszkodowania zgodnie z postanowieniami zawartej przez strony Ugody.
W związku z powyższym powzięli Państwo wątpliwość, czy w opisanym Stanie faktycznym 7 oraz Zdarzeniu przyszłym 7 mogą Państwo dokonać wypłaty odszkodowania w wykonaniu Ugody, bez pobierania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty stanowiącej ostatnią miesięczną wpłatę od danego pracownika do Pracowniczego Planu Kapitałowego, przekazanej instytucji finansowej zgodnie z ustawą PPK oraz umową zawartą przez Państwa z instytucją finansową w oparciu o przepisy tej ustawy.
Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 427) określa zasady gromadzenia środków w pracowniczych planach kapitałowych, zwanych dalej „PPK”, zawierania umów o zarządzanie PPK i umów o prowadzenie PPK, finansowania i dokonywania wpłat do PPK oraz dokonywania wypłat transferowych, wypłat i zwrotu środków zgromadzonych w PPK.
Zgodnie z art. 28 ust. 2 tej ustawy:
Podmiot zatrudniający jest obowiązany do obliczenia i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej finansowanych przez ten podmiot oraz do obliczenia, pobrania od uczestnika PPK i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej wpłat finansowanych przez uczestnika PPK.
W myśl art. 28 ust. 3 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych:
Wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający są obliczane, a wpłaty finansowane przez uczestnika PPK są obliczane i pobierane od uczestnika PPK w terminie wypłaty wynagrodzenia przez podmiot zatrudniający.
Na mocy art. 28 ust. 4 ww. ustawy:
Wpłaty, o których mowa w ust. 2, dokonywane są w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane.
Należy zauważyć, że z powołanych powyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że płatnik jest obowiązany do obliczenia i pobrania zaliczki. Z przepisów tych nie wynika natomiast, aby płatnik, który nie ma faktycznych możliwości pobrania tej zaliczki, gdyż w danym miesiącu podatnik nie uzyskał dochodu w formie pieniężnej, był obowiązany zapłacić zaliczkę z własnych środków. Takie zobowiązanie nie wynika także z innych przepisów ustawy.
Skoro wpłaty na rachunek PPK, jak wynika z opisu zdarzenia, dokonywane będą przez Państwa w miesiącu, w którym nie następuje wypłata wynagrodzenia i nie ma żadnych innych płatności w pieniądzu dokonywanych przez Państwa na rzecz byłych pracowników, tj. nie ma dochodu, z którego można byłoby dokonać stosowanego potrącenia, to Państwo, jako płatnik nie pobiorą zaliczki na podatek dochodowy od wpłaty do PPK. Nie będą Państwo mieli bowiem faktycznych możliwości pobrania ww. zaliczki na podatek z dochodów byłych pracowników. Oznacza to, że pracownik będzie musiał dokonać samodzielnego rozliczenia w zeznaniu rocznym. Po zakończeniu roku podatkowego Państwo, jako płatnik, zobowiązani są natomiast wystawić informację PIT-11, w której uwzględnią w przychodach pracownika również wartość świadczenia, od którego nie mieli możliwości potrącić zaliczki na podatek dochodowy.
Wobec powyższego Państwa stanowisko – do opisanego Stanu faktycznego (Zdarzenia przyszłego) 7 – w zakresie braku obowiązku pobierania przez Państwa zaliczek na podatek dochodowy od wpłat na PPK z odszkodowań na postawie zawartych ugód – uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
W odniesieniu do powołanej we wniosku interpretacji indywidualnej informuję, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Należy również zauważyć, że potwierdza ona moje stanowisko wyrażone w niniejszej interpretacji.
Odnosząc się natomiast do powołanych przez Państwa wyroków sądów administracyjnego, wskazać należy, że stanowisko przyjęte w tych orzeczeniu nie może stanowić samodzielnej podstawy prawnej naszego stanowiska. Powyższe wynika przede wszystkim z przeszkód natury formalnoprawnej. Zgodnie bowiem z art. 153 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
