Temat interpretacji

Odpowiadając na pismo w sprawie stosowania przepisów prawa podatkowego w zakresie dochodów z umowy o pracę osiąganych i opodatkowanych w Szwajcarii, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Ełku działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) wyjaśnia jak niżej.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż posiada Pani stałe miejsce zamieszkania w Polsce, a dodatkowo od lipca 2003 roku posiada pani pozwolenie na pobyt w Szwajcarii i mieszka tam Pani wraz z małżonkiem. Z treści pisma wynika ponadto, iż osiąga Pani dochody z umowy o pracę wykonywanej i opodatkowanej w Szwajcarii.

Zasadą polskiego prawa podatkowego wyrażoną w treści art. 3 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) jest nieograniczony obowiązek podatkowy.
Zasada powyższa oznacza, iż osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2004 roku jedynym kryterium pozwalającym uznać danego podatnika za podlegającego w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, stało się posiadanie na terytorium Polski miejsca zamieszkania.

Przy czym pojęcie "miejsca zamieszkania" nie zostało zdefiniowane zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.). W doktrynie i orzecznictwie prawa podatkowego utrwalił się pogląd, iż definicję powyższą należy interpretować w sposób przewidziany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 25 i 28 Kodeksu cywilnego miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu, przy czym można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. Jest to zatem miejsce faktycznego przebywania danej osoby z zamiarem trwałego pobytu.

W art. 4a powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziano jednak, iż przepisy dotyczące nieograniczonego obowiązku podatkowego stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których strona jest Rzeczpospolita Polska. W przedstawionym przez Panią stanie faktycznym znajdą zatem zastosowanie postanowienia zawarte w Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku podpisana w Bernie dnia 2 września 1991 roku (Dz.U. z 1993 r. Nr 22, poz. 92).

Powołana Konwencja (jako przepis szczególny) określa w treści art. 4 reguły ustalania miejsca zamieszkania osób fizycznych. W rozumieniu powołanej Konwencji, określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce (lub Szwajcarii)" oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem Polski (lub Szwajcarii) podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, jej miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze.

Zgodnie z cytowanym już art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlega Pani, według prawa Polskiego nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, ze względu na miejsce zamieszkania w Polsce. Zastosowanie w przedstawionej przez Panią sytuacji przepisów Konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania jest jednak uzależnione od okoliczności, czy podlega Pani równocześnie (poza nieograniczonemu obowiązkowi w Polsce) również obowiązkowi podatkowemu w Szwajcarii - ze względu na miejsce zamieszkania lub stałego pobytu w tym kraju. Inaczej rzecz ujmując, przedmiotowa Konwencja znajdzie zastosowanie jedynie w sytuacji kolizji norm polskich i szwajcarskich, w stosunku do opodatkowania osiąganych przez Panią dochodów.

Z dołączonego do pisma zaświadczenia wystawionego przez Kantonalne Biuro do Spraw Ludności wynika jedynie, iż posiada Pani miejsce zamieszkania na terenie Kantonu Genewa i korzysta z zezwolenia na pobyt typu B. Dokument ten nie może w żaden sposób przesądzać, iż bezwzględnie podlega Pani opodatkowaniu w Szwajcarii. Również cel wydania zaświadczenia nie przesądza o powyższej okoliczności.

W myśl art. 4 ust. 2 powołanej Konwencji, jeżeli osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu umawiających się Państwach, jej status określa się według poszczególnych zasad, przy czym jako pierwsza wymieniona jest reguła ustalania miejsca zamieszkania według ośrodka interesów życiowych osoby. Miejsce zamieszkania danej osoby ustala się w tym Państwie, z którym ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze.

Zastosowanie w przedmiotowej sprawie Konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania będzie możliwe, jak wskazano powyżej jedynie jeżeli (oprócz podlegania nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce) podlega Pani również opodatkowaniu w Szwajcarii.

Zgodnie z przedstawionym przez Panią stanem faktycznym, posiada Pani stałe miejsce zamieszkania w Polsce, a mieszka Pani i podlega opodatkowaniu zarówno w Polsce jak i w Szwajcarii. Przy czym za stałe miejsce zamieszkania, w rozumieniu powołanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy Kodeks cywilny, należy uznać miejsce w którym ma Pani zamiar przebywać z zamiarem stałego pobytu i w którym koncentrują się Pani interesy życiowe.

Według przedstawionego w piśmie stanu faktycznego, uznała Pani Rzeczpospolitą Polską za miejsce swojego stałego pobytu. Z treści pisma wynika ponadto, iż osiąga Pani dochody jedynie z umowy o pracę wykonywanej i opodatkowanej w Szwajcarii.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 powołanej Konwencji, pensja, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca zamieszkanie w Polsce osiąga z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce, chyba że praca wykonywana jest w Szwajcarii. Jeżeli praca jest wykonywana w Szwajcarii to osiągane za nią wynagrodzenie może być tam opodatkowane. Jest to zasada ogólna, zgodnie z którą praca podlega opodatkowaniu w państwie, w którym jest wykonywana.

Jednak ust. 2 powołanego artykułu, jako przepis szczególny ustanawia zasadę, iż wynagrodzenie jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce osiąga z pracy najemnej wykonywanej w Szwajcarii podlega opodatkowaniu tylko w Polsce, jeżeli spełnione zostaną łącznie 3 warunki:

1) pracownik przebywa w Szwajcarii przez okres lub okresy nie przekraczające łącznie 183 dni podczas danego roku kalendarzowego,

2) wynagrodzenia są wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Szwajcarii,

3) wynagrodzenia nie są ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w Szwajcarii.

Z przedstawionego przez Panią stanu faktycznego wynika, iż przebywa Pani w Szwajcarii od dnia lipca 2003 roku do chwili obecnej. Zatem w roku podatkowym 2003 przebywała Pani w Szwajcarii 184 dni i reguły przewidziane w art. 15 ust. 2 powołanej Konwencji nie znajdą w przedmiotowej sprawie zastosowania, a osiągnięte dochody z tytułu pracy wykonywanej na terytorium Szwajcarii mogą być tam opodatkowane.

Metody unikania podwójnego opodatkowania zawarte zostały w art. 23 Konwencji. Jeżeli nie osiąga Pani innych dochodów, poza dochodami z pracy najemnej, zastosowanie w przedstawionym stanie faktycznym znajdzie dyspozycja zawarta w art. 23 ust. 1 lit. a) powołanej Konwencji, zgodnie z którym: "jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji może być opodatkowany w Szwajcarii, to Polska zwolni, z uwzględnieniem postanowień wymienionych pod literą b), taki dochód lub majątek od opodatkowania, z tym jednak że przy obliczaniu podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby może zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania w powyższy sposób nie był tak właśnie zwolniony od opodatkowania".

Zgodnie z przedstawionym wcześniej art. 15 ust. 1 Konwencji, osiągane przez Panią dochody z pracy wykonywanej na terytorium Szwajcarii mogą podlegać opodatkowaniu w tym państwie, w związku z czym w Polsce dochód ten zwolniony jest z opodatkowania.

Jeżeli poza dochodami z tytułu pracy najemnej wykonywanej i opodatkowanej w Szwajcarii, osiągnie Pani inne dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce, zastosowanie w przedmiotowej sprawie znajdzie reguła wyrażona w treści art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym jeżeli podatnik oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym osiąga również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych - podatek określa się w następujący sposób:

1) do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym dodaje się dochody zwolnione od tego podatku i od sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali określonej w ust. 1,

2) ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów,

3) ustaloną zgodnie z pkt 2 stopę procentową stosuje się do dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W przypadku spełnienia wszystkich przedstawionych w Pani piśmie oraz w niniejszej informacji warunków, przedstawione przez Panią stanowisko jest prawidłowe.