Temat interpretacji

Czy od wypłaconego byłemu pracownikowi odszkodowania należało pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 24 stycznia 2012 r. (data wpływu 24 stycznia 2012 r.), uzupełnionym pismami: z dnia 20 lutego 2012 r. (data wpływu 22 lutego 2012 r.) i z dnia 17 kwietnia 2012 r. (data wpływu 17 kwietnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaconego odszkodowania na mocy ugody sądowej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaconego odszkodowania na mocy ugody sądowej.

Pismem z dnia 2 lutego 2012 r. (data wpływu 22 lutego 2012 r.), Wnioskodawca poinformował o zmianie siedziby jednostki.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 1, 2 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.), w związku z czym, pismem z dnia 11 kwietnia 2012 r., na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 11 kwietnia 2012 r., skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 13 kwietnia 2012 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 17 kwietnia 2012 r. (data wpływu 17 kwietnia 2012 r.), złożonym osobiście w dniu 17 kwietnia 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Pracownik był zatrudniony u Wnioskodawcy na podstawie umowy o pracę zawartej dnia 31 lipca 2008 r. na czas nieokreślony. Z dniem 7 grudnia 2010 r. powyższa umowa o pracę została rozwiązana bez wypowiedzenia, na podstawie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b) Kodeksu pracy.

Dnia 3 stycznia 2011 r. pracownik skierował do Sądu Rejonowego - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - pozew o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach.

Sąd I instancji przywrócił pracownika do pracy na dotychczasowe stanowisko pracy, z zachowaniem warunków pracy i płacy oraz zasądził od Wnioskodawcy na rzecz pracownika kwotę 24.452,13 zł, płatną w wypadku podjęcia pracy przez pracownika w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku, oraz kwotę 60 zł - tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Wnioskodawca w dniu 15 lipca 2011 r. złożył apelację do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych od wyroku Sądu Rejonowego, wnosząc o oddalenie powództwa w zakresie roszczenia uznanego wyrokiem.

W dniu 22 listopada 2011 r. przed Sądem Okręgowym Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych strony zawarły ugodę następującej treści: Powód (Pracownik) i pozwany (Wnioskodawca) zgodnie ustalają, że wiążąca je umowa o pracę zawarta w dniu 31 lipca 2008 r, zostaje rozwiązana na mocy porozumienia stron, z dniem 14 marca 2011 r. Pozwany zobowiązuje się do zapłaty na rzecz powoda tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę kwoty .. zł, w terminie jednego miesiąca od dnia zawarcia ugody, z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności. Strony oświadczyły, iż zawarta ugoda wyczerpuje w całości roszczenia powoda w stosunku do pozwanego z tytułu rozwiązania umowy o pracę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłacone byłemu pracownikowi odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...

W uzupełnieniu wniosku, Wnioskodawca przeformułował zadane pytanie:

Czy od wypłaconego byłemu pracownikowi odszkodowania należało pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, w wyniku zawartej ugody doszło do zmiany sposobu i daty rozwiązania umowy o pracę, tj. w efekcie rozwiązanie umowy nastąpiło za porozumieniem stron z dniem 14 marca 2011 r.

Jednocześnie Wnioskodawca zobowiązał się do zapłaty na rzecz pracownika, tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę, kwoty .zł.

Przedmiotowe odszkodowanie jest związane ze stosunkiem pracy i należy do przychodów określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegających opodatkowaniu.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ze zwolnienia korzystają tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych, wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Ponieważ wysokość przedmiotowego odszkodowania ani zasady jego ustalania nie wynikają z przepisów prawa, przepis ten nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie. Wysokość należnego pracownikowi odszkodowania, została określona przez strony zawierające ugodę.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ww. ustawy, zwolnienie nie ma zastosowania do odszkodowań dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przedmiotowe odszkodowanie dotyczy korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć, gdyby nie rozwiązano z nim umowy o pracę.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, przedmiotowe odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych gdyż:

1. dotyczy korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć, gdyby nie rozwiązano z nim umowy o pracę,
2. wysokość odszkodowania wynika wyłącznie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, a nie z przepisów prawa.

W uzupełnieniu własnego stanowiska Wnioskodawca dodał, iż od przedmiotowego odszkodowania należało pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 powyższej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 cyt. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot w szczególności oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również kwota pieniężna wynikająca z ugody sądowej.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 cyt. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, tj. m.in. odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych, niż ugody sądowe.

Ponadto, w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub inne zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jeżeli wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na mocy tego przepisu, wolne od podatku są bowiem inne odszkodowania niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkami wymienionymi powyżej. Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Ww. przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania (rekompensaty), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą.

Zauważyć należy, iż odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy. W praktyce, szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku, wskutek doznania tej straty, poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym, jako wyłączone ze zwolnienia podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, iż gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca zatrudniał pracownika na umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 31 lipca 2008 r. W dniu 7 grudnia 2010 r. nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę.

W dniu 22 listopada 2011 r. została zawarta ugoda przed Sądem Okręgowym, w której Wnioskodawca i pracownik uzgodnili, iż umowa zawarta w dniu 31 lipca 2008 r. zostanie rozwiązana na mocy porozumienia stron z dniem 14 marca 2011 r. Ponadto, strony uzgodniły, iż Wnioskodawca zapłaci pracownikowi kwotę zł, tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że ugoda zawarta między Wnioskodawcą a byłym pracownikiem stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 917 ustawy Kodeks cywilny, strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie, albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Kwota wypłacona pracownikowi wynika zatem jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Kwota ta ma zatem rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę, które by otrzymywał gdyby nie zaistniała szkoda - rozwiązanie umowy o pracę. Z ww. ugody, jak już wyżej zauważono, nie wynika, że wysokość kwoty wypłaconej pracownikowi została ustalona na podstawie przepisów Kodeksu pracy.

W związku z tym należy uznać, iż określone w ugodzie świadczenie w wysokości .. zł przyznane przez Wnioskodawcę pracownikowi za szkodę w postaci rozwiązania z nim umowy o pracę nie jest odszkodowaniem, które podlega zwolnieniu na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wysokość ani zasady ustalania przedmiotowego odszkodowania nie wynikają bowiem wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych. A ponadto odszkodowanie to stanowi rekompensatę za utracone przez pracownika, w wyniku rozwiązania umowy, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę.

Wobec powyższego, Wnioskodawca, jako płatnik, zobowiązany był do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej zakładami pracy, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od zaistniałego w rzeczywistości, wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi