Brak zaliczenia kwoty odstępnego przy cesji umowy leasingu do limitu wynikającego z art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustalenie wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem cesji.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie:

‒braku zaliczenia kwoty odstępnego do limitu wskazanego w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest nieprawidłowe,

‒ustalenia wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem wniosku jako wartość rynkową na dzień cesji umowy leasingu – jest nieprawidłowe,

‒ustalenia wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem wniosku jako wartość rynkową wyliczoną przez ubezpieczyciela, na podstawie programu do dokonywania wyceny aut – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 marca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 11 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku zaliczenia kwoty odstępnego przy cesji umowy leasingu do limitu wynikającego z art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustalenia wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem cesji.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (…) na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Zarówno przeważającym, jak i wykonywanym przedmiotem działalności gospodarczej jest (kod PKD) 69.10.Z - Działalność prawnicza. Wnioskodawca podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów i rozlicza podatek dochodowy wg metody liniowej. Jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca w dniu 8 lutego 2022 r. zawarł umowę cesji do umowy leasingu operacyjnego samochodu osobowego A. W/w umowa leasingu operacyjnego została zawarta przez poprzedniego korzystającego w dniu 6 października 2020 r. Tytułem odstępnego umowy leasingu Wnioskodawca zapłacił poprzedniemu korzystającemu kwotę 72.000 zł brutto. Kwota odstępnego nie wynikała z umowy leasingu i została uzgodniona przez Wnioskodawcę i poprzedniego korzystającego odrębnie i była płatna przez Wnioskodawcę na podstawie faktury VAT wystawionej przez poprzedniego korzystającego na rachunek bankowy poprzedniego korzystającego. Wartość przedmiotu leasingu na dzień zawarcia umowy leasingu przez poprzedniego korzystającego (tj. na dzień 6 października 2020 r.) to 281.000 zł brutto (jest to wartość zakupu samochodu osobowego od dealera). Wartość rynkowa przedmiotu leasingu wynikająca z aktualnej polisy ubezpieczeniowej obowiązującej w dniu cesji (tj. w dniu 1 marca 2022 r.; polisa jest z dnia 3 listopada 2021 r.) wyliczona przez ubezpieczyciela zgodnie z B. to 253.683 zł brutto.

Pytania

1.Czy limit, o którym mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie do kwoty odstępnego płatnej przez Wnioskodawcę na rzecz poprzedniego korzystającego na podstawie faktury VAT wystawionej Wnioskodawcy przez poprzedniego korzystającego?

2.Czy w przypadku dokonywania umowy cesji umowy leasingu wartość samochodu osobowego, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych to wartość rynkowa samochodu na dzień cesji umowy leasingu (w przypadku Wnioskodawcy: na dzień 1 marca 2022 r.)?

3.Czy w przypadku dokonywania umowy cesji umowy leasingu wartość samochodu osobowego, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych może być ustalona jako wartość rynkowa samochodu wyliczona przez ubezpieczyciela zgodnie z B. i wskazana w polisie ubezpieczeniowej obowiązującej w dniu cesji?

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy limit, o którym mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania do kwoty odstępnego płatnej przez Wnioskodawcę na rzecz poprzedniego korzystającego. W/w przepis mówi jednoznacznie o „dotyczących samochodu osobowego opłatach wynikających z umowy leasingu” natomiast kwota odstępnego zapłacona przez Wnioskodawcę nie była opłatą wynikającą z umowy leasingu. Była to kwota uzgodniona przez Wnioskodawcę i poprzedniego korzystającego odrębnie i była płatna przez Wnioskodawcę na podstawie faktury VAT wystawionej przez poprzedniego korzystającego na rachunek bankowy poprzedniego korzystającego. W ocenie Wnioskodawcy w/w przepis należy interpretować ściśle, w związku z czym nie dotyczy on żadnych opłat, które nie wynikają wprost z umowy leasingu. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca powinien być uprawniony do zaliczenia całej kwoty odstępnego do kosztów uzyskania przychodów.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku cesji umowy leasingu wartość samochodu osobowego, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych powinna być ustalona jako wartość rynkowa samochodu na dzień cesji (tj. w przypadku Wnioskodawcy: na dzień 1 marca 2022 r.). Zdaniem Wnioskodawcy nie może być to wartość samochodu z daty zawarcia umowy leasingowej, ponieważ będzie ona inna (wyższa) niż wartość samochodu na dzień cesji umowy leasingu czyli na dzień, w którym Wnioskodawca rozpoczął korzystanie z przedmiotu leasingu. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z dnia 22 października 2019 r., sygn. 0115-KDIT2-3.4011.379.2019.2.PS.

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku dokonywania umowy cesji umowy leasingu wartość samochodu osobowego, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych może być ustalona jako wartość rynkowa samochodu wyliczona przez ubezpieczyciela zgodnie z B. i wskazana w polisie ubezpieczeniowej obowiązującej w dniu cesji. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: (i) z dnia 15 kwietnia 2019 r., sygn. 0114-KDIP2-3.4010.5.2019.2.SP oraz (ii) z dnia 22 października 2019 r., sygn. 0115-KDIT2-3.4011.379.2019.2.PS.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie:

‒braku zaliczenia kwoty odstępnego do limitu wskazanego w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest nieprawidłowe,

‒ustalenia wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem wniosku jako wartość rynkową na dzień cesji umowy leasingu – jest nieprawidłowe,

‒ustalenia wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem wniosku jako wartość rynkową wyliczoną przez ubezpieczyciela, na podstawie programu do dokonywania wyceny aut – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm., dalej także „ustawa o PIT”):

Powyższy przepis ma charakter ogólny. Z tego względu – każdy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy badać istnienie związku przyczynowego między poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli między jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

‒pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

‒nie znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

‒być właściwie udokumentowany.

Przesłankę celowości kosztu uważa się za spełnioną, gdy istnieje związek przyczynowy między poniesieniem danego kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Nie ma przy tym znaczenia, czy dany wydatek przyniósł oczekiwany skutek w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła. Istotne jest, czy w momencie jego ponoszenia podatnik mógł – obiektywnie oceniając – oczekiwać takiego efektu.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 23 ust. 1 omawianej ustawy, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik jest zobowiązany wykazać, że poniesione wydatki pozostają w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i z uzyskiwanymi przez niego przychodami, a jednocześnie wydatki te nie mogą znajdować się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dla ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. Na podstawie kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na:

‒bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód),

‒inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Kwestie dotyczące zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z umowami leasingu zostały przez ustawodawcę uregulowane w rozdziale 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 23a pkt 1 tej ustawy

W myśl art. 23b ust. 1 powołanej ustawy:

Zgodnie z art. 23b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na mocy art. 23 ust. 1 pkt 47a omawianej ustawy

Celem wprowadzenia powyższej regulacji było ujednolicenie zasad podatkowego rozliczania przez podatników wykorzystywania w prowadzonej działalności samochodów osobowych, niezależnie od rodzaju umowy, na podstawie której podatnik korzysta z takiego samochodu. W przepisie tym zakłada się wprowadzenie limitu zaliczania do kosztów uzyskania przychodów rat leasingowych w tej części, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego na podstawie umowy leasingu, najmu, dzierżawy oraz innej umowy o podobnym charakterze.

Zgodnie bowiem z art. 23 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku samochodu osobowego oddanego do używania na podstawie umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1, ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 47a, stosuje się do tej części opłaty, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego.

Zatem podatnik, który zawarł umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego o wartości wyższej niż 150 000 zł, do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć opłaty w wysokości nieprzekraczającej ich części ustalonej w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że rozpoczął Pan wykorzystywanie samochodu osobowego w ramach zawartej umowy leasingu operacyjnego. Przed zawarciem umowy samochód będący jej przedmiotem był użytkowany w ramach umowy leasingu przez innego leasingobiorcę. Wartość przedmiotu leasingu przekracza kwotę 150 000 zł. Dokonał Pan wstąpienia w prawa i obowiązki związane z umową leasingu zawartą przez poprzedniego leasingobiorcę. Zawarł Pan z poprzednim leasingobiorcą cesję umowy leasingu. Za prawo wstąpienia w miejsce dotychczasowego leasingobiorcy zapłacił Pan cesjonariuszowi opłatę za cesję umowy, tzw. odstępne.

Odstępne z tytułu cesji umowy leasingu to kwota, którą wypłaca dotychczasowemu korzystającemu przejmujący przedmiot leasingu. Pozwala to poprzedniemu korzystającemu na odzyskanie części środków finansowych włożonych w przedmiot leasingu. Co do zasady wysokość odstępnego jest „wyrównaniem” do wartości rynkowej przedmiotu leasingu. Dzieje się tak przeważnie w sytuacji, kiedy pozostałe do końca raty przejmowanej umowy leasingowej są niższe niż wartość rynkowa samochodu.

Wydatki z tytułu odstępnego stanowią formę opłaty za przejęcie umowy leasingu, w związku z tym również powinny podlegać limitowaniu .Jeżeli wartość samochodu będącego przedmiotem leasingu przekracza 150 000 zł, to raty leasingowe oraz koszty zawarcia takiej umowy cesji nie będą kosztem w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.

Zatem zapłata przez Pana odstępnego z tytułu cesji umowy leasingu powinna być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów z uwzględnieniem limitu określonego w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając powyższe na uwadze, Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Dodać należy również, że w przypadku umowy leasingu, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, wartość samochodu osobowego powinna wynikać z treści umowy, na podstawie której podatnik korzysta z danego samochodu. Wartość przedmiotu umowy powinna odzwierciedlać jego wartość rynkową. Jeżeli w umowie określono wartość samochodu, która znacznie odbiega od wartości rynkowej, działanie takie może zostać poczytane jako obejście prawa podatkowego. W przypadku, kiedy umowa najmu, dzierżawy lub inna umowa o podobnym charakterze została zawarta na okres krótszy niż 6 miesięcy, wartością samochodu jest wartość przyjęta dla celów ubezpieczenia (art. 23 ust. 5d ustawy). Jeżeli w umowie nie podano wartości samochodu, można przyjąć wartość samochodu osobowego wynikającą z umowy jego ubezpieczenia. W przypadku jej braku powinna to być wartość przyjęta przez podatnika najbardziej odpowiadająca wartości rynkowej samochodu. Z treści wniosku wynika, że umowa leasingu została zawarta na czas dłuższy niż 6 miesięcy.

Nowy korzystający, rozliczając koszty podatkowe z tytułu przejętej umowy leasingowej, jest zobowiązany do stosowania limitu, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który ustala się na podstawie wartości samochodu osobowego, będącego przedmiotem umowy (czyli, mimo że przejmuje umowę leasingu w trakcie jej trwania, to limit odnosi się do wartości samochodu z pierwotnego brzmienia umowy leasingu).

W związku z tym, nie można zgodzić się, że w przypadku dokonywania cesji umowy leasingu wartość samochodu osobowego, o którym mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych to wartość rynkowa samochodu na dzień cesji umowy leasingu albo wartość rynkowa wyliczona przez ubezpieczyciela zgodnie z B. i wskazana w polisie ubezpieczeniowej, obowiązującej w dniu cesji.

Jak wynika z powyższych wyjaśnień, w przypadku cesji umowy leasingu, wartość samochodu osobowego dla potrzeb stosowania art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PIT powinna być ustalona jako wartość rynkowa na dzień zawarcia pierwotnej umowy leasingu.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pytania nr 2 i 3 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Odnosząc się do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych, należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i wiążą strony w konkretnej, indywidualnej sprawie, więc zawartego w nich stanowiska organu podatkowego nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Należy także zauważyć, że przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego znacząco różni się od stanów faktycznych/zdarzeń przyszłych w przywołanych przez Pana interpretacjach indywidualnych.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).