Temat interpretacji

Czy wypłacone pracownikowi odszkodowanie za naruszające przepisy wypowiedzenie umowy o pracę zasądzone wyrokiem sądu podlega podatkowi od osób fizycznych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa przedstawione we wniosku z dnia 31.10.2011 r. (data wpływu 14.11.2011 r.) uzupełnione pismem z dnia 01.02.2012 r. (data nadania 01.02.2012 r., data wpływu 06.02.2012 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie Nr IPPB4/415-838/11-2/JK z dnia 23.01.2012 r. (data nadania 23.01.2012 r., data doręczenia 25.01.2012 r.) oraz pismem z dnia 22.02.2012 r. (data nadania 22.02.2012 r., data wpływu 27.02.2012 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie Nr IPPB4/415-838/11-4/JK z dnia 09.02.2012 r. (data nadania 10.02.2012 r., data doręczenia 16.02.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zasądzonego na rzecz pracownika odszkodowania jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14.11.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zasądzonego na rzecz pracownika odszkodowania.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-838/11-2/JK z dnia 23.01.2012 r. (data nadania 23.01.2012 r., data doręczenia 25.01.2012 r.) oraz pismem Nr IPPB4/415-838/11-4/JK z dnia 09.02.2012 r. (data nadania 10.02.2012 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez wskazanie, w jakim charakterze występuje (podatnik, płatnik, osoba trzecia, inny), dokładne sprecyzowanie pytania przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, tzn. dokładne wskazanie, czy przedmiotowe zapytanie dotyczy zwolnienia z opodatkowania zasądzonego wyrokiem sądu odszkodowania, czy też skutków podatkowych dobrowolnie wypłaconego pracownikowi odszkodowania przez pracodawcę przed wydaniem wyroku oraz doprecyzowanie zdarzenia przyszłego. Pismem z dnia 01.02.2012 r. (data nadania 01.02.2012 r., data wpływu 06.02.2012 r.) oraz pismem z dnia 22.02.2012 r. (data nadania 22.02.2012 r., data wpływu 27.02.2012 r.) uzupełniono ww. braki formalne w terminie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W 2011 r. Wnioskodawca (poprzednia nazwa i forma organizacyjna: gimnazjum, ul. M., L.) wypowiedział swojemu pracownikowi umowę o pracę, zawartą na czas nieokreślony z zachowaniem trzymiesięcznego terminu wypowiedzenia, podając przyczyny wypowiedzenia.

Rozwiązanie umowy o pracę następuje z powodu braku zaangażowania w zadania statutowe szkoły, w tym z powodu odmowy przyjęcia obowiązków wychowawcy klasy.

Uzasadnienie:

1. Jako nauczyciel języka angielskiego w wymiarze 18 godzin tygodniowo, co oznacza aktualnie o dwie godziny mniej obowiązkowej pracy z uczniami niż wynika to z ustawy Karta Nauczyciela w publicznych szkołach samorządowych, nie prowadziła Pani (pracownik) żadnej pracy w ramach rozwoju zainteresowania nauczanym językiem dla uczniów zdolnych, w tym żadnych konkursów, także żadnego wspierania uczniów uzdolnionych językowo.
2. Nie wyraża Pani (pracownik) zgody na pełnienie funkcji wychowawcy klasy, odmówiła Pani przyjęcia tej funkcji na wyraźnie wypowiedziany zamiar powierzenia tego obowiązku od nowego roku szkolnego (rozmowa Dyrektora z Panią 07 kwietnia 2011 r.). Podany przez Panią (pracownika) powód nie może być przyjęty skoro jest Pani (pracownik) nauczycielem w pełnym wymiarze godzin. Po odmowie przyjęcia obowiązków wychowawcy klasy, nie wyraziła Pani (pracownik) zamiaru ponownej rozmowy na ten temat, pomimo że skierowałem do Pani prośbę (Dyrektor Szkoły), aby rozmowa odbyła się na początku maja br.
3. Art. 6 Karty Nauczyciela w sposób wyczerpujący wylicza obowiązki nauczyciela, który to przepis obowiązuje wszystkich nauczycieli, w tym w szkołach salezjańskich, nie stanowi dla Pani (pracownika) obowiązku realizowanego rzetelnie i odpowiedzialnie; wynika to m.in. z pkt 1 i pkt 2 niniejszego uzasadnienia. Analogicznie, przedstawia się brak Pani (pracownika) zaangażowania w inne zadania szkoły zapisane w jej statucie.
4. Decyzja Władz Zgromadzenia Salezjanów dotycząca utworzenia zespołu szkół, który powstanie z połączenia Gimnazjum i Liceum wymaga od dyrektora szczególnej troski w celu zapewnienia nauczycieli, którzy podejmą trud poprawienia jakości pracy szkoły zarówno w zakresie wychowania, postawienia na wszechstronny rozwój młodzieży, w tym poprzez kształcenie oraz w zakresie pomocy psychologiczno pedagogicznej. Brak otwartości ze strony Pani (pracownika) na pełnienie zadań wobec młodzieży, której szkoła ma służyć, a raczej przyjęcie podstawy kontrolującej wobec pracodawcy, nie daje nadziei na poprawę w zakresie współpracy Pani (pracownika) z pracodawcą. Z bólem stwierdzam, że straciłem zaufanie do Pani jako pracownika szkoły salezjańskiej.

Pracownik wniósł przeciwko Wnioskodawcy pozew do właściwego Sądu Pracy o przywrócenie do pracy. Wnioskodawca w odpowiedzi na pozew wniósł o uwzględnienie powództwa w całości, tj. przywrócenie pracownika do pracy. Pracownik zmienił jednak powództwo i zaczął domagać się od Wnioskodawcy wypłaty odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika za naruszające przepisy wypowiedzenie umowy o pracę wraz z ustawowymi odsetkami. Pracodawca w dniu 17 sierpnia 2011 r. wypłacił odszkodowanie pracownikowi wraz z odsetkami, ale pomniejszone o m.in. należny podatek dochodowy. Zatem odszkodowanie zostało wypłacone pracownikowi w kwocie netto.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca skorygował stan faktyczny wskazując, iż Sąd w wyroku (przedmiotowy wyrok z dnia 24 października 2011 roku) nie zasądził odsetek od pozostałej do zapłaty pracownikowi kwoty tytułem odszkodowania, bowiem pracownik w jednym z pism procesowych odstąpił od ich zasądzenia. Pracodawca zatem nie wypłacił pracownikowi odsetek. Pracodawca wypłacił część kwoty tytułem odszkodowania przed wydaniem wyroku dobrowolnie. Pozostałą do zapłaty kwotę niewypłaconego przez pracodawcę odszkodowania tytułem odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia powódki Sąd zasądził przedmiotowym wyrokiem, a pracodawca je pracownikowi wypłacił (bez odsetek).

Ponadto Wnioskodawca dodaje, iż wypłacił pracownikowi odszkodowanie w wysokości jego trzymiesięcznego wynagrodzenia za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę. Kwota wypłacona pracownikowi tytułem odszkodowania stanowi w pewnym sensie kwotę utraconego wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy, ale kwota ta została ograniczona do trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika.

Sąd zasądził na rzecz pracownika pozostałą do zapłaty kwotę wypłaconego przez Wnioskodawcę odszkodowania za naruszające przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę. W uzasadnieniu wyroku Sąd powołuje się na przepis art. 45 § 1 Kodeksu pracy oraz art. 471 Kodeksu pracy. Sąd powołuje również przepisy § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz.U.98.161.1106) oraz na art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.10.51.307) i stwierdza, że te przepisy nie przewidują odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych od odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy o wypowiadaniu umów o pracę rozwiązania umowy o pracę. Ponadto odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Sąd stwierdził w ustnym uzasadnieniu wyroku, że odszkodowanie wypłacone pracownikowi przez wnioskodawcę powinno być nie opodatkowane, choć wniosek o wydanie interpretacji w tej sprawie uważa za dobry pomysł. Wyrok nie jest prawomocny. Wnioskodawca wystąpił o jego pisemne uzasadnienie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy wypłacone pracownikowi odszkodowanie za naruszające przepisy wypowiedzenie umowy o pracę zasądzone wyrokiem sądu podlega podatkowi od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, (pełnym jednak wątpliwości) wypłacenie pracownikowi odszkodowania za naruszające przepisy wypowiedzenie umowy o pracę może być zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustawy lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostających w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę, jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy jednak podkreślić, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż w 2011 r. Wnioskodawca wypowiedział swojemu pracownikowi umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony z zachowaniem trzymiesięcznego terminu wypowiedzenia. Pracownik wniósł pozew do sądu o odszkodowanie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika za naruszające przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę. W dniu 17 sierpnia 2011 r. Wnioskodawca cześć kwoty tytułem odszkodowania wraz z należnymi odsetkami pomniejszoną o kwotę należnego podatku dochodowego wypłacił dobrowolnie przed wydaniem wyroku. Wyrokiem z dnia 24 października 2011 r. Sąd zasądził na podstawie art. 45 § 1 oraz art. 471 Kodeksu pracy na rzecz pracownika odszkodowanie bez odsetek od pozostałej kwoty tytułem odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, która została wypłacona przez Wnioskodawcę bez odsetek.

Kwestie dotyczące stosunku pracy, w tym wypłaty odszkodowań z tytułu niesłusznego zwolnienia z pracy przez pracodawcę zawarte zostały w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).

W myśl art. 45 § 1 ww. ustawy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy stosownie do żądania pracownika orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 2 ustawy). Przepisu § 2 nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177, oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 41¹; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 47¹ Kodeks pracy, odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż skoro wypłacone przez Wnioskodawcę odszkodowanie zasądzone wyrokiem sądu jest odszkodowaniem za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę, to odszkodowanie to korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. art. 45 w związku z art. 47¹ Kodeksu pracy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 605 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie