Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 marca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z dnia 6 kwietnia 2025 r., przesłanym przez Urząd Skarbowy w ... (data wpływu 11 kwietnia 2025 r.) Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 31 sierpnia 2006 r. zawarł Pan umowę partycypacji nr … z Towarzystwem Budownictwa Społecznego … Sp. z o.o. (później: Towarzystwem Budownictwa Społecznego … Sp. z o.o., zwanym dalej „TBS”), przedmiotem której było partycypowanie w kosztach budowy mieszkania na wynajem (33,82 m²) realizowanego przez TBS zgodnie z ustawą z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000r nr 98 poz. 1070 z późn. zm.). W związku z czym, wniósł Pan partycypację w wysokości … zł budowy lokalu stanowiącej 30% kosztów budowy, do obliczenia wysokości kwoty partycypacji przyjęto koszt budowy mieszkania w wys. … zł/m2. Jednocześnie zgodnie z zapisami umowy, w przypadku zwolnienia lokalu kaucja jest rewaloryzowana zgodnie z wartością odtworzeniową lokalu równego udziałowi partycypacji.

Następnie w dniu 29 maja 2024 r., zgodnie ze wskazaniem TBS (konieczność podpisania umowy poświadczonej notarialnie) podpisał Pan przygotowaną przez Kancelarię Notarialną umowę cesji partycypacji na osobę trzecią, wskazując, że Cedent przenosi na Cesjonariusza prawa i obowiązki wynikające z umowy Partycypacji z dnia 31 sierpnia 2006 r. nr … a Cesjonariusz nabywa prawa i obowiązki wynikające z ww. umowy pod warunkiem uzyskania bezwarunkowej zgody TBS na przeniesienie przedmiotowych praw i obowiązków (taka zgoda została uzyskana).

Jednocześnie umowa nie wskazywała kwoty partycypacji, a jedynie kwotę wynagrodzenia za przeniesienie praw w wys. … zł.

Zgodnie z aktualnym dla m. … przelicznikiem, kwota partycypacji jest rewaloryzowana i na podstawie OBWIESZCZENIA Wojewody … z dnia ... 2024 r. ws. ustalenia wysokości wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1m² powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych dla województwa … partycypacji, gdzie wskazano, iż w okresie od dnia 1 kwietnia 2024 r. do dnia 30 września 2024 r. wskaźnik przeliczeniowy kosztu odtworzenia 1m² powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych w województwie … w wysokości: dla m. … – … zł.

Uzupełnienie

Posiada Pan obowiązek podatkowy na terenie RP w myśl art. 3 ust. 1 w związku z art. 3 ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163).

Wartość partycypacji na moment zawarcia przez Pana umowy cesji partycypacji wynosiła … zł … gr (tj. 29 maja 2024 r.), natomiast na dzień dzisiejszy jest to … zł … gr.

Odnośnie pytania czy kaucja zostanie wypłacona na podstawie ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz. U. z 2024 r. poz. 1440) to informuje Pan, że kaucja zwaloryzowana została już wypłacona przez TBS. Jednocześnie TBS w piśmie informującym Pana o zwrocie zwaloryzowanej kaucji powołał się jedynie na zapisy umowy najmu lokalu, a ta zawarta została w dniu 5 listopada 2007 r. i przywoływała ustawę z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz. U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1070 z późn. zm.).

Z uzyskanych przez Pana informacji od TBS, wynika, że waloryzacja partycypacji w Pana przypadku następowała na podstawie wyliczenia zgodnie z zapisami OBWIESZCZENIA WOJEWODY … z dnia ... 2024 r. w sprawie ustalenia wysokości wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1m² powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych dla województwa …, gdzie § 1 ust. 2 podaje kwotę – … gr.

Podsumowując otrzymał Pan przelicznik od TBS informujący o konieczności własnego wyliczenia w oparciu o aktualną na moment zbycia mieszkania ww. kwotę odtworzeniową 1m², czyli … zł … gr i wynika ona z ww. Obwieszczenia – ppkt 5. Wynikająca z umowy, kwota wynagrodzenia za przeniesienie praw (tj. … zł) była wyższa niż wartość nominalna jaką zapłacił Pan w związku z umową Partycypacji z TBS z dnia 31 sierpnia 2006 r.:

·od wartości pierwotnej partycypacji, tj. kwoty … zł;

·od wartości zwaloryzowanej … zł.

Pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku

Od jakiej kwoty powinien Pan naliczyć podatek dochodowy w części dotyczącej przedmiotowej kwestii, tj. od kwoty wynikającej z cesji partycypacji, tj. … zł minus wartość partycypacji w czasie odstąpienia cesji (… zł) pomniejszonej o wartość pierwotnej cesji (… zł)?

Pana stanowisko w sprawie po uzupełnieniu wniosku

Uważa Pan, że skoro dokonał cesji partycypacji w dniu 29 maja 2024 r. to kwota do opodatkowania powinna być liczona od różnicy kwoty z tej umowy pomniejszonej o faktyczną wartość w czasie odstąpienia cesji (waloryzowaną zgodnie z przelicznikiem uzyskanym od TBS) minus wartość pierwotnej cesji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od  osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są – określone w art. 10 ust. 1 pkt 7 – kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

W myśl natomiast art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W rozumieniu powołanego powyżej przepisu przychodem z praw majątkowych będzie każdy przychód, którego bezpośrednim źródłem jest prawo majątkowe, nawet jeśli prawo to nie zostało w sposób wyraźny wskazane w ustawie. Należy bowiem zauważyć, że zawarte w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyliczenie praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy jako odrębne źródło przychodów ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie „w szczególności”.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz. U. z 2024 r., poz. 1440 ze zm.):

Stosownie to treści art. 24 ust. 5 wyżej cytowanej ustawy:

W myśl art. 29a ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Z powołanych powyżej przepisów wynika więc, że nabywając udziały w kosztach budowy realizowanej przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego, osoba, która wnosi partycypację nie nabywa prawa własności do lokalu mieszkalnego, lecz jedynie prawo do korzystania na zasadach najmu z mieszkania wybudowanego w ramach popierania budownictwa mieszkaniowego. Osoba ta, decydując się na zawarcie umowy w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego nigdy nie jest właścicielem tego lokalu, nabywa jedynie dla siebie lub dla osoby przez siebie wskazanej prawo najmu tego lokalu. Oznacza to, iż partycypacja stanowi jedynie udział w kosztach budowy, nie stanowi natomiast udziału we własności lokalu.

Zatem, prawo do korzystania na zasadach najmu z tytułu wniesienia partycypacji do Towarzystwa Budownictwa Społecznego stanowi prawo majątkowe.

W tak przedstawionym zdarzeniu przyszłym mamy więc do czynienia z odpłatnym nabyciem praw wynikających z umowy partycypacji oraz z późniejszym ich zbyciem.

Ponadto, należy podkreślić, iż cesja wierzytelności została uregulowana w art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

W myśl natomiast art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:

Istota przeniesienia wierzytelności polega na tym, że prawa przysługujące zbywcy (dotychczasowemu wierzycielowi) przechodzą na nabywcę wierzytelności. Właściwość zobowiązania, uprawnienia wierzyciela i zobowiązania dłużnika pozostają bez zmian, gdyż w wyniku umowy cesji wierzytelności zmienia się tylko wierzyciel.

Wierzytelność stanowi zatem prawo majątkowe, będące przedmiotem obrotu gospodarczego.

Z uwagi na dokonaną w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych kategoryzację źródeł przychodu, w szczególności wyodrębnienie w art. 10 ust. 1 pkt 7 tej ustawy przychodów z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, w sytuacji, gdy osoba fizyczna – nieprowadząca działalności gospodarczej w zakresie obrotu wierzytelnościami – zawiera umowę cesji wierzytelności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, przenosząc ją odpłatnie na rzecz innego podmiotu uzyskane z tego tytułu przychody kwalifikuje się do przychodów z praw majątkowych.

Odnosząc powyższe do zdarzenia przyszłego zaprezentowanego we wniosku stwierdzam, że kwota uzyskana z tytułu cesji partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego w TBS, stanowi dla Pana przychód z praw majątkowych w rozumieniu ww. art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dochód uzyskany z praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dochody z praw majątkowych podlegają kumulacji z pozostałymi dochodami, zgodnie z postanowieniami art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Treść art. 9 ust. 2 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że:

Stosownie natomiast do treści art. 22 ust. 1 ww. ustawy:

W powołanym przepisie ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie, jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo-skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła.

Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, iż zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów. Koszty poniesione przez podatnika należy zatem oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodu, a nie niezbędności.

A zatem kosztami uzyskania przychodów są wszelkie wydatki, które łącznie spełniają następujące warunki:

-zostały faktycznie poniesione w celu uzyskania przychodu, tzn. pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami oraz

-nie zostały wymienione w art. 23 ustawy zawierającym katalog wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Poza tym, należy podkreślić, że koszty muszą być bezwzględnie poniesione przez podatnika oraz udokumentowane w prawidłowy sposób.

Zatem, koszty poniesione w związku z zawarciem umowy partycypacji można zakwalifikować jako wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu ze sprzedaży prawa majątkowego. W konsekwencji powoduje to, że opodatkowaniu podlega różnica pomiędzy kwotą uzyskaną z odpłatnego zbycia praw wynikających z umowy cesji partycypacji, a kwotą poniesioną na nabycie partycypacji na zasadach określonych umową cesji.

Podatnicy, którzy zamierzają uwzględnić w podstawie opodatkowania te koszty, powinni zadbać o ich udokumentowanie, aby móc udowodnić fakt ich poniesienia oraz ich wysokość. Powinni więc oni gromadzić dokumenty wskazujące zarówno wysokość osiąganych przychodów, jak i poniesionych w celu uzyskania tych przychodów wydatków.

Ponadto, w myśl postanowień art. 180 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.):

Zgodnie natomiast z art. 180 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jak stanowi art. 181 ww. ustawy:

W związku z powyższym, za udokumentowanie wydatku należy przyjąć każdy dokument, z którego będzie wynikał fakt jego poniesienia i związek z uzyskanym przychodem. Dokumentami takimi mogą być rachunki, faktury, dowody przelewów bankowych, paragony oraz inne dokumenty księgowe dokumentujące ponoszone wydatki związane z partycypacją w kosztach lokalu mieszkalnego, będącego zasobem TBS-u. Należy przy tym zaznaczyć, że z dokumentów tych powinno wynikać kto, kiedy i jaki wydatek poniósł. W sytuacji, gdy podatnik prawidłowo nie udokumentuje i nie udowodni faktu poniesienia wydatku oraz jego związku z osiąganymi przychodami, wydatek ten nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu.

Z przedstawionych przez Pana informacji wynika, że w dniu 31 sierpnia 2006 r. zawarł Pan umowę partycypacji z Towarzystwem Budownictwa Społecznego, zwanym dalej „TBS”, przedmiotem której było partycypowanie w kosztach budowy mieszkania na wynajem (33,82 m²) realizowanego przez TBS. W związku z czym, wniósł Pan partycypację w wysokości … zł budowy lokalu stanowiącej 30% kosztów budowy. Jednocześnie zgodnie z zapisami umowy, w przypadku zwolnienia lokalu kaucja jest rewaloryzowana zgodnie z wartością odtworzeniową lokalu równego udziałowi partycypacji. Następnie w dniu 29 maja 2024 r., zgodnie ze wskazaniem TBS (konieczność podpisania umowy poświadczonej notarialnie) podpisał Pan przygotowaną przez Kancelarię Notarialną umowę cesji partycypacji na osobę trzecią, wskazując, że Cedent przenosi na Cesjonariusza prawa i obowiązki wynikające z umowy Partycypacji z dnia 31 sierpnia 2006 r., a Cesjonariusz nabywa prawa i obowiązki wynikające z ww. umowy pod warunkiem uzyskania bezwarunkowej zgody TBS na przeniesienie przedmiotowych praw i obowiązków (taka zgoda została uzyskana). Jednocześnie umowa nie wskazywała kwoty partycypacji, a jedynie kwotę wynagrodzenia za przeniesienie praw w wysokości … zł. Wartość partycypacji na moment zawarcia przez Pana umowy cesji partycypacji wynosiła … zł (tj. 29 maja 2024 r.).

Mając na uwadze powyższe, stwierdzam, że odpłatna cesja prawa majątkowego w postaci partycypacji do lokalu w TBS stanowi przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy. Przychód ten – pomniejszony zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy o koszty poniesione w celu uzyskania tego przychodu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji powyższego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegać będzie różnica pomiędzy kwotą uzyskaną z odpłatnego zbycia takich praw, a kwotą wynikającą z wartości partycypacji w czasie odstąpienia cesji.

Zatem Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Końcowo stwierdzić również należy, że upoważniony organ podatkowy, wydając interpretację przepisów prawa podatkowego, nie jest kompetentny do obliczania wysokości dochodu do opodatkowania bądź weryfikacji kwot podanych we wniosku, wobec czego nie mogłem ustosunkować się do przedstawionych przez Pana kwot czy obliczeń, a jedynie byłem uprawniony do wskazania zasad opodatkowania mających zastosowanie w przedstawionym stanie faktycznym.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy Ordynacja podatkowa. Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.