Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 28.06.2004, sygn. II US pb IB / 415-199 / 04 / KSz, Drugi Urząd Skarbowy w Białymstoku

Temat interpretacji

Z pisma podatnika i załączonych do niego dokumentów wynika, iż w dniu 04.09.2001 r. zawarł on /wraz z żoną/ z Przedsiębiorstwem Budowlanym... umowę przedwstępną sprzedaży lokalu mieszkalnego. Również w 2001 roku /od września do grudnia/ podatnik wpłacił dla w/w podmiotu całość należnej kwoty za nowe mieszkanie. Wydatki te przez kolejne lata podatnik odliczał od podatku w ramach dużej ulgi budowlanej. Do odliczenia w 2004 roku pozostała podatnikowi jeszcze część kwoty, która nie znalazła pokrycia w podatku za rok 2003. Podatnik wskazuje, iż przez cały ten czas od podpisania umowy nie było możliwe i nadal nie jest podpisanie aktu notarialnego, dzięki któremu stałby się właścicielem lokalu. Sprawa ta jest odwlekana, a powodem - jak twierdzi developer - są pojawiające się problemy z wyodrębnieniem własności lokali w bloku, w którym się one znajdują. W tej sytuacji podatnik nie ma możliwości sprzedania mieszkania na wolnym rynku. Jednym wyjściem jest rozwiązanie umowy przedwstępnej z develeoperem i otrzymanie zwrotu kwoty jaką wpłacił w roku 2001. Kwotę tę w całości podatnik chce przeznaczyć na zakup domu zaspakajając tym samym swoje potrzeby mieszkaniowe.
Na tle opisanego wyżej stanu faktycznego podatnik stawia następujące pytania:
• czy w zaistniałej sytuacji będzie ciążył na nim obowiązek zwrotu uprzednio dokonanych odliczeń od podatku z tytułu ulgi budowlanej ?, oraz
• czy straci możliwość odliczenia od podatku w zeznaniu podatkowym za rok 2004 kwot, które nie znalazły pokrycia w podatku za rok 2003 ?
  Zdaniem podatnika nie będzie on obowiązany do zwrotu ulgi podatkowej, ponieważ Naczelny Sąd Administracyjny 09.10.2002 r. (sygn. Akt III S.A. 580/01) orzekł, iż w przypadku, gdy wycofany wkład podatnik wykorzysta na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych, nie ma obowiązku doliczania do podatku wcześniej odliczonych kwot.

Sytuacje, których wystąpienie powoduje konieczność zwrotu kwot odliczonych wcześniej w związku z korzystaniem z ulg mieszkaniowych przewiduje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26.07.1991 r. ( Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm. )w brzmieniu obowiązującym do końca 2001 roku. Dotyczy to przypadków określonych w art. 27a ust. 13 tej ustawy.

Stosownie do art. 27a ust. 13 jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu wydatków poniesionych na cele mieszkaniowe, a następnie:
• wycofał ze spółdzielni wniesiony wkład,
• w całości zmienił przeznaczenie lokalu lub budynku mieszkalnego na użytkowy,
• po roku, w którym dokonano odliczeń, otrzymał zwrot odliczonych wydatków, z wyjątkiem gdy zwrócone kwoty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu,
• wycofał oszczędności z kasy mieszkaniowej, z wyjątkiem gdy wycofana kwota po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania została wydatkowana zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę,
• przeniósł uprawnienia do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz osób trzecich, z wyjątkiem dzieci własnych lub przysposobionych
  - do dochodu /przychodu/ lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone z tych tytułów.

Podstawę zastosowania wyżej powołanego przepisu do zdarzeń w nich wymienionych powstałych po dniu 1 stycznia 2002 r. stanowi art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21.11.2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U z 2001 r., Nr 134, poz. 1509).

Jak wynika z powyższych uregulowań utratą prawa do dokonanych odliczeń skutkuje sytuacja otrzymania zwrotu odliczonych wydatków /z wyjątkiem gdy zwrócone kwoty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu/. W sytuacji tej mieścić się również będzie - dotyczące przypadku podatnika - otrzymanie zwrotu wpłat uiszczonych tytułem zakupu lokalu mieszkalnego osobie, która wybudowała budynek w ramach działalności gospodarczej. Tym samym sytuacja ta spowoduje obowiązek doliczenia do podatku należnego za rok, w którym otrzymano zwrot kwot uprzednio faktycznie odliczonych z tego tytułu. Jednocześnie powyższa okoliczność oznacza równocześnie, że podatnik utraci prawo do przedmiotowej ulgi, a zatem niemożliwe będzie dokonanie przez niego w zeznaniu podatkowym za 2004 rok odliczenia z w/w tytułu, które nie znalazło pokrycia w podatku za rok 2003.
Bez znaczenia w opisywanej sytuacji pozostaje fakt, iż środki zwrócone przez develepera podatnik zamierza w całości przeznaczyć na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, tj. na zakup domu. Zauważyć bowiem należy, iż omawiany przepis art. 27a ust. 13 ustawy nie uzależnia jego zastosowania od jakichkolwiek warunków - wystarczy wystąpienie przesłanek wymienionych w punktach 1-5 tego artykułu. Tym samym nie jest istotne z czyjej winy i w jakich okolicznościach nastąpił zwrot wpłat wniesionych do developera, i na co zostały one przeznaczone. Powyższe rozumowanie pozostaje w zgodzie z naczelną zasadą systemu podatkowego, tj. zasadą powszechności opodatkowania, która oznacza, że podatek obciąża wszystkich bez wyjątku, a przepisy regulujące ulgi - stanowiące odstępstwo od tej zasady - nie mogą być interpretowane przy użyciu wykładni rozszerzającej.
Mając powyższe na uwadze stanowisko podatnika w przedmiotowej sprawie jest nieprawidłowe.
Jednocześnie organ podatkowy informuje, iż w związku z tym, że orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego zapadają w indywidualnych sprawach - nie są wiążące dla osób, których nie dotyczą.