Interpretacja indywidualna z dnia 07.02.2012, sygn. ILPB2/415-1114/11-5/TR, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 listopada 2011 r. (data wpływu: 21 listopada 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 lutego 2012 r. (data wpływu: 6 lutego 2012 r.) oraz pismem z dnia 21 lutego 2012 r. (data wpływu: 23 lutego 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 1 lutego 2012 r. (data wpływu: 6 lutego 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 oraz art. 14f § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 14 lutego 2012 r., nr ILPB2/415-1114/11-3/TR, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 14 lutego 2012 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 17 lutego 2012 r.), zaś w dniu 23 lutego 2012 r. (data nadania: 21 lutego 2012 r.) do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 29 stycznia 2009 r. na podstawie postanowienia sądu rejonowego Wnioskodawczyni nabyła w spadku 1/2 nieruchomości. Ze spadkodawcą Zainteresowana żyła w konkubinacie i sporządził on na Nią testament notarialny.

W dniu 29 stycznia 2009 r. sąd rejonowy zniósł współwłasność tej nieruchomości, przyznając ją na wyłączną własność drugiemu współwłaścicielowi i zasądził na rzecz Wnioskodawczyni od tegoż współwłaściciela spłaty. Urząd skarbowy w związku z nabyciem tej nieruchomości naliczył Zainteresowanej podatek spadkowy, który spłaca Ona ratami.

Obecnie urząd skarbowy uważa, że Wnioskodawczyni powinna dodatkowo zapłacić podatek dochodowy, ponieważ zbyła tą nieruchomość współwłaścicielowi.

W piśmie do urzędu skarbowego Zainteresowana powołała się na przepis art. 21 ust. 1 pkt 32d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni uważa, że w myśl tego przepisu nie ma podstaw prawnych, by jako spadkobierczyni miała Ona ten podatek zapłacić.

Uzupełniając wniosek, Zainteresowana wskazała, co następuje:

Datą śmierci spadkodawcy był dzień 24 listopada 2008 r.

Wartość sumy przedmiotowych spłat mieści się w przysługującej Wnioskodawczyni wartości udziału spadkowego.

Przedmiotowa nieruchomość stanowi budynek mieszkalny. W tym budynku Wnioskodawczyni nie była zameldowana przed datą zniesienia współwłasności. Dodatkowo Zainteresowana poinformowała, iż przez 14 lat była w konkubinacie, opiekując się zmarłym, a również przebywała wraz ze zmarłym do czasu zgonu, co spowodowało, że zmarły dokonał zapisu budynku na Jej rzecz; związek małżeński miałby miejsce w przypadku, gdyby zmarły żył dalej.

Ponadto Zainteresowana wskazała, iż za uzyskaną kwotę kupiła Ona w dniu 24 sierpnia 2009 r. w kancelarii notarialnej samodzielny lokal mieszkalny o powierzchni 36,32 m², do którego przynależy piwnica o powierzchni 4,20 m², za cenę 100 000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy ciąży na Wnioskodawczyni obowiązek zapłacenia podatku dochodowego od nieruchomości, którą nabyła w drodze spadku w razie jej zbycia...

Zdaniem Wnioskodawczyni, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 32d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm. nie ma Ona obowiązku zapłaty podatku dochodowego od nieruchomości nabytej w drodze spadku testamentem w razie późniejszego jej zbycia.

Powołany przepis mówi, że wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości w całości, jeżeli ich nabycie nastąpiło w drodze spadku i darowizny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią, źródłami przychodów są:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2. działalność wykonywana osobiście;
3. pozarolnicza działalność gospodarcza;
4. działy specjalne produkcji rolnej;
5. (uchylony);
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
   1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   4. innych rzeczy,
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
9. inne źródła.

Stosownie do art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.), spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl zaś art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, iż własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 Kodeksu cywilnego). Istota współwłasności polega bowiem na tym, że współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, a nie o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności, a nie jedynie do jej części określonej wielkością jego udziału. Tym samym, można też uznać, że prawo do całej rzeczy każdy ze współwłaścicieli nabywa w momencie nabycia udziału w prawie własności. Każdy ze współwłaścicieli ma bowiem jednakowe prawo do całej rzeczy, ograniczone jedynie takim samym prawem pozostałych współwłaścicieli, a mianowicie każdy jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 Kodeksu cywilnego).

W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego, o czym stanowi art. 196 § 2 tej ustawy. Zgodnie z nimi każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż w dniu 29 stycznia 2009 r. na podstawie postanowienia sądu rejonowego Wnioskodawczyni nabyła w spadku 1/2 nieruchomości. Datą śmierci spadkodawcy był dzień 24 listopada 2008 r. Ze spadkodawcą Zainteresowana żyła w konkubinacie i sporządził on na Nią testament notarialny. W dniu 29 stycznia 2009 r. sąd rejonowy zniósł współwłasność tej nieruchomości, przyznając ją na wyłączną własność drugiemu współwłaścicielowi i zasądził na rzecz Wnioskodawczyni od tegoż współwłaściciela spłaty. Wartość sumy przedmiotowych spłat mieści się w przysługującej Wnioskodawczyni wartości udziału spadkowego.

Biorąc pod uwagę opisane we wniosku zdarzenie przyszłe oraz uregulowania prawne w tym zakresie, stwierdzić należy, iż otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości kwoty nieprzekraczającej udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Zainteresowanej udziału spadkowego. W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z rzeczonego tytułu.

Wobec powyższego, stanowisko Zainteresowanej zgodnie z którym w analizowanej sprawie nie ciąży na Niej obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych należało uznać za prawidłowe, jednakże z innych przyczyn niż przedstawione we wniosku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto, informuje się, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Wnioskodawczynię i Jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 467 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu