Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

3 lutego 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 28 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo – na wezwanie organu – pismem z 14 marca 2025 r. (wpływ). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:

A.A

ul. (...)

2.Zainteresowana niebędący stroną postępowania:

B.A

ul. (...)

3.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

C.A

(...)

Opis stanu faktycznego

Spadkodawca D.A (dalej: Zmarły) zmarł (...) 2021 r.

W momencie śmierci Zmarły pozostawał w związku małżeńskim z żoną – A.A (Zainteresowana będąca stroną postępowania; dalej zamiennie: Wnioskodawczyni/Zainteresowana1/AA) i miał dwójkę dzieci.

Zmarły nie zawierał z AA żadnych umów majątkowych małżeńskich. Spadek po Zmarłym nabyli:

·AA (żona),

·córka B.A (Zainteresowana niebędąca stroną postępowania; dalej zamiennie: Zainteresowana2/BA),

·syn C.A (Zainteresowany niebędący stroną postępowania; dalej zamiennie: Zainteresowany3/CA),

(dalej łącznie, zamiennie AA, BA, CA nazywani: Zainteresowanymi).

Każde z nich w 1/3 spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

(...) 2024 r. Sąd Rejonowy w (...) I Wydział Cywilny wydał postanowienie w sprawie o dział spadku i podział majątku wspólnego po Zmarłym na wniosek Zainteresowanej2.

Sad ustalił, co następuje.

I. Sad ustalił, że w skład spadku po Zmarłym wchodzi:

1.udział do 1/2 (jednej drugiej) w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego położonego w X przy ul. A1, dla którego Sąd Rejonowy w (...) VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...) o wartości 195 000 (sto dziewięćdziesiąt pięć tysięcy) złotych;

2.stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny położony w X przy ul. B1 dla którego Sąd Rejonowy w (...), VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) wraz z przynależną do niego komórką lokatorską numer 1 oraz wraz ze związanym z nim udziałem (...) w nieruchomości wspólnej stanowiącej grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, dla której to nieruchomości wspólnej Sąd Rejonowy w (...) VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) o wartości 765 000 (siedemset sześćdziesiąt pięć tysięcy) złotych;

3.udział wynoszący 1/45 w prawie własności stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu niemieszkalnego nr 2 - hali garażowej i pomieszczenia kotłowni, położonego w budynku przy ul. B2 w X da której to nieruchomości Sąd Rejonowy w (...) VI Wydział Ksiąg wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), wraz ze związanym z nim udziałem (...) w nieruchomości wspólnej stanowiącej grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, da której to nieruchomości wspólnej Sąd Rejonowy w (...), VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...);

4.prawo do nieodpłatnego, na czas nieokreślony, z wyłączeniem innych współwłaścicieli lokalu wyłącznego posiadania i korzystania z miejsca postojowego nr 3 ((...)) znajdującego się w hali garażowej szczegółowo opisanej w pkt 3 niniejszego wniosku oraz do korzystania z pozostałej części tego lokalu w takim zakresie, w jakim nie będzie to uchybiać korzystaniu przez pozostałych współwłaścicieli, to jest z ograniczeniem do ciągów komunikacyjnych bez prawa postoju na nich - w ramach udziału w nieruchomości szczegółowo opisanego w pkt 3 niniejszego wniosku, o łącznej wartości składników wskazanych w pkt 3 i 4 w wysokości 35 000 (trzydzieści pięć tysięcy) złotych;

5.akcje w ilości (...) sztuk spółki (...). zapisanych na rachunku inwestycyjnym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...) - o wartości (...) zł (...);

6.środki pieniężne w kwocie (...)zł ((...)) uzyskane w zamian za (...) sztuk (...); znajdujących się na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...);

7.środki pieniężne w kwocie (...) zł (...) uzyskane w zamian za (...) sztuk (...) znajdujących się na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...);

8.(...) sztuk (...): zapisanych na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...) - o wartości (...);

9.(...) sztuk (...) znajdujących się na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...) - o wartości (...);

10. środki pieniężne w kwocie (...) uzyskane w zamian za (...) sztuk (...): znajdujących się na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...);

11. (...) sztuk (...) zapisanych na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...) - o wartości (...);

12. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

13. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

14. środki pieniężne w wysokości (...) USD (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

15. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

16. środki pieniężne w wysokości (...) EUR (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

17. środki pieniężne w wysokości (...) USD (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

18. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

19. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

20. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

21. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

22. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

23. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).;

24. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...).

II. Ponadto, Sąd w powyżej opisanym postanowieniu z (...) 2024 r. ustalił, że składniki spadku w postaci:

1)(...) sztuk akcji spółki (...)., opisanych w pkt I ppkt 5 powyżej przyniósł pożytki w postaci dywidendy znajdującej się na rachunku inwestycyjnym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...) w kwocie (...);

2)(...) sztuk (...), opisany w pkt I ppkt 10 powyżej przyniósł pożytki w postaci odsetek w kwocie (...) wypłaconych na rachunek rejestrowy nr (...) prowadzony na rzecz Zmarłego przez (...);

3)(...) sztuk (...), opisany w pkt I ppkt 7 powyżej przyniósł pożytki w postaci odsetek w kwocie (...) wypłaconej na rachunek rejestrowy nr (...) prowadzony na rzecz (...);

4)(...) sztuk (...), opisanych w pkt I ppkt 7 powyżej przyniósł pożytki w postaci odsetek w kwocie (...) wypłaconej na rachunek rejestrowy nr (...) prowadzony na rzecz Zmarłego przez (...), a następnie w dniu 22 listopada 2021 r. przelanej z tego rachunku, na rachunek nr (...) prowadzony w banku (...).;

5)(...) sztuk (...), opisany w pkt I ppkt 6 powyżej przyniósł pożytki w postaci odsetek w kwocie (...) wypłaconej na rachunek rejestrowy nr (...) prowadzony na rzecz Zmarłego przez (...).

III. Sąd dokonał podziału majątku wspólnego AA i Zmarłego oraz dokonał działu spadku po Zmarłym w ten sposób, że:

1.przyznał na współwłasność stronom postępowania spadkowego BA, AA i CA w udziałach wynoszących po 1/3 (jednej trzeciej):

a)udziału w wysokości 1/2 (jednej drugiej) części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, szczegółowo opisanym w pkt 1 ppkt 1 powyżej, o wartości 195 000 zł (sto dziewięćdziesiąt pięć tysięcy złotych),

b)stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego położonego w X przy ul. A1, dla którego Sąd Rejonowy w (...) VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...), szczegółowo opisanego w pkt I ppkt 2 niniejszego wniosku, o wartości 765 000 zł (siedemset sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych),

c)udziału wynoszącego 1/45 w prawie własności stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu niemieszkalnego nr 2 - hali garażowej i pomieszczenia kotłowni położonego w budynku przy ul. B1 w X, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w (...) VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), szczegółowo opisanego w pkt I ppkt 3 niniejszego wniosku,

d)prawa do nieodpłatnego, na czas nieokreślony, z wyłączeniem innych współwłaścicieli lokalu wyłącznego posiadania i korzystania z miejsca postojowego nr 3 (...) znajdującego się w hali garażowej szczegółowo opisanej w pkt I ppkt 3 niniejszego wniosku, które to prawo zostało szczegółowo opisane w pkt I ppkt 4 niniejszego wniosku – o łącznej wartości składników wskazanych w pkt 1 c) i d) w wysokości 35 000 zł (trzydzieści pięć tysięcy złotych),

czyli składniki spadku opisane w niniejszym pkt III ppkt 1 zostały podzielone na rzecz Zainteresowanych po równo.

2.akcje w (...) sztuk spółki (...). zapisanych na rachunku inwestycyjnym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...) - o wartości (...), szczegółowo opisane w pkt I ppkt 5 niniejszego wniosku:

a)(...) akcji o łącznej wartości (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)(...) sztuk akcji o łącznej wartości (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)(...) sztuk akcji o łącznej wartości (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli AA otrzymała o (...) sztukę akcji spółki (...). więcej, bo nie dało się podzielić po równo (...) akcji na rzecz Zainteresowanych (czyli w tym przypadku AA otrzymała o (...) zł więcej od pozostałych (BA i CA), bo taka jest wartość tej jednej akcji);

3.środki pieniężne w kwocie (...) uzyskane w zamian za (...) sztuk (...). znajdujących się na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...), szczegółowo opisane w pkt I ppkt 6 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w kwoce (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)środki pieniężne w kwocie (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)środki pieniężne w kwocie (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli AA otrzymała o (...) więcej od pozostałych (BA, CA), bo nie dało się równo podzielić tej kwoty;

4.środki pieniężne w kwocie (...) uzyskane w zamian za (...) sztuk (...), znajdujących się na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...), szczegółowo opisane w pkt I ppkt 7 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w kwocie (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)środki pieniężne w kwocie (...) przyznał na wyłączną CA,

c)środki pieniężne w kwocie (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli AA otrzymała o (...) więcej od pozostałych (BA, CA), bo nie dało się równo podzielić tej kwoty;

5.(...) sztuk (...), zapisanych na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...) - o wartości (...), szczegółowo opisanych w pkt I ppkt 8 niniejszego wniosku:

a)(...) sztuk (...) o wartości (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)(...) sztuk (...) o wartości (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)(...) sztuk obligacji skarbowych o wartości (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli AA otrzymała (...) więcej, bo nie dało się podzielić po równo (...) na rzecz Zainteresowanych, a zatem AA otrzymała o (...) zł więcej od pozostałych (BA i CA), bo taka jest wartość tej jednej obligacji;

6.(...) sztuk (...) znajdujących się na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...) - o wartości (...), szczegółowo opisanych w pkt I ppkt 9 niniejszego wniosku:

a)(...) sztuk (...) o wartości (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)(...) sztuk (...) o wartości (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)(...) sztuk (...) o wartości (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli AA otrzymała o (...) więcej, bo nie dało się podzielić po równo (...) na rzecz Zainteresowanych, a zatem AA otrzymała o (...) zł więcej od pozostałych (BA i CA), bo taka jest wartość tej jednej obligacji;

7.środki pieniężne w kwocie (...) uzyskane w zamian za (...) sztuk (...), znajdujących się na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...) szczegółowo opasane w pkt I ppkt 10 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w kwocie (...) przyznał na wyłączna własność BA,

b)środki pieniężne w kwocie (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)środki pieniężne w kwocie (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyi AA otrzymała o (...) więcej od pozostałych (BA, CA), bo nie dało się równo podzielić tej kwoty;

8.(...) sztuk (...) zapisanych na rachunku rejestrowym nr (...) prowadzonym na rzecz Zmarłego przez (...) - o wartości (...), szczegółowo opisane w pkt I ppkt 11 niniejszego wniosku:

a)(...) sztuk (...) o wartości (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)(...) sztuk (...) o wartość (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)(...) sztuk (...) o wartości (...) przyznał na wyłączna własność AA,

czyli AA otrzymała o (...) więcej, bo nie dało się podzielić po równo (...) na rzecz Zainteresowanych, a zatem AA otrzymała o (...) zł więcej od pozostałych (BA I CA), bo taka jest wartość tej jednej obligacji;

9.środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...). szczegółowo opisane w pkt I ppkt 12 niniejszego wniosku przyznał w całości na wyłączną własność AA;

10. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...). szczegółowo opasane w pkt I ppk 13 niniejszego wniosku przyznał w całości na wyłączną własność AA;

11. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...). szczegółowo opisane w pkt I ppkt 14 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli każdy (AA, BA i CA) otrzymał z tej kwoty po równo;

12. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...). szczegółowo opisane w pkt I ppkt 15 niniejszego wniosku przyznał w całości na wyłączną własność AA;

13. środki pieniężne w wysokości (...) prowadzonym w banku (...). szczegółowo opisane w pkt I ppkt 16 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli AA otrzymała o (...) więcej, bo nie dało się podzielić po równo tej kwoty na rzecz Zainteresowanych, a zatem AA otrzymała o (...) więcej od pozostałych (BA i CA) (do rozliczenia przyjęto średni kurs euro na dzień 16 maja 2024 r.);

14. środki pieniężne w wysokości (...)) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...). szczegółowo opisane w pkt I ppkt 17 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli AA otrzymała o (...) więcej, bo nie dało się podzielić po równo tej kwoty na rzecz Zainteresowanych, a zatem AA otrzymała o (...) zł więcej od pozostałych (BA i CA) (do rozliczenia przyjęto średni kurs dolara amerykańskiego na dzień 16 maja 2024 r. który wynosił 3,9195 PLN za 1 USD);

15. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...). – szczegółowo opisane w pkt I ppkt 18 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w wysokości (...)przyznał na wyłączną własność BA,

b)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność CA,

d)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli z tego składnika majątku każdy (AA, BA i CA) otrzymał po równo;

16.  środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...). szczegółowo opisane w pkt I ppkt 19 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączna własność BA,

b)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączna własność AA,

czyli z tego składnika majątku każdy (AA, BA i CA) otrzymał po równo.

17. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...). szczegółowo opisane w pkt I ppkt 20 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyi AA otrzymała o (...) więcej od pozostałych (BA, CA) gdyż nie dało się równo podzielić tej kwoty na rzecz Zainteresowanych;

18. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...). szczegółowo opisane w pkt I ppkt 21 niniejszego wniosku przyznał w całości na wyłączną własność AA;

19. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...)., szczegółowe opisane w pkt I ppkt 22 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli z tego składnika majątku każdy (AA BA I CA) otrzymał po równo.

20. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku barkowym o nr (...) prowadzonym w banku (...)., szczegółowo opisane w pkt I ppkt 23 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli AA otrzymała o (...) więcej od pozostałych (BA l CA), bo nie dało się równo podzielić tej kwoty na rzecz Zainteresowanych;

21. środki pieniężne w wysokości (...) zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzonym w banku (...). szczegółowo opisane w pkt I ppkt 24 niniejszego wniosku:

a)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączna własność CA,

c)środki pieniężne w wysokości (...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli AA otrzymała o (...) więcej od pozostałych (BA i CA), bo nie dało się równo podzielić tej kwoty na rzecz Zainteresowanych;

IV. W odniesieniu do pożytków, które przyniósł spadek Sąd postanowił, że:

1)pożytki w postaci dywidendy od akcji spółki (...) w kwocie (...), szczegółowo opisanej w pkt II ppkt 1 niniejszego wniosku:

a)(...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)(...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)(...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli przyznał każdemu (AA, BA i CA) po równo;

2)pożytki w postaci odsetek w kwocie (...) od (...), szczegółowo opisane w pkt II ppkt 2 niniejszego wniosku:

a)(...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)(...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)(...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli przyznał każdemu (AA, BA i CA) po równo;

3)pożytki w postaci odsetek w kwocie (...) od (...), szczegółowo opisane w pkt II ppkt 3 niniejszego wniosku:

a)(...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)(...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)(...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli przyznał każdemu (AA, BA i CA) po równo;

4)pożytki w postaci odsetek w kwocie (...), szczegółowo opisane w pkt II ppkt 4 niniejszego wniosku przyznał w całości na wyłączną własność AA;

5)pożytki w postaci odsetek w kwocie (...) od (...). szczegółowo opisane w pkt II ppkt 5 niniejszego wniosku:

a)(...) przyznał na wyłączną własność BA,

b)(...) przyznał na wyłączną własność CA,

c)(...) przyznał na wyłączną własność AA,

czyli przyznał każdemu (AA, CA i BA) po równo.

Powyższe oznacza, że wartość składników spadku oraz wartość pożytków ze spadku, które zostały przez AA nabyte w większej części niż pozostali spadkobiercy wynosi (...), z czego wartość samych pożytków ze spadku wynosi (...).

Z uwagi na powyższe (tj. w szczególności z uwagi na fakt, iż Sąd przyznał określone składniki majątkowe na wyłączną własność AA, ale wolą AA, BA i CA były równy, ekwiwalentny podział spadku) Sąd w postanowieniu spadkowym zasądził od AA dopłaty:

1.w kwocie (...) na rzecz BA,

2.w kwocie (...) na rzecz CA.

Podkreślenia wymaga, że intencją/wolą wszystkich spadkobierców było, aby dział spadku miał równy, ekwiwalentny charakter.

Z uwagi jednak na fakt, iż, jak się okazało w sprawie spadkowej, niektórych składników majątkowych nie udało się (z różnych względów, m.in. matematycznych, technicznych) po równo podzielić, składniki te musiała otrzymać jedna osoba (tu AA). Mimo tego, w celu zachowania równego/ekwiwalentnego podziału majątku spadkowego (zgodnie z wolą spadkobierców), przewidziano w tym zakresie (w przypadku składników majątku, które przypadły pierwotnie w większej mierze jednej osobie – tu AA) dopłaty (na rzecz BA i CA).

Dopłaty te przyjęły charakter ekwiwalentny - tj. nieprzekraczający wartości udziałów poszczególnych spadkobierców w całym majątku spadkowym oraz nie spowodowały po stronie żadnego ze spadkobierców uzyskania przysporzenia majątkowego (uzyskania nadwyżki ponad przysługujący danemu spadkobiercy udział w spadku).

Spadkobiercom zależało, aby składniki majątku Zmarłego otrzymane w drodze działu spadku przez każdego ze spadkobierców nie przekraczały swoją wartością wartości należnego udziału spadkowego.

Czyli, mimo, że dział spadku przewidział ostatecznie określone dopłaty (w zasadzie w niewielkim zakresie), każdy ze spadkobierców (AA, BA i CA) finalnie otrzymał majątek o wartości należnego udziału spadkowego (1/3). Zatem dokonany dział spadku w tych okolicznościach miał równy/ekwiwalentny charakter - finalnie żaden ze spadkobierców nie otrzymał majątku większego niż przysługujący mu udział w spadku.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

A.A (AA), B.A (BA) oraz C.A (CA) byli wyłącznymi spadkobiercami po zmarłym spadkodawcy D.A.

W momencie śmierci D.A, pomiędzy nim a A.A istniała wspólność małżeńska majątkowa.

Wspólnością ustawową majątkową małżeńską A.A i Zmarłego (D.A) objęte było tylko spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w X przy ul. A1, dla którego Sąd Rejonowy w (...) VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...).

Z tego względu dziedziczeniu podlegał jedynie udział do 1/2 części opisanego powyżej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Udział ten opisany został w pkt I ppkt 1 wniosku.

W momencie śmierci Zmarłego (D.A), A.A i Zmarły nie posiadali innego majątku wspólnego. Wszystkie pozostałe składniki majątku opisane we wniosku w pkt I ppkt 2-24 stanowiły wyłączną własność Zmarłego w momencie jego śmierci (był to jego majątek osobisty). Składniki majątku wymienione w pkt I ppkt 2-24 oraz wszystkie pożytki wchodziły wyłącznie w skład spadku (masy spadkowej) po Zmarłym (spadkodawcy) i nie były objęte wspólnością ustawową majątkową małżeńską A.A i Zmarłego.

Pytanie

Czy w związku z dokonanym działem spadku, na mocy którego, mimo dopłat, finalnie, każdemu z Zainteresowanych (AA, BA i CA) przypadł majątek o wartości równej, zgodny z przysługującym im udziałem w spadku, po ich (AA, BA i CA) stronie powstało jakiekolwiek przysporzenie majątkowe skutkujące powstaniem przychodu podatkowego, obligujące do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu?

Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

W ocenie Zainteresowanych mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny, należy stwierdzić, że w związku z dokonanym działem spadku, na mocy którego, mimo dopłat, finalnie, każdemu z Zainteresowanych (AA, BA i CA) przypadł majątek o wartości równej, zgodny z przysługującym im udziałem w spadku, po ich (AA, BA i CA) stronie nie powstało jakiekolwiek przysporzenie majątkowe skutkujące powstaniem przychodu podatkowego, obligujące do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Uzasadnienie

Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 powyższej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią źródłami przychodów m.in. są: 9) inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

W tym miejscu - w związku z faktem, iż w opisie stanu faktycznego przedstawiono zdarzenie w postaci działu spadku - należy odnieść się do przepisów prawa cywilnego.

W myśl art. 922 § 1 ustawy - Kodeks cywilny prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Natomiast zgodnie z art. 925 ww. ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowe.

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Artykuł 1035 Kodeksu cywilnego stanowi, że jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 ww. ustawy dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Zgodnie z art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku.

W myśl natomiast art. 1038 § 2 tego kodeksu umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

Natomiast zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaściciel i może żądać zniesienia współwłasności.

Stosownie zaś do art. 211 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

W myśl art. 212 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

§ 3. Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego.

Tak więc na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Dział spadku, w wyniku którego udział w pierwotnej masie spadkowej nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Natomiast gdy w wyniku działu spadku udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Jeżeli nabycie to jest nieodpłatne, to rodzi ono określone skutki podatkowe w rozumieniu przepisów ustawy. Otrzymując nieodpłatnie - w wyniku działu spadku - część przekraczającą udział spadkowy podatnik uzyskuje przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy.

Powyższe potwierdza brzmienie art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym: nie stanowi nabycia albo od płatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c. odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego czy działu spadku, jest nabyciem tych rzeczy.

Natomiast, biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

·podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

·wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym.

Z powyższego wynika, że jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, dział spadku nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowane być muszą w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (składnikami majątku), jak też stan jej majątku osobistego. W sytuacji natomiast, gdy dział spadku ma charakter nieodpłatny, a na skutek jego dokonania dotychczasowy udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z przysporzeniem, mającym konkretny wymiar finansowy.

To z kolei, w związku z faktem, że nabycie rzeczy lub praw majątkowych na podstawie działu spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, na skutek osiągnięcia przychodu z tzw. innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że skoro w wyniku dokonanego działu spadku każdy z Zainteresowanych (BA, CA, AA) otrzymał faktycznie majątek o wartości równej, zgodny z przysługującym im udziałem w spadku, to żaden z nich nie uzyskał przysporzenia majątkowego, skutkującego powstaniem po ich stronie przychodu podatkowego, obligującego do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Zainteresowanych powyższego wniosku nie zmienia fakt, iż finalnie, z uwagi na niemożliwość podziału wszystkich składników objętych działem spadku wprost po równo, przewidziano określone dopłaty (od AA na rzecz BA i CA), gdyż dopłaty te mają charakter ekwiwalentny (tj. nie przekraczają wartości udziałów poszczególnych spadkobierców w całym majątku spadkowym).

Takie podejście jest jednolicie prezentowane przez organy podatkowe. Tytułem przykładu można wskazać następujące rozstrzygnięcia tychże organów:

-interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 11 kwietnia 2019 r., nr 0113-KDIPT2-2 4011.636.2018.2.MP w której wskazano iż:

„ (…) Biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy lub praw majątkowych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie ich na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

·podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

·wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy lub prawa w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym.

Jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, podział majątku wspólnego, czy to na skutek działu spadku czy też zniesienia współwłasności - nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia podlegającego opodatkowaniu. Podział majątku, w wyniku którego udział w rzeczy lub prawie majątkowym nie zwiększył się, zmienia bowiem wyłącznie charakter własności. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego to nie powstaje przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej.

Wnioskodawca we wniosku wskazał, że wartość spłaty z tytułu działu spadku dokonanego w dniu 8 listopada 2018 r., mającego za przedmiot przedsiębiorstwo (z wyłączeniem nieruchomości oraz udziałów w spółkach wchodzących w skład masy spadkowej), oraz w części zaliczanej na poczet schedy spadkowej, nie przekroczy wartość udziału nabytego przez Wnioskodawcę w całym spadku po ojcu, oraz że Wnioskodawca uzyska przysporzenie majątkowe poniżej wartości nabytego i zgłoszonego do Urzędu Skarbowego udziału w majątku spadkowym. Opisywana czynność została dokonana wyłącznie między spadkobiercami. Zatem, w takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty przyznanej Wnioskodawcy z tytułu ww. działu spadku.

Reasumując stwierdzić należy, że w omawianym przypadku Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z dokonanym w dniu 8 listopada 2018 r. częściowym działem spadku po zmarłym ojcu oraz w części zaliczanej na poczet schedy spadkowej, gdyż obowiązek podatkowy w podatku dochodowym nie wystąpi. Skoro bowiem, jak wskazano we wniosku spłata dokonana przez brata Wnioskodawcy nie przekroczy wartości udziału Wnioskodawcy w całym majątku spadkowym, Wnioskodawca nie uzyskał przysporzenia majątkowego podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym (…)”

-interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 11 kwietnia 2019 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.632.2018.2.EC, w której wskazano, iż:

„(…) uzyskanie spłaty w drodze działu spadku dotyczącego składników majątku wchodzących w skład masy spadkowej po zmarłym mężu, będących przedmiotem umowy działu spadku i zniesienia współwłasności zawartej w 2018 r. mającego za przedmiot składniki przedsiębiorstwa spadkodawcy, nie przekraczającej udziału Wnioskodawczyni w całym majątku spadkowym me spowoduje uzyskania przysporzenia majątkowego po stronie Wnioskodawczyni podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. (…)”

-interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2015 r., nr IPPB2/4511-72/15-3/AS, w której wskazano, iż:

„(…) twierdzić należy, iż otrzymanie przez Wnioskodawczynię kwoty przyznanej przez Sąd, w związku z działem spadku i zniesienia współwłasności wynikającej z przedpłaty na samochód wraz z prawem do rekompensaty oraz kwota z tytułu spłaty zasądzonej od Zbigniewa T. które łącznie nie przekraczają wartości udziału w spadku Wnioskodawczyni nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w tym również z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że przyznana Wnioskodawczyni przez Sąd. w związku z działem spadku i zniesienia współwłasności kwota - wynikająca z „przedpłaty na samochód” wraz z prawem do rekompensaty oraz kwota z tytułu spłaty zasądzona od Zbigniewa T. nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z rzeczonego tytułu.

Wobec powyższego przyznana Wnioskodawczyni przez Sąd w związku z działem spadku i zniesienia współwłasności kwota pieniężna wynikająca z przedpłaty na samochód wraz z prawem do rekompensaty oraz kwota z tytułu spłaty zasądzona od Zbigniewa T. które łącznie nie przekraczają wartości udziału w spadku Wnioskodawczyni nie będą stanowiły dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. (…)”

-interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 11 maja 2022 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.260.2022.2.MS2, w której wskazano, iż:

„(…) Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że spadek po D. zmarłej 10 maja 2020 r. nabyli córka B. i syn M. każdy po 1/2 części spadku. W skład masy spadkowej po zmarłej D. wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego które spadkodawczyni nabyła w drodze umowy zamiany 17 września 1999 r. Spadkobiercy zamierzają dokonać działu spadku po D. M. wystąpił do Pani z propozycją dokonania umownego działu spadku w ten sposób, że przeniesie Pani na brata swój udział w spadku (1/2), w zamian za co M. dokona na Pani rzecz spłaty. Spłata na Pani rzecz wyniesie najwyżej równowartość Pani udziału w całości spadku

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego uznać należy, że otrzymanie przez Panią w wyniku działu spadku spłaty w wysokości nieprzekraczającej równowartości udziału w nieruchomości, która wchodziła w skład spadku nie skutkuje dla Pani powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (…)”

-interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 8 lutego 2022 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.931.2021.2.MK1, wydana na wniosek w którym Wnioskodawca zadał następujące pytanie:

„(...) Czy na Wnioskodawcy, który w ramach zniesienia współwłasności i częściowego działu spadku otrzyma całe przedsiębiorstwo po zmarłym spadkodawcy zaś w umowie o zniesienie współwłasności i o częściowy dział spadku zostanie zobowiązany do przekształcenia tego przedsiębiorstwa w spółkę z ograniczona odpowiedzialnością i dokonania spłaty w postaci przekazania pozostałym spadkobiercom udziału w przekształconej spółce z ograniczaną odpowiedzialnością, w liczbie proporcjonalnie odpowiadającej wysokości przypadającego na każdego z pozostałych spadkobierców udziału w spadku, a w przypadku matki Wnioskodawcy - również spłaty z tytułu zniesienia współwłasności - w liczbie proporcjonalnie odpowiadającej przysługującemu jej udziałowi w przedsiębiorstwie - będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych? (...)”

w odniesieniu którego przedstawił swoje, poniższe stanowisko, z którym organ podatkowy się w pełni zgodził, jednocześnie odstępując od uzasadnienia prawnego tej oceny:

„(…) W ocenie Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym, w związku z otrzymaniem przez niego w ramach zniesienia współwłasności i częściowego działu spadku, całego przedsiębiorstwa po zmarłym spadkodawcy, z jednoczesnym zobowiązaniem w umowie o zniesienie współwłasności i o częściowy dział spadku do przekształcenia tego przedsiębiorstwa w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i dokonania spłaty w postaci przekazania pozostałym spadkobiercom udziałów w przekształconej spółce z ograniczona odpowiedzialnością. w liczbie proporcjonalnie odpowiadającej wysokości przypadającego na każdego z pozostałych spadkobierców udziału w spadku, a w przypadku matki Wnioskodawcy - również spłaty z tytułu zniesienia współwłasności - w liczbie proporcjonalnie odpowiadającej przysługującemu jej udziałowi w przedsiębiorstwie – nie będzie na nim ciążył obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazuje, że zniesienie współwłasności i częściowy dział spadku jest naturalną konsekwencją nabycia praw w wyniku otrzymania spadku po zmarłym ojcu, które podlega opodatkowaniu (bądź zwolnieniu z opodatkowania w ściśle określonych przypadkach) na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. W niniejszej sprawie, z uwagi na dopełnienie formalności związanych ze złożeniem zgłoszenia SD-Z2 nabycie spadku w ramach tzw. zerowej grupy podatkowej podlegało zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, a w konsekwencji ustaje wspólność majątku spadkowego. W omawianej sprawie, z uwagi na fakt, że przedsiębiorstwo spadkodawcy wchodziło do majątku wspólnego spadkodawcy i matki Wnioskodawcy, konieczne jest też zniesienie współwłasność i przyznanie matce Wnioskodawcy spłaty za przysługujący jej udział w przedsiębiorstwie. Na skutek zniesienia współwłasności i działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. W związku z powyższym, z chwilą zniesienia współwłasności i częściowego działu spadku pozostali spadkobiercy utrącą równość udziałów nabytych przez nich w spadku (w odniesieniu do przedsiębiorstwa), a w przypadku matki Wnioskodawcy - również przypadający jej przed zniesieniem współwłasności udział w przedsiębiorstwie a własność tę (własność przedsiębiorstwa) nabędzie Wnioskodawca. Zniesienie współwłasności i dział spadku nastąpi za odpłatnością - zostaną dokonane spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców, w postaci przekazania im udziałów w spółce kapitałowej w liczbie proporcjonalnie odpowiadającej wysokości przypadającego na każdego z nich udziału w spadku, a w przypadku matki Wnioskodawcy - również spłata z tytułu zniesienia współwłasności - w liczbie proporcjonalnie odpowiadającej przysługującemu jej udziałowi.

W związku z powyższym finalnie, w ramach zniesienia współwłasności i częściowego działu spadku, w związku z dokonanymi spłatami pozostałych spadkobierców, Wnioskodawca pozostanie właścicielem 6,25% udziałów w kapitale zakładowym spółki kapitałowej powstałej z przekształcenia przedsiębiorstwa (co odpowiada jego udziałowi w spadku po zmarłym ojcu). W związku z tak dokonanym zniesieniem współwłasności I częściowym działem spadku Wnioskodawca nie uzyska żadnego przysporzenia majątkowego, ponad przypadający na niego udział w masie spadkowej. W takim przypadku, brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przysporzenia otrzymanego w wyniku działu spadku.

Podsumowując, planowane zniesienie współwłasności i częściowy dział spadku będzie ekwiwalentny do posiadanego przez Wnioskodawcę udziału w spadku, a tym samym nie wystąpi przysporzenie majątkowe względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej.

W konsekwencji na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zniesienia współwłasności i częściowego działu spadku, w ramach którego Wnioskodawca otrzyma całe przedsiębiorstwo po zmarłym spadkodawcy, zaś w umowie o częściowy dział spadku zostanie zobowiązany do przekształcenia tego przedsiębiorstwa w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i dokonania spłaty w postaci przekazania pozostałym spadkobiercom udziałów w przekształconej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, w liczbie proporcjonalnie odpowiadającej wysokości przypadającego na każdego z pozostałych spadkobierców udziału w spadku, zaś w przypadku matki Wnioskodawcy - również spłaty z tytułu zniesienia współwłasności - w liczbie proporcjonalnie odpowiadającej przysługującemu jej udziałowi w przedsiębiorstwie. Sytuacja taka nie mieści się w żadnym ze źródeł przychodów, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.). (…)”

-interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 19 września 2024 r., nr 0114-KDWP.4011.118.2024.2.AS, w której wskazano, iż:

„(…) skoro w wyniku planowanego odpłatnego działu spadku otrzyma Pani (Zainteresowana będąca stroną postępowania) majątek o wartości równej lub niższej niż wartość spłaty lub dopłaty, to nie uzyska Pani przysporzenia majątkowego i czynność ta nie będzie skutkować powstaniem po Pani stronie przychodu. Oznacza to, że z tytułu planowanego odpłatnego działu spadku w sytuacji gdy spłata lub dopłata będzie miała charakter ekwiwalentny nie będzie Pani (Zainteresowana będąca strona postępowania) zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.”

Stanowisko Pani (Zainteresowanej będącą stroną postępowania) w tym zakresie jest więc prawidłowe.

Odnosząc się do pytania nr 2 wskazuję, że da Pani synów (Zainteresowanych nie będących strona postępowania) jeżeli w wyniku planowanego odpłatnego działu spadku otrzymają majątek o wartości nieprzewyższającej wartość udziału spadkowego to nie uzyskają przysporzenia majątkowego i czynność ta nie będzie skutkować powstaniem po ich stronie przychodu. Oznacza to, że z tytułu planowanego odpłatnego działu spadku w sytuacji, gdy spłata łub dopłata będzie miała charakter ekwiwalentny. Pani synowe (Zainteresowani niebędący stroną postępowania) nie będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. (…)”.

Uprzejmie prosimy o potwierdzenie prawidłowości przedstawionego stanowiska.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2024 poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 powyższej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, realną korzyścią majątkową podatnika. Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodami są:

1) pieniądze i wartości pieniężne, które:

·zostały otrzymane przez podatnika – czyli takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·zostały postawione do dyspozycji podatnika – czyli takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika;

2) wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – czyli takie przysporzenia majątkowe, które mają postać:

·świadczeń w naturze (otrzymane rzeczy lub prawa);

·nieodpłatnych świadczeń innych niż świadczenia w naturze (np. otrzymane usługi).

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Ww. katalog źródeł przychodów zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią źródłami przychodów są:

1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2) działalność wykonywana osobiście;

3) pozarolnicza działalność gospodarcza;

4) działy specjalne produkcji rolnej;

5) (uchylony)

6) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

7) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

8) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d) innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;

8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;

9) inne źródła.

Z informacji przedstawionych przez Zainteresowanych wynika w szczególności, że (...) 2024 r. Sąd Rejonowy w (...) I Wydział Cywilny wydał postanowienie w sprawie o dział spadku i podział majątku wspólnego po zmarłym (...) 2021 r. D.A. Spadek po zmarłym nabyli Zainteresowani:

·A.A (żona, AA),

·córka B.A (BA),

·syn C.A (CA).

Każde z nich w 1/3 spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Zainteresowani powzięli wątpliwość czy z tytułu dokonanego (...) 2024 r. działu spadku są zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na tle powyższego wskazuję, że w myśl art. 922 §1 ustawy Kodeks cywilny:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast zgodnie z art. 925 ww. ustawy:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Art. 1035 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Stosownie do art. 1037 § 1 ww. ustawy:

Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Zgodnie z art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego:

Sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku.

Natomiast zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Stosownie zaś do art. 211 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zśląszenie jej wartości.

W myśl art. 212 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

§ 3. Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych.

Z instytucją działu spadku mamy więc do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, że dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Z chwilą działu spadku jedni spadkobiercy tracą więc własność udziałów nabytych przez siebie w spadku, a własność tę dopiero z tą chwilą nabywają inni spadkobiercy. Dział spadku może nastąpić za odpłatnością w formie spłaty/dopłaty na rzecz pozostałych współwłaścicieli (współwłaściciela) lub nieodpłatnie bez żadnych spłat/dopłat. W przypadku, gdy jeden ze spadkobierców nabywa na wyłączną własność określone składniki majątku spadkowego ze spłatą lub dopłatą na rzecz pozostałych spadkobierców, dochodzi do odpłatnego nabycia. Taki dział spadku ma zatem charakter odpłatny.

Dział spadku, w wyniku którego udział w pierwotnej masie spadkowej nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Natomiast gdy w wyniku działu spadku udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Jeżeli nabycie to jest nieodpłatne, to rodzi ono określone skutki podatkowe w rozumieniu przepisów ustawy. Otrzymując nieodpłatnie – w wyniku działu spadku – część przekraczającą udział spadkowy podatnik uzyskuje przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy.

Powyższe potwierdza brzmienie art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Zgodnie zaś z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego czy działu spadku, jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast, biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

-podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

-wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym.

Z powyższego wynika, że jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, dział spadku nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowane być muszą w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą, jak też stan jej majątku osobistego. W sytuacji natomiast, gdy dział spadku ma charakter nieodpłatny, a na skutek jego dokonania dotychczasowy udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z przysporzeniem, mającym konkretny wymiar finansowy.

To z kolei, w związku z faktem, że nabycie rzeczy lub praw majątkowych na podstawie działu spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, na skutek osiągnięcia przychodu z tzw. innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl zaś art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Ocena skutków podatkowych Państwa sytuacji

Z treści przedstawionego przez Państwa opisu zdarzenia wynika w szczególności, że intencją/wolą wszystkich spadkobierców było, aby dział spadku miał równy, ekwiwalentny charakter. Spadkobiercom zależało, aby składniki majątku Zmarłego otrzymane w drodze działu spadku przez każdego ze spadkobierców nie przekraczały swoją wartością wartości należnego udziału spadkowego. Z uwagi jednak na fakt, że niektórych składników majątkowych nie udało się (z różnych względów, m.in. matematycznych, technicznych) po równo podzielić, składniki te musiała otrzymać jedna osoba – AA. Mimo tego, w celu zachowania równego/ekwiwalentnego podziału majątku spadkowego (zgodnie z wolą spadkobierców), przewidziano w tym zakresie, w przypadku składników majątku, które przypadły pierwotnie w większej mierze jednej osobie – AA dopłaty na rzecz BA i CA. Dopłaty te przyjęły charakter ekwiwalentny - tj. nieprzekraczający wartości udziałów poszczególnych spadkobierców w całym majątku spadkowym oraz nie spowodowały po stronie żadnego ze spadkobierców uzyskania przysporzenia majątkowego (uzyskania nadwyżki ponad przysługujący danemu spadkobiercy udział w spadku). Czyli, mimo, że dział spadku przewidział ostatecznie określone dopłaty, każdy ze spadkobierców (AA, BA i CA) finalnie otrzymał majątek o wartości należnego udziału spadkowego (1/3). Zatem dokonany dział spadku w tych okolicznościach miał równy/ekwiwalentny charakter - finalnie żaden ze spadkobierców nie otrzymał majątku większego niż przysługujący mu udział w spadku.

Mając zatem na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia oraz przytoczone przepisy prawa stwierdzam, że okoliczność, że dział spadku następuje ze spłatą/dopłatą od spadkobiercy nabywającego częściowo na wyłączną własność składniki majątkowe wchodzące w skład spadku na rzecz drugiego spadkobiercy powoduje, że czynność taka ma charakter odpłatny. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje jednak powstania obowiązku podatkowego po stronie podatnika w sytuacji, w której w wyniku działu spadku ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, podatnik nabywa od tych spadkobierców ich udziały w spadku. Otrzymując odpłatnie – w wyniku działu spadku – część przekraczającą udział spadkowy podatnik nie uzyskuje przysporzenia majątkowego. Nabycie to nie rodzi skutków podatkowych w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, skoro w wyniku działu spadku, który miał charakter odpłatny – ponieważ sąd zasądził dopłaty – Zainteresowana będąca stroną postępowania nabyła część składników majątku na wyłączną własność wchodzących w skład spadku, to nie uzyskała Ona przysporzenia majątkowego i czynność ta nie skutkowała powstaniem po Jej stronie przychodu.

Natomiast, skoro w wyniku dokonanego działu spadku Zainteresowani niebędący stroną postępowania otrzymali majątek o wartości nieprzewyższającej wartość przypadającego Im udziału spadkowego oraz przyznana Im została dopłata mająca charakter ekwiwalentny, to nie doszło do uzyskania przez Nich przysporzenia majątkowego. Czynność ta nie spowodowała powstania po Ich stronie przychodu, bowiem nie uzyskali Oni w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej.

Zatem, ani Zainteresowana będąca stroną postępowania jak i Zainteresowani niebędący stroną postępowania, nie byli zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu dokonanego działu spadku.

Oceniając Państwa stanowisko uznaję je za nieprawidłowe. Jakkolwiek wywiedli Państwo prawidłowy skutek prawny w zakresie braku obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu dokonanego działu spadku, to dokonali Państwo tego w oparciu o odmienną argumentację niż wskazana przeze mnie w niniejszej interpretacji.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych informuję, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Przy czym rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różnić się będzie od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Zainteresowanych w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani A.A (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.