Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 lutego 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 21 lutego 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymania zwrotu składek na ubezpieczenie społeczne. Uzupełniła go Pani pismem z 31 marca 2025 r. (wpływ 1 kwietnia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W latach 2012-2016 była Pani zatrudniona w firmie (…), za pośrednictwem której wyjeżdżała Pani do pracy do Niemiec jako (...). Pracowała Pani na podstawie umowy o pracę, a składki ubezpieczeń społecznych były odprowadzane do polskiego ZUS.

(…) maja 2018 r. została Pani zawiadomiona, że w stosunku do firmy (…), Zakład Ubezpieczeń Społecznych wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia właściwego ustawodawstwa w odniesieniu do wykonywanej przez Panią pracy dla (…), (sygn. sprawy (…), pismo: (…) maja 2018 r.).

(…) lipca 2018 r. otrzymała Pani do wiadomości decyzję ZUS nr (…), w której poinformowano Panią, że firma (…) powinna była Panią ubezpieczyć w tym okresie pracy w niemieckiej instytucji emerytalno-rentowej w Niemczech i składki ubezpieczenia społecznego, jakie za Panią odprowadziła do ZUS, zostały zwrócone do (…). Składki te (…) powinna była przekazać do niemieckiej instytucji emerytalnej, na co wyraziła Pani zgodę.

Pismem z (…) października 2018 r. otrzymała Pani kopię pisma ZUS do (...), w którym ZUS zawiadamia organ niemiecki, że w latach 2012-2016 powinna Pani być ubezpieczona w Niemczech.

Wg prawa niemieckiego od (…) grudnia 2024 r. przysługiwałoby Pani prawo do starania się o niemiecką emeryturę, w związku z czym w październiku 2024 r. skontaktowała się Pani telefonicznie z firmą (…) celem uzyskania informacji, do jakiej instytucji niemieckiej przekazali Pani składki społeczne, które w 2018 r. zostały firmie zwrócone przez ZUS. Dowiedziała się Pani, że składki te w ogóle nie zostały przekazane do Niemiec i do czasu Pani kontaktu z firmą w październiku 2024 r., przez 6 lat pozostawały w dyspozycji (…), o czym firma Pani nie zawiadomiła.

(…) zaproponowała Pani ugodę w postaci zwrotu ustalonej przez siebie kwoty nieodprowadzonych składek w wysokości (…) zł. Wyraziła Pani zgodę na takie rozwiązanie sprawy i (…) listopada 2024 r. otrzymała Pani uzgodnioną kwotę na swój rachunek bankowy.

Na Pani pytanie skierowane do działu kadr (…) czy od powyższej kwoty powinien zostać odprowadzony podatek dochodowy, a jeśli tak, to czy (…) go odprowadziła czy też sama powinna Pani go zapłacić, otrzymała Pani odpowiedź, że nie musi płacić podatku od tej kwoty. Firma jednak nie była w stanie podać Pani podstawy prawnej takiej interpretacji.

Uzupełnienie stanu faktycznego

Składała Pani zeznania podatkowe w Polsce za lata 2012-2016.

W każdym roku odliczyła Pani składki na ubezpieczenia społeczne na podstawie otrzymanych od pracodawcy dokumentów PIT-11, zmniejszając podstawę do opodatkowania.

Otrzymana przez Panią kwota z firmy (…), (…) zł jest nieco mniejsza od sumy składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Wystąpiła Pani do ZUS o zestawienie wpłaconych przez płatnika (…) składek w rozbiciu na poszczególne rodzaje ubezpieczeń społecznych. Z otrzymanego zestawienia wynika, że prawdopodobnie otrzymała Pani zwrot składek emerytalnej i rentowej, bez składki chorobowej.

Suma potrąconych z Pani wynagrodzenia składek wyniosła:

-składka emerytalna: (…) zł,

-składka rentowa: (…) zł,

-składka chorobowa: (…) zł.

Suma składek emerytalnej i rentowej to (…) zł, a więc o (…) zł więcej niż pieniądze otrzymane z (…).

Ponieważ zbliża się termin złożenia rocznego rozliczenia podatkowego, chciałaby Pani prosić o wskazanie Pani, czy pieniądze, które Pani otrzymała, ma Pani wykazać jako przychód 2024 r., od którego zapłaci Pani podatek wg bieżącej stopy podatkowej, czy też będzie Pani raczej musiała robić korekty zeznań podatkowych za lata 2012-2016. Ma Pani obawy, że nie zdąży przed 30 kwietnia uzyskać odpowiedzi, bo wniosek złożyła Pani pod koniec lutego, a zgodnie z procedurami jego rozpatrzenie może trwać 3 miesiące plus okres dodatkowy na uzupełnienie wniosku. Po prostu nie wie Pani jak się zachować, a nie chciałaby Pani spóźnić się z rozliczeniem, popełnić błędu albo czegokolwiek zataić.

Pytanie

Czy od otrzymanej przez Panią kwoty (…) zł powinna Pani zapłacić podatek dochodowy, a jeśli tak, to czy od razu, czy w rozliczeniu rocznym oraz w jakiej wysokości?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, składki ubezpieczeń społecznych potracone w latach 2012-2016 z Pani wynagrodzenia zmniejszyły wówczas Pani dochód do opodatkowania, co obniżyło należny podatek.

Pani praca świadczona dla (…) objęła 4 lata. Cały ten okres nie został uwzględniony przy naliczaniu emerytury, ponieważ przechodząc na emeryturę w listopadzie 2018 r. była Pani przekonana, że składki są w Niemczech. Tak, jak wcześniej Pani napisała, prawo do niemieckiej części emerytury miała Pani uzyskać dopiero w grudniu 2024 r., więc spokojnie Pani czekała. Teraz okazuje się, że polski ZUS nie przyjął składek, (…) nie przekazało ich także do niemieckiego organu rentowego, czyli kilka lat Pani ciężkiej pracy z punktu widzenia wysokości emerytury poszło na marne i emerytura jest niższa niż by mogła być.

Jest Pani zatem ofiarą niekompetencji prywatnego podmiotu gospodarczego oraz obowiązujących procedur. Biorąc pod uwagę statystyczny wiek kobiety (82 lata) oraz przyjmując, że emerytura mogłaby być wyższa na przykład tylko o (…) zł miesięcznie, swoje straty szacuje Pani na ok. (…) zł (…).

W tym kontekście konieczność odprowadzenia podatku od otrzymanej przez Panią części kwoty nieodprowadzonych składek ZUS ((…) zł) w Pani ocenie byłaby dla Pani krzywdząca.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Jak wynika z art. 12 ust. 1 ww. ustawy:

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Na podmiotach dokonujących świadczeń z powyższego tytułu ciążą natomiast obowiązki płatnika, wynikające z art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b omawianej ustawy:

Przechodząc na grunt ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 350), należy zauważyć, że stosownie do postanowień art. 24 ust. 6a-6d tej ustawy:

Obowiązujące przepisy zawierają zatem mechanizm zwrotu ubezpieczonym nadpłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za pośrednictwem płatnika składek.

Kwota nadpłaconych składek na ubezpieczenie społeczne w części sfinansowanej przez pracownika, a następnie zwrócona przez ZUS za pośrednictwem pracodawcy (płatnika składek) stanowi de facto zwrot uprzednio nienależnie pomniejszonego przychodu ze stosunku pracy (zarówno dla obecnego jak i byłego pracownika). W miesiącu, w którym kwota zwróconych składek została wypłacona pracownikowi (postawiona do jego dyspozycji), pracodawca powinien doliczyć ją do pozostałych przychodów uzyskanych przez pracownika w tym miesiącu i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy, stosownie do postanowień art. 32 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednak w opisanej sytuacji płatnik (były pracodawca), dokonując zwrotu nadpłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, nie pobrał zaliczki na podatek. Jak wskazała Pani we wniosku, na Pani pytanie czy od powyższej kwoty powinien zostać odprowadzony podatek dochodowy, otrzymała Pani odpowiedź, że nie musi płacić podatku od tej kwoty.

W związku z powyższym, wskazać należy na art. 45 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Jak wyjaśniła Pani w uzupełnieniu wniosku, za lata 2012-2016 złożyła Pani zeznania podatkowe w Polsce. W każdym roku odliczyła Pani składki na ubezpieczenia społeczne na podstawie otrzymanych od pracodawcy dokumentów PIT-11, zmniejszając podstawę do opodatkowania.

Mając na uwadze powyższe, otrzymany przez Panią zwrot składek na ubezpieczenie społeczne, które uprzednio pomniejszyły Pani dochód do opodatkowania, powinien zostać przez Panią doliczony w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym otrzymała Pani ten zwrot.

Otrzymany zwrot składek na ubezpieczenie społeczne nie skutkuje obowiązkiem korygowania zeznań podatkowych za lata 2012-2016, w których to odliczyła Pani ww. składki od dochodu. Przychód powstał dla Pani w momencie otrzymania ww. zwrotu. Z treści cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika bowiem, że przychód powstaje z chwilą dokonania wypłaty lub pozostawienia świadczeń do dyspozycji podatnika.

Zatem w zeznaniu podatkowym składanym za 2024 r. powinna Pani doliczyć otrzymaną kwotę zwróconych składek na ubezpieczenia społeczne i opodatkować łącznie z pozostałymi przychodami opodatkowanymi wg skali podatkowej.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.