Wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej skutków podatkowych objęcia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością za wkład pieniężny odpowiadający wartości nominalnej obejmowanych udziałów i jednocześnie niższy niż wartość rynkowa.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 lutego 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych objęcia nowo powstałych udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością za wkład pieniężny odpowiadający wartości nominalnej obejmowanych udziałów i jednocześnie niższy niż wartość rynkowa obejmowanych udziałów.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, polskim rezydentem podatkowym, podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, uzyskującym przychody z pracy najemnej, prowadzonej działalności gospodarczej i inwestycji kapitałowych.

Spółka akcyjna/spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej „spółka"), również będąca polskim rezydentem podatkowym, planuje dokonać emisji nowych akcji/udziałów (dalej „udziały"). Wnioskodawca zamierza objąć udziały poprzez wniesienie do spółki wkładu pieniężnego. Wartość wkładu będzie równa wartości emisyjnej udziałów, jednak wartość rynkowa/bilansowa pojedynczego udziału może być wyższa od jego ceny emisyjnej. Objęcie udziałów może być wynikiem realizacji zawartych pomiędzy Wnioskodawcą i spółką umów o współpracy (dodatkowym elementem motywacyjnym). Objęcie udziałów może nastąpić w wyniku realizacji prawa poboru nabytego za cenę niższą od teoretycznej ceny prawa poboru. Objęte udziały będą w przyszłości stanowić dla Wnioskodawcy podstawę do otrzymywania dywidend oraz ewentualną podstawę do otrzymania wynagrodzenia z tytułu zbycia tych udziałów.

Objęcie udziałów nie nastąpi w wyniku realizacji programu motywacyjnego w rozumieniu art. 24 ust. 11 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426 z póżn. zm.) [dalej: updof].

Pytanie

Czy objęcie przez Wnioskodawcę udziałów w spółce, w zamian za wkład pieniężny odpowiadający wartości nominalnej obejmowanych udziałów, który może być niższy od wartości rynkowej/bilansowej udziałów będzie skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego z tytułu uzyskania przychodu w momencie objęcia udziałów?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, objęcie udziałów po cenie równej ich wartości emisyjnej nie spowoduje powstania po Jego stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu w dacie tego zdarzenia, ponieważ samo objęcie udziałów jest neutralne podatkowo. Wobec braku powstania przychodu po Jego stronie, nie będzie On zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tytułu objęcia udziałów.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 updof, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Art. 9 ust. 2 updof, stanowi natomiast, że dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 updof, jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych, innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c updof. Pojęcie przychodów z kapitałów pieniężnych doprecyzowano w art. 17 ust. 1 updof, wymieniając w nim enumeratywnie, co uważa się za przychody z tego źródła oraz w art. 24 ust. 5 updof, wskazującym, co należy uważać za dochód (przychód) z udziałów w zyskach osób prawnych. Wśród przychodów z kapitałów pieniężnych wymieniono między innymi nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce albo w spółdzielni, objętych w zamian za wkład niepieniężny (art. 17 ust. 1 pkt 9 updof). Objęcie udziałów (akcji) zostało, zatem uznane za przychód z kapitałów pieniężnych. Konieczne jest jednak, aby nastąpiło ono w zamian za wkład niepieniężny.

W art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej została unormowana zasada, zgodnie z którą nakładanie zobowiązań podatkowych następuje w drodze ustawy. W orzecznictwie sądów administracyjnych potwierdzono, że nie można domniemywać obowiązku podatkowego, jak również stosować rozszerzającej wykładni przepisów podatkowych na niekorzyść podatnika. Fundamentalną zasada prawa podatkowego w demokratycznym państwie prawnym jest to, że zakres przedmiotu opodatkowania musi być precyzyjnie określony w ustawie podatkowej, a interpretacja jej przepisów nie może być rozszerzająca (wyrok SN z 22 października 1992 r., sygn. akt Il ARN 50/92, oraz wyrok NSA z 23 kwietnia 1998 r., sygn. akt I SA/Po 1782/97).

W przywołanym wyżej art. 17 ust. 1 pkt 9 updof, ustawodawca zawarł zasadę, odnoszącą się do wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki prawa handlowego. Z takiej regulacji nie należy wywodzić skutków podatkowych dotyczących wniesienia do spółki prawa handlowego wkładu pieniężnego. W ocenie Wnioskodawcy również z innych przepisów art. 17 updof nie wynika możliwość kwalifikowania czynności objęcia udziałów jako zdarzenia, które skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego momencie objęcia udziałów.

Art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a updof, dotyczy wyłącznie przychodów powstających w momencie zdobywania udziałów (akcji). W takim przypadku przychód podlegający opodatkowaniu może powstać ale dopiero w przyszłości, jeżeli podatnik zdecyduje się na przykład zbyć objęte udziały, a cena uzyskana przez zbywającego z tytułu sprzedaży udziałów przewyższy koszt ich nabycia/objęcia, jakim będzie kwota uprzednio poniesionych wydatków na ich objecie(wartość wkładu pieniężnego).

Art. 17 ust. 1 pkt 4 updof, również nie ma zastosowania w przedstawionym stanie faktycznym, ponieważ samo nabycie udziałów po cenie nominalnej, nawet jeżeli jest ona niższa niż cena rynkowa/bilansowa, nie może być rozpatrywane w kategoriach udziału w zysku osoby prawnej, ani tym bardziej zostać uznane za faktycznie uzyskany przychód. Nabywając (obejmując) udziały podatnik nabywa określone uprawnienia niemajątkowe i majątkowe, których dopiero realizacja w przyszłości może wiązać się z przysporzeniem majątkowym, np. otrzymaniem dywidendy lub zbyciem udziałów za cenę wyższą od ceny nabycia (objęcia). Samo objęcie udziałów można rozpatrywać co najwyżej w kategorii potencjalnego dochodu, który może powstać w przyszłości.

Mając na uwadze powyższe rozważania oraz przyjmując, że art. 17 updof, zawiera zamknięty katalog przychodów, uznawanych za przychody z kapitałów pieniężnych, w ocenie Wnioskodawcy należy przyjąć, że skoro ustawodawca w katalogu przedmiotów opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie zawarł zdarzenia w postaci wniesienia wkładu pieniężnego do spółki prawa handlowego, należy uznać, że objęcie udziałów w spółce kapitałowej w zamian za wkład pieniężny nie wywoła skutków na gruncie updof. W konsekwencji zobowiązanie podatkowe z tego tytułu nie powstanie. Ustawodawca nie wskazuje także, by moment wyceny udziałów mógłby wiązać się powstaniem jakiegokolwiek zobowiązania podatkowego. W związku z tym objęcie udziałów w zamian za wkład pieniężny, który może być niższy niż wartość rynkowa/bilansowa tych udziałów nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu. Taki pogląd został wyrażony w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wojewódzkich sądów administracyjnych, np. w wyroku NSA z 13 lutego 2014 r., sygn. akt: II FSK 640/12, wyroku NSA z 11 grudnia 2013 r., sygn. akt: II FSK 111/12, oraz prawomocnym wyroku WSA w Warszawie z 21 sierpnia 2015 r., sygn. akt: II SA/Wa 2538/14 W tych orzeczeniach sądy administracyjne wskazały, że objęcie udziałów (akcji) po cenie równej ich wartości emisyjnej jest neutralne podatkowo w dacie zdarzenia. Za brakiem zasadności stanowiska, które zakłada powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu w momencie objęcia udziałów przemawiają nadto inne argumenty. Fakt, że cena rynkowa udziałów jest wartością zmienną nie powinien być sporny. Nie można wykluczyć, że nawet w przypadku objęcia udziałów poniżej ich wartości rynkowej/bilansowej, późniejszy spadek wartości rynkowej tych udziałów byłby na tyle znaczący, że doprowadziłby do sytuacji, w której cena zbycia udziałów byłaby niższa niż cena ich nabycia. Wówczas w istocie rzeczy mielibyśmy do czynienia nie z dochodem, lecz ze stratą, ponieważ koszty uzyskania przychodów przewyższałyby uzyskane przychody. Gdyby więc uprzednio, to jest w momencie objęcia udziałów, nastąpiło już opodatkowanie dochodu rozumianego jako różnica pomiędzy ceną rynkową udziałów, a ceną ich objęcia (preferencyjną), to podatnik zapłaciłby podatek pomimo tego, że w sensie ekonomicznym i prawnym poniósł stratę, która nie podlegałaby w takim razie odliczeniu od przychodu uzyskanego z innego źródła przychodów. Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, zasadnym jest przyjęcie, że brak powstania przychodu w momencie objęcia udziałów nie oznacza, że przychody wynikające z objęcia udziałów w spółce są całkowicie wyłączone z opodatkowania udpof.

Zdaniem Wnioskodawcy, rzeczywisty przychód z udziałów może ujawnić się właśnie w momencie ich zdobycia. Wynika to z treści art.. 23 ust. 1 pkt 38 updof, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust.3e. Przepis ten nie różnicuje objęcia i nabycia udziałów - w obu przypadkach wydatki poniesione na ich objęcie lub nabycie zostały uznane za koszty uzyskania przychodów w momencie zbycia, niezależnie czy wydatki te odpowiadały wartości rynkowej/ bilansowej udziałów. Jeśli wydatki związane z objęciem udziałów nie mogą być uznawane za koszty uzyskania przychodów w momencie obejmowania udziałów, to konsekwentnie należy uznać, że z tytułu samego objęcia udziałów w zamian za wkład pieniężny nie powinno dojść do powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Wobec tego przychód po stronie Wnioskodawcy powstanie, jeśli w przyszłości dojdzie do zbycia udziałów, a cena uzyskana z tytułu ich sprzedaży przewyższy koszt ich uzyskania, jakim będzie kwota poniesiona przez Niego w związku z ich objęciem. Taka nadwyżka będzie stanowić przychód po stronie Jego i będzie podlegać opodatkowaniu stosownie do treści art. 30b ust. 1 i ust. 2 pkt 4 updof. Należy więc podkreślić, że objęcie udziałów poniżej ich wartości rynkowej/bilansowej nie ma znaczenia dla obowiązku podatkowego, ponieważ wartość rynkowa udziałów znajdzie odzwierciedlenie przy ustalaniu wysokości dochodu w przypadku odpłatnego zbycia tych udziałów. Niższy będzie koszt uzyskania przychodów (równy kosztowi objęcia udziałów), a więc w konsekwencji nastąpi zwiększenie podstawy opodatkowania i wyższy należny podatek dochodowy. Gdyby dodatkowo doszło do opodatkowania różnicy pomiędzy wartością emisyjną udziałów, a ich wartością rynkową na dzień objęcia doszłoby do podwójnego opodatkowania tej samej czynności tym samym podatkiem, co wydaje się niedopuszczalne w polskim systemie prawa podatkowego.

Mając na uwadze powyższe rozważania i treść przepisów updof, zdaniem Wnioskodawcy nie wystąpi po Jego stronie przychód w momencie objęcia udziałów w zamian za wkład pieniężny odpowiadający cenie emisyjnej, która może być niższa od wartości rynkowej/bilansowej wyemitowanych udziałów. Ewentualny przychód powstanie w momencie zbycia tych udziałów, jeśli cena uzyskana ze sprzedaży przewyższy koszt ich uzyskania. Tak obliczony przychód będzie podlegać opodatkowaniu na podstawie przepisów updof.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze - w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 19 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

I tak, w przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce:

1)w zamian za wkład niepieniężny – po stronie wnoszącego wkład powstaje przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy, przy czym:

‒jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część i spółka lub spółdzielnia otrzymująca wkład przyjęła dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego ten wkład – przychód ten jest wolny od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy;

‒jeżeli wkład niepieniężny ma postać inną niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część – ustawa nie przewiduje zwolnienia tego przychodu od podatku;

2)w zamian za wkład inny niż niepieniężny, czyli pieniężny – po stronie wnoszącego wkład nie powstaje przychód podatkowy (art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy a contrario).

Wskazane różnice w podatkowym traktowaniu sytuacji objęcia udziałów w zamian za wkład pieniężny i niepieniężny wynikają z tego, że:

1)w przypadku wkładu pieniężnego podmiot wnoszący wkład dokonuje po prostu odpłatnego „nabycia” (w potocznym znaczeniu tego pojęcia) udziałów (akcji) za środki pieniężne;

2)w przypadku wkładu niepieniężnego podmiot wnoszący wkład dokonuje natomiast:

‒odpłatnego „nabycia” (w potocznym znaczeniu tego pojęcia) udziałów (akcji) w zamian za „cenę” w wartości przedmiotu wkładu, oraz jednocześnie

‒odpłatnego zbycia przedmiotu wkładu - wnoszący wkład przenosi własność przedmiotu wkładu na spółkę w zamian za określoną „cenę”, tj. wartość objętych udziałów (akcji) w spółce.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje przy tym pojęć „wkład niepieniężny” i „wkład pieniężny”. Nie odsyła również do stosowania w tym zakresie definicji z innych dziedzin prawa, w tym do przepisów prawa cywilnego (handlowego) na gruncie których spółki są tworzone. Wobec powyższego, przepisy prawa cywilnego (handlowego) stanowiące podstawy prawne wnoszenia wkładów do spółek mogą być pomocne dla kwalifikacji danego wkładu jako pieniężny albo niepieniężny dla celów podatkowych. Nie mają one jednak znaczenia decydującego, z uwagi na zasadę autonomii prawa podatkowego. Znaczenie określeń „wkład niepieniężny” i „wkład pieniężny” na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy odczytywać z uwzględnieniem językowego znaczenia tych pojęć oraz ratio legis przepisów regulujących skutki podatkowe wnoszenia wkładów do spółek.

Należy więc wskazać, że przymiotnik „pieniężny” pochodzi od słowa „pieniądz”, czyli „środek płatniczy przyjmowany w zamian za towary i usługi lub zwalniający od zobowiązań”, „moneta lub banknot obiegowy”. Niepieniężny to przeciwieństwo pieniężnego, „inny niż pieniężny” (Słownik Języka Polskiego PWN - wersja internetowa, https://sjp.pwn.pl).

Można zatem stwierdzić, że „wkład pieniężny” to przekazywana spółce w celu pokrycia kapitału zakładowego określona liczba znaków pieniężnych wnoszonych w gotówce albo też w formie transferu pieniądza bankowego, czy pocztowego. Wkład niepieniężny natomiast to przekazywane spółce w celu pokrycia kapitału zakładowego wartości majątkowe, które nie są pieniądzem (w szczególności zbywalne rzeczy lub prawa).

Zatem objęcie przez Pana udziałów w spółce z o.o. w zamian za wkład pieniężny, odpowiadający wartości nominalnej obejmowanych udziałów i jednocześnie niższy niż wartość rynkowa udziałów nie będzie skutkować powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Po Pana stronie przychód podatkowy powstanie dopiero w momencie zbycia tych udziałów.

Odnośnie powołanych przez Państwa wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego - wskazać należy, że orzeczenia te dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy :

‒zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: sytuacja Państwa musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).