Skutki podatkowe otrzymania kwoty z tytułu zdarzenia medycznego.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny  Panie,

stwierdzam,  że  Pana  stanowisko  w  sprawie  oceny  skutków  podatkowych  opisanego  zaistniałego  stanu  faktycznego  w  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  jest  prawidłowe.

Zakres  wniosku  o  wydanie  interpretacji  indywidualnej

29  kwietnia  2022  r.  wpłynął  Pana  wniosek  z  28  kwietnia  2022  r.  o  wydanie  interpretacji  indywidualnej,  który  dotyczy  skutków  podatkowych  otrzymania  kwoty  z  tytułu  zdarzenia  medycznego.  Uzupełnił  go  Pan  –  w  odpowiedzi  na  wezwanie  –  pismem  z  7  czerwca  2022  r.  (wpływ  9  czerwca  2022  r.)

Treść  wniosku  jest  następująca:

Opis  zaistniałego  stanu  faktycznego. 

W  2019  r.  Wnioskodawca  poniósł  szkody  na  skutek  błędów  medycznych.  Jako  Wnioskodawca  złożył  do  Wojewódzkiej  Komisji  do  spraw  orzekania  o  zdarzeniach  medycznych  wniosek  o  ustalenie  zdarzenia  medycznego.  Procedurę  tego  postępowania  regulują  przepisy  ustawy  z  dnia  6  listopada  2008  r.  o  prawach  pacjenta  i  Rzecznika  Praw  Pacjenta  (Dz.  U.  z  2017  r.,  poz.  1318).

Zgodnie  z  tymi  przepisami  wniosek  taki  zmierza  do  ustalenia  winy  szpitala  oraz  wypłaty  zadośćuczynienia  za  doznaną  krzywdę  śmierć  osoby  bliskiej. 

Orzeczeniem  Wojewódzka  Komisja  ustaliła,  że  leczenie  w  szpitalu  stanowiło  tzw.  „zdarzenie  medyczne”,  czyli,  że  podczas  leczenia  pacjenta  popełniono  błędy,  których  następstwem  była  szkoda  majątkowa  i  niemajątkowa  w  postaci  uszkodzenia  ciała  i  rozstroju  zdrowia.

Zgodnie  z  art.  67k  ust.  2  w  takiej  sytuacji  szpital  był  zobowiązany  do  złożenia  –  za  pośrednictwem  komisji  –  propozycji  wysokości  odszkodowania  i  zadośćuczynienia.

W  tym  miejscu  należy  wyjaśnić,  że  przepisy  tej  ustawy  dotyczące  „ubezpieczyciela”  stosuje  się  odpowiednio  do  „podmiotu  leczniczego”  czyli  szpitala,  w  sytuacji  gdy  szpital  nie  posiada  odpowiedniego  ubezpieczenia  i  odszkodowanie  wypłaca  sam.

Działając  w  oparciu  o  przepisy  Rozporządzenia  Ministra  Zdrowia  z  dnia  27  czerwca  2013  r.  Szpital  złożył  xx  października  2021  r.  propozycję  o  wypłacie  kwoty  mieszczącej  się  w  tym  ustalonym  limicie  i  wynoszącej  (...)  zł.

Wnioskodawca  złożył  oświadczenie  o  przyjęciu  propozycji  szpitala.  W  roku  2021  szpital  wypłacił  odszkodowanie  w  wysokości  (...)  zł.

Pytanie 

Czy  wypłacona  przez  szpital  na  rzecz  Wnioskodawcy  kwota  odszkodowania  i  zadośćuczynienia  wynikająca  z  orzeczenia  Wojewódzkiej  Komisji  do  spraw  orzekania  o  zdarzeniach  medycznych  jest  wolna  od  podatku  dochodowego  od  osób  fizycznych?

Pana  stanowisko  w  sprawie

Zdaniem  Wnioskodawcy,  wypłacona  przez  szpital  na  rzecz  Wnioskodawcy  kwota  odszkodowania  wynikająca  z  orzeczenia  wojewódzkiej  komisji  do  spraw  orzekania  o  zdarzeniach  medycznych  jest  wolna  od  podatku  dochodowego  od  osób  fizycznych.

Skutki  podatkowe  wypłaconego  odszkodowania  określa  art.  21  ust.  1  pkt  3  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych.  Zgodnie  z  tym  przepisem,  wolne  od  podatku  dochodowego  są  otrzymane  odszkodowania  lub  zadośćuczynienia,  jeżeli  wysokość  lub  zasady  ustalenia  wynikają  wprost  z  przepisów  odrębnych  ustaw  lub  przepisów  wykonawczych  wydanych  na  podstawie  tych  ustaw.

Ustawą  odrębną  w  rozumieniu  art.  21  ust.  1  pkt  3  ustawy  o  PIT  jest  ustawa  o  prawach  pacjenta.  Normuje  on  zarówno  postępowanie  jak  i  kompetencje  organów  państwowych,  a  także  zasady  ustalania  odpowiedzialności  za  tzw.  zdarzenia  medyczne.  Zgodnie  z  art.  67a  ustawy  o  prawach  pacjenta  zdarzeniem  medycznym  jest  błąd  w  diagnozie  lub  leczeniu  powodujący  pogorszenie  zdrowia  lub  śmierć  pacjenta.

Ocena  stanowiska 

Stanowisko,  które  przedstawił  Pan  we  wniosku  jest  prawidłowe. 

Uzasadnienie  interpretacji  indywidualnej

Zgodnie  z  art.  9  ust.  1  ustawy  z  dnia  26  lipca  1991  r.  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych  (Dz.  U.  z  2021  r.  poz.  1128  ze  zm.).

Zgodnie  z  art.  21  ust.  1  pkt  3  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych.

Powołane  uregulowania  prawne  wskazują  jednoznacznie,  że  nie  wszystkie  odszkodowania/zadośćuczynienia  otrzymane  przez  osoby  fizyczne  wolne  są  od  podatku  dochodowego.  Ze  zwolnienia  przedmiotowego  na  podstawie  ww.  przepisów  korzystają  jedynie  te  odszkodowania/zadośćuczynienia,  których  wysokość  lub  zasady  ustalania  wynikają  wprost  z  przepisów  rangi  ustawy  lub  aktów  wykonawczych  wydanych  na  ich  podstawie,  z  wyjątkiem  wyłączonych  ze  zwolnienia  wolą  ustawodawcy. 

Zasady  i  tryb  ustalania  odszkodowania  i  zadośćuczynienia  w  przypadku  zdarzeń  medycznych  reguluje  rozdział  13a  ustawy  z  dnia  6  listopada  2008  r.  o  prawach  pacjenta  i  Rzeczniku  Praw  Pacjenta  (Dz.  U.  z  2020  r.  poz.  849  ze  zm.),  zwaną  dalej  „ustawą  o  prawach  pacjenta”.  Celem  postępowania  przed  wojewódzką  komisją  jest  ustalenie,  czy  zdarzenie,  którego  następstwem  była  szkoda  majątkowa  lub  niemajątkowa,  stanowiło  zdarzenie  medyczne  (art.  67i  ust.  1  ustawy  o  prawach  pacjenta).  Jak  wynika  z  treści  art.  67b  ust.  1  pkt  1  ustawy  o  prawach  pacjenta  i  Rzeczniku  Praw  Pacjenta,  w  przypadku  zakażenia,  uszkodzenia  ciała  lub  rozstroju  zdrowia,  o  których  mowa  w  art.  67a  ust.  1  –  pacjent  lub  jego  przedstawiciel  ustawowy  mogą  wystąpić  z  wnioskiem  o  ustalenie  zdarzenia  medycznego. 

Wojewódzka  komisja  po  naradzie  wydaje,  w  formie  pisemnej,  orzeczenie  o  zdarzeniu  medycznym  albo  jego  braku,  wraz  z  uzasadnieniem  (art.  67j  ust.  1  ustawy  o  prawach  pacjenta).  W  zakresie  uregulowanym  omawianą  ustawą  ubezpieczyciel  jest  związany  orzeczeniem  wojewódzkiej  komisji.  Ubezpieczyciel  za  pośrednictwem  wojewódzkiej  komisji,  przedstawia  w  terminie  30  dni  podmiotowi  składającemu  wniosek  propozycję  odszkodowania  i  zadośćuczynienia  (art.  67k  ust.  1  i  2  ustawy  o  prawach  pacjenta).

Propozycja  ta  nie  może  być  wyższa  niż  maksymalna  wysokość  odszkodowania  i  zadośćuczynienia  określona  art.  67k  ust.  7  ustawy  o  prawach  pacjenta,  tj.: 

-  zakażenia,  uszkodzenia  ciała  lub  rozstroju  zdrowia  pacjenta  –  wynosi  100.000  zł; 

-  śmierci  pacjenta  –  wynosi  300.000  zł. 

Natomiast  w  myśl  art.  67k  ust.  3  ww.  ustawy  w  przypadku  gdy  ubezpieczyciel  nie  przedstawi  w  terminie,  o  którym  mowa  w  ust.  2,  propozycji  odszkodowania  i  zadośćuczynienia,  ubezpieczyciel  jest  obowiązany  do  ich  wypłaty  w  wysokości  określonej  we  wniosku,  nie  wyższej  niż  określona  w  ust.  7. 

W  przypadku,  o  którym  mowa  w  ust.  3,  wojewódzka  komisja  wystawia  zaświadczenie,  w  którym  stwierdza  złożenie  wniosku  o  ustalenie  zdarzenia  medycznego,  wysokość  odszkodowania  lub  zadośćuczynienia  oraz  fakt  nieprzedstawienia  propozycji,  o  której  mowa  w  ust.  3.  Zaświadczenie  stanowi  tytuł  wykonawczy.  Przepisy  działu  II  tytułu  I  części  trzeciej  Kodeksu  postępowania  cywilnego  stosuje  się  (art.  67k  ust.  4  cyt.  ustawy). 

Z  kolei  w  przypadku,  gdy  ubezpieczyciel  przedstawi  propozycję,  podmiot  składający  wniosek  w  terminie  7  dni  od  dnia  jej  otrzymania  składa,  za  pośrednictwem  wojewódzkiej  komisji,  ubezpieczycielowi  oświadczenie  o  jej  przyjęciu  albo  odrzuceniu.  Wraz  z  oświadczeniem  o  przyjęciu  propozycji  podmiot  składający  wniosek  składa  oświadczenie  o  zrzeczeniu  się  wszelkich  roszczeń  o  odszkodowanie  i  zadośćuczynienie  pieniężne  za  doznaną  krzywdę  mogących  wynikać  ze  zdarzeń  uznanych  przez  wojewódzką  komisję  za  zdarzenie  medyczne  w  zakresie  szkód,  które  ujawniły  się  do  dnia  złożenia  wniosku  (art.  67k  ust.  5  i  6  ustawy  o  prawach  pacjenta). 

Ponadto  art.  67k  ust.  11  ustawy  o  prawach  pacjenta  zawiera  upoważnienie  dla  ministra  właściwego  do  spraw  zdrowia,  po  zasięgnięciu  opinii  Naczelnej  Rady  Lekarskiej,  Naczelnej  Rady  Pielęgniarek  i  Położnych,  Krajowej  Rady  Diagnostów  Laboratoryjnych  oraz  Polskiej  Izby  Ubezpieczeń,  do  określenia  w  drodze  rozporządzenia,  szczegółowego  zakresu  i  warunków  ustalania  wysokości  omawianego  świadczenia  oraz  jego  wysokości  w  odniesieniu  do  jednego  pacjenta  w  przypadku  poszczególnych  rodzajów  zdarzeń  medycznych. 

Na  tej  podstawie  Minister  Zdrowia  w  dniu  27  czerwca  2013  r.  wydał  rozporządzenie  w  sprawie  szczegółowego  zakresu  oraz  warunków  ustalania  wysokości  świadczenia  w  przypadku  zdarzenia  medycznego  (Dz.  U.  z  2013  r.  poz.  750).