Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 9 maja 2025 r. (wpływ 9 maja 2025 r.) oraz z 12 maja 2025 r. (wpływ 12 maja 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego wraz z uzupełnieniem

Ulga dla osób samotnie wychowujących dzieci stworzona została jako pomoc dla osób, które z różnych powodów samotnie ponoszą trud utrzymania i wychowania dzieci. W celu zidentyfikowania takiej grupy i uniknięcia nadużywania ulgi przez osoby de facto nie wychowujących dzieci samotnie stworzono przepisy, w tym m. in. jeden z wymogów tych przepisów to posiadania rozwodu lub sądowo orzeczoną separację. W przeciwnym razie, brak takich zapisów mógłby prowadzić do sytuacji w której osoby żyjące w związku małżeńskim mogłyby nadużywać tych przepisów.

Jest Pan ojcem trójki dzieci (w wieku 6, 11 i 12 lat), nad którymi sprawuje Pan samotną opiekę od ponad trzech lat, tj. od 2022 r. Żyje Pan w faktycznej separacji z Pana żoną - matka dzieci mieszka i pracuje za granicą (nie rozlicza się w ogóle w Polsce, tj. nie jest rezydentem Polski).

Nie ma Pan innych dzieci.

Opiekę sprawuje Pan pracując na pełen etat na stałej umowie o pracę. Dzięki zdalnej pracy i zadaniowemu trybu pracy może Pan łączyć obowiązki domowe z pracą - część zadań wykonuje Pan pracując nad ranem (między 4 a 7 póki dzieci śpią) oraz ewentualnie wieczorami.

Nie posiada Pan innych źródeł dochodu, Pana dzieci nie posiadają żadnych źródeł dochodu.

Przez samotną opiekę ma Pan na myśli: utrzymanie (dom, szkoła, żywność, lekarze, zajęcia dodatkowe, ubrania, wycieczki itd.), wychowanie (np. nauka, pomoc w szkolnych obowiązkach) oraz szeroko pojętą logistykę (zaprowadzanie, odbierania ze szkoły, zajęć, wycieczek, innych wyjść) - co zostało mocno udokumentowane w sprawie rozwodowej [sygn. akt (…)].

Udział matki w tych czynnościach był sporadyczny i nieregularny (ze względu na jej zaburzenia psychiczne i wahania nastrojów - leczyła się psychiatrycznie), mimo dość regularnych odwiedzin dzieci (około 70% czasu w roku przebywała za granicą).

Przez cały ten okres pobiera Pan świadczenie rodzinne tzw. „500+” na trójkę dzieci.

W październiku 2023 r. złożył Pan pozew rozwodowy w celu uregulowania sytuacji prawnej i zabezpieczenia rodziny (finansowego oraz w zakresie miejsca pobytu ze względu na nieobliczalne zachowania matki).

W listopadzie 2023 r. Sąd wydał zabezpieczenie na czas trwania postępowania o miejscu zamieszkania dzieci przy ojcu - przy Panu.

W listopadzie 2024 r. udało się Panu notarialnie podpisać intercyzę oraz umowę o podziale majątku.

10 grudnia 2024 r. miał zapaść wyrok w sprawie rozwodowej, ale niestety Sąd przełożył rozprawę na 23 kwietnia 2025 r. ze względu na błędnie zarezerwowanie jedynie 45 minut na rozprawę, zamiast 90 minut. Z tego powodu nie ma Pan formalnie statusu rozwodnika w 2024 roku, zgodnie z którym mógłby Pan przez przepisy zostać zakwalifikowany do grona osób, którym przysługuje ulga z tytułu samotnego wychowywania dzieci.

23 kwietnia 2025 r. rozprawa odbyła się zgodnie z planem i zapadł wyrok. Decyzją Sądu miejsce zamieszkania dzieci jest każdorazowo przy Panu, zgodnie z umową mediacyjną wyrok Sądu potwierdził, że oboje macie Państwo prawa rodzicielskie, a matka ma ustalone kontakty z dziećmi co 2 miesiące na okres 2 tygodni i zobligowana jest do płacenia alimentów w łącznej kwocie 3000 PLN miesięcznie.

Dodatkowo od sierpnia 2024 r. najmłodsza córka leczy się onkologicznie - przeszła 9 cykli chemioterapii oraz radioterapię. Wiązało się to z częstymi i długimi pobytami w szpitalu, a także dojazdami po Polsce do ośrodków oferujących specjalistyczne leczenie. W szczególności w związku z chorobą córki - na przestrzeni lipca i sierpnia odbył Pan liczne wizyty w poradniach i różnych gabinetach prywatnych lekarzy specjalistów w celu diagnozy córki, ostatecznie ponad 3 tygodnie spędził Pan z córką w szpitalach ((…), (…)). Wtedy matka córki pojawiła się z chęcią pomocy i spędziła prawie 2 tygodnie w szpitalu w (…) z córką. Po wypisie do domu rozpoczęło się leczenie ambulatoryjne, co tydzień córka była w szpitalu na minimum 1 dzień. Wszystkie te wizyty odbywał Pan z córką bez udziału matki, która miała inne priorytety pomimo urlopu i przyjazdu do Polski w celu pomocy w opiece chorej córce. Wszystkie przyjęcia do szpitala co tydzień od września robił Pan samodzielnie z córką. Od października w celu pomocy sprowadził Pan dziadków do domu w (…) i oni przejęli część obowiązków, na które z powodu pracy zawodowej (utrzymanie domu) i licznych pobytów w szpitalu na min. średnio 1,5 dni w tygodniu nie miał Pan czasu (np. gotowanie, pomoc w nauce starszym dzieciom, sprzątanie). Od 16 listopada 2024 r. do 2 stycznia 2025 r. córka przeszła radioterapię (protonoterapię) w ośrodku w (…) pod (…). Przez ponad 2 miesiące mieszkał Pan wraz z córką w (…) w mieszkaniu rodziców i dojeżdżał Pan codziennie na zabiegi do (…). Sporadycznie odbywał Pan z córką również wizyty w (…) w (…). Dziadkowie zajmowali się w tym czasie starszymi dziećmi. Po powrocie do (…) do dnia dzisiejszego córka leczy się i wymagane są wizyty w szpitalu co tydzień. Poza wspomnianym okresem we wrześniu 2024 matka nie pomagała, nie brała udziału czynnie w leczeniu córki.

Sensu stricte jest Pan dokładnie osobą, dla której stworzona została ulga. Samotnie wychowując dzieci musi Pan mierzyć się dodatkowymi z trudami i kosztami leczenia najmłodszej córki. Uważa Pan, że odmowa przyznania Panu prawa do preferencyjnego rozliczenia byłaby niesłuszna i krzywdząca, ponieważ Pana sytuacja życiowa spełnia istotę definicji osoby samotnie wychowującej dzieci.

W okresie, którego dotyczy wniosek, podlegał Pan na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

W okresie, którego dotyczy wniosek, Pana dzieci nie zostały na podstawie orzeczenia Sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

W okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania w stosunku do Pana, bądź w stosunku do Pana dzieci nie miały zastosowanie przepisy: art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

„Faktyczna separacja”, o której pisze Pan we wniosku nie została orzeczona przez sąd. Nie wnioskował Pan o takie orzeczenie we wniosku rozwodowym w 2023, na czas trwania postępowania jedynie wnosił Pan o zabezpieczenie w postaci ustanowienia miejsca zamieszkania dzieci przy Panu. Użył Pan sformułowania separacja faktyczna w piśmie, gdyż patrząc na fakty, to żyli Państwo w separacji od 2022 roku z racji miejsca zamieszkania i pracy w dwóch różnych krajach.

Pytanie

Czy w opisanej sytuacji, tj. w warunkach de facto separacji trwającej ponad trzy lata, samotnego wychowywania dzieci, w tym jednego z orzeczoną niepełnosprawnością, przy braku formalnego wyroku rozwodowego w roku kalendarzowym 2024, przysługuje Panu prawo do rozliczenia podatku dochodowego za rok 2024 jako osoba samotnie wychowująca dzieci?

Pana stanowisko w sprawie

Tak, uważa Pan, że powinienem mieć prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci za rok 2024 pomimo braku wyroku rozwodowego w 2024, zaocznie zaliczając go - wyrok zapadł 23 kwietnia 2025, a więc jeszcze przed granicznym terminem złożenia rozliczenia podatkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy:

Art. 6 ust. 4e ww. ustawy stanowi, że:

W świetle art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przystępując do oceny możliwości skorzystania przez Pana z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za wskazany przez Pana okres, tj. za 2024 rok - w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, należy wyjaśnić, że każda preferencja podatkowa stanowi wyjątek od zasady równości i powszechności opodatkowania. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Z przywołanych wyżej przepisów art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wynika, że stanowią odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość ich zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

W konsekwencji, aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach w nich przewidzianych należy posiadać ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dziecko.

Do kręgu osób samotnie wychowujących dzieci ustawodawca zaliczył zarówno osoby, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), jak i osoby, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) lub został rozwiązany poprzez prawomocne orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik). Samotnie wychowującą dzieci jest również osoba, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, jak też osoba, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z opisu sprawy wynika, że w 2024 roku był Pan żonaty - zatem nie należał Pan do jednej z kategorii osób wymienionych w powołanym na wstępie przepisie, gdyż nie był Pan kawalerem, wdowcem, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Ponadto z przedstawionych przez Pana informacji nie wynika, aby w roku podatkowym będącym przedmiotem Pana zapytania, Pana małżonka odbywała karę pozbawienia wolności lub była pozbawiona praw rodzicielskich.

Nie kwestionując Pana zaangażowania w proces wychowawczy dzieci, stwierdzić należy, że mimo samotnego wychowywania dzieci, w 2024 roku nie posiadał Pan statusu „osoby samotnie wychowującej dziecko”. W Pana sprawie nie zostały bowiem spełnione przesłanki pozwalające na uznanie Pana za osobę samotnie wychowującą dzieci, które zostały wymienione w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowiącym zamknięty katalog osób uznanych przez ustawodawcę za osoby samotnie wychowujące dziecko.

Powyższe stanowisko potwierdzają prawomocne wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych o sygn. akt: I SA/Bd 79/42 z 26 marca 2024 r., III SA/Wa 2497/14 z 5 marca 2015 r., I SA/Gl 1182/10 z 23 marca 2011 r., I SA/Gl 1183/10 z 23 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1155/11 z 7 grudnia 2011 r. oraz III SA/Wa 1614/24 z 18 września 2024 r.

Sądy zwracają również uwagę na stan cywilny osoby samotnie wychowującej dziecko:

• w wyroku z 25 lipca 2024 r. sygn. akt I SA/Kr 289/24 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wskazał, że:

• w wyroku z 8 grudnia 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 1180/21, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że:

W konsekwencji, nie przysługuje Panu prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych jako osoba samotnie wychowująca dzieci za 2024 rok.

Pana stanowisko jest więc nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.