Dochód z polisy, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegać będzie opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 30a ust. 1 tejże ustawy.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny  Panie,

stwierdzam,  że  Pana  stanowisko  w  sprawie  oceny  skutków  podatkowych  opisanych  zdarzeń  przyszłych  w  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  jest  nieprawidłowe.

Zakres  wniosku  o  wydanie  interpretacji  indywidualnej

29  sierpnia  2022  r.  wpłynął  Pana  wniosek  z  25  sierpnia  2022  r.  o  wydanie  interpretacji  indywidualnej,  który  dotyczy  podatku  dochodowego  od  osób  fizycznych.  Uzupełnił  go  Pan  –  w  odpowiedzi  na  wezwanie  –  pismem  z  30  listopada  2022  r.  (wpływ  1  grudnia  2022  r.).  Treść  wniosku  jest  następująca:

Opis  zdarzeń  przyszłych 

Wnioskodawca  jest  osobą  fizyczną  prowadzącą  jednoosobową  działalność  gospodarczą,  której  przedmiotem  jest  wykonywanie  pozostałych  instalacji  budowlanych,  wykonywanie  konstrukcji  i  pokryć  dachowych,  pozostałe  specjalistyczne  roboty  budowlane,  głównie  montaż  termoizolacji.

Wnioskodawca  planuje  przystąpić  do  programu  ubezpieczenia  na  życie  z  Ubezpieczeniowym  Funduszem  Kapitałowym  (dalej  –  „UFK”),  którym  objęci  będą  jego  pracownicy. 

UFK  to  wydzielony  fundusz  aktywów  w  ubezpieczeniu  na  życie  z  funduszem  kapitałowym,  stanowiący  rezerwę  tworzoną  ze  składek  ubezpieczeniowych,  która  jest  inwestowana  w  sposób  określony  w  umowie  ubezpieczenia.  Fundusze  te  stanowią  integralną  część  składową  polisy  z  UFK,  która  ma  charakter  ochronno-inwestycyjny.  Polisa  składa  się  z  umowy  podstawowej  oraz  umowy  dodatkowej. 

Zgodnie  z  Ogólnymi  Warunkami  Umowy  (dalej  –  „OWU”)  składki  na  umowę  dodatkową  wpłacane  są  dobrowolnie  w  dowolnej  wysokości,  minimalna  wpłata  wynosi  100  zł,  zaś  maksymalna  kwota  nie  została  określona.

Celem  objęcia  pracowników  ubezpieczeniem  na  życie  z  UFK  jest:

1)stworzenieczynnikamotywującegopracowników;

2)wytworzeniezpracownikamisilnejwięziorazstworzeniepoczucialojalności;

3)zatrzymaniewartościowychosóbpoprzezwytworzeniemechanizmów,którespowodują,żepracownicybędąchcielipracowaćdługoterminowo;

4)zapewnieniepracownikomkomfortupsychicznegopoprzezudzieleniezabezpieczenianawypadekchorobylubśmierci;

5)umożliwieniepracownikomakumulowaniaśrodkówpieniężnychnaprzyszłość,cowobecniepewnejiniejasnejsytuacjisystemuubezpieczeńspołecznychmożeokazaćsiędlapracownikówszczególnieatrakcyjne;

6)zaoferowaniepracownikomdodatkowegowsparcia,takabyofertajakopracodawcybyłakonkurencyjnanarynkupracy,cobiorącpoduwagęniskąstopębezrobocia,jestzadaniemniezwykleważnym.

Stronami  umowy  będą  Towarzystwo  Ubezpieczeń  i  Wnioskodawca  (jako  ubezpieczający). 

Pracownik  będzie  natomiast  ubezpieczonym,  a  podmiotem  uprawnionym  z  umowy  ubezpieczenia  będzie  uposażony  wskazany  przez  pracownika.  Składki  ubezpieczeniowe  opłacane  będą  przez  Wnioskodawcę  jako  ubezpieczającego. 

Zawarta  umowa  ubezpieczeniowa  będzie  umową  indywidualną,  zawieraną  oddzielnie  dla  poszczególnych  ubezpieczonych.

Zakres  ubezpieczenia  obejmuje  następujące  zdarzenia  ubezpieczeniowe:

1)śmierćUbezpieczonego;

2)dożycieprzezUbezpieczonegookreślonegowieku.

Umowa  ubezpieczenia  na  życie  z  UFK  skonstruowana  jest  w  ten  sposób,  że  przewiduje  podział  składki  opłaconej  przez  Ubezpieczającego  na  dwie  części:

1)częśćochronną(ubezpieczeniową),funkcjaochronnamabyćrealizowanaprzezzapewnienieUbezpieczonemuwokresieubezpieczeniaochronynawypadekśmierciorazinnychzdarzeńubezpieczeniowych,tj.choroby,wypadku(stosowniedopostanowieńOWU);

2)częśćinwestycyjną-przeznaczonąnanabyciejednostekuczestnictwaubezpieczeniowegofunduszukapitałowego,zdalszyminwestowaniemśrodkówuzyskanychzczęściinwestycyjnejnarynkupapierówwartościowych.

Uprawnionym  do  środków  zgromadzonych  w  części  inwestycyjnej  w  trakcie  ich  gromadzenia  będzie  Wnioskodawca  jako  ubezpieczający,  zaś  z  chwilą  wypłaty  –  ubezpieczony  pracownik.  Rekomendowany  przez  Ubezpieczyciela  minimalny  czas  trwania  umowy  ubezpieczenia  na  życie  z  UFK  wynosi  10  lat. 

Rachunek  dotyczący  części  inwestycyjnej  dzieli  się  na  dwa  rodzaje:

1)podstawowy–rachunektenbędzieregularnieopłacanyprzezUbezpieczającegoprzezczasoznaczonywumowieubezpieczeniawwybranejwysokości.Ubezpieczającybędziemiałograniczonąmożliwośćdysponowaniaśrodkamizgromadzonyminarachunkupodstawowym;

2)dodatkowy–narachunektenUbezpieczającybędziemógłdokonywaćjednorazowych,dobrowolnychwpłatwdowolnejwysokości.WczasieobowiązywaniaumowyubezpieczeniapodmiotemuprawnionymdoskładaniawnioskówowypłatęśrodkówzkontadodatkowegobędziewyłącznieUbezpieczający.WypłataśrodkównastępujezasadniczonarzeczUbezpieczającego.IstniejemożliwośćprzekazaniaczęściśrodkówzrachunkudodatkowegoprzezUbezpieczającegonarzeczinnejosoby,wtymUbezpieczonego.

Umowa  ubezpieczenia  na  życie  z  UFK,  którą  planuje  zawrzeć  Wnioskodawca,  została  wymieniona  w  załączniku  do  ustawy  o  działalności  ubezpieczeniowej  i  reasekuracyjnej  –  w  Dziale  I  pt.  „Ubezpieczenia  na  życie”  i  należy  do  grupy  trzeciej  określonej  mianem  „Ubezpieczenia  na  życie,  jeżeli  są  związane  z  ubezpieczeniowym  funduszem  kapitałowym,  a  także  ubezpieczenia  na  życie,  w  których  świadczenie  zakładu  ubezpieczeń  jest  ustalane  w  oparciu  o  określone  indeksy  lub  inne  wartości  bazowe”.

Jak  już  wskazano,  istnieje  możliwość,  aby  dodatkowe,  nieobowiązkowe  wpłaty  zasilały  rachunek  dodatkowy  części  inwestycyjnej.  Wnioskodawca  planuje  dokonywać  takich  dodatkowych  wpłat  w  razie  osiągania  dobrych  wyników  finansowych.  Ma  to  na  celu  premiowanie  pracowników,  którzy  przyczyniają  się  do  osiągania  dobrych  wyników  finansowych.

Możliwość  dokonywania  wypłat  z  rachunku  dodatkowego  części  inwestycyjnej  będzie  przewidziana  w  umowie  ubezpieczenia.  Zgodnie  z  jej  treścią,  w  czasie  trwania  umowy  będzie  można  bez  ograniczeń  dysponować  tylko  pieniędzmi  gromadzonymi  na  rachunku  dodatkowym  –  z  rachunku  tego  będzie  można  w  każdym  czasie  dokonywać  jednorazowych  wypłat.  Wiąże  się  to  jednak  z  pobraniem  dodatkowych  opłat  transakcyjnych  wskazanych  w  tabeli  opłat  i  prowizji  zakładu  ubezpieczeń.  W  celu  dokonania  wypłaty,  konieczne  jest  złożenie  w  tym  zakresie  stosownego  wniosku  przez  ubezpieczającego.  Wnioskodawca  jest  zatem  jedynym  podmiotem  uprawnionym  do  złożenia  takiego  wniosku.

Z  uwagi  na  motywacyjny  charakter  ubezpieczenia  z  UFK,  Wnioskodawca  zakłada  przekazywanie  części  lub  całości  wypłaconych  środków  (pochodzących  z  rachunku  dodatkowego  części  inwestycyjnej  ubezpieczenia)  na  rzecz  ubezpieczonych  pracowników.  Na  skutek  złożenia  stosownego  wniosku  ubezpieczający  skorzysta  ze  swojego  uprawnienia  i  dokona  wypłaty  całości  bądź  części  środków  zgromadzonych  w  ramach  części  inwestycyjnej. 

Takie  wypłaty  na  rzecz  pracownika,  dokonywane  przez  zakład  ubezpieczeń  zgodnie  z  dyspozycją  ubezpieczającego,  mogą  odbywać  się  okresowo,  w  regularnych  lub  nieregularnych  odstępach  czasu.  Kwota  wypłat  może  przekraczać  kwoty  składek  wpłaconych  przez  ubezpieczającego  na  konto  dobrowolne,  gdyż  środki  z  tego  konta  są  inwestowane  i  w  razie  dodatnich  wyników  inwestycyjnych  kwota  zgromadzona  na  koncie  dodatkowym  będzie  wyższa  niż  suma  dokonanych  wpłat. 

W  sytuacji  kiedy  kwota  wypłaty  będzie  wyższa  niż  suma  wpłat  ubezpieczony  otrzyma  PIT-8C,  z  którego  będzie  wynikała  kwota  nadwyżki  pomiędzy  środkami  wpłaconymi  na  konto  dodatkowe  a  otrzymaną  wypłatą.

Wskazane  powyżej  zasady  wypłat  nie  dotyczą  rachunku  podstawowego  części  inwestycyjnej  ubezpieczenia. 

Wypłata  jakichkolwiek  środków  z  tego  rachunku  może  nastąpić  dopiero  po  upływie  okresu,  na  jaki  zawarta  została  umowa  ubezpieczenia  (co  najmniej  10  lat).

Pytania 

1)CzyjakopłatnikpodatkudochodowegoodosóbfizycznychWnioskodawcamaobowiązeknaliczaćorazpobieraćzaliczkęnapodatekdochodowyodosóbfizycznychodśrodkówpieniężnychotrzymanychprzezubezpieczonychpracownikównaskutekdokonaniawypłaty(całkowitejlubczęściowej)zczęściinwestycyjnej?

2)CzyjakopłatnikpodatkudochodowegoodosóbfizycznychWnioskodawcamaobowiązeknaliczaćorazpobieraćzaliczkęnapodatekdochodowyodosóbfizycznychodewentualnegodochoduuzyskanegoprzezubezpieczonychpracownikówztytułuinwestowaniaskładekwpłaconychnaczęśćinwestycyjnązzastosowaniemstawkiwynikającejzart.30aust.1pkt5ustawyopodatkudochodowymodosóbfizycznych?

Pana  stanowisko  w  sprawie

Zdaniem  Wnioskodawcy,  jako  płatnik  podatku  dochodowego  od  osób  fizycznych,  nie  ma  on  obowiązku  naliczania  oraz  pobierania  zaliczki  na  podatek  dochodowy  od  osób  fizycznych  od  kwoty  stanowiącej  równowartość  wpłaconych  na  część  inwestycyjną  środków,  która  zostanie  wypłacona  Ubezpieczonemu  pracownikowi

Zgodnie  z  art.  31  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  płatnik  jest  obowiązany  obliczać  i  pobierać  w  ciągu  roku  zaliczki  na  podatek  dochodowy  od  osób  które  uzyskują  od  mego  przychody  ze  stosunku  służbowego,  stosunku  pracy,  pracy  nakładczej  lub  spółdzielczego  stosunku  pracy,  zasiłki  pieniężne  z  ubezpieczenia  społecznego  wypłacane  przez  zakład  pracy

Wnioskodawca  zwraca  uwagę,  że  umowa  ubezpieczenia  na  życie  z  UFK  przewiduje  wypłatę  dwojakiego  rodzaju  świadczenia. 

Pierwsze  z  nich,  tj.  świadczenia  ochronne,  są  wypłacane  wyłącznie  w  przypadku  wystąpienia  przewidzianego  w  umowie  zdarzenia  ubezpieczeniowego  i  mają  charakter  ubezpieczeniowy. 

Inne  świadczenia  (część  inwestycyjna)  są  wypłacane  na  wniosek  uprawnionego,  a  roszczenie  o  ich  wypłatę  nie  jest  uwarunkowane  zajściem  wypadku  ubezpieczeniowego.  Tego  rodzaju  świadczenia  wynikają  z  inwestycyjnej  części  analizowanej  umowy. 

Trzeba  mieć  na  uwadze,  że  przez  cały  czas  trwania  umowy  uprawnionym  do  wypłaty  środków  zgromadzonych  na  rachunku  inwestycyjnym  jest  wyłącznie  Ubezpieczający  (Wnioskodawca),  co  oznacza,  że  aż  do  momentu  cesji  pracownik  (Ubezpieczony)  nie  jest  właścicielem  składki  inwestycyjnej  i  nie  jest  uprawniony  do  wypłaty  zgromadzonych  środków. 

Wobec  tego  do  chwili  przekazania  praw  i  obowiązków  na  rzecz  Ubezpieczonego  nie  powstaje  u  niego  przychód  z  tytułu  opłacenia  przez  pracodawcę  składki  inwestycyjnej.  Przychód  pojawi  się  dopiero  z  chwilą  przeniesienia  wskazanego  uprawnienia  na  Ubezpieczonego.  Dopiero  w  chwili  powstania  przychodu  u  Ubezpieczonego  powstanie  ewentualny  obowiązek  Ubezpieczającego  (Wnioskodawcy)  jako  płatnika  do  naliczenia  i  pobrania  zaliczki  na  podatek  dochodowy  od  osób  fizycznych

Zgodnie  z  art.  9  ust.  1  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych,  opodatkowaniu  podatkiem  dochodowym  podlegają  wszelkiego  rodzaju  dochody,  z  wyjątkiem  dochodów  wymienionych  w  art  21.  52,  52a  i  52c  oraz  dochodów,  od  których  na  podstawie  przepisów  Ordynacji  podatkowej  zaniechano  poboru  podatku.

Dochodem  ze  źródła  przychodów,  jeżeli  przepisy  art.  24-25  oraz  art.  30f  nie  stanowią  inaczej  jest  nadwyżka  sumy  przychodów  z  tego  źródła  nad  kosztami  ich  uzyskania  osiągnięta  w  roku  podatkowym.

Jeżeli  koszty  uzyskania  przekraczają  sumę  przychodów,  różnica  jest  stratą  ze  źródła  przychodów  (art.  9  ust.  2  ww.  ustawy).  Ciężar  ekonomiczny  podatku  dochodowego  od  osób  fizycznych  ciąży  na  pracowniku  jako  podatniku.

Należy  również  odnieść  się  do  ogólnej  definicji  przychodu,  która  została  sformułowana  przez  ustawodawcę  w  art.  11  ust.  1  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych.  Zgodnie  z  tym  przepisem,  przychodem  są  –  w  przypadku  pieniędzy  i  wartości  pieniężnych  –  kwoty  i  wartości  otrzymane  lub  postawione  do  dyspozycji  podatnika  w  roku  kalendarzowym,  a  w  przypadku  otrzymanych  świadczeń  w  naturze  i  innych  nieodpłatnych  świadczeń  –  wartość  otrzymanych  świadczeń

W  art.  21  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  ustawodawca  przewidział  katalog  zwolnień  z  opodatkowania  o  charakterze  przedmiotowym.  Wnioskodawca  zwraca  uwagę,  że  takim  zwolnieniem  zostały  objęte,  m.in  określone  w  art.  21  ust.  1  pkt  4  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  kwoty  otrzymane  z  ubezpieczeń  majątkowych  i  osobowych.  Podkreśla,  że  art.  21  ust.  1  pkt  4  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  nie  różnicuje,  czy  wolna  od  podatku  dochodowego  od  osób  fizycznych  jest  kwota  otrzymana  z  tytułu  ubezpieczenia  w  związku  z  realizacją  funkcji  ochronnej  (ubezpieczeniowej)  czy  też  inwestycyjnej.

Z  tej  przyczyny,  w  myśl  zasady  lege  non  distinguente nec  nostrum  est  distinguere,  w  toku  interpretacji  tekstu  prawnego  nie  należy  dokonywać  takiego  rozróżnienia,  gdyż  ustawodawca  wyraźnie  i  świadomie  sam  go  nie  dokonał.

W  rozważanej  sytuacji  polisa  ma  charakter  inwestycyjno-ochronny  (tj.  składka  dzielona  jest  na  część  ochronną  oraz  inwestycyjną).  Niemniej  jednak,  stosownie  do  dalszego  brzmienia  przepisu,  podnieść  należy,  że  ustawodawca  wyłączył  z  zakresu  stosowania  zwolnienia  grupę  środków  uzyskanych  z  tytułu  inwestowania  składek  w  ramach  ubezpieczenia  z  UFK  –  jest  to  grupa  środków,  które  mają  charakter  dochodu.

Stosownie  bowiem  do  art.  24  ust.  15  oraz  15a  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych,  dochody  uzyskane  z  tytułu  inwestowania  składki  ubezpieczeniowej  w  związku  z  umową  ubezpieczenia  zawartą  na  podstawie  przepisów  o  działalności  ubezpieczeniowej  i  reasekuracyjnej,  w  przypadku  ubezpieczeń  związanych  z  funduszami  kapitałowymi,  nie  podlegają  zwolnieniu.

W  celu  prawidłowej  kwalifikacji  danej  sumy  pieniężnej  jako  dochodu  należy  mieć  na  uwadze  sformułowaną  w  art.  24  ust.  15  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  definicję  dochodu.  Przepis  ten  stanowi,  że  dochodem  z  tytułu  inwestowania  składki  ubezpieczeniowej  w  związku  z  umową  ubezpieczenia  zawartą  na  podstawie  przepisów  o  działalności  ubezpieczeniowej  i  reasekuracyjnej,  w  przypadku  ubezpieczeń  związanych  z  funduszami  kapitałowymi,  jest  różnica  między  wypłaconą  kwotą  świadczenia  a  sumą  składek  wpłaconych  do  zakładu  ubezpieczeń,  które  zostały  przekazane  na  fundusz  kapitałowy.

Wnioskodawca  podkreśla,  że  w  sytuacji,  w  której  wysokość  przychodu  odpowiada  wartości  wpłaconych  składek,  to  nie  stanowi  on  dochodu  w  rozumieniu  art.  24  ust.  15  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych.

W  konsekwencji,  jeśli  przewidziany  w  art.  24  ust.  15  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  dochód  nie  wystąpi,  to  kwoty  wypłacone  Ubezpieczonemu  w  całości  korzystają  ze  zwolnienia  z  podatku  dochodowego  od  osób  fizycznych  wynikającego  z  art.  21  ust.  1  pkt  4  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  gdyż  –  co  warto  powtórnie  zaakcentować  i  przytoczyć  za  organem  podatkowym  (interpretacja  indywidualna  wydana  przez  Dyrektora  izby  Skarbowej  w  Poznaniu  z  dnia  21  sierpnia  2014  r.  nr  ILPB2/415-637/14-2/WM)  –  „jeśli  w  wyniku  wypłaty  Wnioskodawcy  środków  nie  dojdzie  do  powstania  dochodu  rozumianego  jak  powyżej,  wypłacone  środki  będą  podlegały  powyższemu  zwolnieniu  przedmiotowemu.  Art.  21  ust.  1  pkt  4  ww.  ustawy  nie  różnicuje,  czy  wolna  od  podatku  jest  kwota  otrzymana  z  tytułu  ubezpieczenia  w  związku  z  realizacją  funkcji  konkretnego  odszkodowania  (tj.  funkcją  ochronną,  czy  też  inwestycyjną).  Wskazuje  natomiast  wyraźnie,  że  zwolnieniu  nie  podlega  –  co  wyżej  wskazano  –  wyłącznie  dochód,  który  jest  związany  z  częścią  składki  inwestowaną  w  fundusze  kapitałowe”.

Tożsamy  pogląd  został  wyrażony  przez  Dyrektora  Izby  Skarbowej  w  Poznaniu  w  interpretacjach  indywidualnych  z  dnia  5  lutego  2014  r.  nr  ILPB2/415-1069/13-2/WM  oraz  z  dnia  12  czerwca  2014  r,  nr  ILPB2/4I5-312/14-2/AJ.

Podobne  stanowisko  zostało  zajęte  w  interpretacji  indywidualnej  z  dnia  12  kwietnia  2016  r.  wydanej  przez  Dyrektora  Izby  Skarbowej  w  Warszawie  nr  IPPB4/4511-149/16-4/MP,  w  której  Organ  stwierdził:  „Wypłata  jednorazowego  świadczenia  w  całości  lub  w  części  od  ubezpieczyciela  w  części  odpowiadającej  kwocie  składek  wpłaconych  przez  Wnioskodawcę  nie  stanowi  dochodu,  o  którym  mowa  w  art.  24  ust.  15  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  i  w  związku  z  tym  podlega  zwolnieniu  przedmiotowemu  na  podstawie  art.  21  ust.  1  pkt  4  ww.  ustawy”.

Mając  na  uwadze  powyższe,  Wnioskodawca  podkreśla,  że  w  przypadku,  gdy  Ubezpieczony  otrzyma  środki  pieniężne  na  skutek  dokonania  wypłaty  (całkowitej  lub  częściowej)  z  części  inwestycyjnej  przez  Ubezpieczającego,  środki  te  będą  podlegały  zwolnieniu  z  opodatkowania  na  mocy  art.  21  ust.  1  pkt  4  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  (w  zakresie,  w  jakim  otrzymana  przez  Ubezpieczonego  kwota  nie  przekroczy  równowartości  środków  zgromadzonych  na  części  inwestycyjnej).  Ponieważ  środki  otrzymane  przez  Ubezpieczonego  podlegają  zwolnieniu  z  opodatkowania  to,  zdaniem  Wnioskodawcy,  nie  ma  on  jako  płatnik  obowiązku  naliczania  i  pobierania  zaliczki  na  podatek  dochodowy  od  osób  fizycznych  z  tytułu  otrzymanych  przez  Ubezpieczonego  środków  z  części  inwestycyjnej.

Zaś  jeśli  kwota  wypłacona  z  części  inwestycyjnej  przekroczy  sumę  dokonanych  wpłat,  ubezpieczony  powinien  otrzymać  od  instytucji  finansowej  PIT-8C  i  rozliczyć  się  wg  stawki  wynikającej  z  art.  30a  ust.  1  pkt  5  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych.

W  związku  z  powyższym,  Wnioskodawca  nie  nalicza  i  nie  pobiera  zaliczki  na  podatek  dochodowy  od  kwoty  stanowiącej  dochód  uzyskany  przez  ubezpieczonych  pracowników  z  tytułu  inwestowania  składek  wpłaconych  na  część  inwestycyjną.

Ocena  stanowiska 

Stanowisko,  które  przedstawił  Pan  we  wniosku  jest  nieprawidłowe. 

Uzasadnienie  interpretacji  indywidualnej

Ustawa  z  dnia  26  lipca  1991  r.  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  (Dz.  U.  z  2021  r.  poz.  1128  ze  zm.)  przewiduje  dwa  „tryby”  zapłaty/poboru  podatku:

·tzw.samoobliczenie(samowymiar)izapłatępodatkuprzezpodatnika;

·obliczenieipobórpodatkuprzezpłatnika.

Zasadą  jest,  że  obowiązek  prawidłowego  ustalenia  podstawy  opodatkowania,  obliczenia  i  zapłaty  podatku  dochodowego  od  osób  fizycznych  ciąży  na  podatnikach.  Obowiązek  poboru  podatku  przez  płatnika  dotyczy  natomiast  wyłącznie  przypadków  określonych  w  ustawie  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych.

Zgodnie  z  art.  8  ustawy  z  29  sierpnia  1997  r.  Ordynacja  podatkowa  (Dz.  U.  z  2021  r.  poz.  1540  ze  zm.):

Z  kolei  stosownie  do  art.  30  §  1  ww.  ustawy  Ordynacja  podatkowa:

Ustawodawca  ustanowił  obowiązki  płatnika  podatku  dochodowego  od  osób  fizycznych  poprzez:

 ·   określenierodzajupodmiotu,którydokonujewypłaty(realizacji)świadczeńnarzeczpodatników–przyczymustawodawcaokreślarodzajpodmiotupoprzezwskazaniejegoformyorganizacyjnej,jegostatusubądźroli,jakąpodmiottenpełniwrelacjizpodatnikiemoraz

• określenie  kategorii  przychodów  (dochodów)  w  odniesieniu  do  których  na  ww.  podmiotach  ciążą  obowiązki  płatnika  podatku.

I  tak,  wymienione  przepisy  nakładają  obowiązki  płatnika  m.in.  na:

·    osobyprawne,zwane„zakładamipracy”–wodniesieniudouzyskiwanychodtychzakładówpracyprzychodówzestosunkusłużbowego,stosunkupracy,pracynakładczejlubspółdzielczegostosunkupracy,zasiłkówpieniężnychzubezpieczeniaspołecznegowypłacanychprzezzakładypracy(art.31)

·    osobyprawneiichjednostkiorganizacyjneorazjednostkiorganizacyjneniemająceosobowościprawnej–wodniesieniudodokonywanychwypłat(świadczeń)lubstawianychdodyspozycjipodatnikapieniędzylubwartościpieniężnychztytułówokreślonychwart.29,art.30ust.1pkt2,4-5a,13-16orazart.30aust.1pkt1-11oraz11b-13,zzastrzeżeniemust.4d,5,10,12i21(art.41ust.4ustawy).

Podstawowym  warunkiem  dla  rozważań  o  obowiązku  płatnika  jest  jednak  istnienie  relacji:  udzielający  świadczenia  (płatnik)  –  uzyskujący  świadczenie  (podatnik).  Co  do  zasady  udzielaniem  świadczenia  jest  sytuacja,  w  której  świadczenie  jest  przekazywane  bezpośrednio  przez  płatnika.

Przechodząc  na  grunt  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych,  należy  wskazać,  że  zgodnie  z  art.  9  ust.  1  tejże  ustawy:

W  świetle  powyższego  przepisu,  podatkiem  dochodowym  nie  są  obciążone  wyłącznie  dochody  wymienione  w  art.  21,  52,  52a  i  52c  ww.  ustawy  oraz  dochody,  od  których  zaniechano  poboru  podatku.  Zatem,  wszelkie  dochody  podatnika  niewymienione  enumeratywnie  w  katalogu  zwolnień  bądź  zaniechań  są  opodatkowane.

Przepis  art.  11  ust.  1  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  stanowi,  że: 

Według  art.  11  ust.  2  ww.  ustawy, 

W  myśl  przepisu  art.  11  ust.  2a  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych,