Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 25.08.2005, sygn. II US pb IB / 415 - 50 / 223a/46 / 05 / KSz, Drugi Urząd Skarbowy w Białymstoku

Temat interpretacji

Stan faktyczny

Z pisma podatnika i załączonych do niego dokumentów wynika, że Portugalska Naczelna Kasa Emerytalna przyznała mu częściową emeryturę poczynając od lipca 2004 roku. Świadczenia za okres lipiec 2004 - kwiecień 2005 zostały przekazane na konto podatnika w Banku PEKAO S.A.w Białymstoku. Podatnik zaznacza, iż świadczenia te zostały opodatkowane w Portugalii, o czym świadczy pismo Naczelnej Kasy Emerytalnej /w tłumaczeniu na język polski/, dokonane na żądanie Banku. Bank PEKAO S.A. w pismie numer BI/ZOK/20814076/2005 nie dostrzega faktu opodatkowania u źródła i uważa, że "jako płatnik podatku od dochodów osób fizycznych zobowiązany jest pobrać zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości wynikającej z zastosowania stawki podatkowej z przedziału skali, w której znajduje się klient". Jak twierdzi podatnik Bank PEKAO S.A. usiłuje zmusić go do podpisania zobowiązania do płacenia zaliczek na podatek dochodowy poprzez zablokowanie całej kwoty świadczenia, bez podania podstawy prawnej i możliwości odwołania się od - niesłusznej w ocenie podatnika - decyzji Banku. Decyzja ta uniemożliwia podatnikowi korzystanie z własnych pieniędzy od dnia 21.04.2005 roku do chwili obecnej. Podatnik oświadcza, że nie jest jego zamiarem uchylenie się od opodatkowania, a chce jedynie uniknąć podwójnego opodatkowania, co gwarantuje mu konwencja między Rzecząpospolitą Polskąa Republiką Portugalską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodów, podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Dlatego też zgodnie z art. 25 ustęp 1 konwencji podatnik przedstawia swoją sprawę "właściwej władzy tego Państwa, w którym ma on miejsce zamieszkania... lub, którego jest obywatelem". Podatnik nadmienia przy tym, iż sam osobiście, zgodnie z konwencją, nie może dochodzić swoich praw poza terytorium Polski. Podatnik wskazuje ponadto, że podatek od emerytury portugalskiej będzie opłacał w Polsce po wyegzekwowaniu przez stronę polską zaniechania pobierania podatku przez stronę portugalską.

Stanowisko podatnika

Zdaniem podatnika w związku z tym, że świadczenia emerytalne z Portugalii przed ich przekazaniem na konto w Banku PEKAO S.A. zostały opodatkowane w Portugalii, Bank ten powinien to uwzględnić i do czasu aż właściwa Władza Polski w myśl art. 25 pkt 2 konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Portugalską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodów, spowoduje rozwiązanie problemu - zaniechać wywierania nacisków zmierzających do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od świadczeń emerytalnych już raz opodatkowanych. Ze swej strony jako zadowalające podatnik uważa jedno z dwóch rozwiązań:
1. potraktowanie świadczeń emerytalnych z Portugalii jako dochodów zwolnionych od podatkuw Polsce i zgodnie z art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zastosowanie metody wyłączenia z progresją, zgodnie z konwencją;
2. uwzględnienia faktu opodatkowania świadczeń w Portugalii i zgodnie z art. 27 ust. 9 w/w ustawy obliczenie podatku od łącznych dochodów z odliczeniem podatku dochodowego zapłaconegow Portugalii.

Ocena prawna stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze świadczeniem emerytalnym wypłacanym w bieżącym roku podatkowym osobie mającej miejsce zamieszkania na terytorium Polski.Należy zwrócić uwagę, że na gruncie przepisów polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych decydującym kryterium odnośnie ustalania obowiązku podatkowego w zakresie tego podatku jest miejsce zamieszkania.

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2005 roku w art. 3 ust. 1 stanowi bowiem, iż osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Jednocześnie z art. 4a ustawy wynika, że przepis art. 3 ust. 2a stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Rozstrzygając przedmiotową sprawę należy odwołać się do postanowień konwencji sporządzonejw Lizbonie dnia 9 maja 1995 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Portugalską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z 1998 r., Nr 48, poz. 304).

Jak stanowi art. 18 tej konwencji, z uwzględnieniem postanowień artykułu 19 ustęp 2, emeryturyi inne podobne wynagrodzenia z tytułu poprzedniej pracy najemnej, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie. Określenie "Umawiające się Państwo" i "drugie Umawiające się Państwo" oznaczają, zależnie od kontekstu, Polskę lub Portugalię /art. 3 ust. 1 lit.c konwencji/, zaś określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie" oznacza każdą osobę, która zgodniez prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na miejsce zamieszkania, jej ,miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze, i obejmuje również to Państwo i każdą jego jednostkę terytorialną lub administracyjną lub władzę lokalną / art. 4 ust. 1 konwencji/.
Natomiast zgodnie z art. 19 ust. 2 lit. a) konwencji jakakolwiek renta lub emerytura, wypłacana przez Umawiające się Państwo, jego jednostkę terytorialną, administracyjną lub władzę lokalną albo z funduszy utworzonych przez to Państwo, jego jednostkę lub władzę lokalną osobie fizycznejz tytułu funkcji wykonywanych na rzecz tego Państwa, jego jednostki terytorialnej lub władzy lokalnej, podlega opodatkowaniu tylko w tym Państwie. Jednakże taka renta lub emerytura podlega opodatkowaniu tylko w drugim Umawiającym się Państwie, jeżeli osoba ją otrzymująca posiadaw nim miejsce zamieszkania i jest jego obywatelem /art. 19 ust. 2 lit. b)/.

Odnosząc powyższe na grunt stanu faktycznego będącego przedmiotem zapytania zauważyć należy, że w sytuacji gdy miejscem zamieszkania podatnika jest Polska i jest on obywatelem Polski /co wynika z treści wniosku/ świadczenie emerytalne - niezależnie od jego rodzaju - zawsze podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

I tak, zgodnie z art. 9 ust. 1 cytowanej już ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zatem wszelkie dochody podatnika nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają opodatkowaniu.

Źródła przychodów zostały wymienione w art. 10 ust. 1 ustawy. W punkcie 1 tego artykułu wymieniono m.in. emeryturę.

Zgodnie z art. 8 ustawy Ordynacja podatkowa płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Jak wynika z art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do poboru zaliczek miesięcznych jako płatnicy są obowiązane osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy - od wypłacanych przez nie emerytur i rent.
Zaliczki, o których wyżej mowa, za miesiące od stycznia do grudnia ustala się w sposób określonyw art. 32 ust. 1-1c, z tym że w przypadku poboru zaliczek od emerytur i rent z zagranicy stosuje się postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej z państwem, z którego pochodzą te emerytury i renty /ust. 3 art. 35 ustawy/.
Podatnik przy odbiorze emerytury lub renty, o której wyżej mowa, może wpłacić płatnikowi ustaloną zaliczkę w złotych. Wpłatę tę uznaje się za zaliczkę potrąconą przez płatnika /ust. 3a art. 35 ustawy/.
Zaliczkę obliczoną w sposób określony w ust. 3 zmniejsza się o kwotę, o której mowa w art. 32ust. 3, jeżeli zaliczkę pobierają płatnicy określeni w ust. 1, a podatnik przed pierwszą wypłatą należności w roku podatkowym lub przed upływem miesiąca, w którym zaczął osiągać takie dochody, złoży płatnikowi oświadczenie według ustalonego wzoru, że nie osiąga równocześnie innych dochodów, z wyjątkiem określonych w art. 28 i 30 oraz w art. 30a-30c / ust. 4 art. 35 ustawy/.
Zaliczkę od przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, pobiera się w wysokości 19% przychodu, pomniejszoną o kwotę, o której mowa w art. 32 ust. 3 /ust. 5 art. 35 ustawy/.
Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w ust. 3-8, zmniejsza się, z zastrzeżeniem art. 27b ust. 1 pkt 2 i ust. 2, o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej w tym miesiącu przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych /ust. 9 art. 35 ustawy/.

Stosownie zaś do art. 38 ust. 1 ustawy płatnicy, o których mowa m.in. w art. 35, przekazują,z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, przesyłając równocześnie deklarację PIT-4.

Mając powyższe na uwadze uzyskany przez podatnika przychód w postaci świadczenia emerytalnego podlega opodatkowaniu tylko w Polsce. Z tego też względu Bank PEKAO S.A. w Białymstoku, tj. podmiot wypłacający podatnikowi przedmiotowe świadczenie występuje w roli płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych /tj. podmiotu zobowiązanego na podstawie cytowanych wyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu/ a tym samym zasadne jest stanowisko tego podmiotu w materii opodatkowania tego świadczenia podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać należy, że powołane przez podatnika przepisy art. 27 ust. 8 i art. 27 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawierają regulacje dotyczące eliminacji podwójnego opodatkowania; pierwszy z nich określa metodę wyłączenia z progresją, drugi zaś metodę odliczenia podatku zapłaconego za granicą. Istotnym przy tym jest, że sposób unikania podwójnego opodatkowania wynika z postanowień umów o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu, zawartych z określonym państwem przez Rzeczpospolitą Polską, a tym samym w żadnym wypadku nie może być przedmiotem wyboru dokonywanym przez organ podatkowy bądź podatnika.
Natomiast jak wynika z powołanego przez podatnika art. 25 ust. 1 konwencji z dnia 9 maja 1995 r. jeżeli osoba jest zdania, że czynności jednego lub obu Umawiających się Państw wprowadziły lub wprowadzają dla niej opodatkowanie, które jest niezgodne z postanowieniami niniejszej konwencji, to może ona, niezależnie od środków odwoławczych przewidzianych w prawie wewnętrznym tych Państw, przestawić swoją sprawę właściwej władzy tego Państwa, w którym ma ona miejsce zamieszkania lub siedzibę, lub jeżeli w danej sprawie mają zastosowanie postanowienia artykułu 24 ust. 1 /dotyczący równego traktowania/ - właściwej władzy tego Państwa, którego jest obywatelem. Sprawa powinna być przedstawiona w ciągu trzech lat licząc od pierwszego urzędowego zawiadomienia o czynności pociągającej za sobą skutki podatkowe, które są niezgodne z postanowieniami niniejszej konwencji. Określenie "właściwa władza" oznaczaw Polsce - Ministra Finansów lub jego upoważnionego przedstawiciela /art. 3 ust. 1 lit. h konwencji/.

Zgodnie z art. 171 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa jeżeli podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, organ podatkowy, do którego wniesiono podanie, rozpatruje sprawę należącą do jego właściwości.
Mając powyższe na uwadze tut. organ podatkowy /Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku/ odpowiadając na Pana wniosek w trybie art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej jest władny do udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego - co też uczynił - podczas gdy poza zakresem działania tego organu podatkowego leży rozstrzyganie problemu związanego z ewentualnymi czynnościami jednegoz Państw będących stroną konwencji /z niniejszej interpretacji wynika, iż chodzio Portugalię/ wprowadzających opodatkowanie, które jest niezgodne z jej postanowieniami.
W związku z tym na podstawie art. 171 § 2a ustawy Ordynacja podatkowa tut. organ podatkowy zawiadamia Pana, iż wniosek o rozstrzygnięcie problemu podwójnego opodatkowania emerytury uzyskiwanej przez Pana z Portugalii, powinien Pan złożyć do Ministra Finansów lub jego upważnionego przedstawiciela.
Jednocześnie tut organ podatkowy informuje, iż zgodnie z art. 66 § 2 kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z powyższym zawiadomieniem w terminie czternastu dni od dnia jego doręczenia uważa się za złożone w dniu pierwszego podania.