Dotyczy możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wartości towarów handlowych nabytych w drodze darowizny. - Interpretacja - 0114-KDIP3-1.4011.751.2022.2.AK

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 25 października 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.751.2022.2.AK

Temat interpretacji

Dotyczy możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wartości towarów handlowych nabytych w drodze darowizny.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego  zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 lipca 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 11 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wartości towarów handlowych nabytych w drodze darowizny.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem  z 5 października 2022 r. (data  wpływu 7 października 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pani mama od 2004 roku prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą X. W czerwcu 2021 roku w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego przeszła na emeryturę - nadal prowadząc firmę. W bieżącym roku, w związku ze zmieniającą się sytuacją ekonomiczną i koniecznością dużo większego zaangażowania w prowadzenie działalności gospodarczej i braku siły - postanowiła o przekazaniu Pani w darowiźnie zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP).

Na moment dokonania darowizny będzie Pani  prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, co pozwoli na kontynuowanie działalności darowanej ZCP. Będzie Pani  również zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Przedmiotem darowizny będzie zatem wyodrębniony i zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej głównie na sprzedaży hurtowej towarów handlowych, składający się na ZCP , w tym m.in.:

a.  ruchomości: pojazdy, wyposażenie;

b.  pracownicy;

c.  towary handlowe;

d.  aktywa pieniężne na rachunku bankowym;

e.  należności i zobowiązania związane funkcjonalnie z Działem;

f.  wartości niematerialne: znak towarowy, baza kontrahentów (dostawców i odbiorców), know-how, tajemnica przedsiębiorstwa itp.;

g.  dokumenty i księgi związane z prowadzoną działalnością

Składniki majątku wchodzące w skład ZCP będące przedmiotem darowizny, były wykorzystywane przez Pani matkę wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Podobnie Pani będzie wykorzystywała darowaną ZCP wyłącznie do sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego.

Pani mama prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu hurtowego i detalicznego art. do wykańczania łazienek, kuchni itp ( płytki ceramiczne, kleje, armatura, wanny, kabiny, meble łazienkowe). Działalność jest opodatkowana na zasadach ogólnych (skala podatkowa). Zakres prowadzonej przez Panią działalności będzie się w 100% pokrywał z  rodzajem działalności darczyńcy.

Dla prowadzonej działalności zaprowadzi Pani podatkową księgę przychodów i rozchodów, podatek dochodowy wg skali podatkowej oraz VAT.

Umowa darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa zostanie sporządzona w formie pisemnej. Darowany zespół składników materialnych i niematerialnych pozwoli Pani na natychmiastowe kontynuowanie działalności gospodarczej.

Pytanie

Czy otrzymane towary ujęte jako remanent początkowy będą stanowiły u Pani koszt uzyskania przychodów w rozliczeniu rocznym za 2022r.?

Pani stanowisko w sprawie

Otrzymane towary będą stanowiły koszt uzyskania przychodu ponieważ: Stosownie do § 27 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tj. Dz.U. z 2014 r., poz. 1037 ze zm.), podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej „spisem z natury" na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności. Towary handlowe objęte spisem z natury winny być wycenione według cen zakupu lub nabycia albo wg cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia (§ 29 ust. 1 ww. rozporządzenia).

Wskazuje Pani, że z powyższych uregulowań prawnych wynika, że Wnioskodawca obowiązany jest ująć towary otrzymane w drodze darowizny w remanencie początkowym, a  w remanencie końcowym nie sprzedane na koniec roku podatkowego i wartość tych remanentów wpisać do podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Zatem po Pani stronie powstanie obowiązek ujęcia towarów handlowych w remanencie sporządzonym na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a ich wartość wynikająca z wyceny będzie brana pod uwagę przy ustaleniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Towar handlowy przekazany w ZCP w formie darowizny od matki winien być ujęty w  remanencie początkowym i jednocześnie może być zaliczony jako koszt uzyskania przychodu.

Powyższą kwestię należy rozpatrywać w kontekście skutków podatkowych powstałych z  tego tytułu u darczyńcy, tj. Pani matki. Stosownie bowiem do art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT, nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju (...).

W świetle powyższego, wydatki na nabycie towarów handlowych, nie będą stanowić z  chwilą ich przekazania w formie darowizny kosztów uzyskania przychodów u darczyńcy. Z chwilą przekazania towarów w drodze darowizny, wydatki poniesione na ich nabycie nie będą miały związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W związku z powyższym, niezbędne będzie dokonanie korekty kosztów uzyskania przychodów o wydatki poniesione na nabycie towarów handlowych będących przedmiotem darowizny, dokonując stosownych zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Wskazuje Pani, ze skoro matka, w związku z dokonaną darowizną ZCP, będzie zobowiązana do korekty kosztów uzyskania przychodów o wydatki poniesione na nabycie towarów handlowych wchodzących w skład tego ZCP, to z kolei Pani powinnam ująć ten koszt jako koszt uzyskania przychodu w swoich księgach.

W przypadku odmiennej interpretacji dojdzie do podwójnego opodatkowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128 ze zm.):

Kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w  art.  23 ww. ustawy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów lub zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w  bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Zatem aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

  • musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
  • nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów,
  • musi być należycie udokumentowany.

Przepis art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależnia możliwość zaliczenia wydatku w ciężar kosztów uzyskania przychodów od spełnienia m.in. warunku, że wydatek ten musi zostać poniesiony przez podatnika.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Pani matka  zamierza przekazać  Pani  w darowiźnie zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w tym m.in. towary handlowe.

Na moment dokonania darowizny będzie Pani  prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą. Zakres prowadzonej przez Panią działalności będzie się w 100% pokrywał z rodzajem działalności darczyńcy. Dla prowadzonej działalności zaprowadzi Pani podatkową księgę przychodów i rozchodów, podatek dochodowy wg skali podatkowej.

Umowa darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa zostanie sporządzona w formie pisemnej. Darowany zespół składników materialnych i niematerialnych pozwoli Pani na natychmiastowe kontynuowanie działalności gospodarczej.

Biorąc powyższe zapisy pod uwagę stwierdzić należy, że skoro nabycie towarów handlowych, nastąpiło w drodze darowizny (nieodpłatnie) – to ich wartość nie będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez Panią pozarolniczej   działalności gospodarczej, ponieważ nie zostanie spełniona jedna z przesłanek wynikająca z ww. art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wymóg poniesienia kosztu.

Według definicji „kosztu” zawartej w internetowym Słowniku języka polskiego Wydawnictwo Naukowe PWN, pojęcie to oznacza – sumę pieniędzy wydatkowanej na kupno lub opłacenie czegoś, natomiast definicja „kosztów” z tegoż słownika oznacza – nakłady, wydatki poniesione przez przedsiębiorstwo w celu wytworzenia (nabycia) określonego produktu.

W sytuacji opisanej we wniosku, nabycie towaru handlowego w drodze darowizny – nie miało charakteru odpłatnego, nie można więc mówić o „poniesieniu kosztu”. Z tego względu  – przy tym sposobie nabycia – brak odpłatności decyduje o niemożności zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów wartości przedmiotowego towaru.

W wyniku darowizny, nabędzie Pani prawo do rozporządzania towarami handlowymi. Fakt dysponowania tymi towarami jest zdarzeniem gospodarczym, który winien zostać zarejestrowany w dokumentacji podatkowo-księgowej prowadzonej przez podatnika.

Zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2017 r., poz. 728 ze zm.).

Jak wynika z treści Objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, stanowiących załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, kolumna 10 jest przeznaczona do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu.

Kolumna 17 jest przeznaczona do wpisywania uwag co do treści zapisów w kolumnach 2-16. Kolumna ta może być także wykorzystywana np. do wpisywania pobranych zaliczek, obrotu opakowaniami zwrotnymi. W kolumnie tej mogą być także ewidencjonowane przychody faktycznie przez podatnika otrzymane.

Wobec tego nieodpłatne nabycie towarów handlowych z zamiarem ich dalszej odsprzedaży w ramach prowadzonej przez Panią działalności, należy wykazać w kolumnie 17 tej księgi.

W myśl § 3 pkt 2 ww. rozporządzenia:

Przez cenę zakupu rozumie się cenę, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszoną o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększoną o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżoną o rabaty, opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku wartość odpowiadającą cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika.

W przypadku otrzymania towarów handlowych w drodze darowizny lub spadku – w  kolumnie 17 podatkowej księgi przychodów i rozchodów należy ująć wartość towarów odpowiadającą cenie zakupu towarów handlowych takich samych lub podobnych.

Zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;

U podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów, dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w  rozumieniu art. 14 a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i  odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i  końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

Stosownie natomiast do § 27 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów:

Podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w  toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej „spisem z natury” na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.

W myśl natomiast § 29 ust. 1 ww. rozporządzenia:

Podatnik jest obowiązany wycenić materiały i towary handlowe objęte spisem z natury według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia; spis z natury półwyrobów (półfabrykatów), wyrobów gotowych i braków własnej produkcji wycenia się według kosztów wytworzenia, a odpadów użytkowych, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania.

Z powyższych uregulowań prawnych wynika, że obowiązana jest Pani  ująć towary otrzymane w drodze darowizny w remanencie początkowym, a w remanencie końcowym niesprzedane na koniec roku podatkowego ww. towary i wartość tych remanentów wpisać do podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Przy czym, w myśl § 3 pkt 2 ww. rozporządzenia:

Przez cenę zakupu rozumie się cenę, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszoną o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększoną o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżoną o rabaty, opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku – wartość odpowiadającą cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika.

Dodatkowo wskazać należy, że sposób prowadzenia księgi określa powołane wyżej rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i  rozchodów. Zawarte w rozporządzeniu „Objaśnienia do podatkowej księgi przychodów i  rozchodów” określają w jakich kolumnach wpisywać określone przychody i rozchody. Zgodnie z punktem 10 powołanych objaśnień, stanowiącym załącznik nr 1 do ww. rozporządzenia, kolumna 10 jest przeznaczona do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu. W związku z tym, że Pani nie poniosła wydatków na zakup towarów handlowych, to wartość tych towarów handlowych nie może  zostać ujęta w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w kolumnie 10.

Jednakże stwierdzić należy, że przychody i koszty, których wysokość nie ma wpływu na podstawę opodatkowania i wysokość należnego podatku, nie muszą być w księdze ujmowane. Zgodnie z objaśnieniami do księgi jedynym miejscem, gdzie fakultatywnie można księgować otrzymane w drodze darowizny towary handlowe jest kolumna 17 („Uwagi”). Poza tą kolumną, towary otrzymane nieodpłatnie nie powinny być w księdze ewidencjonowane, jako niemające wpływu na ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy.

Nabycie towarów w analizowanej sprawie nastąpiło nieodpłatnie, ich wartość nie może być zaliczona przez Panią do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, albowiem nie została spełniona przesłanka wynikająca z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pomimo zatem ciążącego na Pani obowiązku ujęcia ww. towarów w remanencie początkowym(a towarów niesprzedanych na koniec roku podatkowego w remanencie końcowym), ich wartość wynikająca z wyceny, nie może być brana pod uwagę przy ustaleniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Dodatkowe informacje

Z uwagi na fakt, iż interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są tylko i  wyłącznie w indywidualnej sprawie podatnika, wydana interpretacja dotyczy tylko i  wyłącznie Pani obowiązków podatkowych, nie dotyczy sytuacji prawno-podatkowej Pani matki.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o  postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).