Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 07.04.2006, sygn. PD-2/415/38/06, Pierwszy Urząd Skarbowy w Poznaniu
Temat interpretacji
Podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, w ramach której wykonuje opinie na "Postanowienie organów wymiaru sprawiedliwości (Sąd, Prokuratura, Policja). Powyższe instytucje wypłacają wynagrodzenie według aktualnie obowiązujących stawek za godzinę pracy oraz zwracają koszty podróży, tj. za przejazd samochodem prywatnym lub za bilet przejazdu innym środkiem komunikacji. Podatnik ma wątpliwości co do sposobu obliczania zwrotu kosztów przejazdu samochodem prywatnym tj, czy na fakturze może być pozycja "dojazd do sądu"- liczba km. stawka za km, wartość netto, plus 22%VAT, wartość brutto. Podatnik uzyskał informacje, iż taki sposób jest nieprawidłowy, ponieważ podatnik nie świadczy usług transportowych. Podatnik uzyskał równoczesne inną odpowiedź, że na koszty dojazdu winien wystawić notę księgową- bez podatku VAT.Ponadto dla potrzeb wydania opinii dla Sądu konieczne jest prowadzenie określonego badania obiektów, wykorzystując niezbędne wyposażenie. Są to faktyczne prace rzeczoznawcze, między innymi z zakresu techniki samochodowej i rekonstrukcji wypadków drogowych. Badanie takie prowadzone jest w wielu miejscowościach, w tym na terenie warsztatów. Jest to taka sama działalność, jak wykonywanie różnego rodzaju opinii i ekspertyz dla tych samych organów, tj. sadu i prokuratury, ale na umowę z określoną instytucja np. Spółką z o.o. "Rzeczoznawcy-PZM", dla której sąd wydał postanowienie.
Zdaniem podatnika wykonywane czynności biegłego sądowego, z zakresu techniki samochodowej i rekonstrukcji przebiegu wypadków drogowych, wykonywane na zlecenie sądu, należy uznać za działalność gospodarczą. Czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wg stawki 22%. Organ podatkowy informuje, że nie zgadza się z przedstawionym stanowiskiem.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( tekst jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) źródłami przychodów jest działalność wykonywana osobiście oraz pozarolnicza działalność gospodarcza. Stosownie do treści art. 13 pkt 6 wyżej powołanej ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym, administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w punkcie 9. Natomiast zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 6 ustawy, pozarolniczą działalnością gospodarczą jest działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9. W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, iż uzyskiwane przez podatnika przychody z tytułu wykonywania opinii z przeprowadzanych prac rzeczoznawczych oraz czynności biegłego sądowego wykonywanych na zlecenie sądów, prokuratury czy policji, należy zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Należy podkreślić, iż na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą równoczesne wykonywały na zlecenie sądów i prokuratury określone czynności i osiągały z tego tytuły przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Konsekwencja takiej kwalifikacji przychodów jest spoczywający na organach dokonujących wypłaty należności obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ustawy. W myśl tej regulacji osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarcza, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności osobom określonym w art. 3 ust. 1, z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19 % należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b). Zaliczkę od tych dochodów zmniejsza się, z zastrzeżeniem art. 27b ust. 1 pkt 2 i ust. 2, o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej przez płatnika, zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (art. 41 ust. 1a ustawy). Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy płatnicy przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek dochodowy, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczna- według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, przesyłając równoczesne deklaracje według ustalonego wzoru (PIT-4).
Przychodem biegłego sądowego jest określona przez sąd kwota należności. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest wyraźnego zapisu, dla uznania, iż podstawą do ustalenia zaliczki na podatek dochodowy jest przychód pomniejszony o podatek od towarów i usług. Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi jedynie, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Jeżeli zatem występuje uregulowany w odrębnych przepisach obowiązek wystawienia przez podatnika faktury VAT z tytułu świadczonych czynności, zastosowanie będzie miał przepis art. 155 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późniejszymi zamianami). Stosownie do treści w/w przepisu w przypadkach nieuregulowanych w odrębnych przepisach, do przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług oraz zwróconej różnicy podatku od towarów i usług. Powyższy przepis stanowi podstawę prawną aby uznać, że w przypadku opodatkowania podatkiem od towarów i usług należności wypłacanych przez sąd, przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, jako podstawę należy przyjąć przychód po pomniejszeniu o należny podatek od towarów i usług. Wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę określa sąd w postanowieniu. Wynagrodzenie to łącznie z kwotą za koszty uczestnictwa i dojazdu stanowi przychód, o którym mowa w art. 13 pkt 6 ustawy. Jednakże stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego sa diety i inne należności za czas: a. podróży służbowej pracownika, b. podróży osoby niebędącej pracownikiem- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13. Przepisem tym jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 19 grudnia 2002r., w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990).
Ponadto na podstawie art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepis ust. 1 pkt 16 lit. b) stosuje sie, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione ; 1) w celu osiągnięcia przychodów lub 2) w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub 3) przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub 4) przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji. W świetle powyższego kwoty z tytułu kosztów uczestnictwa i dojazdu biegłego sądowego w związku z wykonaniem czynności zleconych przez sąd, prokuraturę czy policję stanowią przychód, o którym mowa w art. 13 pkt 6 ustawy. Kwoty z tytułu kosztów podróży biegłego do wysokości określonej w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit b) ustawy wolne są od podatku dochodowego od osób fizycznych, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane.
Aby uniknąć podwójnego opodatkowania, przychodów z działalności wykonywanej osobiście nie należy łączyć z przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 24a ust. 1 wyżej powołanej ustawy oraz §2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. Nr 152, poz. 1472 z późniejszymi zmianami) w księdze przychodów i rozchodów powinny być ewidencjonowane tylko przychody i koszty związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Toteż przychody z tytułu świadczenia czynności biegłego sądowego wykonywane na zlecenie sądów, prokuratury czy policji, nie mogą być wpisywane do podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Reasumując przychody z tytułu wykonywania opinii z przeprowadzanych prac rzeczoznawczych oraz czynności biegłego sądowego wykonywanych na zlecenie sądów, prokuratury czy policji, są przychodami z działalności wykonywanej osobiście, a nie przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej.Poruszone w złożonym zapytaniu kwestie dotyczące opodatkowania i dokumentowania wskazanych czynności podatkiem od towarów i usług oraz dokumentowania zwracanych kosztów dojazdu, zostały rozstrzygnięte w odrębnym postanowieniu. Niniejsza interpretacja jest aktualna według stanu prawnego na dzień jej dokonywania i do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez pytającego.