Temat interpretacji

Czy wydatki poniesione w związku ze zgłoszeniem wynalazku wytworzonego we własnym zakresie w celu uzyskania prawa ochronnego oraz opłaty ponoszone w okresie jego ochrony, są kosztem uzyskania przychodu w roku podatkowym, w którym zostały poniesione, niezależnie od daty uzyskania prawa ochronnego do wynalazku?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. z. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 30 stycznia 2014 r. (data wpływu 11 lutego 2014 r.) uzupełnione pismem z dnia 13 maja 2014 r. (data wpływu 15 maja 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

Wniosek uzupełniono pismem z dnia 13 maja 2014 r. (data wpływu 15 maja 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą na własne imię i nazwisko w zakresie prac badawczo-rozwojowych w dziedzinie pozostałych nauk przyrodniczych i technicznych związanych z technologią oczyszczania ścieków. W ramach prowadzonej działalności wytworzył wynalazek we własnym zakresie.

W grudniu 2013 r. Wnioskodawca dokonał zgłoszenia wynalazku w celu uzyskania prawa ochronnego. W związku z powyższym wiąże się to z koniecznością ponoszenia określonych kosztów, na które składają się wydatki związane z przygotowaniem i rejestracją wniosku oraz opłaty za ochronę prawa wynalazku.

Wydatki związane z przygotowaniem i rejestracją wniosku, to przede wszystkim: wydatki na obsługę prawną w procesie rejestracji wynalazku, opłatę za zgłoszenia, koszty badania zdolności do ochrony, wynagrodzenie rzecznika. Natomiast opłaty za ochronę wynalazku są związane z okresem jego ochrony.

W złożonym do wniosku uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że wynalazek będzie wykorzystany w technologii B. przy budowie niezbędnej infrastruktury technicznej gwarantującej prawidłowe funkcjonowanie oczyszczalni ścieków. Infrastruktura techniczna będzie wytwarzana przez firmę kierowaną przez Wnioskodawcę i dostarczana wraz z montażem na konkretne oczyszczalnie ścieków.

Wydatki poniesione w celu uzyskania prawa ochronnego wynalazku oraz ponoszone w okresie jego ochrony wpłyną na zabezpieczenia źródła przychodów i zwiększenie uzyskanych przychodów. Na przychody będą składały się wytworzone we własnym zakresie urządzenia, wchodzące w skład infrastruktury technicznej oraz licencje na prawo do korzystania z technologii B. której newralgiczną częścią będzie wynalazek.

Wyniki uzyskane w okresie badawczym zostały wysoko ocenione przez gremia naukowe i praktykę zajmującą się gospodarką oczyszczania ścieków.

Technologią B. zainteresowane są ośrodki europejskie i amerykańskie, czego wyrazem są realizowane umowy na technologię B. jak również duże zainteresowanie na targach w Monachium w 2014 r., w których udział wzięła firma Wnioskodawcy.

Mając na uwadze powyższe, celem poniesionych wydatków jest zagwarantowanie ochrony wynalazku przed nieuczciwą konkurencją, a tym samym zabezpieczenie źródła przychodu oraz zwiększenie uzyskiwanych przychodów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wydatki poniesione w związku ze zgłoszeniem wynalazku wytworzonego we własnym zakresie w celu uzyskania prawa ochronnego oraz opłaty ponoszone w okresie jego ochrony, są kosztem uzyskania przychodu w roku podatkowym, w którym zostały poniesione, niezależnie od daty uzyskania prawa ochronnego do wynalazku...

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki związane z rejestracją wynalazku wytworzonego we własnym zakresie, stanowią koszty uzyskania przychodów w okresie w którym zostały poniesione jako koszty pośrednie, ponieważ spełnione będą warunki określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj.:

1. Koszty stanowią koszty uzyskania przychodów, ponieważ są poniesione w celu osiągnięcia przychodów, tj. zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy.
2. Koszty nie mogą być uznane jako koszty bezpośrednie związane z przychodem, gdyż w dacie ich poniesienia nie są znane konkretnie przychody z nimi związane i nie można powiązać wydatków na wytworzenie prawa ochronnego do wynalazku z konkretnymi przychodami osiągniętymi przez Wnioskodawcę.
3. W związku z powyższym koszty rejestracji wynalazku należy zaliczyć do kosztów pośrednich, tj. zgodnie z art. 22 ust. 5c ww. ustawy.
4. Prawa własności do wynalazku wytworzonego we własnym zakresie nie mogą być amortyzowane, co wyklucza art. 22b ust. 1 ww. ustawy.
5. Koszty rejestracji wynalazku wytworzonego we własnym zakresie są potrącane w dacie ich poniesienia, tj. zgodnie z art. 22 ust. 5c ww. ustawy.
6. Opłaty z tytułu ochrony prawa do wynalazku, w przypadku gdy wydatek ten dotyczy okresu przekraczającego rok podatkowy, należy rozliczyć proporcjonalnie do długości okresu którego dotyczą, tj. art. 22 ust. 5c ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy, ewentualnie jeżeli wydatek ten służy zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodu.

I tak, w świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Wyrażenie w celu osiągnięcia przychodu zawarte we wskazanym przepisie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością, podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Zauważyć należy, że przez sformułowanie w celu należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot celowości. Zatem, możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu, uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, że wydatek ten przyczyni się do powstania, zachowania lub zabezpieczenia przychodu.

W myśl art. 22b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania:

1. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,
2. spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
3. prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
4. autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,
5. licencje,
6. prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117, z późn. zm.),
7. wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie
8. przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how)

o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie prac badawczo-rozwojowych w dziedzinie pozostałych nauk przyrodniczych i technicznych związanych z technologią oczyszczania ścieków. W ramach prowadzonej działalności wytworzył wynalazek we własnym zakresie. W grudniu 2013 r. Wnioskodawca dokonał zgłoszenia wynalazku w celu uzyskania prawa ochronnego, co wiązało się z koniecznością poniesienia następujących wydatków, tj.: wydatków związanych z przygotowaniem i rejestracją wniosku (obsługa prawna w procesie rejestracji wynalazku, opłata za zgłoszenia, koszty badania zdolności do ochrony, wynagrodzenie rzecznika) oraz opłat za ochronę prawa wynalazku (opłaty związane są) z okresem jego ochrony. Wytworzony przez Wnioskodawcę wynalazek wykorzystany będzie przy budowie niezbędnej infrastruktury technicznej gwarantującej prawidłowe funkcjonowanie oczyszczalni ścieków. Infrastruktura techniczna będzie wytwarzana przez firmę kierowaną przez Wnioskodawcę i dostarczana wraz z montażem na konkretne oczyszczalnie ścieków. Wydatki poniesione w celu uzyskania prawa ochronnego wynalazku oraz ponoszone w okresie jego ochrony wpłyną na zabezpieczenia źródła przychodów i zwiększenie uzyskanych przychodów. Na przychody będą składały się wytworzone we własnym zakresie urządzenia, wchodzące w skład infrastruktury technicznej oraz licencje na prawo do korzystania z ww. technologii, której newralgiczną częścią będzie wynalazek. Celem poniesionych wydatków jest zagwarantowanie ochrony wynalazku przed nieuczciwą konkurencją, a tym samym zabezpieczenie źródła przychodu oraz zwiększenie uzyskiwanych przychodów.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że w katalogu przepisu art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarto zakazu, ani jakiegokolwiek ograniczenia co do możliwości zaliczenia wymienionych w treści wniosku wydatków z tytułu zgłoszenia wynalazku wytworzonego we własnym zakresie w celu uzyskania prawa ochronnego oraz opłat ponoszonych w okresie jego ochrony do kosztów uzyskania przychodów. W konsekwencji, wydatki poniesione przez Wnioskodawcę w związku z rejestracją wynalazku mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, jeśli spełniają dyspozycję art. 22 ust. 1 ustawy. Ponadto wskazać należy, że prawo ochronne na wytworzony przez Wnioskodawcę we własnym zakresie wynalazek zgodnie z treścią cytowanego uprzednio przepisu art. 22b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowi wartości niematerialnej i prawnej.

Odnosząc się natomiast do momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, wskazać należy, że to podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na:

• bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód); klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód ze zbycia tej jednostki towaru;
• inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie); pośrednie koszty uzyskania przychodów to takie wydatki, które nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przysporzeniami podatnika brak jest możliwości ustalenia, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód. Do tego rodzaju kosztów zalicza się m.in. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną, ubezpieczenia, świadczenia na rzecz pracowników, koszty promocji i reklamy.

Moment potrącalności kosztów został natomiast uregulowany przez ustawodawcę w art. 22 ust. 5-5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zawierającym odrębne zasady dotyczące ustalania momentu rozpoznania danego kosztu kwalifikowanego jako koszt uzyskania przychodu. Są nimi m.in.:

• zasada dotycząca kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z przychodami zgodnie z art. 22 ust. 5 ustawy, u podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 5a i 5b;
• zasada dotycząca kosztów uzyskania przychodów innych niż koszty bezpośrednio związane z przychodami art. 22 ust. 5c ustawy stanowi, że są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 5d ww. ustawy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 5e, 6ba, 6bb i 7b, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Wobec powyższego, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące w tym zakresie uregulowania prawne stwierdzić należy, wydatki związane z rejestracją wynalazku wytworzonego we własnym zakresie w celu uzyskania prawa ochronnego oraz opłaty ponoszone w okresie jego ochrony należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami. Tym samym będą one podlegały zaliczeniu w ciężar kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia.

Podkreślenia jednakże wymaga, że o tym co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący tę działalność, lecz nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodu i jako taki podlegać odliczeniu od postawy opodatkowania. Działalność gospodarcza, co do zasady, nastawiona jest na zysk, czyli osiąganie dochodu. Skutki podejmowanych nietrafionych decyzji gospodarczych nie mogą w każdym przypadku być przerzucane na Skarb Państwa poprzez obniżanie podstawy opodatkowania, dlatego każda decyzja związana ponoszeniem kosztu winna być odpowiednio uzasadniona i udokumentowana.

W związku z tym, należy podkreślić, że aby można było zaliczyć ponoszone wydatki do kosztów uzyskania przychodów podatnik musi udowodnić i udokumentować, że w momencie ich ponoszenia były celowe z punktu widzenia prowadzonej działalności gospodarczej. Podatnik powinien w toku ewentualnego postępowania podatkowego czy kontrolnego udowodnić, że w momencie ponoszenia wydatków celem ich było osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów oraz że jego działanie było staranne i racjonalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 3 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy