Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 10.03.2003, sygn. PDII/OG/005/29/14/2003, Pierwszy Urząd Skarbowy w Kielcach
Temat interpretacji
Pierwszy Urząd Skarbowy w Kielcach działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) w odpowiedzi na pismo z dnia 10.02.2003 r. w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wypłat na rzecz członków Polskiego Związku Wędkarskiego w Kielcach z tytułu diet i innych należności za czas podróży, informuje, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. Nr 14, poz. 176 z 2000 r ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2003 r. wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika, do wysokości określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.
A zatem zwolnienie przewidziane w wyżej powołanym przepisie nie będzie miało zastosowania w przedmiotowej sprawie, ponieważ członkowie Związku nie są zatrudniani na umowę o pracę.
Świadczenia wypłacane przez Związek dla sowich członków w postaci diet, zwrotu kosztów biletów, ryczałt za dojazdy nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 wyżej cytowanej ustawy, który stanowi, że wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich do wysokości nie przekraczającej miesięcznie w 2003 r. kwoty 2.280 zł. Zwolnione od podatku dochodowego na podstawie tego przepisu, są diety za pełnienie obowiązków społecznych i obywatelskich.
W świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (wyrok z dnia 25.11.1997 r. - U 6/97)- wykładnia przepisów ustanawiających zwolnienia podatkowe, jako wyjątek od reguły opodatkowania, musi być wykładnią ścisłą.
Ponieważ ustawa podatkowa nie zawiera definicji powołanych w przepisie pojęć, aby uniknąć dowolności i wykładni za szerokiej, należy przyjąć zasadę, że kryteria rozumienia tych pojęć muszą mieć w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych, a tylko pomocniczo (w kwestiach nie rozstrzygniętych przez ustawy) mogą odwoływać się do znaczeń pozaprawnych.
Po pierwsze, więc, do uznania określonego świadczenia za "dietę" bądź "kwotę stanowiącą zwrot kosztów" nie wystarczy takie nazwanie tego świadczenia przez świadczeniobiorcę lub stronę świadczącą, lecz konieczne jest, aby świadczenie było w taki właśnie sposób nazwane przez ustawę i następowało w wyniku ustawowego uprawnienia do tego rodzaju świadczenia.
Po drugie "obowiązki" w rozumieniu powyższego przepisu muszą mieć charakter obowiązków wykonywanych na podstawie ustawy w tym sensie, że funkcja z pełnieniem, której obowiązki te się wiążą, jest funkcją unormowaną ustawowo. Dookreślenie, iż chodzi o obowiązki o charakterze "obywatelskim" bądź "społecznym", wprowadza kryterium dodatkowe, sytuujące daną funkcję w płaszczyźnie relacji państwo - obywatel państwa albo społeczność - członek tej społeczności. O pełnieniu obowiązku obywatelskiego możemy mówić wtedy, gdy dana osoba uczestniczy w zawiadywaniu sprawami państwowymi jako obywatel zgodnie z zasadami demokratyzmu instytucji publicznych. Z pełnienie obowiązków społecznych mamy do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego) jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności w interesie tejże.
Do zakwalifikowania przychodu jako zwolnionego od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy, ów dodatkowy warunek obywatelskiego bądź społecznego charakteru obowiązku musi być spełniony łącznie z warunkiem ustawowej podstawy jego pełnienia i z warunkiem zaliczenia przez ustawę przychodu uzyskiwanego przez osobę pełniącą taki obowiązek do kategorii przychodów wymienionych w omawianym przepisie.
W świetle powyższego przedmiotowe świadczenia wypłacane członkom Związku nie mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie powołanego art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy. Przychody otrzymywane przez omawiane osoby będą stanowiły przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy podatkowej.
Na podstawie art. 42 a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w wyżej powołanym art. 20 ust. 1 ustawy, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21 i 52 ustawy, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego - mają obowiązek sporządzić w trzech egzemplarzach, odrębnie dla każdego podatnika roczną informacje o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku podatkowego przekazać jeden egzemplarz podatnikowi, a drugi - urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika. Na PZW nie spoczywa obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy, podatnicy sami winni rozliczyć te przychody w zeznaniu rocznym.