
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
22 marca 2025 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismami z 28 maja 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawczyni jest matką trójki dzieci, panną. Wszystkie zameldowane są u Niej. Najstarsza córka ma innego ojca niż dwójka młodszych synów. Wnioskodawczyni mieszka tylko z dziećmi, rozstała się z obojgiem partnerów.
W odniesieniu do najstarszej córki sytuacja jest stosunkowo jednoznaczna. Wnioskodawczyni zawarła z ojcem córki umowę przed mediatorem sądowym, która formalnie potwierdza, że córka pozostaje pod Jej opieką (ojciec zobowiązuje się płacić „świadczenie alimentacyjne na dziecko, …., pozostające pod opieką pani ….”). Wnioskodawczyni jest jedynym odbiorcą świadczenia wychowawczego 800+ na córkę. Ojciec dziecka czasem spotyka się z córką.
Sytuacja z młodszymi synami jest bardziej złożona. Aktualnie w Sądzie toczy się sprawa dotycząca zakresu opieki (ojciec wniósł o opiekę naprzemienną), Sąd nie przyznał mu takowej, ustalając miejsce zamieszkania dzieci przy matce, ale wyrok nie jest prawomocny. Dzieci zameldowane są u Wnioskodawczyni, u Niej spędzają większą część miesiąca (u ojca co drugi przedłużony do wtorku weekend, w pozostałe tygodnie od niedzieli wieczór do wtorku). Wnioskodawczyni ma przyznane świadczenie 800+. Ojciec dzieci wnioskował o przyznanie mu części świadczenia, ale ZUS po rozpatrzeniu sprawy (Wnioskodawczyni ponosi wydatki na edukację (przedszkole), opiekę medyczną, zajęcia dodatkowe, sprzęt fizjoterapeutyczny (specjalistyczne obuwie), itp.). Ojcu nie zostało ustalone świadczenie wychowawcze. Tu alimentów Wnioskodawczyni nie ma, sprawa o alimenty została zawieszona do rozstrzygnięcia sprawy o zakres kontaktów.
Wnioskodawczyni chce rozliczyć PIT korzystając z możliwości rozliczenia jako rodzic samotnie wychowujący dziecko. Wnioskodawczyni była w US w (...), urzędnik potwierdził, że przysługuje Jej taka możliwość. Wnioskodawczyni uzyskała jednak informację, że oświadczenie urzędnika nie ma formy wiążącej.
Uzupełnienie wniosku
Wnioskodawczyni chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci za 2024 r. W okresie, którego dotyczy wniosek, Wnioskodawczyni podlegała na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przez cały rok podatkowy 2024 Wnioskodawczyni była panną, Jej stan cywilny nie uległ zmianie.
Daty urodzenia dzieci Wnioskodawczyni: … (urodzona 26 września 2007 r.), …. (urodzony 22 sierpnia 2019 r.), …….. (urodzony 13 września 2020 r.). W okresie, którego dotyczy wniosek, córka uczyła się w liceum, synowie uczęszczali do przedszkola w ...
W przypadku córki Sąd nie ustalił opieki nad dzieckiem, Wnioskodawczyni ustaliła ją z ojcem dziecka samodzielnie, podpisała porozumienie przed mediatorem dotyczące świadczenia alimentacyjnego. Opieka ustalona jest w ten sposób, że miejscem zamieszkania córki jest każdorazowe miejsce zamieszkania Wnioskodawczyni, córka jest zameldowana w miejscu zamieszkania Wnioskodawczyni, nie mieszka z ojcem.
W przypadku synów, są oni zameldowani w miejscu zamieszkania Wnioskodawczyni. Sąd ustalił opiekę w ten sposób, że miejscem zamieszkania synów jest każdorazowe miejsce zamieszkania Wnioskodawczyni, ale wyrok nie jest prawomocny. Sprawa toczy się od 2022 r., ojciec synów wniósł apelację do Sądu …. Chłopcy mieszkają u Wnioskodawczyni, u Niej są zameldowani, ale ojciec zabiera ich na okres wskazany przez Wnioskodawczynię w dalszej części wniosku.
Zarówno Wnioskodawczyni, jak i ojcowie dzieci, posiadali pełną władzę rodzicielską w 2024 r. Sąd wprawdzie ograniczył władzę rodzicielską ojcu chłopców, ale jak Wnioskodawczyni nadmieniła, wyrok nie jest jeszcze prawomocny z powodu wniesienia apelacji.
W roku, którego dotyczy wniosek, samotnie (tj. bez udziału ojców dzieci) i faktycznie Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, tj. wykonywała obowiązki, dzięki którym dzieci wychowywane były w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny (sprawowała faktyczną pieczę nad dziećmi i ich majątkiem, troszczyła się o ich rozwój duchowy, zabezpieczała ich potrzeby bytowe, zajmowała się wychowaniem dzieci, uczestniczyła w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju oraz wychowania dzieci), tym samym, zapewniała i zabezpieczała wszystkie ich potrzeby od bytowych, po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne, emocjonalne, rozwijała zainteresowania dzieci, zapewniała im wypoczynek
W przypadku córki, wykonywanie władzy rodzicielskiej względem dziecka w przedmiotowym okresie, odbywało się głównie przez Wnioskodawczynię. Ojciec córki utrzymywał z nią kontakt osobisty lub telefoniczny (ok. raz w tygodniu spotykał się na pizzy/kawie lub rozmawiał przez telefon), zabezpieczał potrzeby bytowe poprzez płacenie alimentów. Wyłącznie Wnioskodawczyni dbała o potrzeby zdrowotne i edukacyjne, ojciec nie ponosił wydatków związanych z wypoczynkiem lub realizacją hobby.
W przypadku synów, ojciec dzieci zabezpieczał ich potrzeby bytowe w dniach, kiedy zabierał je do siebie (co drugi weekend od piątku po południu do wtorku, a w pozostałe weekendy od niedzieli po południu do wtorku). Jeśli chodzi o potrzeby edukacyjne i zdrowotne (zebrania w przedszkolu, logopeda, fizjoterapia, nauka angielskiego, zajęcia ruchowe, stomatolog, itp.) - nie uczestniczył, nie wspierał finansowo w ogóle. Z posiadanych przez Wnioskodawczynię informacji wynika, że spędzał z dziećmi czas m.in. zapewniając rozrywki tzw. multimedialne i ruchowe.
Umowa przed mediatorem była zawarta w 2013 r. Zawiera enigmatyczny zapis, że córka pozostaje pod opieką matki, a ojciec zobowiązuje się wypłacać na jej utrzymanie kwotę 200 zł. Pozostałe ustalenia m.in. w zakresie opieki i zwiększenia świadczenia odbywały się ustnie, bez formalnych mediacji. Umowa zawarta przed mediatorem nie zawierała zakresu obowiązków ojca, z wyjątkiem zobowiązania finansowego. Ojciec córki nie jest systematyczny i uporządkowany. Czasem wywiązuje się z tego obowiązku, niekiedy nie, ale stara się potem nadrobić zaniechanie. Jeśli chodzi o kontakt z córką, to jest on raczej regularny, czasem osobisty, czasem telefoniczny. Bywa, że córka spotyka się z ojcem raz w tygodniu, ale bywa też tak, że nie widzą się kilka tygodni. Ojciec córki stara się wywiązywać z obowiązku alimentacyjnego.
Ojciec synów zakwestionował zasadność płacenia Wnioskodawczyni alimentów. Twierdzi, że tzw. 800+ powinno Wnioskodawczyni wystarczyć, pomimo, że to Wnioskodawczyni opłaca pobyt dzieci i wyżywienie w przedszkolu, dodatkową edukację i zajęcia sportowe (język angielski, zajęcia dodatkowe w przedszkolu, karnet na zajęcia taneczne, warsztaty, zapasy, itp.). Wnioskodawczyni opłaca również wszelkie wydatki sezonowe (np. wyprawka i podręczniki w przedszkolu, składki na tzw. trójkę klasową, buty do przedszkola/ortopedyczne, ubezpieczenie, wycieczki, itp.). Ponosi również wszystkie wydatki związane z opieką medyczną (dodatkowe ubezpieczenie medyczne, stomatolog, leki suplementy, itp.), zapewnia dzieciom wypoczynek. Sprawa o alimenty została zawieszona do momentu rozstrzygnięcia sprawy o opiekę, więc na ten moment synów utrzymuje Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nadmienia, że ojciec synów chciał także, żeby ZUS przyznał mu część świadczenia 800+, ale ZUS przychylił się do stanowiska, że wobec tak ponoszonych wydatków świadczenie należy się wyłącznie Wnioskodawczyni.
Jak Wnioskodawczyni wspomniała wcześniej, wydatki ponoszone na dzieci, pokrywa Ona. Do tego stopnia, że jeśli dzieci źle się u ojca poczują i idzie z nimi do lekarza, po wyjściu od lekarza ojciec chłopców przesyła Wnioskodawczyni zdjęcie recepty do wykupienia.
W okresie, którego dotyczy wniosek, dzieci nie zostały na podstawie orzeczenia Sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych. Dzieci nie są pełnoletnie. Wnioskodawczyni nie ma informacji odnośnie do tego, czy w roku, którego dotyczy wniosek, ojciec któregoś z dzieci rozliczał się jako osoba samotnie wychowująca dzieci. W okresie, którego dotyczy wniosek, Wnioskodawczyni osiągnęła dochody opodatkowane według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dochody pochodziły ze stosunku pracy (dwie umowy o pracę), dochodów z zagranicy (prowadzenie zajęć online w ….) i umowy cywilnoprawnej (zajęcia online w …). Zostały pobrane i odprowadzone zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. W okresie, którego dotyczy wniosek, Wnioskodawczyni nie prowadziła działalności gospodarczej. W okresie, którego dotyczy wniosek, dzieci Wnioskodawczyni nie osiągały dochodów. W okresie, którego dotyczy wniosek, w stosunku do Wnioskodawczyni i Jej dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. W okresie, którego dotyczy wniosek, dzieci Wnioskodawczyni nie otrzymywały zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego lub renty socjalnej.
Pytanie (przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy w rozliczeniu za rok podatkowy 2024 Wnioskodawczyni przysługuje prawo do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci?
Pani stanowisko w sprawie (doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)
Zważywszy na to, że ojcu dwójki dzieci nie zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 6 ust. 4f ustawy o PIT, ograniczenie prawa do preferencyjnego rozliczenia dotyczy sytuacji, gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze) oraz na następujące fakty:
-spełniania w odniesieniu do córki wszystkich wymaganych kryteriów,
-w przypadku synów istotne jest, że: dzieci spędzają większość czasu pod opieką Wnioskodawczyni; ZUS przyznał Jej całość świadczenia 800+, potwierdzając tym samym status Wnioskodawczyni jako głównego opiekuna; Sąd wydał wyrok przyznający miejsce zamieszkania dzieci przy Wnioskodawczyni i ograniczający prawa rodzicielskie ojca dzieci,
-mieszkania tylko z dziećmi i samodzielnego ponoszenia większości kosztów utrzymania dzieci,
-braku świadczenia alimentacyjnego od ojca dzieci (zawieszenie sprawy o alimenty na długi okres z powodu przeciągającej się sprawy o ustalenie zakresu opieki - powoływanie kolejnych świadków, biegłych, apelacja, co jest „na rękę” ojcu dzieci),
-wydania opinii o możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia przez pracownika US … po zapoznaniu się ze stanem faktycznym.
Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że spełnia kryteria osoby samotnie wychowującej dziecko.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1) małoletnie,
2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
- podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.
Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.
Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:
1) dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2) przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
- w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2023 r. poz. 810 i 1565).
W myśl art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1576):
Świadczenie wychowawcze przysługuje osobom, o których mowa w art. 4 ust. 2, w wysokości 800,00 zł miesięcznie na dziecko.
Art. 4 ust. 2 ww. ustawy stanowi, że:
Świadczenie wychowawcze przysługuje:
1)matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 2a, albo
2)opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu opiekuna faktycznego, albo
3)opiekunowi prawnemu dziecka, albo
4)dyrektorowi domu pomocy społecznej, albo
5)rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2024 r. poz. 177, 742, 743 i 858).
Z art. 5 ust. 2a cytowanej ustawy wynika, że:
W przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego.
W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:
·posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (dzieci);
·wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka (dzieci);
·nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
·niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko (dzieci) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.
Ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie kilku warunków.
W szczególności, osoba chcąca skorzystać z tej preferencji podatkowej, musi posiadać określony status. Przy czym przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie.
Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. Osobą samotnie wychowującą dziecko jest więc taka osoba, która osobiście troszczy się o bieżące zaspokajanie codziennych potrzeb dziecka w pojedynkę, tj. w pełni albo w przeważającej mierze bez udziału drugiego z rodziców.
Samotne wychowywanie oznacza zatem wychowywanie dziecka (dzieci) bez faktycznego udziału drugiego rodzica.
Samodzielna opieka nad dzieckiem nie jest równoznaczna z samotną opieką. Fakt, że każdy z rodziców zajmuje się dzieckiem w ustalonym czasie, czyli samodzielnie i w tym czasie drugi rodzic nie uczestniczy w wychowaniu tego dziecka, nie oznacza że mamy do czynienia z samotnym wychowaniem dziecka.
W rodzinach pełnych również rodzice nie wychowują dzieci równocześnie. Nie zawsze bowiem opiekują się dzieckiem w tym samym miejscu i czasie. Podczas sprawowania opieki przez rodziców pozostających w związku małżeńskim (podobnie jak rodziców stanu wolnego) może zachodzić taka sytuacja, że w pewnym momencie dnia (a w szczególnych sytuacjach nawet w określonych dniach) dzieckiem zajmuje się tylko matka, innym razem tylko ojciec, jednakże w takiej sytuacji nie ma mowy o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.
Prawo do omawianej preferencji podatkowej przysługuje wyłącznie jednemu z rodziców czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.
Z opisu sprawy wynika, że oczekuje Pani wydania interpretacji indywidualnej w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci za 2024 r. Jest Pani matką trójki dzieci, panną. Najstarsza córka ma innego ojca niż dwójka młodszych synów. Pani i ojcowie dzieci posiadali pełną władzę rodzicielską w 2024 r. (ojciec Pani synów miał sądownie ograniczoną władzę rodzicielską, ale z powodu wniesienia apelacji, wyrok jest nieprawomocny). Daty urodzenia Pani dzieci: …. (urodzona 26 września 2007 r.), ….. (urodzony 22 sierpnia 2019 r.), ….. (urodzony 13 września 2020 r.). Mieszka Pani tylko z dziećmi, rozstała się z obojgiem partnerów.
Z ojcem córki, zawarła Pani umowę przed mediatorem sądowym, która formalnie potwierdza, że córka pozostaje pod Pani opieką, mieszka z Panią jest u Pani zameldowana. Umowa zawarta przed mediatorem nie zawierała zakresu obowiązków ojca, z wyjątkiem zobowiązania finansowego. Ojciec córki nie jest systematyczny i uporządkowany. Czasem wywiązuje się z tego obowiązku, niekiedy nie, ale stara się potem nadrobić zaniechanie. Jeśli chodzi o kontakt z córką, to jest on raczej regularny, czasem osobisty, czasem telefoniczny. Bywa, że córka spotyka się z ojcem raz w tygodniu, ale bywa też tak, że nie widzą się kilka tygodni. Ojciec córki stara się wywiązywać z obowiązku alimentacyjnego. Zabezpieczał potrzeby bytowe poprzez płacenie alimentów. Jest Pani jedynym odbiorcą świadczenia wychowawczego 800+ na córkę. Wykonywanie władzy rodzicielskiej względem starszej córki odbywało się głównie przez Panią. Wyłącznie Pani dbała o potrzeby zdrowotne i edukacyjne, ojciec nie ponosił wydatków związanych z wypoczynkiem lub realizacją hobby.
Jeśli chodzi o Pani młodszych synów, sytuacja jest bardziej złożona. Aktualnie w Sądzie toczy się sprawa dotycząca zakresu opieki (ojciec synów wniósł o opiekę naprzemienną). Sąd nie przyznał mu takiej, ustalając miejsce zamieszkania dzieci przy matce, ale wyrok Sądu nie jest prawomocny. Dzieci zameldowane są u Pani, u Pani spędzają większą część miesiąca. Jednak z opisu wynika, że dzieci (synowie) spędzają również czas u ojca, tj. co drugi weekend od piątku po południu do wtorku, a w pozostałe tygodnie od niedzieli wieczór do wtorku. Ma Pani przyznane świadczenie 800+. Ojciec dzieci (synów) wnioskował o przyznanie mu części świadczenia, ale ZUS po rozpatrzeniu sprawy (Pani ponosi wydatki na edukację (przedszkole), opiekę medyczną, zajęcia dodatkowe, sprzęt fizjoterapeutyczny (specjalistyczne obuwie), itp.), przychylił się do stanowiska, że wobec tak ponoszonych wydatków świadczenie należy się wyłącznie Pani. Ojcu nie zostało ustalone świadczenie wychowawcze. Tu alimentów nie ma, sprawa o alimenty została zawieszona do rozstrzygnięcia sprawy o zakres kontaktów. Ojciec synów zakwestionował zasadność płacenia Pani alimentów. Twierdzi, że tzw. 800+ powinno Pani wystarczyć, pomimo, że to Pani opłaca pobyt dzieci i wyżywienie w przedszkolu, dodatkową edukację i zajęcia sportowe (język angielski, zajęcia dodatkowe w przedszkolu, karnet na zajęcia taneczne, warsztaty, zapasy, itp.). Opłaca Pani również wszelkie wydatki sezonowe (np. wyprawka i podręczniki w przedszkolu, składki na tzw. trójkę klasową, buty do przedszkola/ortopedyczne, ubezpieczenie, wycieczki, itp.). Ponosi również wszystkie wydatki związane z opieką medyczną (dodatkowe ubezpieczenie medyczne, stomatolog, leki suplementy, itp.), zapewnia dzieciom wypoczynek. Pokrywa Pani wydatki, nawet jeśli dzieci podczas pobytu u ojca poczują się źle (ojciec synów przesyła Pani zdjęcia recepty do wykupienia). W przypadku synów, ojciec dzieci zabezpieczał ich potrzeby bytowe w dniach, kiedy zabierał je do siebie, tj. co drugi weekend od piątku po południu do wtorku, a w pozostałe weekendy od niedzieli po południu do wtorku. Jeśli chodzi o potrzeby edukacyjne i zdrowotne (zebrania w przedszkolu, logopeda, fizjoterapia, nauka angielskiego, zajęcia ruchowe, stomatolog, itp.) - nie uczestniczył, nie wspierał finansowo w ogóle. Z posiadanych przez Panią informacji wynika, że spędzał z dziećmi czas m.in. zapewniając rozrywki tzw. multimedialne i ruchowe.
W 2024 r. Pani dzieci nie zostały na podstawie orzeczenia Sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych. W stosunku do Pani i dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. W 2024 r. Pani dzieci nie otrzymywały zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego lub renty socjalnej.
Wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:
Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.
Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy.
Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.
Przystępując do oceny możliwości rozliczenia się w 2024 r. przez Panią w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci – mając na uwadze przytoczone powyżej regulacje prawne oraz przedstawiony opis sprawy – stwierdzić należy, że w odniesieniu do dwóch synów, to zarówno Pani, jak i ojciec synów posiadaliście pełną władzę rodzicielską w 2024 r. (wyrok dotyczący ograniczenia władzy rodzicielskiej ojca synów nie jest prawomocny).
Ponadto, jak wynika z opisu w 2024 r. ojciec synów, zabierał dzieci regularnie do siebie, tj. co drugi weekend od piątku po południu do wtorku, a w pozostałe tygodnie od niedzieli wieczór do wtorku. W tych dniach, kiedy synowie mieszkali u ojca, ojciec dzieci zabezpieczał ich potrzeby bytowe, spędzał z nimi czas (m.in. zapewniając rozrywki tzw. multimedialne i ruchowe), opiekował się nimi np. zabierał do lekarza (receptę do wykupienia przekazywał Pani).
Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy opieka nad synami była sprawowana również przez drugiego rodzica (ojca synów), to nie sposób uznać Panią za osobę samotnie wychowującą dzieci (synów) w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W tym konkretnym przypadku, fakt współdziałania Pani i ojca synów w wychowywaniu dzieci, nie oznacza, że proces wychowawczy dzieci (synów) prowadzony był tylko przez Panią.
Nie sposób bowiem uznać, że w tak zorganizowanym trybie wykonywania władzy rodzicielskiej zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza matka (Pani), gdy opiekuje się dziećmi, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi podczas, gdy dzieci przebywają z ojcem. Wychowania dzieci nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przedstawionym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.
Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania”, czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.
Mając na uwadze powyższe, nie kwestionując Pani zaangażowania w proces wychowawczy synów, nie można Pani uznać za osobę samotnie wychowującą dzieci (synów) w 2024 r. Wobec tego, nie przysługuje Pani uprawnienie do preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za 2024 r.
Przechodząc dalej do możliwości rozliczenia się w 2024 r. jako osoba samotnie wychowująca córkę, w konsekwencji powyższego, kluczowe znaczenie ma wyłączenie omawianej preferencji określone przez ustawodawcę w art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Odnośnie bowiem rozliczenia za 2024 r. w sposób preferencyjny, o którym mowa powyżej, w stosunku do Pani córki, podkreślić należy, że w art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanym przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r., ustawodawca zastrzegł, że ww. preferencyjne opodatkowanie dochodów nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Przepis ten stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
Wobec regulacji (wyłączenia) artykułu 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje co najmniej jedno dziecko, nie może skorzystać z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko (tj. sposobu opodatkowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4d ww. ustawy).
Zatem w Pani przypadku, w związku z wychowywaniem w 2024 r. dzieci (synów) wspólnie z ich ojcem, nie może mieć do Pani zastosowania preferencyjny sposób rozliczenia się, tj. jako matka samotnie wychowująca dziecko (córkę), z uwagi na treść art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy i obowiązujące przepisy prawa, stwierdzić należy, że – w związku z wychowywaniem w 2024 r. z drugim rodzicem (Pani byłym partnerem) wspólnych dzieci (dwóch synów) – w 2024 r. nie spełnia Pani warunków określonych w art. 6 ust. 4c w związku z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji, nie może Pani również zostać uznana za osobę samotnie wychowującą córkę z poprzedniego związku za 2024 r.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Ponadto, wskazuję, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (np. ojców Pani dzieci).
Końcowo wskazuję, że zapłacona na konto Krajowej Informacji Skarbowej, opłata za wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, w części, która stanowi nadpłatę w myśl art. 14f § 2b pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa, zostanie zwrócona w terminie określonym w art. 14f § 2a tej ustawy.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
