Interpretacja indywidualna z dnia 22.08.2011, sygn. ILPB2/415-577/11-4/ES, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży mieszkania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 4 maja 2011 r. (data wpływu 9 maja 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 maja 2011 r. (data wpływu 12 maja 2011 r.) oraz pismem z dnia 8 sierpnia 2011 r. (data wpływu 10 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży mieszkania jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży mieszkania.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 28 lipca 2011 r. nr ILPB2/415-577/11-3/ES, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Zainteresowaną do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, iż nieuzupełnienie wniosku w wyznaczonym terminie spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia.

Pouczono również Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 28 lipca 2011 r. (skutecznie doręczono dnia 3 sierpnia 2011 r.).

W dniu 10 sierpnia 2011 r. Zainteresowana uzupełniła ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego 8 sierpnia 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 2001 roku Wnioskodawczyni wraz z mężem kupiła dla córki mieszkanie. Do realizacji zakupu niezbędny był wkład własny w wysokości 20.000 zł, pozostałą część w wysokości 80.000 zł stanowił kredyt oraz opłaty u notariusza.

Dnia 14 lutego 2001 r. Zainteresowana otrzymała kredyt hipoteczny, który w całości został przeznaczony na sfinansowanie nabycia własnościowego prawa do lokalu, o którym mowa wyżej.

Kredyt został uruchomiony w dniu 7 czerwca 2001 r., po podpisaniu aktu notarialnego, którego przedmiotem było to mieszkanie.

W dniu 28 października 2003 r. Zainteresowana dokonała rozdzielności majątkowej. Małżonkowie oświadczyli, że w swoim małżeństwie wyłączają wspólność majątkową małżeńską i postanawiają, że od dnia zawarcia niniejszej umowy każde z nich zachowa zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później; będzie zarządzać i rozporządzać całym swoim majątkiem samodzielnie (rozdzielność majątkowa), z wyjątkiem majątku nabytego bezpłatnie gdy spadkodawca albo darczyńca postanowią inaczej (art. 33 pkt 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Podział majątku, gdzie przedmiotem było tylko to mieszkanie odbył się w dniu 7 lutego 2007 r. Małżonkowie oświadczyli, że dokonują nieodpłatnie podziału majątku wspólnego, w skład którego wchodzi tylko i wyłącznie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Zainteresowana przejęła zadłużenie wobec spółdzielni, jak również stała się wyłączną dłużniczką rzeczową z tytułu kredytu bankowego zabezpieczonego hipoteką. Strony podały wartość przedmiotu umowy (wartość dzielonego majątku) na kwotę 150.000 zł i zapewniły, że z tytułu dokonanego podziału majątku wspólnego nie następują między nimi żadne spłaty i dopłaty.

Zainteresowana nadmieniła, że w mieszkaniu zameldowana była Jej córka wraz ze swoimi córkami. Ponieważ córki Zainteresowanej nie było stać na utrzymanie tego mieszkania, Wnioskodawczyni zmuszona była je sprzedać i wziąć Ją i całą rodzinę pod swój dach.

Z uwagi na fakt, że Zainteresowanej również nie było stać na utrzymywanie dwóch domów i płacenie kredytu, w dniu 8 lipca 2010 r. dokonała zbycia przedmiotowego mieszkania oraz spłaty w całości kredytu mieszkaniowego.

Wnioskodawczyni wskazała, iż wartość dzielonego majątku - przed podziałem wynosiła 150.000 zł. Połowa udziału (75.000 zł) należała do Zainteresowanej, a połowę otrzymała. Zdaniem Zainteresowanej wartość nieruchomości otrzymanej w wyniku zniesienia współwłasności nie mieści się w udziale, jaki przysługiwał przed zniesieniem.

W PIT-36 za 2010 r. w poz. 193 Wnioskodawczyni wykazała kwotę podatku wyliczoną zgodnie z informacją z urzędu skarbowego, tj. 1/2 wartości mieszkania uzyskanej ze sprzedaży minus 1/2 spłaconego kredytu.

W innym urzędzie skarbowym poinformowano Zainteresowaną, że postąpiła nieprawidłowo, traktując spłatę kredytu i zniesienie hipoteki jako koszt uzyskania przychodu.

Zainteresowana zapłaciła podatek od 1/2 wartości sprzedaży mieszkania, czyli 97.500, 00 1/2 spłaconego kredytu w wysokości 32.132,15 = 65.367,85 x 19%=12.420, 00 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy Wnioskodawczyni może od 1/2 wartości odjąć 1/2 spłaconego kredytu...

Zdaniem Wnioskodawczyni, jeżeli sprzedaż podlega opodatkowaniu, to powinna zapłacić podatek od połowy wartości sprzedaży minus koszty uzyskania przychodu (czym jest kredyt jaki został spłacony). Kredyt w wyniku podziału majątku Wnioskodawczyni przejęła w 100%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, iż odpłatne zbycie m in. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku dochodowym. Jeżeli natomiast odpłatne zbycie tego prawa następuje po upływie tego okresu, przychód z tego tytułu nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych w ww. przepisie, dla określenia właściwej podstawy prawnej normującej zasady opodatkowania przychodu uzyskanego z ich zbycia, istotne jest z punktu widzenia ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustalenie zarówno daty jak i formy ich nabycia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w okresie małżeństwa - w 2001 roku - Zainteresowana z mężem nabyli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, na zakup którego w dniu 14 lutego 2001 r. został zaciągnięty kredyt hipoteczny.

W dniu 28 października 2003 r. Zainteresowana dokonała rozdzielności majątkowej.

Podział majątku, gdzie przedmiotem było tylko to mieszkanie odbył się w dniu 7 lutego 2007 r. Został on dokonany nieodpłatnie. Zainteresowana przejęła zadłużenie wobec spółdzielni, jak również stała się wyłączną dłużniczką rzeczową z tytułu kredytu bankowego zabezpieczonego hipoteką. W dniu 8 lipca 2010 r. Zainteresowana dokonała sprzedaży ww. mieszkania.

W przedmiotowej sprawie dla określenia skutków podatkowych sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przede wszystkim należy ustalić, kiedy nastąpiło nabycie przez Wnioskodawczynię tego prawa, a tym samym od jakiego momentu należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy tj. czy od daty kiedy nastąpiło nabycie zbytego w 2010 r. prawa do majątku wspólnego małżonków (2001 r.), czy też od daty kiedy nastąpił podział majątku wspólnego małżonków (2007 r.).

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane przepisami ustawy z dnia25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością - art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Dopiero z chwilą ustania tej wspólności następuje jej przekształcenie i wówczas małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek (art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy. Nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
• jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Za datę nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, które przypadło danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jego nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego) pod warunkiem, że wartość otrzymanego przez daną osobę prawa w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanego przez małżonka prawa przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego małżeńskiego.

Przedstawiając stan faktyczny Zainteresowana wskazała, iż wartość przedmiotu umowy (wartość dzielonego majątku) to kwota 150.000 zł. Połowa udziału należała do Zainteresowanej, a połowę otrzymała. Zatem nabywając w wyniku podziału majątku dorobkowego całość prawa do lokalu, Wnioskodawczyni nabyła udział w przedmiotowym mieszkaniu ponad udział jaki przysługiwał w majątku wspólnym.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni prawo własności przedmiotowego prawa do lokalu (które zostało sprzedane w dniu 8 lipca 2010 r.) nabyła w następujący sposób:

• w 2001 r., część odpowiadającą Jej udziałowi w majątku wspólnym,
• w dniu 7 lutego 2007 r., część przekraczającą Jej udział w majątku wspólnym (w wyniku podziału majątku małżeńskiego).

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż dokonane w dniu 8 lipca 2010 r. odpłatne zbycie mieszkania w części odpowiadającej udziałowi nabytemu do majątku wspólnego w 2001 r. nie będzie w ogóle podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Natomiast do opodatkowania przychodu z odpłatnego zbycia przedmiotowego prawa w części, odpowiadającej udziałowi nabytemu w wyniku podziału majątku małżeńskiego w dniu 7 lutego 2007 r., będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 209, poz. 1316), do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ustawy zmienianej w art. 1 (ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku, stosuje się zasady określone w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 roku.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość tych nakładów, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Z treści wniosku wynika, iż w 2001 roku Wnioskodawczyni wraz z mężem kupili mieszkania, na zakup którego w dniu 14 lutego 2001 r. zaciągnęli kredyt hipoteczny w wysokości 80. 000 zł, pozostała część ceny zakupu stanowił wkład własny. W wyniku podziału majątku - dokonanego w dniu 7 lutego 2007 r.- Zainteresowana stała się jedynym właścicielem mieszkania. Zainteresowana przejęła zadłużenie wobec spółdzielni, jak również stała się wyłączną dłużniczką rzeczową z tytułu kredytu bankowego zabezpieczonego hipoteką.

W dniu 8 lipca 2010 r. dokonała zbycia przedmiotowego mieszkania oraz spłaty w całości kredytu mieszkaniowego.

Definicję kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nabytych w sposób nieodpłatny ustawodawca precyzuje poprzez bezpośrednie wskazanie, iż koszty takie stanowią udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (zgodnie z wcześniej cytowanym przepisem art. 22 ust. 6 d).

Mając zatem na uwadze fakt, iż Wnioskodawczyni nabyła udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu w sposób nieodpłatny, nie może Ona pomniejszyć uzyskanego przychodu o spłatę kredytu, bowiem tego rodzaju wydatek nie jest wymieniony we wskazanym przepisie jako koszt uzyskania przychodu.

Ponadto należy dodać, iż spłata kredytu w żadnym przypadku nie stanowi kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, gdyż są to wydatki związane z pozyskaniem środków pieniężnych na ww. cel.

Podkreślić należy, iż wydatki związane z zaciągnięciem i spłatą kredytu są wyłącznie sposobem na pozyskanie pieniędzy na zapłatę ceny nabywanej nieruchomości lub pokrycie ponoszonych nakładów.

Reasumując, dokonane w dniu 8 lipca 2007 r. odpłatne zbycie ww. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w części odpowiadającej udziałowi nabytemu do majątku wspólnego w 2001 r. nie będzie w ogóle podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Natomiast przychód ze sprzedaży tego prawa - odpowiadający udziałowi nabytemu w wyniku podziału majątku w 2007 r. - podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie wyjaśnić należy, iż ewentualne obliczenie podatku z tytułu sprzedaży przedmiotowego mieszkania nie należy do kompetencji tut. organu. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy. W związku z powyższym tut. Organ nie odniósł się do wyliczeń wskazanych przez Wnioskodawczynię.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu