Możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 28 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego. Uzupełniła go Pani  – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 7 lipca 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W sierpniu 2022 r. zmarł Pani mąż, pozostawiając gospodarstwo rolne. W pierwszej kolejności wraz z córkami przeprowadziła Pani postępowanie spadkowe po zmarłym mężu i ojcu drogą notarialną. W październiku 2022 r. otrzymała Pani wraz z córkami akt poświadczenia dziedziczenia (po 1/4 udziału) sporządzony przez notariusza. Następnie w tym samym miesiącu, córki darowały/przekazały w całości swoje udziały w majątku spadkowym po ojcu na Pani rzecz.

W skład gospodarstwa rolnego (ok. 20 ha) wchodziła między innymi nieruchomość objęta księgą wieczystą o powierzchni 0,9677 ha, stanowiąca grunty orne. Przed śmiercią, w lipcu 2022 r., mąż podpisał „przedwstępną umowę sprzedaży pod warunkiem” ww. nieruchomości (o pow. 0,9677 ha), według której otrzymał zadatek (przelew bankowy), który stanowił całą wartość gruntu. W marcu 2023 r., w celu zakończenia transakcji sprzedaży ww. gruntu, podpisała Pani kolejną umowę warunkową, jako jedyna właścicielka gruntu i wyraziła bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście na rzecz kupujących prawa własności nieruchomości, stanowiącej ww. grunty orne. W kwietniu 2023 r. podpisała Pani umowę przeniesienia własności przedmiotowej nieruchomości w formie aktu notarialnego. Jednym z warunków podpisania umowy było oświadczenie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, które otrzymała Pani w marcu 2023 r. KOWR oświadczył, że: „nie korzysta z prawa pierwokupu i jednocześnie informuje, że nabywca nieruchomości rolnej zobowiązany jest nad czym KOWR sprawuję nadzór do niezbywania nabytej nieruchomości rolnej ani nie oddawania jej w posiadanie innym podmiotom przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia tej nieruchomości oraz do prowadzenia przez ten okres osobiście gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabywana nieruchomość".

Ponadto, wskazała Pani, że sprzedany grunt rolny Pani mąż nabył w drodze darowizny otrzymanej od swoich rodziców w latach 90-tych, przed zawarciem z Panią związku małżeńskiego. W trakcie trwania związku małżeńskiego Pani oraz męża istniała wspólnota majątkowa.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że numer ewidencyjny działki zbytej w kwietniu 2023 r. to (…), numer jednostki rejestrowej (…) identyfikator (…). Działka stanowi grunty orne (R IIIb), klasa średnio dobra, o powierzchni 0,9677 ha, położone w obrębie ewidencyjnym (…). Sprzedaż działki nastąpiła pod warunkiem KOWR, który oświadczył, że nie korzysta z prawa pierwokupu i jednocześnie informuje, że zgodnie z art. 8a ust. 1 KOWR sprawuję nadzór do niezbywania nabytej nieruchomości rolnej ani nie oddawania jej w posiadanie innym podmiotom przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia tej nieruchomości oraz do prowadzenia przez ten okres osobiście gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabywana nieruchomość. Nabywca działki po zakupie będzie właścicielem gruntu o powierzchni 0,9677ha (nie przekracza 1 ha) - w związku z tym działka ta utraci charakter rolny - zgodnie z Pani stanowiskiem. Brak jest informacji na jakie cele nabyty grunt zamierza przeznaczyć kupujący. W akcie notarialnym umowy sprzedaży nie zostało złożone oświadczenie, że nabywca kupuje grunt w celu powiększenia gospodarstwa rolnego lub jego wykorzystania rolniczego. Został pobrany podatek od czynności cywilnoprawnej w wysokości 2 %. W dacie sprzedaży ww. działka stanowiła gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym. Zbywana nieruchomość wchodzi w skład gospodarstwa rolnego zbywcy. Nabywca w dacie sprzedaży gruntów jest osobą fizyczną i nie jest właścicielem lub współwłaścicielem gospodarstwa rolnego. Powierzchnia działki to 0,9677 ha, w przeliczeniu 1,3064 ha. Klasa gruntów ornych: (R IIIb) - gleby orne średnio dobre.

Przedmiotowe nieruchomości otrzymała Pani od córek na podstawie umowy o dział spadku z 19 października 2022 r. Zbycie nieruchomości w 2023 r. nie nastąpiło w ramach prowadzenia przez Panią działalności gospodarczej w rozumieniu art 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytania

1.Czy sprzedaż opisanej nieruchomości rolnej zobowiązuje Panią do zapłaty podatku dochodowego?

2.Czy może Pani skorzystać ze zwolnienia, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, zbycie całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego podlega odrębnej zasadzie.

Według art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwalnia się przychody uzyskane z odpłatnego zbycia nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomościach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, zwolnienie nie dotyczy przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia gruntów, które w związku z tym odpłatnym zbyciem utraciły charakter rolny.

Definiując pojęcie „gospodarstwo rolne” - za gospodarstwo uważa się obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiący własność lub znajdujący się w posiadaniu osób fizycznych, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej.

Z treści przywołanych przepisów wynika zatem, że zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy, uzależnione jest od wystąpienie wskazanych przesłanek:

-grunty te muszą być zakwalifikowane jako grunty rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych;

-muszą stanowić gospodarstwo rolne (tj. będący własnością osoby fizycznej obszar gruntów o łącznej powierzchni co najmniej 1 ha) lub jego część składową,

-grunty nie mogą utracić wskutek sprzedaży rolnego charakteru.

Według Pani wiedzy, nabywcy gruntu rolnego po nabyciu wskazanej we wniosku nieruchomości rolnej, będą posiadać grunty o powierzchni 0,9677 ha. W związku z tym, opisane zwolnienie z opodatkowania sprzedaży nie przysługuję, ponieważ zakupione grunty rolne muszą wchodzić w skład gospodarstwa rolnego, którego powierzchnia musi przekraczać 1 ha.

Reasumując, jednym z warunków skorzystania ze zwolnienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest, aby sprzedawany grunt wchodził w skład gospodarstwa rolnego nabywcy o powierzchni przekraczającej po nabyciu 1 ha. W takim przypadku, zwolnienie nie przysługuję, pomimo zastrzeżenia KOWR, że nabywca jest zobowiązany prowadzić osobiście gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabywana nieruchomość. W związku z brakiem możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania przychodu ze sprzedaży gruntu rolnego, jest Pani zobowiązana do wykazania tej sprzedaży w zeznaniu rocznym PIT-39 za 2023 r., które musi złożyć w Urzędzie Skarbowym oraz zapłacić podatek w wysokości 19 % od przychodu do 30 kwietnia 2024 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Jak stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu i rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu. Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.

Przepis art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Z kolei, jak stanowi art. 10 ust. 7 ww. ustawy:

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia prawa, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, nabytego w drodze spadku i dziale spadku, istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tego prawa przez spadkodawcę oraz czy w wyniku dokonania działu spadku nie następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany udział w spadku.

Wobec powyższego aby ustalić, czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż przez Panią w 2023 r. działki nr 2., podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie daty nabycia tego prawa przez spadkodawcę, czyli Pani męża.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

W myśl art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego:

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Stosownie do przywołanego powyżej art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do wyliczenia pięcioletniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie odpłatnego zbycia nieruchomości (lub ich części oraz udziału w nieruchomości) lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) przysługującej spadkobiercy, który dokonuje odpłatnego zbycia, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (lub ich części oraz udziału w nieruchomości) lub praw majątkowych przez spadkobiercę upłynęło pięć lat – to odpłatne zbycie nie podlega opodatkowaniu.

Z treści wniosku wynika, że Pani mąż (spadkodawca) nabył gospodarstwo rolne (w tym działkę nr 2.) w drodze darowizny otrzymanej od swoich rodziców w latach 90-tych, przed zawarciem z Panią związku małżeńskiego. Nieruchomość tę nabyła Pani w spadku po zmarłym mężu wraz z córkami.

W związku z tym, stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5  ww. ustawy, sprzedaż przez Panią w 2023 r. udziału w nieruchomości (działki nr 2.) nabytego w spadku po mężu, nie stanowi źródła przychodu, ponieważ jego odpłatne zbycie nastąpiło po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego prawa przez spadkodawcę (Pani męża).

W celu określenia skutków podatkowych sprzedaży pozostałych udziałów w nieruchomości konieczne jest ustalenie, stosownie do treści art. 10 ust. 7 ww. ustawy, czy w wyniku działu spadku i podziału majątku spadkowego, wartość rynkowa nabytych przez Panią składników majątkowych nie przekroczyła wartości przysługującego Jej udziału w składnikach majątkowych przed działem spadku i podziałem majątku spadkowego.

Zgodnie z treścią art. 1035 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 1037 § 1 ww. Kodeksu:

Celem z kolei postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Jak stanowi art. 195 Kodeksu cywilnego:

Natomiast w myśl art. 210 ww. Kodeksu:

Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

Stosownie do art. 211 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 212 § 1 ww. Kodeksu:

Z kolei art. 212 § 2 ww. Kodeksu stanowi, że: