Temat interpretacji

Spółka z o.o. w 2004r. zatrudnia pracowników, którzy świadczą pracę na terenie Niemiec. Wy-nagrodzenia tych pracowników podlegają opodatkowaniu w Niemczech. Spółka natomiast w kraju finansuje z własnych środków w całości (tj. również w części dotyczącej pracownika) - składki na ubezpieczenie społeczne tych pracowników.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym pod-legają osoby fizyczne, które na obszarze Polski są pracownikami. Na równi z zatrudnieniem na ob-szarze Polski uważa się zatrudnienie obywateli polskich za granicą w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych i urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy ONZ i innych mi-sjach lub misjach specjalnych, a także w innych polskich placówkach, instytucjach lub przedsiębior-stwach, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej (art. 8 ust. 14 ustawy).

Oznacza to, że pracownicy wysłani czasowo do pracy na obszar innego kraju (np. Niemiec) podlegają polskim przepisom prawnym w zakresie ubezpieczeń społecznych.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, również tych zatrudnionych czasowo za granicą, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fi-zycznych osiągany przez pracownika u pracodawcy z tytułu pozostawania w stosunku pracy (art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy), z wyłączeniem wynagrodzenia za czas choroby oraz zasiłków. Pod-stawy wymiaru nie stanowią również składniki przychodu wymienione enumeratywnie w rozporzą-dzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 z późn. zm.). Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników wyłączona została część wynagrodzenia pracowników za-trudnionych za granicą w polskich zakładach pracy, odpowiadająca równowartości diety przysługu-jącej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej.

Przychody pracownika osiągane w walutach obcych stanowiące podstawę wymiaru składek przeli-cza się na złote w sposób przyjęty w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń spo-łecznych (Dz. U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.), składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pra-cowników finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

Stosownie do treści art. 3 ust.1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fi-zycznych (Dz. U. z 2000r., nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce za-mieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od cało-ści swych dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowią-zek podatkowy ).

W myśl postanowień art. 4a ustawy z dnia 26 lipca 1991r. powołany przepis stosuje się z uwzględ-nieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpo-spolita Polska.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 umowy z dnia 18 grudnia 1972r. zawartej między Rzeczpo-spolitą Polską Ludową, a Republiką Federalną Niemiec w sprawie zapobieżenia podwójnemu opo-datkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1975r., nr 31, poz. 163 ze zm.) pensje, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Uma-wiającym się Państwie osiąga z pracy najemnej, mogą być opodatkowane tylko w tym państwie, chyba że wykonuje pracę w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, wówczas osiągnięte za nią wynagrodzenia mogą być opodatkowane w tym drugim państwie.

Zaś art. 19 tej umowy stanowi, że dochody nie wymienione wyraźnie w poprzednich artykułach osób mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Państwie Umawiającym się mogą być opodatkowane tylko w tym państwie.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycz-nych (Dz. U. z 2000 r. nr 14 poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od któ-rych na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ustawy z 26 lipca 1991r. przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świad-czeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do zapisu art. 12 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. za przychody ze stosunku służbowe-go, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego ro-dzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasad-nicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W orzecznictwie i doktrynie przyjęto, że do wynagrodzeń i innych świadczeń pracowniczych zali-czają się te, które są bezpośrednio związane ze stosunkiem pracy i które może otrzymać tylko ten podatnik, którego z pracodawcą łączy stosunek pracy.

W myśl wyżej powołanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opłacenie składki na ubezpieczenie społeczne za pracownika spowoduje powstanie po jego stronie przychodu ze stosunku pracy podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

W umowie z dnia 18 grudnia 1972r. zawartej między Rzeczpospolitą Polską Ludową, a Republiką Federalną Niemiec w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku nie wyszczególniono tego rodzaju dochodu, wobec tego zgodnie z art. 19 tej umowy będzie on podlegał opodatkowaniu w miejscu zamieszkania Podatnika. Zatem w sytuacji gdy pracodawca opłaca za pracownika świadczącego pracę na terenie Niemiec składkę na ubezpie-czenie społeczne, jest on zobowiązany od wartości tego świadczenia odprowadzić zaliczkę na poda-tek dochodowy wg zasad jak ze stosunku pracy. Pracownik zaś ma obowiązek wykazać ten dochód w rocznym zeznaniu podatkowym.