Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

• prawidłowe - w zakresie możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzenia kredytu w części, w jakiej kredyt został zaciągnięty na budowę domu;
• nieprawidłowe – w zakresie możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzenia kredytu w części, w jakiej kredyt został zaciągnięty na pokrycie kosztów z tytułu ubezpieczenia oraz opłaty sądowej należnej za wpis hipoteki.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 7 maja 2025 r. (wpływ 7 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

4 kwietnia 2006 roku podpisał Pan umowę kredytową z bankiem A. (obecnie B.) o treści paragrafu 1:

Ust. 1: „Bank udziela kredytobiorcy kredytu w kwocie 255.226,40 złotych polskich (dwa*pięć*pięć*dwa*dwa*sześć*przecinek*cztery*zero) indeksowanego kursem CHF zwanego dalej „Kredytem”, na warunkach określonych w Umowie, a Kredytobiorca zobowiązuje się do wykorzystania Kredytu zgodnie z postanowieniami Umowy, zwrotu kwoty wykorzystanego Kredytu wraz z odsetkami w terminach oznaczonych w Umowie oraz zapłaty Bankowie prowizji, opłat i innych należności wynikających z Umowy. Na kwotę Kredytu składa się kwota pozostawiona do dyspozycji Kredytobiorcy w wysokości 252.000,00 złotych polskich przeznaczona na realizację celu określonego w ust. 2 oraz koszty z tytułu ubezpieczenia od ryzyka pracy opisanego w paragrafie 13, w wysokości 3.026,40 złotych polskich oraz koszty z tytułu opłaty sądowej należnej za wpis hipoteki opisanej w paragrafie 12 ust. 1 w wysokości 200 złotych polskich.

Ust. 2: Kredyt przeznaczony jest na pokrycie części koszów budowy domu mieszkalnego, zwanego dalej Domem na działce gruntu opisanego w paragrafie 3 ust. zwanej dalej Nieruchomością”.

W listopadzie 2023 roku podjął Pan współpracę z Kancelarią celem unieważnienia bądź przewalutowania Kredytu, a w kwietniu 2025 roku Bank zaproponował Panu ugodę, na mocy której zamierza umorzyć pozostałą do spłaty kwotę kredytu (ok. 35.000 CHF – równowartość na dzień zawarcia ugody ok. 158.000 zł) oraz wypłacić Panu dodatkowe 30.000 PLN jako zwrot nienależnie pobranych odsetek. Z obliczeń Kancelarii wynika, że gdyby podczas rozprawy sądowej sąd przyznał Panu rację, Bank musiałby wypłacić Panu ok. 80.000 zł jako faktyczną nadpłatę nad tym, co Pan wpłacił, a tym co Bank uzyskałby, gdyby kredyt był rozliczany w walucie PLN. Jak z tego wynika, Pana zobowiązania wobec Banku zostały spełnione z nawiązką. Powyższa ugoda została zaproponowana i oznaczono termin decyzji na 20 maja 2025 roku, jednak powstała kwestia ewentualnego obowiązku zapłacenia podatku PIT od umorzonej kwoty.

W związku z możliwością zawarcia ugody, gdzie planowane jest całkowite umorzenie pozostałej kwoty kredytu, zwraca się Pan z prośbą o interpretację przepisów art. 21 ust. 1 pkt 130a z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla Pana przypadku. Na podstawie załączonych materiałów, tj. skanu umowy kredytu zawartego z bankiem A. (a obecnie B.) oraz w związku z przepisami zawartymi w art. 21 ust. 1 pkt 130a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prosi Pan o wydanie interpretacji, czy w przypadku umorzenia pozostałego do spłaty salda zadłużenia (ok. 35 000 CHF – franków szwajcarskich) może Pan skorzystać ze zwolnienia Pana z zapłaty podatku PIT od tej kwoty.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W odpowiedzi na pytanie – czy przedmiotem Pana zapytania są skutki podatkowe z tytułu wypłaty „zwrotu nienależnie pobranych odsetek”, czy z tytułu „umorzenia długu” wskazał Pan, że przedmiotem Pana zapytania są skutki podatkowe z tytułu całkowitego umorzenia pozostałej do spłaty kwoty kapitału kredytu.

Nadzór nad podmiotem udzielającym kredytu sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego, czyli państwowy organ nadzoru nad rynkiem finansowym.

Kredyt został zabezpieczony hipoteką na nieruchomości: działka budowlana zabudowana domem jednorodzinnym, nr KW (…).

Przed umorzeniem kredytu zostanie on przewalutowany według średniego kursu CHF Narodowego Banku Polskiego opublikowanego w dniu 27 marca 2025 w wysokości 4,4003 PLN/CHF.

Przewalutowanie kredytu zostanie przeprowadzone w ramach istniejącej umowy kredytowej w drodze jej zmiany na podstawie aneksu do tej umowy.

Na kwotę umorzenia będą się składać:

a. kapitał kredytu pozostający do spłaty: 35.204,40 CHF;

b. odsetki umowne od kapitału kredytu: 896,12 CHF;

c. pozostałe odsetki, opłaty i koszty: 0,00 CHF.

Jest Pan jedynym kredytobiorcą, kredyt był zaciągnięty na Pana jako osobę fizyczną.

Nie korzystał Pan i nie korzysta z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

Posiada Pan nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

Na pytanie Organu, czy przedmiotem Pana zapytania są ewentualne skutki podatkowe z tytułu wypłaty „nienależnie pobranych odsetek” i czy z racji wypłaty odsetek chciałby Pan skorzystać ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 130a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie udzielił Pan odpowiedzi.

Pytanie

Czy w świetle powyższych faktów i zgodnie z obowiązującymi przepisami o zaniechaniu opodatkowania podatkiem od osób fizycznych w przypadku umorzenia długu przez Bank, a zaciągniętego jako kredyt indeksowany walutą CHF (umowa do roku 2015) zostanie Pan zwolniony z zapłaty tegoż podatku, a jeśli miałby Pan zapłacić tylko za część kwoty – w tym przypadku ubezpieczenia od utraty pracy lub wpisu do księgi – to w jakiej wartości?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu)

Pana stanowisko jest oparte na art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz na rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe i zakłada, że w Pana przypadku powinno nastąpić zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy wskazać, że to wnioskodawca zakreśla przedmiot i zakres interpretacji w złożonym przez siebie wniosku, opisując stan faktyczny, formułując pytanie oraz zajmując stanowisko. Zatem w interpretacji indywidualnej odnoszę się wyłącznie do możliwości skorzystania przez Pana z zaniechania poboru podatku dochodowego, nie odnoszę się natomiast do kwestii ewentualnych skutków podatkowych z tytułu wypłaty „nienależnie pobranych odsetek” i zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 130a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie było to przedmiotem Pana zapytania.

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wskazał Pan, że na podstawie ugody bank umorzy Panu częściowo istniejące zadłużenie.

Powziął Pan wątpliwość, czy z tytułu tego umorzenia będzie Pan mógł skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych.

Umorzenie wierzytelności

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną Panu kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 poz. 1912):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Stosownie do § 4a tego rozporządzenia:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Pana skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy hipotecznego kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b w zw. z § 3 przytoczonego rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Główna przesłanka został więc spełniona – bowiem jak wskazał Pan we wniosku – kredyt został zaciągnięty częściowo na pokrycie kosztów budowy domu mieszkalnego.

W konsekwencji, umorzona wierzytelność kredytowa w części, w jakiej kredyt został zaciągnięty na budowę domu - podlega zaniechaniu poboru podatku na podstawie omawianego rozporządzenia.

W tej części Pana stanowisko jest prawidłowe.

Należy jednak mieć na uwadze, że z literalnego brzmienia cytowanego wcześniej § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe wynika, że kwotami wierzytelności, które mogą korzystać z zaniechania są kwoty kapitału, odsetek, prowizji i opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, zaś „koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń” nie mogą z tego zaniechania skorzystać.

Wskazał Pan, że na kwotę zaciągniętego kredytu składały się również koszty z tytułu ubezpieczenia od utraty pracy. Zatem mając na uwadze powyższe, umorzenie kredytu w części, w jakiej został on zaciągnięty na pokrycie kosztów ubezpieczenia nie może korzystać z zaniechania poboru podatku. Kwota ta będzie stanowiła dla Pana przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W tej części Pana stanowisko jest więc nieprawidłowe.

Identyczna kwalifikacja, czyli brak możliwości zaniechania poboru podatku dochodowego, dotyczy umorzonej wierzytelności w części dotyczącej opłaty sądowej za wpis do hipoteki, ponieważ wydatek taki nie jest niezbędny do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego i nie został poniesiony na rzecz banku. Opłata za wpis hipoteki jest opłatą sądową i jest konieczna do ustanowienia zabezpieczenia na rzecz banku – nie jest to więc opłata warunkująca zawarcie umowy kredytowej.

Zatem umorzenie kredytu w części, w jakiej został on zaciągnięty na pokrycie kosztu za wpis hipoteki również nie może korzystać z zaniechania poboru podatku. Kwota ta będzie stanowiła dla Pana przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W tym zakresie Pana stanowisko również należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje indywidualną tutejszy Organ nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym. Dlatego też, tutejszy Organ nie odniósł się do kwot wskazanych we wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.