Ustalenie obowiązku podatkowego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 maja 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia obowiązku podatkowego. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 3 sierpnia  2023 r. (wpływ 3 sierpnia 2023 r.) oraz 11 września 2023 r. (wpływ 11 września 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca.

Opis stanu faktycznego

Jest Pan osobą fizyczną - obywatelem Polski posiadającym miejsce zamieszkania w Islandii Tam też zamieszkuje Pana partner, z którym jest Pan w zarejestrowanym konkubinacie. W Islandii wraz z partnerem posiada Pan kredyt mieszkaniowy. Jednocześnie posiada Pan na terytorium Polski zarejestrowaną działalność gospodarczą, wykonując zawód rzecznika patentowego, zgodnie z przepisami ustawy z 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (t. j. Dz. U z 2023 r. poz. 303). Działalność jest faktycznie zarejestrowana w domu będącym Pana własnością, niemniej wykonywana jest w przeważającej mierze z terytorium Islandii, gdzie Pan na co dzień przebywa.

W Polsce posiada Pan poza domem, kredyt hipoteczny, samochód, którego jest współwłaścicielem oraz rachunki bankowe. Należy Pan również do Polskiej Izby Rzeczników Patentowych, posiada również ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Jak wynika z ww. ustawy o rzecznikach patentowych rzecznik patentowy wykonuje zawód, na warunkach określonych w ustawie, w kancelarii patentowej lub na rzecz pracodawcy. Kancelaria patentowa może natomiast być utworzona i prowadzona indywidualnie przez rzecznika patentowego na własny rachunek w ramach działalności gospodarczej. Jest to zatem działalność ściśle reglamentowana przez przepisy prawa.

W Polsce posiada Pan również adres zameldowania.

W uzupełnieniu wniosku z 3 sierpnia 2023 r. wskazał Pan, że przedmiotem zapytania jest 2023 r. W Islandii nie uzyskuje Pan żadnych dochodów. W okresie będącym przedmiotem zapytania uznał Pan, że posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce. W 2023 r. przebywa Pan i będzie przebywał w Islandii. W Islandii korzysta Pan z takich aktywności jak: kino, siłownia, basen. Poza wskazanymi nieruchomości nie posiada żadnych inwestycji. Posiada Pan kredyt hipoteczny zarówno w Polsce, jak i Islandii. Posiada Pan konto bankowe zarówno w Polsce, jak i Islandii. W Polsce jest współwłaścicielem samochodu, który użytkuje podczas pobytu w Polsce. W Islandii nie ma Pan samochodu. W Polsce jest właścicielem domu w ..., jest Pan współwłaścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej domem oraz działki rolniczej odziedziczonej po śmierci ojca. W Islandii jest Pan współwłaścicielem mieszkania w (...). Ma Pan polisę OC w Polsce od odpowiedzialności zawodowej, jako rzecznik patentowy. W Islandii nie posiada polis. Mieszka Pan w Islandii z partnerem, z którym jest w zarejestrowanym konkubinacie, we własnym mieszkaniu. Na obecną chwilę planuje Pan zostać na Islandii. W Polsce ma Pan mamę. Poza partnerem nie posiada Pan innych związków. Uzyskuje Pan dochody wyłącznie z działalności gospodarczej zarejestrowanej w Polsce, nie pracuje w Islandii. Rozlicza się Pan z podatku na Islandii składając zerowe zeznanie. Trudno powiedzieć, czy jest uznawany za rezydenta podatkowego, nikt w lokalnych biurach nie był w stanie Panu na to jednoznacznie opowiedzieć, wskazywali jednak, że raczej nim nie jest. W Islandii nie uzyskał Pan dochodu, w Polsce na razie osiągnął Pan dochód w wysokości ok. 200 000 PLN. Nie jest Pan w Islandii w celu świadczenia pracy, raczej traktuje to miejsce jako pośrednie przed dalszą przeprowadzką.

W 2023 r. planuje Pan przebywać praktycznie wyłącznie w Islandii, ponad 183 dni. Nie był Panu nigdy wydany certyfikat rezydencji podatkowej. Posiada Pan polskie obywatelstwo. Wszyscy Pana najbliżsi, poza partnerem, mieszkają w Polsce.

W uzupełnieniu wniosku z 18 sierpnia 2023 r., przesłanym drogą mailową, wskazał Pan, że pierwszy raz pojechał do Islandii w 2020 r., ale wówczas się tam nie przeprowadził. Mieszkanie kupił dopiero w 2021 r., niemniej zarówno w 2021 r., jak i 2022 r. dużo czasu przebywał w Polsce. Dopiero 2023 r. jest rokiem, gdy większość czasu spędzi Pan w Islandii.

Dodatkowo nie pojechał Pan tam z zamiarem stałego pobytu.

W uzupełnieniu wniosku z 11 września 2023 r. wskazał Pan, że zamieszkuje w Islandii od 2020 r. z przerwami, ciągiem od początku 2023 r. Wyjechał Pan do Islandii odpocząć od ... oraz dla partnera. Nie zamierza Pan zostać w Islandii na stałe, wyjechał tam, ponieważ partner chciał wyjechać. Zamierza Pan wrócić do Polski, pewnie w ciągu 2-3 lat.

Z uwagi na fakt, że w 2023 r.  będzie przebywał Pan więcej niż 183 dni w Islandii, jako miejsce zamieszkania w tym roku wskazuje Pan Islandię. Jest Pan rezydentem Islandii, ma meldunek w swoim mieszkaniu w Islandii. Obecnie stałe miejsce zamieszkania, z uwagi na fakt stałego przebywania jest w Islandii. Jest Pan jednak w Polsce właścicielem domu w ... oraz jest Pan współwłaścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej domem oraz działki rolniczej odziedziczonej po śmierci ojca. Nie ma Pan zakładu na terenie Islandii. Nie prowadzi również żadnej zarejestrowanej działalności w Islandii, nie osiąga żadnych dochodów z tytułu pracy w Islandii.

Pytania

1.Czy nie posiada Pan statusu rezydenta podatkowego w Polsce i w konsekwencji nie podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce?

2.Czy w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pyt. 1 nie jest Pan wprawdzie rezydentem podatkowym w Polsce, ale posiada ograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, co oznacza, że w Polsce pozostają opodatkowane przychody z prowadzonej działalności gospodarczej?

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 1

W Pana ocenie nie posiada Pan statusu rezydenta podatkowego w Polsce i w konsekwencji nie podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Ad. 2

W Pana ocenie posiada Pan ograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, co oznacza, że w Polsce pozostają opodatkowane przychody z prowadzonej działalności gospodarczej.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Osoby fizyczne, w myśl, art. 3 ust. 2a ww. ustawy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

1.pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

2.działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

3.działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład;

4.położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;

5.papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;

6.tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków lub tytułów uczestnictwa - jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów takiej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, funduszu inwestycyjnego, instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;

7.tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia;

8.niezrealizowanych zysków, o których mowa w art. 30da (art. 3 ust. 2b ustawy o PIT).

Z powyższego wynika, że nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu podlegają wyłącznie polscy rezydenci, tj. osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Nierezydenci, tj. osoby mające miejsce zamieszkania poza terytorium Polski - podlegają opodatkowaniu tylko w stosunku do dochodów uzyskanych na terytorium kraju.

Jednocześnie w myśl. art. 3 ust. 1a ww. ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1.posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2.przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Podkreślenia wymaga, że o rezydencji podatkowej nie decyduje zamiar podatnika, czy też kwestie formalno-prawne, ale okoliczności faktyczne. Po pierwsze dla posiadania statusu rezydenta, podatnik powinien na terytorium Polski posiadać ośrodek interesów życiowych, przez który rozumieć należy państwo, w którym podatnik posiada najbliższą rodzinę, mieszkanie, pracę, konta bankowe lub nawet wykonuje hobby.

Z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 września 2018 r., sygn. akt II FSK 2653/16 wynika, że „dokonując oceny, w którym z państw znajduje się centrum interesów osobistych i gospodarczych osoby fizycznej, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki osobiste i ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są więzi rodzinne, towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczna, kulturalna i wszelka inna działalność, miejsce wykonywania działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, a także miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem, itd.”

Odnosząc się do drugiego z warunków zauważyć należy, że dla statusu rezydenta konieczne jest przebywanie na terytorium Polski dłużej 183 dni, przy czym termin ten dotyczy roku podatkowego a nie 12 dowolnie wybranych miesięcy. Nie jest konieczne również, aby ten czas przebywania w kraju był ciągły.

Ważne przy tym jest to, że dla uznania danej osoby fizycznej za rezydenta konieczne jest spełnienie choćby jednego z ww. warunków. W konsekwencji, dla utraty tego statusu niezbędny jest brak spełnienia obu z warunków.

Jednocześnie ww. przepisy krajowe stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

I tak, zgodnie z art. 4 ust. 1 umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Islandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Reykjaviku dnia 19 czerwca 1998 r., w rozumieniu tej umowy określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie” oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze, i obejmuje również to państwo, jego jednostkę terytorialną lub władzę lokalną. Jednakże określenie to nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko w tym Państwie.

Ponadto, zgodnie z ust. 2 ww. artykułu 4, jeżeli stosownie do postanowień ustępu 1 osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, wtedy taki wypadek jest rozstrzygany zgodnie z następującymi zasadami:

a)osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym Państwie, z którym ma ona ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);

b)jeżeli nie można ustalić, w którym Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa;

c)jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, którego jest obywatelem;

d)jeżeli osoba jest obywatelem obydwu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe władze Umawiających się Państw rozstrzygną tę sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.

Postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania interpretować należy w oparciu o Komentarz do Modelowej Konwencji OECD. Istotnym czynnikiem dla ustalenia rezydencji podatkowej jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały. Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania, Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem.

Mając na uwadze powyższe, skoro stale zamieszkuje Pan w Islandii i tam też posiada ośrodek interesów życiowych, to pomimo prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski oraz podlegania w związku z tym faktem ubezpieczeniom społecznym w Polsce, z punktu widzenia przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jest rezydentem Islandii. W konsekwencji, w Polsce podlega wyłącznie ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Zgodnie z art. 7 u.o.p.o, zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane takiemu zakładowi.

Zgodnie z zawartą umową określenia „przedsiębiorstwo jednego Umawiającego się Państwa” oraz „przedsiębiorstwo drugiego Umawiającego się Państwa” oznaczają odpowiednio przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie i przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie.

Analogicznym zasadom rozliczeń podlegają dochody osiągane z tytułu wolnych zawodów, przez które rozumie się w szczególności samodzielnie wykonywaną działalność naukową, literacką, artystyczną, wychowawczą lub oświatową, jak również samodzielnie wykonywaną działalność lekarzy, prawników, inżynierów, architektów, dentystów i księgowych.

Zgodnie z art. 14 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochód osiągany przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z wykonywania wolnego zawodu albo innej działalności o samodzielnym charakterze podlega opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że osoba ta posiada stałą placówkę w drugim Umawiającym się Państwie w celu wykonywania swojej działalności. Jeżeli posiada ona taką placówkę, to dochód może być opodatkowany w drugim Państwie, jednak tylko w takim zakresie, w jakim może być przypisany tej stałej placówce.

Jak wynika z powyższego, o kraju opodatkowania przychodów z działalności, czy to z działalności gospodarczej, czy to z wolnego zawodu decyduje, czy podmiot zamieszkujący w jednym kraju posiada w miejscu gdzie świadczy usługi zakład lub stałą placówkę. Jak Pan rozumie, zgodnie z przepisami o rzecznikach patentowych ma Pan obowiązek prowadzić działalność w Polsce, gdzie posiada Pan biuro.

Przez zakład natomiast w myśl przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania rozumie się stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. Określenie „zakład” obejmuje w szczególności:

a)miejsce zarządu;

b)filię;

c)biuro;

d)fabrykę;

e)warsztat i

f)kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu ziemnego, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania zasobów mineralnych.

Jednocześnie, określenie „zakład” nie obejmuje:

a)placówek, które służą wyłącznie do składowania, wystawiania lub wydawania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa;

b)utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub wydawania;

c)utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu przerobu przez inne przedsiębiorstwo;

d)utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów albo w celu zbierania informacji dla przedsiębiorstwa;

e)utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym;

f)utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu jakiegokolwiek połączenia rodzajów działalności wymienionych w punktach od a) do e), pod warunkiem jednak, że całkowita działalność tej placówki, wynikająca z takiego połączenia rodzajów działalności, ma charakter przygotowawczy lub pomocniczy.

Również z Komentarza do Konwencji Modelowej OECD wynika, że za „stałą placówkę” uznaje się każde miejsce regularnie wykorzystywane przez podatnika do wykonywania wolnego zawodu lub innej samodzielnej działalności. Placówka może istnieć również wtedy, gdy nie ma żadnych pomieszczeń lub gdy nie są one wymagane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa. Wystarczy posiadanie pewnej przestrzeni do własnej dyspozycji. Nie ma znaczenia, czy przedsiębiorstwo jest właścicielem, czy najemcą lokalu, środków lub urządzeń, czy dysponuje nimi w inny sposób, wykorzystując je do prowadzonej działalności. Z tego, że placówka musi być stała, wynika, że zakład może istnieć tylko wtedy, gdy placówka nie ma charakteru wyłącznie tymczasowego. Przyjmuje się, że jest nią każde miejsce regularnie wykorzystywane przez podatnika do prowadzenia w nim między innymi indywidualnej działalności gospodarczej.

Z powyższego wynika zatem, że przychody przypisane do polskiej placówki (czyli w tym przypadku z działalności, jaką wykonuje Pan jako rzecznik patentowy) będą podlegały opodatkowaniu w Polsce. Podobne stanowisko potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 21 kwietnia 2017 r. Nr 1462-IPPB1.4511.61.2017.1.KS, w której stwierdził, że „z opisu przedstawionego stanu faktycznego wywieść należy, że Wnioskodawczyni posiada miejsce zamieszkania w Niemczech, tutaj znajduje się jej rodzina i tutaj znajduje się jej ośrodek życia. W dniu 1 września 2016 r. założyła na terenie Polski działalność gospodarczą, w ramach której prowadzi działalność prawniczą. Działalność gospodarcza prowadzona jest w formie prawnej przewidzianej dla wykonywania zawodu radcy prawnego. Siedziba kancelarii prawnej oraz biuro znajduje się w Polsce. Wnioskodawczyni nie ubiegała się o wydanie zaświadczenia o istnieniu zagranicznego zakładu przez właściwy organ podatkowy w Polsce. Mając na względzie zaprezentowany stan faktyczny oraz przytoczone wyżej przepisy, stwierdzić należy, że działalność Wnioskodawczyni na terytorium Polski wypełnia znamiona stałej placówki w rozumieniu art. 5a pkt 22 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 5 ust. 1 i art. 5 ust. 2 lit. c) umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku. Jednocześnie wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie na podstawie art. 14 powoływanej umowy polsko-niemieckiej, dochody osiągane przez Wnioskodawczynię za poprzez tej stałej placówce z tytułu świadczonych usług radcy prawnego na terytorium Polski, podlegają opodatkowaniu w Polsce na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, dla źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.”

Wskazana powyżej interpretacja dotyczy wprawdzie postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej z Niemcami, niemniej zawarte w niej postanowienia, o których mowa w powyższej części niniejszej analizy, są tożsame z postanowieniami umowy z Islandią.

Reasumując, w Pana ocenie, jest Pan obecnie rezydentem podatkowym Islandii, ale posiada ograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, co oznacza, że w Polsce pozostają opodatkowane przychody z prowadzonej działalności gospodarczej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że:

Na podstawie art. 4a ww. ustawy:

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy, czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast, jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zatem, rozstrzygające znaczenie w przedmiotowej sprawie ma ustalenie miejsca Pana zamieszkania.

Definicja „osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie” odnosi się bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem „lub”, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie – podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika „lub” w sformułowaniu „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” dla doprecyzowania, kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP.

Przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczna, polityczna, kulturalna, obywatelska, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby, itp. Z kolei, „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunek ten stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium RP centrum interesów życiowych.

Uznanie osoby fizycznej za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy nie przesądza o uznaniu tej osoby za osobę podlegającą w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przepisy art. 3 ust. 1, 1a i 2a ustawy stosuje się bowiem z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Ocena, czy podatnik podlega w Rzeczypospolitej Polskiej ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie z uwzględnieniem postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że jest Pan osobą fizyczną - obywatelem Polski posiadającym miejsce zamieszkania w Islandii. Tam też zamieszkuje Pana partner, z którym jest Pan w zarejestrowanym konkubinacie. W Polsce posiada Pan również adres zameldowania. W Islandii, wraz z partnerem posiada Pan kredyt mieszkaniowy. Jednocześnie posiada Pan na terytorium Polski zarejestrowaną działalność gospodarczą wykonując zawód rzecznika patentowego, zgodnie z przepisami ustawy o rzecznikach patentowych. Działalność jest faktycznie zarejestrowana w domu będącym Pana własnością w Polsce, niemniej wykonywana jest w przeważającej mierze z terytorium Islandii, gdzie Pan na co dzień przebywa. W Islandii nie uzyskuje Pan żadnych dochodów. Należy Pan do Polskiej Izby Rzeczników Patentowych, posiada również ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej.

W okresie będącym przedmiotem zapytania uznał Pan, że posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce. W 2023 r. przebywa Pan i będzie przebywał na Islandii. Korzysta Pan tam z takich aktywności jak kino, siłownia, basen na terytorium Islandii. Poza wskazanymi nieruchomości nie posiada żadnych inwestycji. Posiada Pan kredyt hipoteczny zarówno w Polsce, jak i Islandii. Posiada Pan konto bankowe zarówno w Polsce, jak i Islandii. W Polsce jest współwłaścicielem samochodu, który użytkuje podczas pobytu w Polsce. W Islandii nie ma Pan samochodu. W Polsce jest właścicielem domu w Warszawie, współwłaścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej domem oraz działki rolniczej odziedziczonej po śmierci ojca. W Islandii jest Pan współwłaścicielem mieszkania w (...). Ma Pan polisę OC w Polsce od odpowiedzialności zawodowej, jako rzecznik patentowy. W Islandii nie posiada polis. Mieszka Pan w Islandii z partnerem, z którym jest w zarejestrowanym konkubinacie, we własnym mieszkaniu. Na obecną chwilę planuje zostać na Islandii. W Polsce ma Pan mamę. Poza partnerem nie posiada Pan innych związków. Uzyskuje Pan dochody wyłącznie z działalności gospodarczej zarejestrowanej w Polsce, nie pracuje w Islandii. Rozlicza się Pan z podatku w Islandii składając zerowe zeznanie. Trudno powiedzieć, czy jest uznawany za rezydenta podatkowego, nikt w lokalnych biurach nie był w stanie Panu na to jednoznacznie opowiedzieć, wskazywali jednak, że raczej nim nie jest. W Islandii nie uzyskuje Pan dochodów,  w Polsce osiągnął na razie dochód w kwocie ok. 200 000 PLN. Nie jest Pan w Islandii w celu świadczenia pracy, raczej traktuje to miejsce jako pośrednie przed dalszą przeprowadzką.

W 2023 r. planuje Pan przebywać praktycznie wyłącznie na Islandii, ponad 183 dni. Nie był Panu nigdy wydany certyfikat rezydencji podatkowej. Posiada Pan polskie obywatelstwo. Wszyscy Pana najbliżsi, poza Partnerem, mieszkają w Polsce.

Zatem, ustalając Pana miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w 2023 r., należy się odnieść do Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Islandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Reykjaviku dnia 19 czerwca 1998 r. (Dz. U. z 1999 r., Nr 79, poz. 890).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ww. umowy:

Stosownie do art. 4 ust. 2 polsko – islandzkiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania:

Definicja  „osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski lub Islandii” odnosi się bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych tych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Dla potrzeb dokonania interpretacji ww. przepisu, należy sięgnąć do Komentarza do Modelowej Konwencji OECD. Przedtem, jednak wyjaśnienia wymaga, że głównym celem Modelowej Konwencji OECD jest umożliwienie rozwiązywania w sposób jednolity najczęściej występujących problemów w zakresie międzynarodowego prawnego podwójnego opodatkowania. Zgodnie z zaleceniami Rady OECD, państwa członkowskie przy zawieraniu lub rewizji dwustronnych konwencji powinny stosować się do Modelowej Konwencji i do interpretacji zawartej w Komentarzu do tej Konwencji. Postanowienia Konwencji zyskały powszechne (światowe) uznanie wyrażające się włączaniem ich do większości dwustronnych umów. Wiele umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, które zawarła Polska z innymi krajami została sporządzona w zgodzie z postanowieniami Modelowej Konwencji OECD, w tym umowa zawarta między Polską i Islandią.

Według Komentarza do Modelowej Konwencji OECD posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, że osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas. Zgodnie z Komentarzem, istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały. Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania, Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. Ponadto, jeżeli osoba, mająca ognisko domowe w jednym państwie, utworzyła ognisko domowe w drugim państwie z zachowaniem w całej pełni pierwszego ogniska, to fakt, że pierwsze z nich zostało zachowane w środowisku, w którym osoba ta zawsze mieszkała, pracowała i w którym znajduje się jej rodzina i mienie, może w połączeniu z innymi elementami wskazywać, że osoba ta zachowała ośrodek swych życiowych interesów w pierwszym państwie.

Wszystkie te okoliczności należy rozważyć w całości, uwzględniając indywidualne postępowanie danej osoby. Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy, czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast, jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że stworzył Pan dwa odrębne ogniska domowe – jedno w Polsce, a drugie w Islandii.

W Polsce jest Pan właścicielem domu w Warszawie, jest Pan współwłaścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej domem oraz działki rolniczej odziedziczonej po śmierci ojca. W Polsce zamieszkuje Pana mama. W Polsce posiada Pan również adres zameldowania. Na terytorium Polski ma Pan zarejestrowaną działalność gospodarczą wykonując zawód rzecznika patentowego. Działalność jest faktycznie zarejestrowana w domu będącym Pana własnością, niemniej wykonywana jest w przeważającej mierze z terytorium Islandii, gdzie Pan na co dzień przebywa. W Polsce osiągnął na razie dochód w kwocie ok. 200 000 PLN. Należy Pan do Polskiej Izby Rzeczników Patentowych, posiada również ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Posiada Pan kredyt hipoteczny. Posiada Pan konto bankowe. W Polsce jest współwłaścicielem samochodu, który użytkuje podczas pobytu w Polsce. Posiada Pan polskie obywatelstwo. Wszyscy Pana najbliżsi, poza partnerem, mieszkają w Polsce.

Fakty te wskazują, że posiada Pan w Polsce stałe miejsce zamieszkania. Jednakże, z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika, że posiada Pan również miejsce zamieszkania na terytorium Islandii. Za twierdzeniem tym przemawiają  w szczególności fakty, że w Islandii zamieszkuje Pan z partnerem, z którym jest Pan w zarejestrowanym konkubinacie, we własnym mieszkaniu. Jest Pan współwłaścicielem mieszkania w (...), w którym jest Pan zameldowany. W Islandii, wraz z partnerem, posiada Pan kredyt mieszkaniowy. Posiada Pan konto bankowe. W Islandii Pan nie pracuje i nie uzyskuje Pan żadnych dochodów. W 2023 r. przebywa Pan i będzie przebywał w Islandii. Korzysta z takich aktywności jak kino, siłownia, basen. W Islandii nie ma Pan samochodu. Zamieszkuje Pan w Islandii od 2020 r. z przerwami, ciągiem od początku 2023 r. Pierwszy raz pojechał Pan do Islandii w 2020 r., ale wówczas się tam nie przeprowadził. Mieszkanie kupił Pan dopiero w 2021 r., niemniej zarówno w 2021 r., jak i 2022 r. dużo czasu przebywał w Polsce. Dopiero 2023 r. jest rokiem, gdy większość czasu spędzi Pan w Islandii.  Dodatkowo nie pojechał Pan tam z zamiarem stałego pobytu. Wyjechał Pan do Islandii odpocząć od Warszawy oraz dla partnera. Nie zamierza Pan zostać w Islandii na stałe, wyjechał Pan ponieważ partner chciał wyjechać. Zamierza Pan wrócić do Polski, pewnie w ciągu 2-3 lat. W 2023 r. planuje Pan przebywać praktycznie wyłącznie w Islandii, na pewno dużo ponad 183 dni. Rozlicza się Pan z podatku w Islandii składając zerowe zeznanie. W Islandii nie uzyskuje Pan dochodów. Nie jest Pan w Islandii w celu świadczenia pracy, raczej traktuje to miejsce jako pośrednie przed dalszą przeprowadzką.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności można stwierdzić, że w Pana przypadku, mamy do czynienia z podwójną rezydencją podatkową.

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują specjalne reguły kolizyjne w przypadku podwójnej rezydencji podatkowej, pozwalające ustalić, w którym państwie dana osoba posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Reguły te zawarte są w powołanym wyżej art. 4 Umowy polsko-islandzkiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. W konsekwencji, Pana miejsce zamieszkania dla celów podatkowych należy ustalić zgodnie z regułami kolizyjnymi zawartymi w powyższym przepisie.

Ponieważ posiada Pan miejsce zamieszkania (ośrodek interesów życiowych) zarówno w Polsce, jak i w Islandii, jak również Pana powiązania osobiste i majątkowe są równie ścisłe w obu tych państwach – nie jest możliwe ustalenie państwa rezydencji podatkowej w oparciu o kryterium wynikające z art. 4 pkt a) ww. Umowy. Wobec tego należy zastosować kolejne kryterium – zawarte w art. 4 pkt b) tej Umowy – odnoszące się do długości  przebywania podatnika w danym państwie.

Zważywszy na okoliczność, że Pana intencją jest pozostanie na terenie Islandii przez większą część 2023 r., tj. powyżej 183 dni w roku kalendarzowym, należy uznać, że Pana miejscem zamieszkania dla celów podatkowych w 2023 r. ustalonym w oparciu o normy kolizyjne zawarte w art. 4 Umowy polsko-islandzkiej jest Islandia.

Oznacza to, że w 2023 r. będzie podlegał Pan w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. podlegał Pan będzie obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zatem, Pana stanowisko, dotyczące podlegania przez Pana w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w 2023 r. należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy przedstawionego stanu faktycznego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonałem wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we stan faktyczny będzie zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego nie przeprowadzam postępowania dowodowego, lecz opieram się jedynie na stanie faktycznym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pan sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).