obowiązki płatnika w związku z możliwością zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów - Interpretacja - 0113-KDIPT3.4011.219.2019.1.KK

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 24.05.2019, sygn. 0113-KDIPT3.4011.219.2019.1.KK, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

obowiązki płatnika w związku z możliwością zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 26 kwietnia 2019 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z możliwością zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 kwietnia 2019 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej też: Akademia) jest publiczną szkołą wyższą działającą na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (dalej również: PSWN). Na podstawie umów o pracę, Akademia zatrudnia nauczycieli akademickich (grupa zawodowa), o których mowa w art. 114 PSWN, którzy zatrudniani są jako pracownicy dydaktyczni, badawczy, badawczo-dydaktyczni. Nauczyciele akademiccy mają powierzone ustawowo zadania określone w art. 115 ust. 1 i 2 PSWN. Utwory dydaktyczne wykonywane w ramach stosunku pracy wykorzystywane są przez nauczycieli akademickich do prowadzenia przez nich zajęć dydaktycznych. Metody dydaktyczne i indywidualny dobór treści i sposobu ich prezentacji dostosowany jest do prowadzonych zajęć i grupy odbiorców. Utwory dydaktyczne objęte są dyspozycją art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a więc z mocy prawa stają się własnością pracodawcy (uczelni). Zgodnie z art. 116 ust. 7 PSWN: Wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej: upapp). Każdy efekt (przejaw) wykonywania przez nauczyciela obowiązków (a więc ich wykonywanie) będzie korzystał z domniemania bycia utworem - dotyczyć to będzie zarówno efektów pracy dydaktycznej i naukowej, ale także efektów wykonywania obowiązku uczestniczenia w pracach organizacyjnych uczelni, jak i obowiązku podnoszenia kompetencji zawodowych. W związku z tworzeniem w ramach stosunku pracy utworów w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych (w kontekście art. 116 ust. 7 PSWN) zatrudnieni do ich wykonywania nauczyciele akademiccy są twórcami w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych - w rozumieniu art. 8 upapp. Z tytułu wykonywania na podstawie art. 116 ust. 7 PSWN przez nauczycieli akademickich - twórców indywidualnej pracy o charakterze twórczym wypłacane jest im wynagrodzenie określone w umowie o pracę, przez co rozumie się 100% wynagrodzenia nauczyciela akademickiego wraz ze wszystkimi składnikami (czyli pełne wynagrodzenie), w tym z dodatkiem za staż pracy i dodatkiem funkcyjnym. Wnioskodawca nie posiada Regulaminu Wynagradzania.

W związku z powyższym, do dnia wejścia w życie Regulaminu Wynagradzania (lecz nie później niż do dnia 31 marca 2020 r.), składniki wynagrodzenia wypłacane są na podstawie przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 grudnia 2016 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej (Dz. U. z 2016 r., poz. 2063, z póżn.zm) i obejmują:

  1. wynagrodzenie zasadnicze,
  2. dodatek za staż pracy,
  3. dodatek funkcyjny,
  4. wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe,
  5. dodatek zadaniowy,
  6. dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych,
  7. wynagrodzenie za pełnienie funkcji promotora lub promotora pomocniczego sprawującego opiekę naukową nad przygotowaniem rozprawy doktorskiej,
  8. wynagrodzenie za czynności związane z nadawaniem stopni i tytułu naukowego,
  9. wynagrodzenie za pracę w komisji rekrutacyjnej,
  10. wynagrodzenie za kierowanie lub sprawowanie opieki nad studenckimi praktykami zawodowymi,
  11. wynagrodzenie za płatny urlop naukowy,
  12. nagrody jubileuszowe,
  13. nagrody rektora,
  14. dodatkowe wynagrodzenie roczne,
  15. odprawy emerytalno-rentowe.

Jako wynagrodzenie, o którym mowa wyżej traktowane będzie także wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w tym z tytułu urlopu wypoczynkowego (art. 129 PSWN), urlopu na podratowanie zdrowia (art. 131 PSWN) i zwolnienia lekarskiego. Pracownik i pracodawca nie prowadzą ewidencji przejawów (efektów) działalności twórczej. Pracownik nie oświadcza o jakiej wartości utwory planuje w danym roku stworzyć (skoro całość wynagrodzenia wypłacana jest za wykonywanie działalności twórczej o indywidualnym charakterze), ani nie będzie składał po zakończeniu roku podatkowego ewidencji prac twórczych (utworów) i wydawał ich pracodawcy. Nie planuje się także rozliczania wartości stworzonych utworów po zakończeniu roku podatkowego, jako że całość wynagrodzenia będzie miała charakter wynagrodzenia za pracę twórczą. Wnioskodawca zamierza stosować do wypłacanych wynagrodzeń, koszty uzyskania przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 w zw. z ust. 9b pkt 2 updof- tj. 50% uzyskanego przychodu pomniejszonego o należne składki na ubezpieczenia wymienione w tym przepisie. Koszty te stosować zamierza do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego, a więc wszystkich jego składników wymienionych w art. 136 PSWN, w tym dodatku za staż pracy i dodatku funkcyjnego. Ponadto, wspomniane - 50% koszty uzyskania przychodu zamierza stosować także do wynagrodzenia za okresy usprawiedliwionej nieobecności, w tym urlop wypoczynkowy, urlop na podratowanie zdrowia, orzeczone okresy niezdolności do pracy. Z treści umów zawartych z nauczycielami akademickimi wynika, że nauczycieli akademickich obowiązuje system zadaniowego czasu pracy. Z umowy o pracę nie wynika, że nastąpi przeniesienie praw na pracodawcę lub rozporządzanie tymi prawami w sposób wynikający z obowiązków ze stosunku pracy - umowa w ogóle nie odnosi się do tych kwestii. Wynagrodzenie za pracę wypłacane jest przez pracodawcę raz w miesiącu, w terminie ustalonym przepisami wewnątrzzakładowymi (art. 85 KP) oraz na podstawie art. 117 ust. 1 PSWN. Wynagrodzenie dla pracownika wypłacane jest z góry. W przypadku obniżenia kwoty należnego wynagrodzenia (np. z tytułu przebywania na zwolnieniu chorobowym) różnica rozliczana jest w kolejnym miesiącu. Na rządowej stronie poświęconej reformie szkolnictwa wyższego (https://...., dostęp 8 kwietnia 2019 r.) można odnaleźć komunikat następującej treści: Zryczałtowane 50% koszty uzyskania przychodów dla nauczycieli akademickich stosuje się również do wynagrodzeń w okresach urlopu lub usprawiedliwionej nieobecności nauczycieli akademickich. Minister Finansów w Piśmie do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 15 lutego 2019 r. (znak: DD3.8223.31.2019) wskazał, że (...) przepisy ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w szczególności art. 115 (obowiązki nauczyciela akademickiego), art. 116 ust. 7 (twórczy, indywidualny charakter całości pracy nauczyciela akademickiego) oraz art. 128 ust. 1 (ocena pracy nauczyciela akademickiego w obszarze prawa autorskiego) są wystarczające do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z treścią art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT, do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Które składniki wynagrodzenia nauczyciela akademickiego stanowią wynagrodzenie za wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego objęte 50% kosztami uzyskania przychodów?

  • Czy Akademia jako płatnik zaliczek, powinna stosować podwyższone koszty uzyskania przychodu z tytułu wypłacanego wynagrodzenia nauczycieli akademickich w przypadku, gdy wynagrodzenie jest płatne z góry?

  • Zdaniem Wnioskodawcy,

    Ad. 1)

    Zdaniem Wnioskodawcy, stosowanie podwyższonych, zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów jest możliwe w odniesieniu do wszystkich składników wynagrodzenia wypłacanych nauczycielowi akademickiego z tytułu pozostawania w stosunku pracy.

    Ad. 2)

    Zdaniem Akademii w aktualnym stanie prawnym możliwe jest, w przypadku zaliczek pobieranych od wypłacanego wynagrodzenia, stosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodu w stosunku do wynagrodzenia płatnego z góry, w odniesieniu do wszystkich składników wynagrodzenia składających się na wynagrodzenie nauczyciela z tytułu stosunku pracy.

    Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

    Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

    W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi, w pkt 1 wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

    Natomiast, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

    Za pracownika w rozumieniu ww. ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ww. ustawy).

    W myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej zakładami pracy, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

    Przechodząc do kwestii kosztów uzyskania przychodów, są one uregulowane w przepisach rozdziału 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

    Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

    Osobom posiadającym status pracownika uzyskującym przychody m.in. ze stosunku pracy przysługuje co do zasady, zgodnie z przepisami art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie jednej pełnej miesięcznej normy kosztów uzyskania przychodów niezależnie od wymiaru czasu pracy. W odniesieniu do niektórych przychodów ustawodawca dopuścił możliwość ustalania kosztów zryczałtowanych. W przypadku korzystania przez twórców z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami, mają zastosowanie 50% koszty uzyskanego przychodu. W takim przypadku, koszty uzyskania przychodów ustala się zgodnie z przepisem art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że koszty uzyskania niektórych przychodów określa się z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami - w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a i 9b, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 22 ust. 9a ww. ustawy).

    Ustawą z dnia 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2018 r., poz. 1291) wprowadzono zmiany w brzmieniu art. 22 ust. 9b, które weszły w życie z dniem 19 lipca 2018 r. i mają zastosowanie od dnia 1 stycznia 2018 r. Następnie, ustawą z dnia 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1669) wprowadzono zmiany w brzmieniu art. 22 ust. 9b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które weszły w życie z dniem 1 października 2018 r.

    Zgodnie z art. 22 ust 9b, który został zmieniony ww. ustawami, przepis ust. 9 pkt 3 stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu:

    1. działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
    2. działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
    3. produkcji audialnej i audiowizualnej;
    4. działalności publicystycznej;
    5. działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
    6. działalności konserwatorskiej;
    7. prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1191 i 1293), do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
    8. działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.

    Powyższa regulacja tworzy zamknięty katalog działalności twórczych, do których można stosować 50% koszty uzyskania przychodów.

    Na podstawie art. 22 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. Przepisy ust. 5 i ust. 5a pkt 2 stosuje się odpowiednio. Zgodnie z art. 22 ust. 10a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepis ust. 10 stosuje się również, jeżeli podatnik udowodni, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, były wyższe niż kwota określona w ust. 9a.

    O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1191, z późn. zm).

    Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy, takich jak twórca, korzystanie przez twórców z praw autorskich lub pojęć z nimi związanych, jak np. utwór, natomiast ustawodawca odsyła w tym względzie do odrębnych przepisów, przez które należy rozumieć ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

    Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

    W szczególności jak stanowi ust. 2 tego przepisu - przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

    1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
    2. plastyczne;
    3. fotograficzne;
    4. lutnicze;
    5. wzornictwa przemysłowego;
    6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
    7. muzyczne i słowno-muzyczne;
    8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
    9. audiowizualne (w tym filmowe).

    Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne (art. 1 ust. 21 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną, a ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności (art. 1 ust. 3 i ust. 4 cytowanej ustawy).

    W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Natomiast, z przepisu art. 8 ust. 2 tej ustawy, wynika, że domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. W rozumieniu prawa autorskiego jako twórczy traktowany jest taki rezultat działalności, który na tyle związany jest z osobą twórcy, by było mało prawdopodobne, aby inna osoba podejmująca identycznie skierowany wysiłek twórczy uzyskała analogiczny lub zasadniczo zbliżony rezultat.

    Stosownie do treści art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej licencją, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione (art. 41 ust. 2 ww. ustawy). Należy zatem podkreślić, że mimo zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w części dotyczącej podniesienia o 100% limitu stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów (do 85 528 zł rocznie) oraz wskazania dziedzin o charakterze twórczym objętych 50% kosztami, zmianie nie uległa jednak generalna zasada, że 50% koszty mogą być stosowane wyłącznie do przychodów autorów uzyskanych z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

    Tym samym, aby możliwe było zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów do wynagrodzenia związanego z rozporządzeniem prawami autorskimi, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

    • praca wykonywana przez pracownika jest przedmiotem prawa autorskiego, a więc spełnia przesłanki utworu określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych;
    • pracownik jest twórcą w rozumieniu tej ustawy i uzyskiwanie przychodu przez pracownika wynika z korzystania przez twórcę z tychże praw lub rozporządzania tymi prawami;
    • przychody muszą być uzyskiwane z tych rodzajów działalności, o których mowa w art. 22 ust. 9b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym prowadzonej działalności naukowo-dydaktycznej, a także prowadzonej na uczelni działalności dydaktycznej.

    Zgodnie z art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1668), do podstawowych obowiązków nauczyciela akademickiego będącego pracownikiem:

    • dydaktycznym - należy kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;
    • GD badawczym - należy prowadzenie działalności naukowej lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;
    • badawczo-dydaktycznym należy prowadzenie działalności naukowej, kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów.

    W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy, nauczyciel akademicki, z wyjątkiem rektora, podlega ocenie okresowej, w szczególności w zakresie wykonywania obowiązków, o których mowa w art. 115, oraz przestrzegania przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także o własności przemysłowej. Ocena okresowa może być pozytywna albo negatywna. Ponadto, nauczyciel akademicki jest obowiązany do uczestniczenia w pracach organizacyjnych na rzecz uczelni oraz stałego podnoszenia kompetencji zawodowych (art. 115 ust. 25 ww. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).

    W myśl, art. 116 ust. 7 ww. ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Z postanowień ww. regulacji wynika, że wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim.

    Zgodnie z treścią art. 136 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, do składników wynagrodzenia nauczyciela akademickiego należy zaliczyć:

    • wynagrodzenie zasadnicze,
    • dodatek za straż pracy,
    • dodatek funkcyjny, OD dodatek zadaniowy,
    • wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe albo godziny nadliczbowe,
    • dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych,
    • inne dodatki, jeżeli zostały określone w zakładowym układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagradzania.

    Zatem, należy uznać, że wszystkie ww. składniki wynagrodzenia nauczyciela akademickiego stanowią podstawę do uznania ich jako element wynagrodzenia za pracę twórczą w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

    Tym samym, na gruncie art. 116 ust. 7 ww. ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, całość obowiązków wykonywanych przez nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze. W stanie faktycznym opisanym we wniosku istnieje natomiast rozbieżność pomiędzy katalogiem składników wynagrodzenia określonych w art. 136 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, a składnikami wynagrodzenia wypłacanymi przez Akademię na podstawie rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 grudnia 2016 r. (Dz. U. z 2016 r., poz. 2063). W analizowanym stanie faktycznym, Wnioskodawca nie posiada regulaminu wynagradzania, wypłacając dodatki do wynagrodzenia na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 grudnia 2016 r. Powstaje zatem wątpliwość, czy dodatki wypłacane na innej niż wskazana w przepisie art. 136 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce podstawie mogą być zaliczane do wynagrodzenia za wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego i objęte regulacją dotyczącą podwyższonych zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów (art. 22 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Wydaje się, że odpowiedzi na to pytanie należy poszukiwać w przepisach ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. - przepisy wprowadzające ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1669).

    Zgodnie z przepisem art. 249 ust. 2 wskazanej ustawy, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie statutu uchwalonego na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 1, uczelnie publiczne zawrą zakładowe układy zbiorowe pracy albo ustalą regulaminy wynagradzania - powyższe wskazuje, że wprowadzenie regulaminów wynagradzania powinno nastąpić nie później, niż w terminie do dnia 31 marca 2020 r. (art. 227 - statuty uczelni uchwalone przez senaty uczelni publicznych na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym wejdą w życie z dniem 1 października 2019 r.). Jednocześnie, w przepisie art. 246 ust. 3 (przepis regulujący ciągłość stosunków pracy pracowników uczelni oraz dostosowanie umów o pracę do wprowadzanych przepisów) wskazano, że do umów o pracę obowiązujących w dniu wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1 oraz zawartych w okresie od dnia wejścia w życie tej ustawy do dnia 31 grudnia 2018 r. stosuje się przepisy ustawy uchylanej w art. 169 pkt 3 oraz przepisy wydane na podstawie art. 151 ust. 1 tej ustawy, w zakresie minimalnej wysokości miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego - do dnia 31 grudnia 2018 r., a w pozostałym zakresie - do dnia 30 września 2020 r. Przywołany przepis art. 151 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. wskazywał, że: Warunki wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej do czasu objęcia ich układem zbiorowym pracy lub regulaminem wynagradzania określi, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy. Skoro zatem, zgodnie z powołanym przepisem przejściowym (art. 249 ust. 3) do umów o pracę pracowników uczelni, w tym, nauczycieli akademickich, stosuje się dotychczasowe przepisy dotyczące składników wynagrodzenia, to wynagrodzenie wypłacane zgodnie z powołanymi przepisami powinno zostać uznane za wynagrodzenie za wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego objęte podwyższonymi kosztami uzyskania przychodów. Do czasu wprowadzenia regulaminu wynagradzania lub do dnia 30 września 2020 r. dodatki wypłacane nauczycielowi akademickiemu na dotychczasowych zasadach nie mieszczą się poza zakresem wynikającym z art. 136 ust. 2 pkt 6 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

    Zdaniem Akademii, całość obowiązków wykonywanych przez nauczyciela akademickiego w ramach stosunku pracy stanowi pracę o charakterze twórczym, a z uwagi na ten charakter - całość jego wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu realizacji ww. obowiązków jest wynagrodzeniem za pracę o charakterze twórczym, bez konieczności dokumentowania faktu powstania utworów realizowanych w ramach stosunku pracy.

    Ad. 2)

    W przedmiotowej sprawie, ze względów wskazanych w pierwszej części uzasadnienia, Akademia obliczając i odprowadzając podatek dochodowy od osób fizycznych do wszystkich składników wynagrodzenia nauczyciela akademickiego, w tym za czas urlopu wypoczynkowego, urlopu na podratowanie zdrowia, niezdolności do pracy i innych usprawiedliwionych okresów nieobecności w pracy może zastosować podwyższone koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z zastrzeżeniem art. 22 ust. 9a ustawy, bez konieczności dokumentowania efektów działalności twórczej o indywidualnym charakterze, w tym prowadzenia ewidencji utworów, a także ich wydania pracodawcy oraz ich przyjęcia przez pracodawcę. Akademia jako płatnik 50% koszty uzyskania przychodu powinna uwzględnić przy wypłacanych nauczycielowi akademickiemu zaliczkach na poczet umówionego wynagrodzenia (honorarium) w momencie ich wypłaty. Idąc za założeniem poczynionym przez ustawodawcę w art. 116 ust. 7 PSWN wykonywanie wszystkich obowiązków nauczyciela z art. 115 PSWN stanowi indywidualną działalność o charakterze twórczym, a więc nauczyciel nie prowadzi innego typu działalności, która by działalnością twórczą nie była. W związku z tym, całość otrzymywanego przez nauczyciela akademickiego wynagrodzenia stanowi wynagrodzenie za wspomnianą działalność twórczą. W efekcie powyższych rozważań wypłacane comiesięcznie wynagrodzenie nauczyciela akademickiego stanowi przychód, o którym mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 updof, a jak już wcześniej wskazano przychód z działalności, o której mowa w art. 22 ust. 9b pkt 8 updof.

    Co warte też zasygnalizowania, w przypadku nauczycieli akademickich mamy do czynienia ze specyficznym uregulowaniem ustawy określającym, że wynagrodzenie wypłaca się nauczycielowi z góry (art. 139 PSWN), a więc nie wynagradza się za działalność twórczą postfactum. To skłania do wniosku, że wypłacane nauczycielom wynagrodzenia są w istocie zaliczkami na poczet umówionego wynagrodzenia autorskiego. Żaden przepis prawa nie sprzeciwia się zaś temu, żeby strony umowy na taki sposób wypłaty wynagrodzenia autorskiego się umówiły. Natomiast, jak wynika z art. 12 ust. 1 updof zaliczka ta stanowić będzie przychód ze stosunku pracy, przepis ten wymienia jedynie przykładowe należności ze stosunku pracy, nie jest to bowiem zaliczka, o której mowa w art. 87 § 1 pkt 3 k.p., a przysporzenie pracownicze ze stosunku pracy (por. m in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2001 r., sygn. akt IPKN 552/00). Za takim stanowiskiem opowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny m.in. w wyroku z dnia 6 października 2009 r., sygn. akt II FSK 682/08.

    Z kolei, na gruncie art. 11 ust. 1 updof przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, co zdaje się przesądzać, że zaliczka na poczet podatku dochodowego naliczona powinna zostać za miesiąc, w którym środki pieniężne stanowiące przysporzenie postawione zostały do dyspozycji podatnika i w tym miesiącu stają się jego przychodem. Formuła zaliczki na poczet umówionego wynagrodzenia autorskiego nie zmienia natomiast charakteru tego wynagrodzenia - jest to wypłata części wynagrodzenia autorskiego (za działalność twórczą o indywidualnym charakterze) a nie zwykłego, a to - na zasadzie art. 22 ust. 9 pkt 3 updof-objęte jest 50% stawką kosztów uzyskania przychodów. Powyższe stanowisko potwierdzone jest w piśmie Ministra Finansów do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 15 lutego 2019 r. (DD3.8223.31.2019), wyjaśniającego, że: ,,Z postanowień art. 116 ust. 7 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668, z późn. zm.) wynika, że wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim. Powyższy przepis literalnie wskazuje, że praca nauczyciela akademickiego ma twórczy, indywidualny charakter, a ustawowy zakres obowiązków nauczycieli akademickich wymaga podejmowania we wszystkich obszarach aktywności zawodowej (całość wykonywanych obowiązków nauczyciela akademickiego) działalności twórczej (utwór) w rozumieniu ustawy o prawie autorskim. Zakresem podmiotowym powyższej regulacji objęto wszystkich nauczycieli akademickich, niezależnie od podstawy prawnej zatrudnienia oraz rodzaju uczelni. W myśl art. 128 ust. 1 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce nauczyciel akademicki (z wyjątkiem rektora) podlega ocenie okresowej, w szczególności w zakresie wykonywania obowiązków, o których mowa w art. 115 tej ustawy, oraz przestrzegania przepisów o prawie autorskim, a także o własności przemysłowej. Interpretacja ogólna jest przygotowywana w duchu polityki 3P (przejrzystość, prostota i przyjazność systemu podatkowego). Jej celem jest zatem określenie prostych i zrozumiałych dla pracodawców i zatrudnianych przez nich twórców zasad stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów. Oczekiwanym przez Ministra Finansów efektem tych wyjaśnień jest niedopuszczenie do powstania barier biurokratycznych, jak i ułatwienie stosowania prawa podatkowego płatnikom podatku dochodowego.

    Prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy potwierdzają także wydawane w ostatnich dniach interpretacje indywidualne, m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 marca 2019 r. (nr 0114-KDIP3-3.4011.599.2018.1.JK2), czy interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 marca 2019 r. (nr 0112-KDIL3-3.4011.14.2019.1.MM).

    W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

    Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

    W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi, w pkt 1 wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

    Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

    Za pracownika w rozumieniu ww. ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ww. ustawy).

    W myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej zakładami pracy, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

    Przechodząc do kwestii kosztów uzyskania przychodów, są one uregulowane w przepisach rozdziału 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

    Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

    Osobom posiadającym status pracownika uzyskującym przychody m.in. ze stosunku pracy przysługuje co do zasady, zgodnie z przepisami art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie jednej pełnej miesięcznej normy kosztów uzyskania przychodów niezależnie od wymiaru czasu pracy.

    W odniesieniu do niektórych przychodów ustawodawca dopuścił możliwość ustalania kosztów zryczałtowanych. W przypadku korzystania przez twórców z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami, mają zastosowanie 50% koszty uzyskanego przychodu.

    W takim przypadku, koszty uzyskania przychodów ustala się zgodnie z przepisem art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że koszty uzyskania niektórych przychodów określa się z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a i 9b, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

    W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 22 ust. 9a ww. ustawy).

    Ustawą z dnia 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2018 r., poz. 1291) wprowadzono zmiany w brzmieniu art. 22 ust. 9b, które weszły w życie z dniem 19 lipca 2018 r. i mają zastosowanie od dnia 1 stycznia 2018 r.

    Następnie, ustawą z dnia 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1669) wprowadzono zmiany w brzmieniu art. 22 ust. 9b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które weszły w życie z dniem 1 października 2018 r.

    Zgodnie z art. 22 ust. 9b, który został zmieniony ww. ustawami, przepis ust. 9 pkt 3 stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu:

    1. działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
    2. działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
    3. produkcji audialnej i audiowizualnej;
    4. działalności publicystycznej;
    5. działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
    6. działalności konserwatorskiej;
    7. prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1191 i 1293), do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
    8. działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.

    Powyższa regulacja tworzy zamknięty katalog działalności twórczych, do których można stosować 50% koszty uzyskania przychodów.

    Na podstawie art. 22 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. Przepisy ust. 5 i ust. 5a pkt 2 stosuje się odpowiednio.

    Zgodnie z art. 22 ust. 10a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepis ust. 10 stosuje się również, jeżeli podatnik udowodni, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, były wyższe niż kwota określona w ust. 9a.

    O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1191, z późn. zm.).

    Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy, takich jak twórca, korzystanie przez twórców z praw autorskich lub pojęć z nimi związanych, jak np. utwór, natomiast ustawodawca odsyła w tym względzie do odrębnych przepisów, przez które należy rozumieć ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

    Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

    W szczególności jak stanowi ust. 2 tego przepisu przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

    1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
    2. plastyczne;
    3. fotograficzne;
    4. lutnicze;
    5. wzornictwa przemysłowego;
    6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
    7. muzyczne i słowno-muzyczne;
    8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
    9. audiowizualne (w tym filmowe).

    Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne (art. 1 ust. 21 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną, a ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności (art. 1 ust. 3 i ust. 4 cytowanej ustawy).

    W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Natomiast, z przepisu art. 8 ust. 2 tej ustawy, wynika, że domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

    W rozumieniu prawa autorskiego jako twórczy traktowany jest taki rezultat działalności, który na tyle związany jest z osobą twórcy, by było mało prawdopodobne, aby inna osoba podejmująca identycznie skierowany wysiłek twórczy uzyskała analogiczny lub zasadniczo zbliżony rezultat.

    Stosownie do treści art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej licencją, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione (art. 41 ust. 2 ww. ustawy).

    Należy zatem podkreślić, że mimo zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w części dotyczącej podniesienia o 100% limitu stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów (do 85 528 zł rocznie) oraz wskazania dziedzin o charakterze twórczym objętych 50% kosztami, zmianie nie uległa jednak generalna zasada, że 50% koszty mogą być stosowane wyłącznie do przychodów autorów uzyskanych z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

    Tym samym, aby możliwe było zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów do wynagrodzenia związanego z rozporządzeniem prawami autorskimi, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

    • praca wykonywana przez pracownika jest przedmiotem prawa autorskiego, a więc spełnia przesłanki utworu określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
    • pracownik jest twórcą w rozumieniu tej ustawy i uzyskiwanie przychodu przez pracownika wynika z korzystania przez twórcę z tychże praw lub rozporządzania tymi prawami,
    • przychody muszą być uzyskiwane z tych rodzajów działalności, o których mowa w art. 22 ust. 9b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym prowadzonej działalności naukowo-dydaktycznej, a także prowadzonej na uczelni działalności dydaktycznej.

    Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca (dalej również: Akademia) jest publiczną szkołą wyższą działającą na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (dalej również: PSWN). Na podstawie umów o pracę, Akademia zatrudnia nauczycieli akademickich (grupa zawodowa), o których mowa w art. 114 PSWN, którzy zatrudniani są jako pracownicy dydaktyczni, badawczy, badawczo-dydaktyczni. Nauczyciele akademiccy mają powierzone ustawowo zadania określone w art. 115 ust. 1 i 2 PSWN. Utwory dydaktyczne wykonywane w ramach stosunku pracy wykorzystywane są przez nauczycieli akademickich do prowadzenia przez nich zajęć dydaktycznych. Metody dydaktyczne i indywidualny dobór treści i sposobu ich prezentacji dostosowany jest do prowadzonych zajęć i grupy odbiorców. Utwory dydaktyczne objęte są dyspozycją art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a więc z mocy prawa stają się własnością pracodawcy (uczelni). W związku z tworzeniem w ramach stosunku pracy utworów w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych (w kontekście art. 116 ust. 7 PSWN) zatrudnieni do ich wykonywania nauczyciele akademiccy są twórcami w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych - w rozumieniu art. 8 upapp. Z tytułu wykonywania, na podstawie art. 116 ust. 7 PSWN przez nauczycieli akademickich - twórców indywidualnej pracy o charakterze twórczym wypłacane jest im wynagrodzenie określone w umowie o pracę, przez co rozumie się 100% wynagrodzenia nauczyciela akademickiego wraz ze wszystkimi składnikami (czyli pełne wynagrodzenie), w tym z dodatkiem za staż pracy i dodatkiem funkcyjnym. Wnioskodawca nie posiada Regulaminu Wynagradzania.

    W związku z powyższym, do dnia wejścia w życie Regulaminu Wynagradzania (lecz nie później niż do dnia 31 marca 2020 r.), składniki wynagrodzenia wypłacane są na podstawie przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej i obejmują:

    1. wynagrodzenie zasadnicze,
    2. dodatek za staż pracy,
    3. dodatek funkcyjny,
    4. wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe,
    5. dodatek zadaniowy,
    6. dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych,
    7. wynagrodzenie za pełnienie funkcji promotora lub promotora pomocniczego sprawującego opiekę naukową nad przygotowaniem rozprawy doktorskiej,
    8. wynagrodzenie za czynności związane z nadawaniem stopni i tytułu naukowego,
    9. wynagrodzenie za pracę w komisji rekrutacyjnej,
    10. wynagrodzenie za kierowanie lub sprawowanie opieki nad studenckimi praktykami zawodowymi,
    11. wynagrodzenie za płatny urlop naukowy,
    12. nagrody jubileuszowe,
    13. nagrody rektora,
    14. dodatkowe wynagrodzenie roczne,
    15. odprawy emerytalno-rentowe.

    Jako wynagrodzenie, o którym mowa wyżej traktowane będzie także wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w tym z tytułu urlopu wypoczynkowego, urlopu na podratowanie zdrowia i zwolnienia lekarskiego. Pracownik i pracodawca nie prowadzą ewidencji przejawów (efektów) działalności twórczej. Pracownik nie oświadcza o jakiej wartości utwory planuje w danym roku stworzyć (skoro całość wynagrodzenia wypłacana jest za wykonywanie działalności twórczej o indywidualnym charakterze), ani nie będzie składał po zakończeniu roku podatkowego ewidencji prac twórczych (utworów) i wydawał ich pracodawcy. Nie planuje się także rozliczania wartości stworzonych utworów po zakończeniu roku podatkowego, jako że całość wynagrodzenia będzie miała charakter wynagrodzenia za pracę twórczą. Wnioskodawca zamierza stosować do wypłacanych wynagrodzeń, koszty uzyskania przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 w zw. z ust. 9b pkt 2 updof. Koszty te stosować zamierza do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego, Ponadto, wspomniane - 50% koszty uzyskania przychodu zamierza stosować także do wynagrodzenia za okresy usprawiedliwionej nieobecności, w tym urlop wypoczynkowy, urlop na podratowanie zdrowia, orzeczone okresy niezdolności do pracy. Z treści umów zawartych z nauczycielami akademickimi wynika, że nauczycieli akademickich obowiązuje system zadaniowego czasu pracy. Z umowy o pracę nie wynika, że nastąpi przeniesienie praw na pracodawcę lub rozporządzanie tymi prawami w sposób wynikający z obowiązków ze stosunku pracy - umowa w ogóle nie odnosi się do tych kwestii. Wynagrodzenie za pracę wypłacane jest przez pracodawcę raz w miesiącu, w terminie ustalonym przepisami wewnątrzzakładowymi (art. 85 KP) oraz na podstawie art. 117 ust. 1 PSWN. Wynagrodzenie dla pracownika wypłacane jest z góry. W przypadku obniżenia kwoty należnego wynagrodzenia (np. z tytułu przebywania na zwolnieniu chorobowym) różnica rozliczana jest w kolejnym miesiącu.

    Należy wskazać, że zgodnie z art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1668, z późn. zm.), do podstawowych obowiązków nauczyciela akademickiego będącego pracownikiem:

    1. dydaktycznym - należy kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;
    2. badawczym - należy prowadzenie działalności naukowej lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;
    3. badawczo-dydaktycznym - należy prowadzenie działalności naukowej, kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów.

    Ponadto, nauczyciel akademicki jest obowiązany do uczestniczenia w pracach organizacyjnych na rzecz uczelni oraz stałego podnoszenia kompetencji zawodowych (art. 115 ust. 2 ww. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).

    W myśl, art. 116 ust. 7 ww. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1191 i 1293).

    Z postanowień ww. regulacji wynika, że wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim.

    W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy, nauczyciel akademicki, z wyjątkiem rektora, podlega ocenie okresowej, w szczególności w zakresie wykonywania obowiązków, o których mowa w art. 115, oraz przestrzegania przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także o własności przemysłowej. Ocena okresowa może być pozytywna albo negatywna.

    Zgodnie z treścią art. 136 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, do składników wynagrodzenia nauczyciela akademickiego należy zaliczyć:

    • wynagrodzenie zasadnicze,
    • dodatek za straż pracy,
    • dodatek funkcyjny,
    • dodatek zadaniowy,
    • wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe albo godziny nadliczbowe,
    • dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych,
    • inne dodatki, jeżeli zostały określone w zakładowym układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagradzania.

    W myśl art. 138 § 1 ww. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, dodatek za staż pracy przysługuje w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok zatrudnienia. Dodatek jest wypłacany w okresach miesięcznych, poczynając od czwartego roku zatrudnienia, z tym że wysokość tego dodatku nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego.

    Dodatek funkcyjny przysługuje z tytułu kierowania zespołem, w skład którego wchodzi nie mniej niż 5 osób, w tym osoba kierująca. Wysokość dodatku funkcyjnego nie może przekroczyć 67% wynagrodzenia profesora i jest uzależniona od liczby członków zespołu oraz stopnia złożoności zadań (art. 138 § 2 ww. ustawy).

    Natomiast, w myśl art. 138 § 3 ww. ustawy, dodatek zadaniowy może być przyznany z tytułu czasowego zwiększenia obowiązków służbowych lub czasowego powierzenia dodatkowych zadań albo ze względu na charakter pracy lub warunki jej wykonywania. Wysokość dodatku zadaniowego nie może przekroczyć 80% sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego pracownika.

    Z kolei, art. 138 § 3 ww. ustawy stanowi, ze dodatek funkcyjny i dodatek zadaniowy przysługuje w czasie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, nie dłużej jednak niż przez okres 3 miesięcy.

    Podkreślić należy, że wynagrodzenie, o którym mowa w art. 136 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 i 2, jest wypłacane nauczycielowi akademickiemu miesięcznie z góry. Prawo to wygasa z ostatnim dniem miesiąca, w którym ustał stosunek pracy, z tym że pracownik zachowuje wypłacone za ten miesiąc wynagrodzenie (art. 139 ww. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).

    Zatem, należy uznać, że wszystkie składniki wynagrodzenia nauczyciela akademickiego stanowią podstawę do uznania ich jako element wynagrodzenia za pracę twórczą w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Tym samym, na gruncie art. 116 ust. 7 ww. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, całość obowiązków wykonywanych przez nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze.

    Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz przepisy prawa, należy uznać, że całość obowiązków wykonywanych przez nauczyciela akademickiego w ramach stosunku pracy stanowi pracę o charakterze twórczym, a z uwagi na ten charakter - całość jego wynagrodzenia (tj. wszystkie jego składniki) uzyskiwanego z tytułu realizacji ww. obowiązków jest wynagrodzeniem za pracę o charakterze twórczym, bez konieczności dokumentowania faktu powstania utworów realizowanych w ramach stosunku pracy.

    Zatem, w przedmiotowej sprawie, Wnioskodawca obliczając i odprowadzając podatek dochodowy od osób fizycznych do całości wynagrodzenia płatnego ,,z góry może zastosować podwyższone koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z zastrzeżeniem art. 22 ust. 9a ustawy, począwszy od dnia 1 października 2018 r.

    Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900), zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie Organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

    Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

    Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu złożenia wniosku.

    Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

    1. z zastosowaniem art. 119a;
    2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
    3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

    Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

    Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

    Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w , w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

    Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

    Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

    Stanowisko

    prawidłowe

    Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej