Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
15 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
28 sierpnia 1987 r. zawarła Pani związek małżeński z X i od tego dnia w Państwa małżeństwie obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. W trakcie trwania małżeństwa mąż przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego. Państwa małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem sądu z dnia 7 grudnia 2021 r. Tym samym nastąpiło ustanie wspólności majątkowej.
2 stycznia 2024 r. zawarła Pani z byłym mężem przed notariuszem umowę o podział majątku wspólnego, na mocy której nabyła Pani prawo do połowy środków zgromadzonych przez męża w OFE i na subkoncie. Od listopada 2019 r pobiera Pani emeryturę. Po zawarciu umowy o podział majątku wspólnego wystąpiła Pani o wypłatę należnych środków do OFE …..
OFE w trybie art. 128 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (dalej zwaną OIFF) otworzył dla Pani rachunek, na który przekazał w formie wypłaty transferowej, środki, które Pani przypadły.
Na podstawie art. 129a ustawy OIFF na Pani rzecz dokonana została w dniu 4 kwietnia 2024 r. jednorazowa wypłata środków zewidencjonowanych na wyżej wymienionym rachunku. O powyższym został zawiadomiony ZUS. Na tej podstawie ZUS dokonał podziału oraz jednorazowej wypłaty w lipcu 2024 r. pozostałej części środków zewidencjonowanych na subkoncie w wyniku podziału majątku wspólnego.
W 2025 r. otrzymała Pani od ZUS i OFE PITy-11 za 2024 r., w których w poz. 99 wpisano odpowiednio:
-ZUS - wypłata z subkonta niezwiązana ze śmiercią członka OFE,
-OFE - wypłaty z tyt. kwot wypłacanych na podst. art. 129a ustawy o OIFF.
Powyższe oznacza konieczność rozliczenia tych przychodów w podatku dochodowym za rok 2024.
Pytanie
Czy we wskazanym stanie faktycznym, otrzymane zewidencjonowane na subkoncie ZUS i rachunku OFE środki, będące przychodami z podziału majątku wspólnego małżonków w związku z rozwodem, stanowią źródło przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym powinna Pani odprowadzić od nich podatek dochodowy za rok 2025? Czy zasadnie ZUS i OFE wystawiły PIT-11?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, uzyskane przychody – jednorazowa wypłata środków zewidencjonowanych na rachunku OFE i subkoncie ZUS z tytułu podziału majątku wspólnego w związku z ustaniem wspólności majątkowej na skutek rozwodu – są wyłączone spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który wyłącza spod opodatkowania przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków, w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej. Nie powinna Pani zatem płacić podatku od wypłaconych kwot. ZUS i OFE nie powinny wystawić PIT-11.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie w świetle ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Stosunki między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Dopiero z chwilą ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek (art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Następnie małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego.
Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego:
1)z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności,
2)wspólność ustała z mocy prawa na skutek ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków,
3)małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową.
Zniesienie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku.
Stosownie do art. 31 § 2 omawianego Kodeksu:
Do majątku wspólnego należą w szczególności:
1)pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2)dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3)środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4)kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875).
Zgodnie natomiast z art. 1037 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.
Opis Pani sprawy
Z opisu sprawy wynika w szczególności, że:
·28 sierpnia 1987 r. zawarła Pani związek małżeński i od tego dnia w Pani małżeństwie obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. W trakcie trwania małżeństwa Pani mąż przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego.
·Państwa małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem sądu z dnia 7 grudnia 2021 r. tym samym nastąpiło ustanie wspólności majątkowej.
·2 stycznia 2024 r. zawarła Pani z byłym mężem przed notariuszem umowę o podział majątku wspólnego, na mocy której nabyła Pani prawo do połowy środków zgromadzonych przez męża w OFE i na subkoncie.
·OFE otworzył dla Pani rachunek, na który przekazał w formie wypłaty transferowej, środki, które Pani przypadły. W dniu 4 kwietnia 2024 r. dokonana została na Pani rzecz jednorazowa wypłata środków z OFE.
·ZUS dokonał podziału oraz jednorazowej wypłaty w lipcu 2024 r. pozostałej części środków zewidencjonowanych na subkoncie w wyniku podziału majątku wspólnego.
·W 2025 r. otrzymała Pani od ZUS i OFE PITy-11 za 2024 r., w których w poz. 99 wpisano odpowiednio:
-ZUS - wypłata z subkonta niezwiązana ze śmiercią członka OFE,
-OFE - wypłaty z tyt. kwot wypłacanych na podst. art. 129a ustawy o OIFF.
Wypłata środków OFE w świetle ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
W myśl art. 126 ustawy z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1113 ze zm.; dalej: ustawa o OiFFE):
Jeżeli małżeństwo członka otwartego funduszu uległo rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione, środki zgromadzone na rachunku członka funduszu, przypadające byłemu współmałżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków, są przekazywane w ramach wypłaty transferowej na rachunek byłego współmałżonka w otwartym funduszu.
Z kolei jak stanowi art. 128 ww. ustawy:
Jeżeli były współmałżonek uprawniony nie posiada rachunku w otwartym funduszu i, w terminie 2 miesięcy od dnia przedstawienia dowodu, o którym mowa w art. 127, nie wskaże rachunku w jakimkolwiek otwartym funduszu, otwarty fundusz, do którego należy drugi z byłych współmałżonków, niezwłocznie otworzy rachunek na nazwisko byłego współmałżonka uprawnionego i przekaże na ten rachunek, w ramach wypłaty transferowej, przypadające mu środki zgromadzone na rachunku jego byłego współmałżonka. Z chwilą otwarcia rachunku były współmałżonek uprawniony uzyskuje członkostwo w funduszu. Fundusz niezwłocznie potwierdza na piśmie warunki członkostwa uprawnionego współmałżonka.
Poza tym, w myśl art. 129a tej ustawy:
Osoby, którym na podstawie art. 128 otwarty fundusz emerytalny otworzył rachunek, mają prawo do jednorazowej wypłaty wszystkich środków zgromadzonych na rachunku, w terminie 14 dni od daty złożenia wniosku, w razie:
1) złożenia wniosku wraz z decyzją przyznającą emeryturę, zaopatrzenie emerytalne, emeryturę dla rolników lub uposażenie w stanie spoczynku;
2) nienabycia prawa do emerytury, o ile ukończyły 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn;
3) złożenia wniosku przez osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1969 r., jeżeli zgromadzone na ich rachunku środki w kwocie ustalonej w dniu złożenia wniosku nie są wyższe od kwoty stanowiącej:
a) 50% przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 20 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli otwarcie rachunku nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2002 r.,
b) 150% przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 20 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli otwarcie rachunku nastąpiło po dniu 1 stycznia 2002 r.
Wypłata środków z subkonta w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 497 ze zm.; dalej: ustawa o SUS):
Na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się informacje o zwaloryzowanej wysokości składek na ubezpieczenie emerytalne, z wyłączeniem składek podlegających odprowadzeniu do otwartego funduszu emerytalnego i zewidencjonowaniu na subkoncie, o którym mowa w art. 40a:
1) należnych - w przypadku ubezpieczonych niebędących płatnikami składek;
2) wpłaconych - w przypadku ubezpieczonych będących płatnikami składek oraz osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub z osobami fizycznymi wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.
Z kolei, w myśl art. 40a ust. 1 ww. ustawy:
W ramach konta ubezpieczonego Zakład prowadzi subkonto, na którym ewidencjonuje się informacje o zwaloryzowanej wysokości wpłaconych składek, o których mowa w art. 22 ust. 3 pkt 1 lit. b i pkt 2, wraz z wyegzekwowanymi od tych składek odsetkami za zwłokę i opłatą prolongacyjną, o których mowa w art. 23 ust. 2, oraz kwotę środków odpowiadających wartości umorzonych przez otwarty fundusz emerytalny jednostek rozrachunkowych po poinformowaniu przez Zakład otwartego funduszu emerytalnego o obowiązku przekazania środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na fundusz emerytalny FUS, o którym mowa w art. 55 ust. 1 pkt 1, w związku z ukończeniem przez ubezpieczonego wieku niższego o 10 lat od wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwane dalej „subkontem”.
Jak wynika natomiast z art. 40e ust. 1 tej ustawy:
Zwaloryzowane kwoty składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowane na subkoncie, podlegają podziałowi w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo w przypadku śmierci osoby, dla której Zakład prowadzi subkonto, na zasadach określonych w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, dotyczących podziału środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo śmierci.
Art. 40e ust. 2 ww. ustawy stanowi, że:
Część składek zewidencjonowanych na subkoncie, która w wyniku podziału przypada małżonkowi, z zastrzeżeniem ust. 3, jest ewidencjonowana na subkoncie tego małżonka. Jeżeli dla małżonka nie jest prowadzone subkonto - Zakład zakłada subkonto.
Z art. 40e ust. 9 tej ustawy wynika, że:
Osobie, której Zakład założył subkonto na podstawie ust. 2, jest dokonywana jednorazowa wypłata składek zewidencjonowanych na subkoncie, w przypadku gdy otwarty fundusz emerytalny dokonał tej osobie jednorazowej wypłaty środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, na podstawie art. 129a ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Źródła przychodów
W myśl art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie. Zatem o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Wyłączenie stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
W tym miejscu wskazać należy, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.
Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej.
Ocena Pani sytuacji w kontekście okoliczności sprawy oraz przepisów prawa
Analizując czynności, które mają miejsce w wyniku podziału majątku wspólnego w związku z ustaniem wspólności majątkowej na skutek rozwodu, trzeba zauważyć, że najpierw dochodzi do wypłaty transferowej na rzecz byłego małżonka dokonywanej przez OFE i do podziału środków dokonywanego przez ZUS. To te czynności – wypłata transferowa na rzecz byłego małżonka dokonywana przez OFE, jak i podział środków dokonywany przez ZUS – podlegają wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kolejną czynnością jest natomiast jednorazowa wypłata wszystkich środków zgromadzonych na rachunku OFE (art. 129a ustawy o OiFFE) i jednorazowa wypłata składek zewidencjonowanych na subkoncie (art. 40e ust. 9 ustawy o SUS). Te czynności nie podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji, otrzymane przez Panią wypłaty środków zewidencjonowanych na rachunku Otwartego Funduszu Emerytalnego i subkoncie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu podziału majątku wspólnego w związku z ustaniem wspólności majątkowej na skutek rozwodu nie podlegają wyłączeniu spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W związku z wypłatą środków zewidencjonowanych na rachunku Otwartego Funduszu Emerytalnego i subkoncie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych powstał po Pani stronie przychód z innych źródeł określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wypłatę ww. środków otrzymała Pani w 2024 r. W związku z tym, powstały po Pani stronie przychód, powinna Pani wykazać w deklaracji podatkowej składanej za 2024 r. i to za ten rok powinna Pani odprowadzić podatek. Z uwagi na powyższe zasadne było wystawienie dla Pani PIT-11 za 2024 r.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.