Stwierdzić należy, że o ile Wnioskodawczyni spełni przedstawione powyżej warunki dotyczące zameldowania na pobyt stały, przez okres nie krótszy niż 12... - Interpretacja - IPPB4/415-25/12-5/JK

Shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 22.05.2012, sygn. IPPB4/415-25/12-5/JK, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

Stwierdzić należy, że o ile Wnioskodawczyni spełni przedstawione powyżej warunki dotyczące zameldowania na pobyt stały, przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia przedmiotowego mieszkania oraz złoży wymagane przepisami oświadczenie, to przychód uzyskany z odpłatnego zbycia udziału w lokalu mieszkalnym wraz z częściami wspólnymi budynku, będzie wolny od podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w gruncie podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 05.01.2012 r. (data wpływu 11.01.2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 10.02.2012 r. (data nadania 10.02.2012 r., data wpływu 15.02.2012 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 26.01.2012 r. Nr IPPB4/415-25/12-2/JK (data nadania 26.01.2012 r., data doręczenia 08.02.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania ulgi meldunkowej:

  • w odniesieniu do przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości, w części przypadającej na grunt jest nieprawidłowe,
  • w odniesieniu do przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości, w części przypadającej na lokal mieszkalny wraz z częściami wspólnymi budynku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11.01.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania ulgi meldunkowej.

Z uwagi na braki formalne pismem z dnia 26.01.2012 r. Nr IPPB4/415-25/12-2/JK (data nadania 26.01.2012 r., data doręczenia 08.02.2012 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych poprzez wskazanie właściwego numeru (NIP), doprecyzowanie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, przeformułowanie pytań, które winny być związane z przepisami prawa podatkowego będące przedmiotem interpretacji indywidualnej oraz przyporządkowane do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku i dotyczyć indywidualnej sprawy Wnioskodawczyni oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego w odniesieniu do zadanych pytań.

Pismem z dnia 10.02.2012 r. (data nadania 10.02.2012 r., data wpływu 15.02.2012 r.) uzupełniono ww. braki w terminie.

Z uwagi na brak daty doręczenia przesyłki zawierającej wezwanie z dnia 26.01.2012 r. Nr IPPB4/415-25/12-2/JK w dniu 24.02.2012 r. wystąpiono do Poczty Polskij S.A. z reklamacją dotyczącą doręczenia ww. przesyłki.

Pismem z dnia 04.05.2012 r. (data wpływu 07.05.2012 r.) Poczta Polska S.A. zawiadomiła, że na podstawie przeprowadzonego postępowania reklamacyjnego, w tym informacji udzielonej przez operatora pocztowego Wielkiej Brytanii ustalono, że reklamowana przesyłka została doręczona w dniu 08.02.2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest nierezydentem po zawarciu związku małżeńskiego z obywatelem brytyjskim w 1989 r. od wielu lat zamieszkuje z najbliższą rodziną (mężem i dziećmi) na stałe w Wielkiej Brytanii. W dniu 16 lutego 2007 roku zmarła matka Wnioskodawczyni, a umowa o dział spadku została spisana w dniu 31 lipca 2008 r. W spadku po matce Wnioskodawczyni otrzymała udział w dwóch mieszkaniach i garażu. Udziały otrzymali również ojciec i siostra Wnioskodawczyni. W wyniku działu spadku udziały Wnioskodawczyni, Jej ojca i siostry zostały przeniesione tak, że w rezultacie ojciec otrzymał wszystkie udziały w garażu, siostra otrzymała wszystkie udziały w jednym mieszkaniu, a Wnioskodawczyni i ojciec otrzymali po 1/2 udziału w drugim mieszkaniu. Podział udziałów został obliczony i dokonany przez notariusza zgodnie ze wskazówkami ojca Wnioskodawczyni (posiadającego stosowne pełnomocnictwo w tej sprawie) i siostry w taki sposób, by każdy otrzymał należny mu udział w spadku, a jednocześnie ze względów praktycznych każda nieruchomość miała tylko jednego najwyżej dwóch właścicieli. Działowi spadku nie towarzyszyły ewentualne spłaty ani dopłaty. Dnia 23 stycznia 2009 r. została zawarta umowa o ustanowieniu odrębnej własności wyżej wymienionego lokalu między ojcem Wnioskodawczyni, działającym także w imieniu Wnioskodawczyni a przedstawicielką Spółdzielni Mieszkaniowej.

Dnia 21 kwietnia 2011 r. Wnioskodawczyni sprzedała wraz z ojcem mieszkanie znajdujące się w Bielsku Białej (kopia wypisu z aktu notarialnego umowy sprzedaży mieszkania została załączona do niniejszego wniosku). Wraz z ojcem Wnioskodawczyni była współwłaścicielem wyżej wymienionego lokalu mieszkalnego którego udział nabyła w drodze działu spadku po śmierci matki. Sprzedana nieruchomość była współwłasnością Wnioskodawczyni oboje z ojcem mieli po 1/2 udziału w nieruchomości. Sprzedając nieruchomość Wnioskodawczyni była jej współwłaścicielką. W sprzedanym lokalu Wnioskodawczyni była zameldowana na pobyt stały od dnia 2 września 1980 roku do 21 marca 2007 r. po nazwiskiem panieńskim (kopia zaświadczenia o wymeldowaniu z pobytu stałego w niniejszym lokalu jest załączona do wniosku). Przy sprzedaży mieszkania notariuszowi zostało przedłożone zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Bielsku Białej z dnia 18 marca 2011 r., że od umowy o dział spadku oraz zniesienia współwłasności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu spisanej w dniu 31.07.2008 r. w Kancelarii Notarialnej D. spółka cywilna, podatek od majątku nabytego przez Wnioskodawczynię nie należy się.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy zgodnie z obowiązującymi przepisami Wnioskodawczyni przysługuje tzw. ulga meldunkowa i w związku z tym, podatek od przychodu uzyskanego ze sprzedaży powyższego lokalu mieszkalnego w tym przypadku nie należy się...

  • Czy ulgą meldunkową objęta jest całkowita cena sprzedaży lokalu...

    Zdaniem Wnioskodawczyni,

    Ad 1) Zgodnie z ustawą z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako osoba od lat zamieszkała na stałe z najbliższą rodziną (mężem i dziećmi) w Wielkiej Brytanii, Wnioskodawczyni posiada status nierezydenta i jako nierezydent podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tzn. musi płacić podatki tylko od dochodów osiąganych na terytorium Polski. Jedynym dochodem, który uzyskała na terenie Polski od czasu wyjazdu za granicę, jest dochód ze sprzedaży lokalu mieszkalnego w Bielsku Białej. Mieszkanie to Wnioskodawczyni współposiadała wraz z ojcem w rezultacie działu spadku po śmierci matki. Ponieważ matka Wnioskodawczyni zmarła 16 lutego 2007 roku, a Jej udział we własności tegoż mieszkania nabyła na mocy umowy działu spadku spisanej w dniu 31 lipca 2008 roku, mają tu zastosowanie przepisy dotyczące nieruchomości nabytych w okresie od 1 stycznia 2007 roku do 31 grudnia 2008 roku i sprzedanych przed upływem 5 lat od nabycia, wraz ze zwolnieniem z opodatkowania przychodów, tj. tzw. ulgą meldunkową. Jak wynika z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jak wskazują liczne dotychczas wydane interpretacje indywidualne i ogólne, warunkiem do skorzystania z ulgi meldunkowej i zwolnienia z opodatkowania przychodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości jest zameldowanie podatnika w zbywanym lokalu na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Przepisy nie określają daty, od której należy liczyć okres zameldowania, nie uzależniają zameldowania, a tym samym prawa do zwolnienia, od posiadanych tytułu własności do lokalu, lecz stanowią, że istotny jest fakt zameldowania podatnika na pobyt stały w zbywanym lokalu przez wyżej wskazany okres (informacje zawarte między innymi w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów na stronie internetowej Ministerstwa Finansów www.mf.gov.pl, sygnatura DD2/033/0557/SKT/07/1682 i wielu innych dokumentach). Ponieważ w sprzedanym mieszkaniu Wnioskodawczyni była zameldowana na pobyt stały przez wiele lat, tzn. od dnia 2 września 1980 roku do 21 marca 2007 roku (pod panieńskim nazwiskiem), Wnioskodawczyni jest uprawniona do skorzystania z ulgi meldunkowej. W celu skorzystania z tej ulgi Wnioskodawczyni powinna złożyć oświadczenie o uprawnieniu do tejże ulgi i pragnieniu skorzystania z niej w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym została sprzedana nieruchomość (art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o PIT, t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), czyli 30 kwietnia 2012 r., co niniejszym czyni.

    Ad. 2) Sprzedane mieszkanie stanowiło własność odrębną, z którą związany był udział w częściach wspólnych budynku, jak i w gruncie. Przypadający na lokal udział w gruncie i częściach wspólnych budynku powstał obligatoryjnie z mocy prawa w momencie wyodrębnienia lokalu i jako prawo ściśle związane z lokalem nie może być przedmiotem samodzielnego obrotu, gdyż nie jest prawem zbywalnym w oderwaniu od lokalu i stanowi integralną część prawnie przypisaną do własności wyodrębnionego lokalu. Akt sprzedaży mieszkania stanowi jedną transakcję i obligatoryjnie z mocy prawa obejmuje wyodrębniony lokal wraz z przypisanym mu prawem do gruntu i części wspólnych budynku. W cenie lokalu zawiera się przypisane mu prawo do gruntu i części wspólnych. Próba oddzielnej wyceny tego prawa byłaby całkowicie sztuczna nie jest ono samodzielnie wyceniane ani przy zakupie, ani przy sprzedaży, a odpowiednie akty notarialne podają cenę lokalu uwzględniającą lokal wraz z przynależnym do niego prawem do gruntu i części wspólnych. Próba przypisania mu więc określonej ceny byłaby całkowicie fikcją, ponieważ nie można go ani oddzielnie sprzedać, ani oddzielnie kupić za żadną ceną, nie jest ono nić warte bez lokalu! Nie jest także możliwe zamieszkanie ani zameldowanie w lokalu z zastrzeżeniem, że nie chce się posiadać i korzystać z przynależnego mu prawa do gruntu i części wspólnych. Skoro więc prawo do gruntu i części wspólnych jest ściśle i nierozerwalnie związane z lokalem i nie może być zbywane samodzielnie, a w konsekwencji oznacza to, że jeśli sprzedaż lokalu podlega zwolnieniu z podatku, to i przynależne do lokalu prawo do gruntu i części wspólnych, jako integralna część, także powinno podlegać zwolnieniu z opodatkowania. Z równym powodzeniem można by domagać się wyłączenia z ulgi meldunkowej innych integralnych części lokalu, których nie da się oddzielnie zbyć, np. balkonu! WSA w Warszawie w wyroku z 22 kwietnia 2009 r. (sygn. III SA/Wa 2040/90) uznał, że ratio legis (cel regulacji prawnej) przemawia za objęciem zwolnieniem całej kwoty ze sprzedaży nieruchomości taka była jego zdaniem intencja ustawodawcy. Prawo do objęcia zwolnieniem od podatku również gruntu potwierdził NSA w wyroku z końca lipca 2011 roku (sygn. akt II FSK 416/10), potwierdzając, że sprzedaż lokalu mieszkalnego oznacza także sprzedaż prawa do gruntu, które jest nierozerwalnie związane z lokalem i nie może być odrębnym przedmiotem obrotu. Ulga meldunkowa powinna więc obejmować całkowitą cenę sprzedaży lokalu.

    Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

    Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

    Stosownie do treści art. 3 ust. 1a cytowanej ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

    1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
    2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

    Natomiast art. 3 ust. 2a przytoczonej ustawy stanowi, że osoby fizyczne nie posiadające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

    Za dochody osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osobę, która nie posiada miejsca zamieszkania w Polsce uważa się, zgodnie z art. 3 ust. 2b pkt 4 ww. ustawy, w szczególności dochody (przychody) z położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

    Przepis art. 4a tej ustawy stanowi, iż wymienione wyżej przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

    Zgodnie z art. 6 ust. 1 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, podpisana w Londynie dnia 20.07.2006 r. (Dz. U. z 2006 r. nr 250, poz. 1840), dochód, osiągany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie z majątku nieruchomego (włączając dochód z gospodarstwa rolnego lub leśnego) położonego w drugim Umawiającym się Państwie, może być opodatkowany w tym drugim Państwie.

    Określenie "majątek nieruchomy" ma takie znaczenie, jakie nadaje mu prawo tego Umawiającego się Państwa, na terytorium którego dany majątek jest położony. Określenie to obejmuje w każdym przypadku mienie przynależne do majątku nieruchomego, żywy i martwy inwentarz gospodarstw rolnych i leśnych, prawa, do których mają zastosowanie przepisy prawa powszechnego dotyczące własności ziemi, prawa użytkowania majątku nieruchomego, jak również prawa do stałych lub zmiennych świadczeń z tytułu eksploatacji lub prawa do eksploatacji złóż mineralnych, źródeł i innych zasobów naturalnych: statki morskie i statki powietrzne nie stanowią majątku nieruchomego (art. 6 ust. 2 Konwencji).

    Użycie w umowie sformułowania może być opodatkowany oznacza, że dochód z majątku nieruchomego jest opodatkowany w Polsce, o ile polskie ustawy podatkowe przewidują ich opodatkowanie. Wobec tego należy stwierdzić, że w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz polsko angielskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przychody ze sprzedaży nieruchomości położonej w Polsce przez osobę zamieszkałą w Wielkiej Brytanii podlegają opodatkowaniu w Polsce, według zasad wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

    Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

    1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
    2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
    3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
    4. innych rzeczy

    - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonujące zamiany.

    Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

    Przepisy prawa w sposób jednoznaczny określają moment i podstawę nabycia nieruchomości (udziałów w nieruchomości).

    Podkreślić należy, iż w sytuacji, w której podatnik nabył spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, a następnie nastąpiło ustanowienie na jego rzecz prawa odrębnej własności tego lokalu w trybie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r., Nr 119, poz. 1116 ze zm.), za datę nabycia lokalu (nieruchomości), od której upływa 5letni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie można uznać dnia ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu. Nabycie, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, następuje w momencie ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

    Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to prawo zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Umożliwia ono korzystanie z lokalu oraz rozporządzanie tym prawem, z pewnymi ograniczeniami, na zasadach zbliżonych do prawa własności. Natomiast ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu powoduje, że osoba, której przysługuje to prawo, uzyskuje pełnię uprawnień właścicielskich do lokalu mieszkalnego oraz prawo do udziału w związanej z tym lokalem nieruchomości wspólnej.

    Wobec powyższego, ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego oraz przeniesienie prawa własności nie jest zdarzeniem prawnopodatkowym, które należy utożsamiać z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przynależnego do tego lokalu mieszkalnego udziału w nieruchomości wspólnej jest tylko inną formą własności, a nie nowym nabyciem. Tym samym przekształcenie lokalu mieszkalnego w odrębną własność w formie aktu notarialnego jest jedynie zmianą formy prawnej dysponowania lokalem mieszkalnym. Tak więc na gruncie art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, datę nabycia lokalu mieszkalnego wraz z przynależnym do tego lokalu gruntem i powierzchniami wspólnymi należy utożsamiać z chwilą pierwotnego nabycia prawa do tego lokalu, tj. z datą nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

    Powyższe oznacza, że istotne w przedmiotowej sprawie jest ustalenie daty nabycia.

    Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, Wnioskodawczyni w spadku po zmarłej w dniu 16 lutego 2007 r. matce nabyła udział w dwóch mieszkaniach i garażu. Udziały otrzymali również ojciec i siostra Wnioskodawczyni. W dniu 31 lipca 2008 r. został dokonany dział spadku. W wyniku działu spadku udziały Wnioskodawczyni, Jej ojca i siostry zostały przeniesione tak, że w rezultacie ojciec otrzymał wszystkie udziały w garażu, siostra otrzymała wszystkie udziały w jednym mieszkaniu, a Wnioskodawczyni i ojciec otrzymali po 1/2 udziału w drugim mieszkaniu. Podział udziałów został obliczony i dokonany przez notariusza zgodnie ze wskazówkami ojca Wnioskodawczyni i siostry w taki sposób, by każdy otrzymał należny mu udział w spadku, a jednocześnie ze względów praktycznych każda nieruchomość miała tylko jednego najwyżej dwóch właścicieli. Działowi spadku nie towarzyszyły ewentualne spłaty ani dopłaty. Dnia 21 kwietnia 2011 r. Wnioskodawczyni sprzedała wraz z ojcem ww. mieszkanie, którego była współwłaścicielką.

    Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy (spadkodawców) ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

    Zgodnie z art. 1035 Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Jednak zgodnie z art. 1036 Kodeksu cywilnego istnieje możliwość rozporządzenia przez spadkobierców prawem lub rzeczą należącą do spadku, mimo istnienia współwłasności, jeśli następuje to za zgodną wolą wszystkich spadkobierców.

    Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Dochodzi wówczas do powstania wspólności majątku spadkowego. Wspólność ta nie jest tożsama ze wspólnością w częściach ułamkowych w rozumieniu art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, gdyż jej przedmiotem jest spadek, a nie rzecz. Wspólnością objęte są wszystkie prawa majątkowe podlegające dziedziczeniu i istniejące w chwili otwarcia spadku, a więc także prawa z istoty swej podzielne.

    W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom i nie zmieni tego fakt, że dział spadku jest czynnością wtórną do nabycia spadku. Natomiast jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest fizyczny podział rzeczy wspólnej między współwłaścicielami. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Następuje to w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej (podzielonej) rzeczy wspólnej. Wartość przyznanych rzeczy powinna odpowiadać wielkości (wartości) udziału we współwłasności.

    Zniesienie współwłasności i dział spadku nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Za datę nabycia nieruchomości lub prawa w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, należy zatem przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz dział spadku i zniesienie współwłasności zostało dokonane bez spłat i dopłat. Gdy w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, dział spadku i zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tego działu spadku i zniesienia współwłasności podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

    Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż spadek po zmarłej w dniu 16 lutego 2007 r. matce Wnioskodawczyni nabyła wraz z ojcem oraz siostrą. W wyniku spadkobrania Wnioskodawczyni nabyła udział w dwóch mieszkaniach i garażu. W wyniku dokonanego w dniu 31 lipca 2008 r. działu spadku, podział udziałów został tak obliczony, aby każdy ze spadkobierców otrzymał należny mu udział w spadku. Wnioskodawczyni stała się współwłaścicielką nieruchomości w udziale 1/2 wraz z ojcem.

    W wyniku działu spadku Wnioskodawczyni jako spadkobierca otrzymała należny Jej udział, który przypadał w spadku, zatem nie doszło do nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym nabycie udziału w lokalu mieszkalnym nastąpiło w dniu 16.02.2007 r., czyli w dacie śmierci spadkodawcy. Lokal mieszkalny został sprzedany w dniu 21.04.2011 r.

    Powyższe oznacza, że nie upłynął pięcioletni okres, określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem odpłatne zbycie stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

    Dokonując zatem oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w przedmiotowej nieruchomości należy stosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

    Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

    W myśl art. 30e ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r. od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i płatny jest w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

    Podstawą obliczenia podatku, zgodnie z art. 30e ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

    Zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. ustawy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

    Stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

    Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ustawy).

    Zgodnie z art. 22 ust. 6f ww. ustawy koszty nabycia lub koszty wytworzenia, o których mowa w ust. 6c, są corocznie podwyższane, począwszy od roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie lub wytworzenie zbywanych rzeczy lub praw majątkowych, do roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym nastąpiło ich zbycie, w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku podatkowego w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

    Zgodnie jednak z zapisem art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

    1. budynku mieszkalnego, jego części łub udziału w takim budynku,
    2. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość łub udziału w takim lokalu,
    3. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie,
    4. prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie

    - jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu wymienionym w lit a)-d) na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, z zastrzeżeniem ust. 21 i 22.

    Jak wynika z powołanych powyżej przepisów ustawy, warunkiem zwolnienia od podatku dochodowego przychodów z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy, jest zameldowanie podatnika w zbywanym budynku lub lokalu mieszkalnym na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Przy czym przepis ten nie określa daty, od której należy liczyć okres zameldowania. Tym samym nie uzależnia zameldowania od posiadania tytułu własności do nieruchomości lub lokalu, lecz stanowi, że istotny jest fakt zameldowania podatnika na pobyt stały w zbywanym lokalu czy też budynku przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Bez znaczenia są natomiast stosunki własnościowe istniejące w okresie tych 12 miesięcy.

    Ponadto, zwolnienie to ma zastosowanie do przychodów podatnika, który w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego złoży oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia (art. 21 ust. 21 ww. ustawy). Oznacza to, że nie złożenie oświadczenia lub złożenie go po terminie powoduje brak prawa do zwolnienia. Wymóg złożenia w terminie tego oświadczenia jest bowiem, obok zameldowania na pobyt stały w sprzedawanym lokalu lub budynku przez okres 12 miesięcy, warunkiem koniecznym do zastosowania omawianego zwolnienia. Warunek ten wynika wprost z przepisu art. 21 ust. 21, dotyczącego zwolnień przedmiotowych, przez co stał się on nieodłącznym elementem regulacji dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

    Zaznaczyć należy, iż na mocy przepisu art. 8 ust. 3 cytowanej ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw oświadczenie, o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., składa się w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy. W przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, 14-dniowy termin określony w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., nie ma zastosowania.

    Wobec powyższego zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależnione jest od spełnienia łącznie dwóch warunków:

    • okres zameldowania na pobyt stały nie krótszy niż dwunastomiesięczny przed datą zbycia,
    • terminowe złożenie oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia.

    Z treści wniosku wynika, iż w dniu 21.04.2011 r. Wnioskodawczyni dokonała wraz z ojcem odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego, z którym związany był udział w częściach wspólnych budynku i w gruncie. Ponadto Wnioskodawczyni wskazała, iż w sprzedanym lokalu była zameldowana na pobyt stały od dnia 2 września 1980 roku do 21 marca 2007 r.

    W tym miejscu należy wskazać, iż przepis art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. b) i c) cytowanej ustawy, zwalnia z opodatkowania przychód uzyskany z odpłatnego zbycia wyłącznie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, bądź spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie. Przepis ten nie obejmuje swoją dyspozycją gruntu lub udziału w gruncie związanego z tym lokalem, ani innych lokali niemieszkalnych. Ustawodawca zdecydował że zwolnieniu, po spełnieniu określonych warunków podlega przychód ze sprzedaży wyłącznie lokalu mieszkalnego, jego części lub udziału w takim lokalu a tym samym wykluczył jakąkolwiek możliwość zwolnienia gruntu.

    Ponadto podkreślenia wymaga funkcjonowanie tzw. ulgi meldunkowej w polskim systemie podatkowym na zasadzie - podobnie jak wszystkie ulgi i zwolnienia wyjątku od zasady powszechności opodatkowania (określonej w art. 84 Konstytucji RP). Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą Ustawodawca, konstruując przesłanki uprawniające do skorzystania z omawianej ulgi, nie użył w ww. przepisie sformułowania nieruchomość, a posłużył się katalogiem rzeczy (ich części składowych) i praw (posiadającym walor katalogu zamkniętego), których sprzedaż objęta jest przedmiotowym zwolnieniem.

    Wobec powyższego, skoro nie wymienia w nim gruntu, to uznać należy, że tzw. ulga meldunkowa nie obejmuje przychodów z odpłatnego zbycia gruntów, zarówno tych, które stanowią odrębny przedmiot własności (prawo wieczystego użytkowania gruntu), jak i gruntów trwale związanych z budynkami, stanowiących część składową nieruchomości. Oznacza to, iż w przypadku np. odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w gruncie, zwolnienie może dotyczyć po spełnieniu warunków, wyłącznie przychodu ze zbycia tego lokalu bądź udziału w nim.

    Odnosząc się natomiast do możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego określonego w ww. przepisie dla części wspólnych budynku, wskazać należy, że jeżeli ww. części wspólne zostały nabyte jednym dokumentem wraz z lokalem mieszkalnym oraz za części wspólne budynku nie płacono dodatkowo, to zachodzi przesłanka uprawniająca do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia.

    Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz przywołane przepisy, stwierdzić należy, że o ile Wnioskodawczyni spełni przedstawione powyżej warunki dotyczące zameldowania na pobyt stały, przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia przedmiotowego mieszkania oraz złoży wymagane przepisami oświadczenie, to przychód uzyskany z odpłatnego zbycia udziału w lokalu mieszkalnym wraz z częściami wspólnymi budynku, będzie wolny od podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w gruncie podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

    Ponadto, podkreślenia wymaga, iż dokumenty dołączone przez Panią do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni, w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

    Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

    Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

    Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

    Wniosek ORD-IN

    Treść w pliku PDF 611 kB

    Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie