Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.287.2025.2.JK3

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 23 maja 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.287.2025.2.JK3

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

17 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 21 kwietnia 2025 r.  – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowany będący stroną postępowania:

B.B.

2.Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

A.A.

Opis zdarzenia przyszłego

W roku 2004 zawarł Pan (Zainteresowany będący stroną postępowania) umowę kredytu hipotecznego w CHF w (…) na zakup mieszkania w A. przy ulicy (…), w którym zamieszkał Pan w roku 2005. Zakup został zabezpieczony hipoteką na ww. mieszkaniu. W roku 2011 zakupił Pan spółdzielcze własnościowe mieszkanie w B przy ulicy (…). Powodem zakupu był zamiar przeprowadzenia się do lokalu o większej powierzchni oraz położonego bliżej miejsca pracy. Na zakup tego mieszkania zaciągnął Pan wspólnie z siostrą AA (Zainteresowana niebędąca strona postępowania) kredyt hipoteczny indeksowany w CHF w banku (…) w wysokości 321.500 PLN (umowa kredytowa (…)). Aby zwiększyć zdolność kredytową zdecydował się Pan na zabezpieczenie hipoteczne na dotychczas posiadanym mieszkaniu w A. oraz poprosił Pan siostrę, aby była Pana współkredytobiorcą. W związku z zabezpieczeniem hipoteki na mieszkaniu w A. konieczna była spłata kredytu zaciągniętego w (…). W związku z tym z kwoty kredytu 250.000 PLN zostało przeznaczone na sfinansowanie zakupu mieszkania w B, 65.000 PLN na spłatę kredytu mieszkaniowego w (…) oraz 6.500 PLN na cel dowolny. Kredyt został zabezpieczony hipoteką na mieszkaniu w A. i na mieszkaniu w B. W mieszkaniu tym zamieszkał Pan w 2011 r., nie zbywając przy tym mieszkania w A., które następnie wynajmował Pan uzyskując w ten sposób dochody pomagające w spłacaniu rat kredytu. Siostra nie jest współwłaścicielem żadnego z mieszkań oraz nie ponosiła żadnych kosztów związanych z zaciągnięciem ani spłacaniem kredytu. Siostra miała wcześniej kredyt hipoteczny w PLN w banku (…), spłacony w całości przed zaciągnięciem wspólnego kredytu. Po kilku latach (…) Bank został przejęty przez (…). W roku 2024 bank (…) wystąpił z propozycją ugody w związku z występowaniem w umowie kredytowej niedozwolonych klauzul. W trakcie negocjacji bieżące zadłużenie wynoszące na dzień zawarcia ugody 302.361,38PLN zostało zmniejszone do kwoty 99467,96PLN to znaczy kwota umorzenia wyniosła 202.893,42PLN. W dniu 13 grudnia 2024 r. podpisali Państwo ugodę z bankiem na opisanych powyżej warunkach.

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

Dnia 2 grudnia 2004 r. zawarł Pan umowę kredytu mieszkaniowego z bankiem (…) na kwotę 25.490 CHF z przeznaczeniem na zakup mieszkania w A przy ulicy (…). W tym mieszkaniu zamieszkał Pan w roku 2005. Bank (…) jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów. Zakup został zabezpieczony hipoteką na ww. mieszkaniu. Przy tej umowie kredytu mieszkaniowego był Pan jedynym kredytobiorcą. Nie zaciągał Pan wcześniej żadnych kredytów mieszkaniowych, w związku z czym nie korzystał Pan wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu jakiegokolwiek kredytu mieszkaniowego. W roku 2011 zawarł Pan umowę kredytu mieszkaniowego na zakup spółdzielczego własnościowego mieszkania w B. przy ulicy (…). Powodem zakupu był zamiar przeprowadzenia się do lokalu o większej powierzchni oraz położonego bliżej miejsca pracy. Przy zaciąganiu tego kredytu w celu zwiększenia zdolności kredytowej zdecydował się Pan na następujące działania: zabezpieczenie hipoteczne nie tylko na nabywanym mieszkaniu w B, ale również na dotychczas posiadanym mieszkaniu w A., oraz poproszenie siostry o zostanie współkredytobiorcą. Kredyt zaciągnął Pan dnia 31 marca 2011 r. w banku (…) (umowa kredytowa (…)) wspólnie z siostrą A.A.; był to kredyt mieszkaniowy indeksowany do waluty obcej (tj. do CHF). Bank (…) był podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów. W związku z zabezpieczeniem hipoteki na mieszkaniu w A. konieczna była spłata kredytu zaciągniętego w (…) w roku 2004. W związku z tym udzielony kredyt na cel mieszkaniowy w kwocie 321.500 PLN (trzysta dwadzieścia jeden tysięcy pięćset zł) indeksowany do CHF został w umowie kredytowej podzielony na trzy części: - 250.000 PLN z przeznaczeniem na finansowanie części kosztów nabycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego położonego pod adresem B. ul. (…) – 65.000 PLN na spłatę kredytu mieszkaniowego udzielonego przez (…) w roku 2004  - 6 500 PLN na dowolny cel. Kredyt został zabezpieczony hipotekami na mieszkaniu w A i na mieszkaniu w B. W mieszkaniu w B. zamieszkał Pan w 2011 r, nie zbywając przy tym mieszkania w A., które następnie wynajmował Pan uzyskując w ten sposób dochody pomagające w spłacaniu rat kredytu. W roku 2014 bank (…) został przejęty przez bank (…), w związku z czym od tego czasu kredyt stał się kredytem w ww. banku, bez zmiany umowy. Siostra nie jest współwłaścicielem żadnego z ww. mieszkań, nie realizowała za ich pomocą swoich potrzeb mieszkaniowych, oraz nie ponosiła żadnych kosztów związanych z zaciągnięciem ani spłacaniem wspólnego kredytu. Siostra nie korzystała wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu jakiegokolwiek kredytu mieszkaniowego (przeszłość kredytowa siostry: kredyt mieszkaniowy w PLN zaciągnięty w banku (…) na mieszkanie w C., spłacony przedterminowo w całości). W roku 2024 bank (…) wystąpił z propozycją ugody w związku z występowaniem w umowie kredytowej z 31 marca 2011 r. niedozwolonych klauzul. Ugoda została zawarta na następujących warunkach: - Bieżące zadłużenie wynoszące na dzień 13 grudnia 2024 r. – 65.871,08 CHF (z tego kwota kapitału 65.803,69 CHF, odsetki bieżące 67,39 CHF) zostało przeliczone na PLN po kursie średnim CHF w NBP z dnia 12 grudnia 2024 r. to jest 4,5949 co dawało kwotę zadłużenia wynoszącą 302.671,03 PLN (z tego kwota kapitału 302.361,38 PLN, odsetki 309,65 PLN) - Bank umorzył kwotę kapitału pozostałą do spłaty (czyli 302.361,38 PLN) do kwoty 99.467,96 PLN to znaczy kwota umorzenia wyniosła 202.893,42 PLN. Umorzenie dotyczyło wyłącznie kwoty kapitału pozostałej do spłaty, nie dotyczyło natomiast odsetek bieżących. Na dzień zawarcia ugody nie występowało zadłużenie przeterminowane, bank nie zwracał również na naszą rzecz żadnych środków. - Przewalutowanie kredytu zostało przeprowadzone w ramach istniejącej umowy kredytowej na podstawie aneksu z dnia 13 grudnia 2024 r. W aneksie tym ustalono również zmianę stopy oprocentowania kredytu ze zmiennej na stałą na okres pięciu lat. Do tej pory żadne z Państwa nie korzystało z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu jakiegokolwiek kredytu mieszkaniowego.

Pytania

1.  Czy w związku z zawartą ugodą zastosowanie znajdą przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, w taki sposób, że część umorzonej kwoty odpowiadającej proporcji kwoty przeznaczonej na zakup mieszkania w B. do kwoty kredytu ogółem (79%) podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku na podstawie przepisów ww. rozporządzenia?

2.  Czy A.A., która była jedynie współkredytobiorcą może również skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzonej kwoty na zasadach jak powyżej?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu)

W Państwa ocenie znajduje tu zastosowanie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe i powinniście zapłacić podatek jedynie od 22,24% kwoty umorzenia, ponieważ tyle proporcjonalnie stanowiły wydatki nie związane z realizacją kredytu mieszkaniowego.

Swój pogląd opieracie Państwo na przesłankach:

Zgodnie z par. 1 ust. 1 punkt 1:

a) kredyt został zaciągnięty na realizacje jednej inwestycji mieszkaniowej (zakup mieszkania w B),

b) osoby fizyczne będące stroną umowy kredytu nie korzystały z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej,

c) w stosunku do kwoty przeznaczonej na spłatę kredytu w (…) oraz na cel dowolny powinniście odprowadzić podatek zgodnie z ust. 3 rozporządzenia („wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych”) proporcjonalnie od 22,24% kwoty umorzenia, ponieważ spłata kredytu w innym banku nie jest wydatkiem określonym w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowo, rozważając czy fakt umieszczenia w umowie kredytowej zapisu, że część zaciąganego kredytu przeznaczona jest na spłatę zaciągniętego wcześniej kredytu mieszkaniowego na inną nieruchomość, powoduje że umowa ta nie spełnia wymogu zaciągnięcia na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej (tj. że kredyt jest zaciągany na realizację więcej niż jednej inwestycji), dochodzi Pan do następujących wniosków: a) Pojęcie „realizacji inwestycji" nie jest Pana zdaniem ściśle zdefiniowane ani w Rozporządzeniu, ani w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast ponieważ „inwestycja” rozumiana jest zwykle jako „zaangażowanie zasobów w celu uzyskania w przyszłości korzyści ekonomicznych” (gdzie według niektórych źródeł „pojęcie korzyści ekonomicznych dotyczy wszystkich − zarówno materialnych, jak i niematerialnych − efektów inwestycji, które można uznać za służące interesom podmiotu realizującego inwestycję”) - w Pana rozumieniu w przypadku zakupu mieszkania „realizacja inwestycji” następuje w momencie zainwestowania przez podatnika środków (własnych i pożyczonych) w zakup (i ew. remont) tego mieszkania, a proces realizacji inwestycji kończy się w momencie jego nabycia (ew. najpóźniej: w momencie zamieszkania podatnika w nabytym i wyremontowanym lokalu). Późniejszy okres - w przypadku gdy część zainwestowanych środków pochodziła z kredytu - jest wg mnie jedynie okresem spłaty zaciągniętych zobowiązań, a nie okresem realizacji inwestycji. W przeciwnym razie etap „realizacji inwestycji” musiałaby trwać przez cały okres spłacania zobowiązań kredytowych, tj. np. przez 30 lat.

Stąd Pana zdaniem kwota przeznaczona na spłatę wcześniejszego kredytu mieszkaniowego nie powinna być traktowana jako przeznaczona na „realizację inwestycji mieszkaniowej". b) Indywidualna interpretacja podatkowa 0112-KDIL2-1.4011.616.2024.3.AK zawiera stwierdzenie, że dla spełnienia warunków zaniechania poboru podatku nie ma znaczenia, czy podatnik posiada już inne mieszkanie, czy nie. Można zatem porównywać hipotetyczne sytuacje podatników-kredytobiorców, posiadających już jakiś lokal i zaciągających kredyt mieszkaniowy na zakup kolejnego, i zastosowanie wobec nich Rozporządzenia. Przyjęcie, że sytuacja, w której część zaciąganego kredytu przeznaczona jest na spłatę wcześniejszego kredytu mieszkaniowego, pozbawia podatnika możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego dla części stanowiącej kredyt na „nowy” lokal, powodowałoby, że podatnicy o sytuacji finansowej pozwalającej na pełną spłatę zobowiązań za zakupiony wcześniej lokal byliby uprawnieni do skorzystania z zaniechania poboru podatku dla kredytu na zakup kolejnego lokalu, natomiast prawa tego nie miałyby osoby będące w mniej komfortowej sytuacji finansowej, tj. zamieszkujące w lokalu obciążonym hipotecznie i z tego powodu zaciągające kredyt przeznaczony w części na spłatę starego zadłużenia i w części na zakup kolejnego lokalu - co wydaje się być zróżnicowaniem nie mającym uzasadnienia i wobec tego zapewne nie zamierzonym przez Prawodawcę. Podobnie - przyjęcie interpretacji o całościowej utracie uprawnienia do zaniechania poboru podatku w przypadku przeznaczenia części kredytu na spłatę wcześniejszego kredytu mieszkaniowego prowadziłoby do istotnego zróżnicowania sytuacji podatnika posiadającego „stary” kredyt mieszkaniowy w CHF i zaciągającego niezależny „nowy” kredyt w CHF na zakup kolejnego lokalu (który to podatnik może bez wątpliwości skorzystać z zaniechania poboru podatku od umorzenia części kredytu „starego” bądź „nowego”) i sytuacji podatnika zaciągającego kredyt połączony, tj. przeznaczony w części na spłatę „starego” kredytu i w części „nowy” tj. przeznaczony na nabycie kolejnego lokalu (który to podatnik w przypadku umorzenia części kredytu byłby pozbawiony całkowicie możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku) – co również nie wydaje mi się intencją Prawodawcy, ze względu na (jak się wydaje) brak racjonalnych przesłanek do tak różnego traktowania sytuacji obu podatników. Na podstawie powyższych rozważań wnioskuję zatem, że nie wydaje się aby interpretacja jw. mogła być zamierzona przez Prawodawcę, a zatem właściwa powinna być interpretacja przeciwna, tj. taka, wg której fakt, że część kredytu mieszkaniowego jest przeznaczona na spłatę wcześniejszego kredytu mieszkaniowego, nie powoduje że nie spełnia on warunków Rozporządzenia. Co do spełnienia pozostałych warunków wymienionych w rozporządzeniu, spełnione są również warunki określone w ust 5 i 6 rozporządzenia (jedno gospodarstwo domowe - osoba fizyczna zajmująca jeden lokal mieszkalny). Zaznacza Pan również, że dotychczas posiadanie mieszkanie w A. nie służy już zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych lecz jest zabezpieczeniem kredytu hipotecznego udzielonego przez bank. W związku z powyższym w Pana ocenie przysługuje Panu prawo do zaniechania poboru podatku dochodowego od 77,76% kwoty umorzenia. W Pana ocenie również Pana siostrze przysługuje takie prawo zgodnie z tym co przedstawił Pan powyżej oraz par. 1 ust. 7 wymienianego rozporządzenia, ponieważ siostra spełnia kryterium tam przedstawione.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Umorzenie kredytu

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Tym samym, umorzoną Państwu kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 102):

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego

5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1) jednego gospodarstwa domowego albo

2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Z kolei § 3 ww. rozporządzenia stanowi, że:

1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

-położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1. kredyt był zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej;

2. kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3. kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4. kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że: w roku 2011 zakupił Pan (Zainteresowany będący stroną postępowania) spółdzielcze własnościowe mieszkanie w B. przy ulicy (…). Powodem zakupu był zamiar przeprowadzenia się do lokalu o większej powierzchni oraz położonego bliżej miejsca pracy. Na zakup tego mieszkania zaciągnął Pan wspólnie z siostrą A.A. (Zainteresowana niebędąca strona postępowania) kredyt hipoteczny indeksowany w CHF w banku (…) w wysokości 321.500 PLN. Aby zwiększyć zdolność kredytową zdecydował się Pan na zabezpieczenie hipoteczne na dotychczas posiadanym mieszkaniu w A. oraz poprosił Pan siostrę aby była Pana współkredytobiorcą. W związku z zabezpieczeniem hipoteki na mieszkaniu w A. konieczna była spłata kredytu zaciągniętego w (…). W związku z tym z kwoty kredytu 250.000 PLN zostało przeznaczone na sfinansowanie zakupu mieszkania w B., 65.000 PLN na spłatę kredytu mieszkaniowego w (…) oraz 6.500 PLN na cel dowolny. Kredyt został zabezpieczony hipoteką na mieszkaniu w A. i na mieszkaniu w B.

Powzięli Państwo wątpliwość, czy będą mogli skorzystać z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do całej umorzonej kwoty, czy tylko do części.

Państwa skutki podatkowe z tytułu zaniechania poboru podatku

Główną przesłanką do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie tego kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Katalog wydatków stanowiących „własne cele mieszkaniowe” podatnika wymieniony w art. 21 ust. 25 ustawy ma charakter zamknięty - jest to wyliczenie enumeratywne.

Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”.

Z opisu sprawy wynika, że kredyt z 2011 r. będący przedmiotem zapytania został przeznaczony, m. in. na nabycie lokalu mieszkalnego w B i na spłatę kredytu zaciągniętego w 2004 r. na zakup lokalu mieszkalnego w A.

Tymczasem z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe jasno wynika, że kredyt mieszkaniowy powinien zostać zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego kredyty mieszkaniowe powinny zostać zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, np. na zakup i remont tej samej nieruchomości.

Przy czym przez jedną inwestycję mieszkaniową, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych: jednego gospodarstwa domowego albo więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Natomiast przez jedno gospodarstwo domowe, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

Z przedstawionego przez Państwa opisu wynika, że kredyt z 2011 r. nie został zaciągnięty na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, tj. związanej z jednym lokalem mieszkalnym, lecz związany był z dwiema odrębnymi inwestycjami mieszkaniowymi - tj. z lokalem mieszkalnym w A - refinansowaniem kredytu zaciągniętego na jego zakup i z zakupem lokalu mieszkalnego w B.

Zatem umorzona przez bank kwota wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2011 r. stanowi dla Państwa przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skoro kredyt zaciągnięty w 2011 r. dotyczy dwóch różnych inwestycji mieszkaniowych (lokalu mieszkalnego w A. i lokalu mieszkalnego w B.), zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe nie znajdzie zastosowania do przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu tego kredytu.

Będą Państwo zatem zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od całości umorzonej kwoty.

Państwa stanowisko należało więc uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Powołana przez Państwa interpretacja wydana została w indywidualnej sprawie podatnika i kształtuje sytuację prawną tego podatnika w sprawie będącej przedmiotem rozstrzygnięcia. Interpretacja ta dotyczy konkretnego stanu faktycznego i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Interpretacja powołana przez Państwa dotyczy innego stanu faktycznego, a mianowicie dotyczy umorzenia kredytu zaciągniętego tylko na jedną inwestycję (jedną nieruchomość).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz.111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan B.B. (Zainteresowany będąc stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną  (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.