Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
7 marca 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 7 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymania środków z funduszu rezerwowego Międzyzakładowej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej. Uzupełniła go Pani pismem z 20 marca 2025 r. (wpływ 20 marca 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Międzyzakładowa Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa działa przy (…). Należą do niej pracownicy oraz byli pracownicy będący obecnie emerytami. MKZP działa na podstawie ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz. U. 2021 r. poz. 1666), ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. 2022 r. poz. 854) oraz Statutu uchwalonego przez Walne Zebranie. MKZP posiada własny rachunek bankowy. MKZP nie stanowi struktury organizacyjnej (…), przy którym działa i jest organizacją nieposiadającą osobowości prawnej.
Podstawowym źródłem zasilania środkami pieniężnymi są wkłady członkowskie. Osoby przystępujące do MKZP, deklarują wysokość miesięcznego wkładu członkowskiego:
-pracownicy – nie mniej niż (…)% wynagrodzenia zasadniczego, który potrącany jest przez zakład pracy z wynagrodzenia, zasiłku chorobowego i zasiłku wychowawczego;
-emeryci i renciści – dobrowolnie, nie mniej niż (…)% najniższej emerytury, wpłacany indywidualnie na rachunek bankowy MKZP.
Wkłady członkowskie przechowywane są na funduszu oszczędnościowo-pożyczkowym przeznaczonym na udzielanie pożyczek członkom MKZP. Ze środków niewykorzystanych na wypłatę pożyczek, MKZP zakłada lokaty bankowe, w tym inwestycyjne. Uzyskane odsetki od lokat oraz wpłaty wpisowego tworzą fundusz rezerwowy. Środki z tego funduszu przeznaczone są na opłaty za prowadzenie rachunku, prowizje bankowe (wpłaty i wypłaty gotówkowe, przelewy zewnętrzne), umorzenie pożyczki zmarłego członka MKZP.
W związku ze znacznym nagromadzeniem środków na funduszu rezerwowym spowodowanym odsetkami od lokat inwestycyjnych, walne zebranie delegatów MKZP na wniosek Zarządu podjęło w 2024 r. uchwałę o rozdysponowaniu ok. (…)% środków z tego funduszu pomiędzy członków MKZP.
Statut MKZP zawiera zapis o możliwości rozdysponowania niewykorzystanych środków zgromadzonych na funduszu rezerwowym. Członkowie otrzymują środki pieniężne, które zasilają wkłady kwotą wyliczoną na podstawie zgromadzonego wkładu przez członka na dzień 31 grudnia według ustalonego klucza. Rozdysponowane środki pochodzą wyłącznie z odsetek od lokat. Środki pochodzące z wpisowego w całości pokrywają koszty związane z obsługą rachunku bankowego oraz prowizje bankowe.
Pytania
Czy słuszne jest twierdzenie, że:
1)obowiązek wykazywania przychodu do opodatkowania w zeznaniu rocznym spoczywa na członku MKZP, który otrzymał świadczenie;
2)przychód podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 29, art. 30 i art. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika;
3)obliczony podatek należy wykazać w deklaracji PIT-36 – zryczałtowany podatek dochodowy;
4)dopuszczalne jest wykazanie przychodu w deklaracji PIT-38 opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym;
5)przychód nie podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej, od których ani płatnik, ani podatnik w ciągu roku podatkowego nie miał obowiązku odprowadzania zaliczek, przychodu nie wykazujemy w deklaracji PIT-36 – „Inne źródła”, podlegającego opodatkowaniu na zasadach ogólnych?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, świadczenie postawione do dyspozycji członków kasy przez MKZP w całości podlega opodatkowaniu. Świadczenie/przychód podlega opodatkowaniu zryczałtowany podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 29, art. 30 i art. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika przy założeniu, że traktujemy ten przychód jako część odsetek od lokat założonych przez MKZP.
Odwołując się do art. 41 nawiązującego do poboru zaliczek i zryczałtowanego podatku i jednocześnie powołując się na art. 30a ust. 1 pkt 3 wskazujący, iż od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a, z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, członek MKZP kieruje się źródłem pochodzenia świadczenia w celu naliczenia kwoty podatku.
Obliczony podatek należy wykazać w deklaracji rocznej PIT-36 w pozycji 411 – zryczałtowany podatek dochodowy. Dopuszczalne jest wykazanie obliczonego zryczałtowanego podatku dochodowego w deklaracji rocznej PIT-38 w pozycji 44 w przypadku złożenia zeznania podatkowego PIT-37.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Działalność pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych reguluje ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1666). Ustawa ta określa zasady tworzenia, organizowania i działania u pracodawcy kasy zapomogowo-pożyczkowej, zwanej dalej „KZP” oraz jej likwidacji.
Zgodnie z art. 3 ww. ustawy:
Celem działania KZP jest udzielanie jej członkom pomocy materialnej w formie nieoprocentowanych pożyczek, a w miarę posiadanych środków także zapomóg.
W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy:
Członek KZP jest obowiązany:
1)wpłacić wpisowe w wysokości ustalonej przez walne zebranie członków lub wyrazić zgodę na potrącenie wpisowego z wynagrodzenia lub zasiłku;
2)wpłacać miesięczne wkłady członkowskie w wysokości ustalonej przez walne zebranie członków lub wyrazić zgodę na potrącanie tych wkładów z wynagrodzenia lub zasiłku;
3)przestrzegać postanowień statutu KZP oraz uchwał organów KZP;
4)wskazać co najmniej jedną osobę uprawnioną do otrzymania wkładu członkowskiego w razie swojej śmierci, zwaną dalej ,,osobą uprawnioną'', i przedłożyć oświadczenie tej osoby, o którym mowa w art. 43 ust. 1;
5)aktualizować swoje dane osobowe.
W art. 12 ust. 2 ww. ustawy wymieniono natomiast uprawnienia członka KZP, zgodnie z którym:
Członek KZP ma prawo:
1)gromadzić wkłady członkowskie w KZP według zasad określonych w statucie KZP;
2)zaciągać pożyczki;
3)w razie wydarzeń losowych ubiegać się o udzielenie zapomóg, o ile KZP posiada środki na ich udzielenie;
4)brać udział w obradach walnego zebrania członków;
5)wybierać i być wybieranym do zarządu lub komisji rewizyjnej;
6)zapoznawać się z treścią aktualnego statutu KZP;
7)zaznajamiać się z uchwałami organów KZP, protokołami z posiedzeń organów KZP, protokołami z kontroli przeprowadzanych przez komisję rewizyjną oraz sprawozdaniami finansowymi, o których mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.
Przepis art. 30 ww. ustawy stanowi, że:
Na środki finansowe KZP składają się następujące fundusze:
1)fundusz oszczędnościowo-pożyczkowy;
2)fundusz rezerwowy;
3)fundusz zapomogowy;
4)inne fundusze, o ile są przewidziane w statucie KZP.
Zgodnie z art. 32 ww. ustawy:
Fundusz rezerwowy powstaje z wpłat wpisowego wnoszonych przez członków wstępujących do KZP, z niepodjętych zwrotów wkładów członkowskich, z odsetek od lokat terminowych i odsetek zasądzonych przez sąd oraz z darowizn, spadków lub zapisów i jest przeznaczony na pokrycie szkód i strat, nieściągalnych zadłużeń, prowizji i opłat za czynności związane z prowadzeniem rachunku płatniczego oraz na odpis na fundusz zapomogowy.
Ponadto, jak wynika z art. 8 ust. 1 i 2 ww. ustawy:
Dopuszcza się utworzenie międzyzakładowej KZP obejmującej zakresem swojego działania co najmniej dwóch pracodawców. Łączna liczba osób wykonujących pracę zarobkową, od której zależy utworzenie międzyzakładowej KZP, nie może być mniejsza niż 10.
Do międzyzakładowej KZP stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące KZP.
Z kolei możliwość tworzenia lokat przez KZP wynika wprost z przepisów art. 49 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.), który stanowi, że:
Rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:
1)osób fizycznych;
2)szkolnych kas oszczędnościowych;
3)kas zapomogowo-pożyczkowych;
4)rad rodziców.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że członkami Międzyzakładowej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej działającej przy (…) są pracownicy, oraz byli pracownicy będący obecnie emerytami. MKZP posiada własny rachunek bankowy. MKZP nie stanowi elementu struktury organizacyjnej (…), przy którym działa i jest organizacją nieposiadającą osobowości prawnej. Podstawowym źródłem zasilania środkami pieniężnymi są wkłady członkowskie. Osoby przystępujące do MKZP, deklarują wysokość miesięcznego wkładu członkowskiego. Wkłady członkowskie są przechowywane na funduszu oszczędnościowo-pożyczkowym przeznaczonym na udzielanie pożyczek członkom MKZP. Ze środków niewykorzystanych na wypłatę pożyczek MKZP zakłada lokaty bankowe, a z odsetek od lokat tworzony jest wraz z wpłatami wpisowego fundusz rezerwowy. W związku ze znacznym nagromadzeniem środków na funduszu rezerwowym spowodowanym odsetkami od lokat inwestycyjnych, walne zebranie delegatów MKZP na wniosek Zarządu podjęło w 2024 r. uchwałę o rozdysponowaniu ok. (…)% środków z tego funduszu pomiędzy członków MKZP. Statut MKZP zawiera zapis o możliwości rozdysponowania niewykorzystanych środków zgromadzonych na funduszu rezerwowym. Członkowie otrzymują środki pieniężne, które zasilają wkłady kwotą wyliczoną na podstawie zgromadzonego wkładu przez członka na dzień 31 grudnia według ustalonego klucza. Rozdysponowane środki pochodzą wyłącznie z odsetek od lokat.
W związku z powyższym powzięła Pani wątpliwości co do sposobu prawidłowego opodatkowania otrzymanych środków z funduszu rezerwowego.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zatem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje dwa „tryby” zapłaty/poboru podatku:
-tzw. samoobliczenie (samowymiar) i zapłatę podatku przez podatnika;
-obliczenie i pobór podatku przez płatnika.
Zasadą jest, że obowiązek prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania, obliczenia i zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych ciąży na podatnikach. Niemniej jednak, w odniesieniu do licznych sytuacji zasada ta została wyłączona przez ustawodawcę, poprzez nałożenie obowiązków płatnika na podmioty wypłacające podatnikowi (stawiające do dyspozycji podatnika) należności stanowiące jego dochody (przychody).
Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.):
Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza system poboru podatku przez płatnika w przypadkach wskazanych w art. 32, 33, 34, 35, 41 i 42e tej ustawy.
Ustawodawca nie nałożył jednak obowiązków płatnika na zakładową kasę zapomogowo-pożyczkową, dokonującą wypłat swoim członkom środków zgromadzonych na funduszu rezerwowym.
Przepisy prawa nie przyznały MKZP osobowości prawnej. MKZP nie wyposażono również w zdolność prawną pozwalającą uznać ją za jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, pomimo, że MKZP ma własne organy, a ich tworzenie i kompetencje uregulowano w cytowanej wyżej ustawie o kasach zapomogowo-pożyczkowych. MKZP nie stanowi również elementu struktury organizacyjnej zakładu pracy, przy którym działa. Wykazuje samodzielność w stosunku do tego zakładu.
Utworzona i działająca na podstawie przepisów ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych, MKZP nie jest zatem płatnikiem w rozumieniu art. 8 ustawy Ordynacja podatkowa, tym samym nie ciążą na niej obowiązki płatnika, tj. pobór zaliczki na podatek dochodowy od dokonanych wypłat.
W konsekwencji obowiązek opodatkowania uzyskanego przez członków MKZP przychodu z tytułu wypłat środków z funduszu rezerwowego, spoczywa na każdym otrzymującym to świadczenie członku MKZP, w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym przychód ten zostanie osiągnięty.
Do opodatkowania tego przychodu nie znajdzie jednak zastosowania wskazany przez Panią art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:
Od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a, z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 5.
Powyższy przepis, dotyczący opodatkowania odsetek, ma bowiem zastosowanie jedynie do osób fizycznych uzyskujących przychody z tego tytułu. W omawianej sprawie natomiast podmiotem, który uzyskuje przychód w postaci odsetek nie są osoby fizyczne (poszczególni członkowie MKZP), ale MKZP, która jest właścicielem prowadzonych dla niej rachunków dotyczących terminowych lokat oszczędnościowych. Osoby fizyczne (członkowie MKZP) otrzymują natomiast przychód z tytułu wypłat z funduszu rezerwowego MKZP, który nie jest objęty tym przepisem.
W świetle powyższego wskazać należy, że jednym ze źródeł przychodów, wskazanym przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, są:
Inne źródła.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania „w szczególności”. Podkreślić jednak należy, że wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest jedynie przykładowym. Tym samym zakres art. 20 ust. 1 ww. ustawy obejmować będzie także innego rodzaju przychody, gdzie indziej w ustawie niewymienione. Do tego źródła zaliczyć zatem również należy wypłacane przez MKZP środki z funduszu rezerwowego.
Przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, wg skali podatkowej, o której mowa w art. 27 tej ustawy. W związku z czym, uzyskująca je osoba, powinna rozliczyć je łącznie z pozostałymi dochodami opodatkowanymi wg skali podatkowej, w zeznaniu podatkowym PIT-36 składanym za rok podatkowy, w którym je uzyskała.
Podsumowując, odnosząc się wprost do postawionych przez Panią pytań, wyjaśniam, że obowiązek wykazania do opodatkowania w zeznaniu rocznym przychodu z tytułu otrzymanego świadczenia, wypłaconego przez MKZP z funduszu rezerwowego, spoczywa na otrzymującym to świadczenie członku MKZP. Przychód ten nie podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Obliczonego podatku nie należy zatem wykazywać w deklaracji rocznej PIT-36 w pozycji 411 – zryczałtowany podatek dochodowy, ani w pozycji 44 deklaracji PIT-38. Uzyskany przychód należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym podlega on opodatkowaniu na zasadach ogólnych wg skali podatkowej i wykazaniu w pozycji 124 zeznania PIT-36, składanego za 2024 r.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.