Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 29.10.2004, sygn. PD-III/415-13/13/04, Pierwszy Urząd Skarbowy w Kaliszu

Temat interpretacji

Wnoszący zapytania przedstawił następujący stan faktyczny:

1. Komornik sądowy dokonał egzekucji z nieruchomości firmy będącej dłużnikiem w celu zaspokojenia należności jej wierzycielom, między innymi byłym pracownikom tej firmy z tytułu nie wypłaconego im zaległego wynagrodzenia za pracę. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży majątku zostały wpłacone na konto Sądu celem złożenia ich do depozytu sądowego. Sąd sporządził plan podziału kwoty uzyskanej z ww. egzekucji pomiędzy wierzycieli. W wydanym postanowieniu wyszczególnił pracowników i kwoty jakie powinni oni otrzymać z podziałem na należności główne wynagrodzenia i odsetki. Należności objęte tym postanowieniem w myśl obowiązujących przepisów wypłaca Sąd.

W związku z powyższym stawia pytania:

- jaki rodzaj deklaracji PIT należy wystawić osobom, które otrzymały te zaległe wynagrodzenia?

- kto powinien wystawić ten PIT komornik, który dokonał sprzedaży nieruchomości czy Sąd, który dokonał podziału kwoty i wypłaty zaległego wynagrodzenia?

Zdaniem pytającego powinna to być deklaracja PIT 8C i powinien ją sporządzić Sąd jako podmiot wypłacający zaległe wynagrodzenie.

2. Sąd Rejonowy-Wydział Gospodarczy wyznaczył osobę do pełnienia funkcji nadzorcy sądowego w związku z wydaniem postanowienia o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu, któremu z tytułu prowadzonego postępowania, postanowieniem przyznał wynagrodzenie.

W związku z tym pyta:

- jaką deklarację należy wypełnić dla nadzorcy sądowego, który prowadzi działalność gospodarczą i dla nadzorcy, który działalności gospodarczej nie prowadzi lecz zatrudniony jest w innej jednostce?

W poruszonej kwestii wyraża opinię, iż nadzorcy sądowemu po wypłaceniu należności Sąd również powinien sporządzić PIT- 8C.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego stwierdza, iż przedstawione w piśmie stanowisko dotyczące sporządzenia informacji PIT-8C w obu wyżej przedstawionych sprawach jest błędne.

W przepisach art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14 z 2000r. poz. 176 z późn. zm.) ustawodawca enumeratywnie definiuje źródła przychodów. Przyporządkowanie danego rodzaju przychodu do ustawowo zdefiniowanego źródła przychodu ma kluczowe znaczenie dla dalszego sposobu postępowania zarówno ze strony beneficjenta świadczenia (podatnika), jak i osoby stawiającej mu do dyspozycji świadczenie (potencjalnego płatnika).

Z przedstawionego przez osobę pytającą stanowiska wnioskować należy, że wymienione w obu przypadkach należności wypłacane przez Sąd zostały zakwalifikowane do przychodów określonych w przepisach art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 cytowanej ustawy tj. do innych źródeł przychodów. Zgodnie bowiem z art. 42a ustawy informacje o wysokości przychodów PIT-8C są zobowiązane sporządzać osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłat należności lub świadczeń o których mowa w artykule 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego. W rozumieniu art. 20 ust. 1 za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmieci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego obydwa wymienione w zapytaniu rodzaje przychodów nie można zakwalifikować do grupy innych źródeł przychodów (art. 20 ust. 1, w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 u.d.o.f.).

W związku z tym wyjaśnia się co następuje:

Do pkt 1.

Zaległe wynagrodzenia wypłacone przez Sąd pracownikom dłużnika na podstawie wyszczególnionych kwot w postanowieniu o podziale pieniędzy, złożonych przez komornika do depozytu sądowego, a uzyskanych przez niego z egzekucji nieruchomości, należy zaszeregować do źródła przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy wymienionych w art. 12 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 1ustawy. W myśl art. 12 ust. 1 za te przychody uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń.

W art. 31 ustawy na osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które nazwane zostały "zakładami pracy" ustawodawca nałożył obowiązki płatnika tj. zobowiązał te osoby do obliczania, pobierania w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Jednakże, zdaniem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego Sąd jako podmiot niewątpliwie będący osobą prawną pomimo, że wypłaca zasądzone zaległe wynagrodzenia, które stanowią przychód ze stosunku pracy i stosunków im pokrewnym nie jest zobowiązany spełnić nałożonych przez ustawodawcę obowiązków płatnika wymienionych w wyżej wymienionym przepisie. Nie on był bowiem dla tych osób (expressis verbis) zakładem pracy (osoby otrzymujące wynagrodzenie nie pozostawały z wypłacającym podmiotem w stosunku pracy). W konsekwencji Sąd nie będzie również zobowiązany do realizacji zobowiązań wynikających z przepisów art. 38 ust. 1 i 39 ustawy tj. odprowadzania zaliczek do właściwych organów podatkowych wraz z deklaracjami oraz sporządzania imiennych informacji wg określonego wzoru (PIT-11/8B).

Oznacza to, że w tym przypadku obliczenie podatku dochodowego od wypłaconego przez Sąd zaległego wynagrodzenia będzie spoczywać wyłącznie na podatnikach otrzymujących to wynagrodzenie bezpośrednio w zeznaniach rocznych.

Zaznaczyć należy, że w rozumieniu art. 31 u.p.d.o.f. statusu płatnika nie posiadałby również komornik, z takich samych powodów co Sąd, nawet gdyby stawiał bezpośrednio do dyspozycji podatnika pieniądze z powyższego tytułu. Jednocześnie zwraca się uwagę, że do katalogu zwolnień przedmiotowych wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaliczone zostały wspomniane w opisie sprawy - odsetki za nieterminowe wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 - pkt 95 powołanego artykułu.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego pragnie ponadto zwrócić uwagę na obowiązki określone w przepisach art. 82 do art. 86 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 poz. 926 z późn. zm.). Tak więc na podstawie art. 84 § 1 sądy, komornicy oraz notariusze zostali zobowiązani do sporządzania informacji wynikających ze zdarzeń prawnych, które mogą spowodować powstanie zobowiązania podatkowego.

W związku z dyspozycja zawartą w § 2 powołanego artykułu Ordynacji podatkowej Minister Sprawiedliwości wydał rozporządzenie z dnia 28 czerwca 2004r. w sprawie określenia rodzajów i zakresu informacji przekazywanych organom podatkowym przez sądy, komorników sądowych i notariuszy oraz terminu, formy, z uwzględnieniem formy wypisu aktu i sposobu ich przekazywania (Dz. U. Nr 156 z 2004r., poz. 1640).

Jednakże w tym rozporządzeniu na sądy nie został nałożony obowiązek przekazywania odpowiednim organom podatkowym informacji dotyczącej dokonanych wypłat osobom fizycznym z tytułu zaległego wynagrodzenia ustalonego na podstawie orzeczenia sądowego lub ugody. Taki obowiązek został natomiast nałożony na komorników w § 3 ust. 1 pkt 2 powołanego rozporządzenia.

Do pkt 2.

Wynagrodzenie nadzorcy sądowego powołanego przez Sąd na podstawie przepisów ustawy z dnia 28.02.2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60 poz. 535) należy zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powołanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, których mowa w art. 9.

Wobec powyższego, skoro Sąd wypłaca nadzorcy wynagrodzenie w kwotach przez siebie ustalonych, to zobowiązany jest na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy jako płatnik do pobierania zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 pkt 4 u.p.d.o.f. oraz pomniejszonej o składki potrącone na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b.

Koszty te stanowią 20% uzyskanego przychodu z tym, że oblicza się je od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu wyżej wymienione składki, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Tak obliczoną zaliczkę zmniejsza się, z zastrzeżeniem art. 27b ust. 1 pkt 2 i ust. 2 u.p.d.o.f., o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej przez płatnika zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (art. 41 ust. 1a).

Pobrane kwoty zaliczek stosownie do przepisów art. 42 ust. 1 ustawy należy przekazać w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwego według miejsca swojej siedziby wraz z deklaracją sporządzoną według ustalonego wzoru - PIT-4.

Natomiast w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym w myśl przepisów art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy powinni przekazać podatnikom o którym mowa w art. 3 ust. 1 i urzędom skarbowym, którymi kieruje naczelnik wg miejsca zamieszkania podatnika, imienne informacje sporządzone wg ustalonego wzoru PIT-11/8B (Wzór deklaracji obowiązujący od dnia 01.01.2004 roku został określony w załączniku nr 17 do rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22.12.2003r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. Nr 224 poz. 2225).

Opisany powyżej tryb postępowania płatników w stosunku do podatników uzyskujących przychody o których mowa w art. 13 pkt 6 u.p.d.o.f. obowiązuje niezależnie od tego czy ten podatnik (w tym przypadku nadzorca sądowy) prowadzi działalność gospodarczą. Przepisy art. 41 ust. 2 nie przewidują bowiem możliwości złożenia płatnikowi oświadczenia o zakwalifikowaniu omawianych przychodów do działalności gospodarczej podatnika.

Odpowiedzi udzielono w oparciu o stan prawny aktualny na dzień wydania interpretacji.