Temat interpretacji

D E C Y Z J A

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 i art. 207 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz.U. Nr 8, poz.60 z 2005r. ze zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 04.07.2005r. Nr DD/406-23/05 wydane w trybie art. 14a § 1 powołanej ustawy Ordynacja podatkowa w zakresie interpretacji przepisów prawa podatkowego w sposób następujący: "otrzymane wynagrodzenie za pomoc prawną świadczoną z urzędu przez adwokatów i radców prawnych na zlecenie Sądu stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13, pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".

U Z A S A D N I E N I E

W dniu 4 kwietnia 2005r. do Naczelnika Urzędu Skarbowego wpłynął wniosek podatników o udzielenie pisemnej interpretacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, dotyczący opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych opłat za czynności adwokatów i radców prawnych wykonywane na zalecenie sądów, z tytułu zastępstwa procesowego i obrony z urzędu.
We wniosku podatnicy przedstawili własne stanowisko w przedmiotowej sprawie, a mianowicie że otrzymane wynagrodzenie za pomoc prawną świadczoną z urzędu stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej bowiem przy wyznaczaniu pełnomocnika z urzędu wskazany jest on nie tylko imiennie, ale także wskazany jest podmiot, w którym wykonuje zawód. Ponadto pomoc prawna prowadzona jest w ramach kancelarii zorganizowanej w spółce partnerskiej przy wykorzystywaniu personelu kancelarii tj. sekretariat, asystenci, inni prawnicy jako pełnomocnicy substytucyjni oraz wszystkich składników majątkowych spółki tj. lokalu, środków trwałych, wyposażenia itp.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w postanowieniu z dnia 04.07.2005r. Nr DD/406-23/05 uznał powyższe stanowisko za prawidłowe.

Na wyżej wymienione postanowienie nie zostało złożone zażalenie, zatem postanowienie stało się ostateczne.

Dyrektor Izby Skarbowej, po zapoznaniu się ze stanem faktycznym przedstawionym we wniosku oraz z treścią postanowienia interpretacyjnego, stwierdza, iż omawiane postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych opłat za czynności adwokatów i radców prawnych wykonywane na zlecenie sądów z tytułu zastępstwa procesowego i obrony z urzędu - jest nieprawidłowe, rażąco narusza prawo, dlatego też na podstawie przepisu art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz.U. z 2005r. Nr 8, poz.60) zmienia go niniejszą decyzją.

Na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze (Dz.U. Nr 16, poz. 124 z późn.zm.), adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce cywilnej, jawnej lub partnerskiej z wyłącznym udziałem adwokatów lub adwokatów i radców prawnych albo w spółce komandytowej, w której komplementariuszami są wyłącznie adwokaci lub adwokaci i radcowie prawni przy czym wyłącznym przedmiotem takich spółek jest świadczenie pomocy prawnej.
Ponadto na podstawie art. 4a ust. 2 tej ustawy, siedzibę zawodową adwokata, na jego wniosek wyznacza okręgowa rada adwokacka.Jednocześnie stosownie do art. 21 ust. 3 tej ustawy, adwokat świadczy pomoc prawną z urzędu w okręgu sądu rejonowego, w którym ma wyznaczoną siedzibę zawodową.
Z literalnego brzmienia cytowanego przepisu wynika zatem, iż jego treść odnosi się podmiotowo do wykonującego zawód adwokata, bez względu na sposób wykonywania zawodu. W przypadku świadczenia pomocy prawnej z urzędu nie ma zatem znaczenia fakt czy adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, czy jest wspólnikiem np. spółki partnerskiej, gdyż to on osobiście świadczy pomoc prawną z urzędu.Także w przypadku udzielenia substytucji na podstawie przepisów art. 25 ust. 1 Prawa o adwokaturze, pomoc prawną osobiście świadczy adwokat, któremu udzielono substytucji, a nie adwokat zastępowany.Ponadto, na poparcie tej tezy podkreślić należy, że to sąd, na żądanie oskarżonego, który nie ma obrońcy z wyboru, wyznacza obrońcę z urzędu do osobistego udzielenia pomocy prawnej (art. 78 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks postępowania karnego Dz.U. Nr 89, poz. 555 z późn.zm.).
Jednocześnie rozporządzenie wykonawcze, do powołanej wyżej ustawy Prawo o adwokaturze, z dnia 12 grudnia 1997r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. Nr 154, poz. 1013 z późn.zm.) w § 21 określa, że koszty nieopłaconej pomocy prawnej ponoszone przez Skarb Państwa obejmują m.in. niezbędne, udokumentowane wydatki adwokata lub radcy prawnego (a nie zespoły, czy spółki, o których mowa w powołanym na wstępie przepisie).
Analiza przytoczonych wyżej przepisów jednoznacznie wskazuje zatem, iż pomocy prawnej z urzędu, na zlecenie sądu udziela osobiście adwokat, bądź wyznaczony przez niego zastępca, po udzieleniu substytucji.

Zgodnie z przepisami art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.) za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 1 ust. 2 pkt 10 i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.W świetle powyższego przychody adwokatów z tytułu świadczenia z urzędu, na zlecenie sądu, pomocy prawnej, należy kwalifikować do przychodów o których mowa w powołanym wyżej przepisie art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.Należy też podkreślić, iż na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą, równocześnie wykonywały na zlecenie sądu określone czynności i osiągały z tego tytułu przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Powołany przepis nie zawiera żadnych wyłączeń (w przeciwieństwie do art. 13 pkt 8 ustawy).
Konsekwencją takiej kwalifikacji przychodu jest spoczywający na sądach dokonujących wypłaty przedmiotowych kwot obowiązek płatnika określony w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.Wskazać także należy, że świadczenie z urzędu na zlecenie sądu pomocy prawnej przez adwokatów nie spełnia dyspozycji przepisu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W świetle tego przepisu nie jest bowiem pozarolniczą działalnością taka działalność, z której przychody są zaliczane w szczególności do przychodów z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z powyższych względów stanowisko Naczelnika Urzędu Skarbowego wyrażone w postanowieniu wymienionym w sentencji decyzji jest nieprawidłowe.

Jednocześnie stwierdzam, iż otrzymane wynagrodzenie za pomoc prawną świadczoną z urzędu stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.Stanowisko Panów wyrażone w zapytaniu z dnia 04.04.2005r. jest nieprawidłowe.