Decyzja w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 20.07.2006, sygn. BI/4117-0049/06, Izba Skarbowa w Gdańsku

Temat interpretacji

Decyzja

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu zażalenia ... na postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 18 maja 2006r. Nr DZ/415-12/06 w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego

• uznając, że zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie utrzymuje się w mocy postanowienie organu pierwszej instancji.

U z a s a d n i e n i e

Pismem z dnia 13 marca 2006r. (uzupełnionym w dniu 24 kwietnia 2006r.) Podatnik zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Podatnik od kilku lat żyje w nieformalnym związku z kobietą, która nie pracuje i nie osiąga żadnych dochodów. Utrzymanie gospodarstwa domowego należy do Podatnika, który uzyskuje dochody z tytułu umowy o pracę i działalności gospodarczej (z wyjątkiem czerwca 2005r., kiedy działalność ta była zawieszona). W styczniu 2005r. kobieta, z którą Podatnik żyje urodziła dziecko. Wszelkie koszty jego utrzymania oraz wychowania ponoszone są przez podatnika.

Pytanie Podatnika dotyczyło możliwości rozliczania się w zeznaniu rocznym z podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dziecko (matka dziecka nie składa zeznania podatkowego).

Zdaniem Podatnika przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przyznają prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów jednemu z rodziców lub opiekunowi prawnemu dziecka, w tym przypadku kawalerowi, który w trakcie roku podatkowego samotnie wychowywał małoletnie dziecko.

Postanowieniem z dnia 18 maja 2006r. Nr DZ/415-12/06 Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że stanowisko podatnika przedstawione w przedmiotowym wniosku jest nieprawidłowe w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego.

Podatnik korzystając z przysługującego mu prawa, wniósł zażalenie na powyższe postanowienie stwierdzając, że dokonana przez Naczelnika Urzędu Skarbowego interpretacja art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych "jest za szeroka i sprzeczna z zasadami współżycia społecznego." Powołując się na interpretacje zamieszczone na stronie internetowej Ministerstwa Finansów Podatnik stwierdził, że w przedmiotowej sprawie należy przyjąć tzw. "wąską interpretację", tzn. z uwagi na brak w polskim prawie definicji pojęcia "samotny" należałoby jako osobę samotną uznać taką, która posiada status kawalera, bez względu na to, czy zamieszkuje razem z matką dziecka. Ponadto, zdaniem Podatnika istotny jest fakt ponoszenia wyłącznie przez niego ciężarów finansowych związanych z utrzymaniem i wychowaniem małoletniego dziecka.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku po rozpatrzeniu zażalenia stwierdza, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r., nr 14, poz. 176 ze zm.) od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach - Prawo o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku podatek może być określony, (...) na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci

Stosownie zaś do treści art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Jak wynika z powyższego ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia łącznie następujących warunków:

• samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),
• nie uzyskiwania przez dzieci (dziecko) żadnych dochodów,
• wyrażenia przez podatnika w rocznym zeznaniu podatkowym wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach.

Należy zauważyć, że "wychowywać" kogoś to - jak wynika z definicji słownikowej - "zapewnić osobie niedorosłej osiągnięcie rozwoju fizycznego i psychicznego, zapewnić opiekę istocie niedorosłej i doprowadzić ją do samodzielności" (Słownik Języka Polskiego PWN 1992r.). Z kolei z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama zajmuje się wychowywaniem dziecka.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Podatnik jest kawalerem żyjącym w nieformalnym związku z kobietą (prowadzą wspólne gospodarstwo domowe), która urodziła mu dziecko. Tak więc, jako kawaler Podatnik spełnia jeden z warunków wynikający z definicji zawartej w art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. Jednakże warunek ten jest niewystarczający do skorzystania z możliwości rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Nie można bowiem Podatnika uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko, ponieważ wychowaniem dziecka zajmuje się wspólnie z matką tego dziecka (we wspólnie prowadzonym gospodarstwie domowym). Ponadto, z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika, aby matka dziecka pozbawiona była pełni praw rodzicielskich do dziecka.

Tym samym oboje rodzice wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem i wspólnie to dziecko wychowują. W tym przypadku wbrew prawom logiki byłoby twierdzenie, iż któraś z tych osób (rodziców) jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 marca 2001r. sygn. akt I SA/Gd 1799/98: "z istoty pojęcia ,,osoba samotnie wychowująca dzieci" należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych osób, ponieważ za prawnie niedopuszczalną należałoby uznać sytuację, w której z tego samego stanu faktycznego dwie osoby wysnują wniosek, że są osobami wychowującymi dzieci."

Poza tym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 14 marca 2006r. sygn. akt I SA/Gd 122/04 po stwierdzeniu: "ustawodawca mając na uwadze zasady równości i sprawiedliwości społecznej, a także mniej korzystną sytuację osób samotnie wychowujących dzieci od osób wychowujących dzieci z drugim rodzicem wprowadził na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zapis umożliwiający osobom samotnym wychowującym małoletnie dzieci skorzystanie z uprzywilejowanej formy opodatkowania." - orzekł, że organ podatkowy nie naruszył prawa uznając, iż podatnikowi stanu wolnego (kawalerowi) nie przysługuje uprzywilejowana forma opodatkowania, bowiem małoletnią córkę wychowywał wspólnie z matką dziecka, z którą zamieszkiwał.

W tym stanie faktycznym i prawnym brak jest podstaw do skorzystania przez Podatnika z możliwości rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

W związku z powyższym Dyrektor tut. Izby Skarbowej stwierdza, iż interpretacja udzielona postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 18 maja 2006r. Nr DZ/415-12/06 jest prawidłowa.

Odnosząc się do argumentów Podatnika zawartych w zażaleniu - Dyrektor tut. Izby Skarbowej stwierdza, co następuje:

Zasada preferencyjnego sposobu opodatkowania przewidziana dla osób samotnie wychowujących dzieci przysługuje osobie, która oprócz kosztów jego utrzymania ponosi również wszelkie konsekwencje wychowawcze oraz posiada pełnię praw rodzicielskich do dziecka. Błędne jest zatem twierdzenie Podatnika, iż z uwagi na fakt, że to on ponosi koszty utrzymania dziecka, to może się w ten preferencyjny sposób rozliczać. Użyte przez ustawodawcę określenie "osoba samotnie wychowująca dziecko" nie dotyczy jedynie jego utrzymania finansowego, ale całości zabiegów dotyczących jego wychowywania.

Ponadto, należy zauważyć, że ustawa o podatku od osób fizycznych nie przewiduje możliwości wyboru przez jednego z rodziców (posiadających prawa rodzicielskie do dziecka) preferencyjnego sposobu opodatkowania - prawo to przysługuje wyłącznie rodzicowi, który samotnie wychowuje dziecko, nie zaś jednemu z rodziców, który łoży na niego środki finansowe czy u którego dziecko jest zameldowane.

Końcowo, Dyrektor tut. Izby Skarbowej wyjaśnia, że zgodnie z art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej naczelnik urzędu skarbowego dokonuje oceny prawnej stanu faktycznego przedstawionego we wniosku przez podatnika w jego indywidualnej sprawie. Zatem powoływanie się Podatnika na inne interpretacje urzędów skarbowych zamieszczone na stronach internetowych Ministerstwa Finansów nie mogło stanowić podstawy do zmiany stanowiska Naczelnika Urzędu Skarbowego, gdyż interpretacje dotyczące sposobu i zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego udzielane są każdorazowo w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez podatników w ich indywidualnych sprawach, który nie zawsze jest tożsamy z zaistniałym u innych podatników. Przykładem tego może być informacja zamieszczona na stronie internetowej tut. Izby Skarbowej nr BI/005-0533/04 (powoływana przez Podatnika w zażaleniu), w której ze stanu faktycznego wyraźnie wynika, że rodzice nie prowadzili wspólnie gospodarstwa domowego, a ojciec i matka mieli pod opieką po jednym dziecku. Jednocześnie w interpretacji tej przyznano prawo do preferencyjnego rozliczenia jedynie warunkowo, zaznaczając, że rozliczenie w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko przysługuje, jeżeli zarówno ojciec jak i matka wychowując jedno z dwójki dzieci spełnili wszystkie warunki określone w art. 6 ust. 4, ust. 5, ust. 8 i ust. 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991r.

W tym stanie faktycznym i prawnym postanawia się jak w sentencji.