1) Zwolnienie z opodatkowania otrzymanych kwot odsetek za opóźnienie w sprawie o roszczenia odszkodowawcze związane z wypadkiem przy pracy. 2) Zwolnienie z opodatkowania kwoty skapitalizowanej renty.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 września 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanych odsetek za opóźnienie zasądzonych wyrokiem sądu oraz renty w związku z wypadkiem przy pracy. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Będąc zatrudnionym na stanowisku starszego specjalisty (...), 17 stycznia 2017 r. uległ Pan wypadkowi przy pracy.

W 2020 r. wytoczył Pan powództwo przeciwko pracodawcy o uzupełniające roszczenia odszkodowawcze związane z wypadkiem przy pracy. Wyrokiem z 9 lutego 2022 r. Sąd zasądził na Pana rzecz:

1)zadośćuczynienie za doznaną krzywdę na podstawie art. 445 K.c. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

2)odszkodowanie na podstawie art. 444 § 1 K.c. obejmujące zwrot kosztów leczenia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

3)odszkodowanie na podstawie art. 444 § 1 K.c. obejmujące koszty dojazdów do placówek medycznych oraz parkingu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

4)odszkodowanie na podstawie art. 444 § 1 K.c. obejmujące koszty opieki i pomocy osób trzecich wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

5)skapitalizowaną rentę na podstawie art. 444 § 2 K.c. obejmującą utracone wskutek wypadku przy pracy dochody wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

16 marca 2022 r. Pana pracodawca wypłacił kwoty zasądzone wyrokiem, przy czym:

1)odsetki ustawowe za opóźnienie od zadośćuczynienia, odszkodowania i renty liczone od daty wskazanej w wyroku do dnia uprawomocnienia się wyroku zaliczył do Pana przychodu opodatkowanego jako pracownika, od którego pobrana została zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych;

2)skapitalizowaną rentę na podstawie art. 444 § 2 K.c. obejmującą utracone wskutek wypadku przy pracy dochody zaliczył do Pana przychodu opodatkowanego jako pracownika, od którego pobrana została zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Pytania

1)Czy odsetki ustawowe za opóźnienie od zadośćuczynienia na podstawie art. 445 § 1 K.c., odszkodowania na podstawie art. 444 § 1 K.c. i renty na podstawie art. 444 § 2 K.c., liczone od daty wskazanej w wyroku do dnia uprawomocnienia się wyroku, wypłacone w 2022 r., powinny być zaliczone do Pana przychodu opodatkowanego jako pracownika, od którego pobierana jest zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych?

2)Czy skapitalizowana renta na podstawie art. 444 § 2 K. c. obejmująca utracone wskutek wypadku przy pracy dochody, wypłacona w 2022 r., powinna być zaliczona do Pana przychodu opodatkowanego jako pracownika, od którego pobierana jest zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 1

Pana zdaniem, odsetki ustawowe za opóźnienie od zadośćuczynienia na podstawie art. 445 § 1 K. c., odszkodowania na podstawie art. 444 § 1 K. c. i renty na podstawie art. 444 § 2 K.c. liczone od daty wskazanej w wyroku do dnia uprawomocnienia się wyroku, wypłacone w 2022 r., nie powinny być zaliczone do Pana przychodu opodatkowanego jako pracownika, od którego pobierana jest zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych. Powyższe wynika z treści art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3c w zw. z pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad. 2

Pana zdaniem, skapitalizowana renta na podstawie art. 444 § 2 K.c. obejmująca utracone wskutek wypadku przy pracy dochody, wypłacona w 2022 r., nie powinna być zaliczona do Pana przychodu opodatkowanego jako pracownika, od którego pobierana jest zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych. Powyższe wynika z treści art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w przepisie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Tym samym przychód powstaje w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawierają specyfikację źródeł przychodów, na podstawie których następuje przypisanie konkretnego przychodu do źródła przychodu. Ustawodawca określił katalog źródeł przychodów w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 1-9 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych. Przypisanie do konkretnego źródła przychodów jest istotne, ponieważ w zależności od ustalenia źródła przychodów, dla tego przychodu powstają dalsze skutki podatkowe prowadzące do obliczenia uzyskanego dochodu lub poniesionej straty w danym okresie rozliczeniowym.

Różnego rodzaju świadczenia, w tym m. in. odszkodowania, zadośćuczynienia, renty oraz odsetki za zwłokę w wypłacie tychże świadczeń stanowią – co do zasady – przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie świadczenia z ww. tytułów są opodatkowane. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku.

Z informacji przedstawionych w treści wniosku wynika, że będąc zatrudnionym na stanowisku starszego specjalisty (...), 17 stycznia 2017 r. uległ Pan wypadkowi przy pracy. W 2020 r. wytoczył Pan powództwo przeciwko pracodawcy o uzupełniające roszczenia odszkodowawcze związane z wypadkiem przy pracy. Wyrokiem z 9 lutego 2022 r. Sąd zasądził na Pana rzecz:

1)zadośćuczynienie za doznaną krzywdę na podstawie art. 445 K.c. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

2)odszkodowanie na podstawie art. 444 § 1 K.c. obejmujące zwrot kosztów leczenia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

3)odszkodowanie na podstawie art. 444 § 1 K.c. obejmujące koszty dojazdów do placówek medycznych oraz parkingu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

4)odszkodowanie na podstawie art. 444 § 1 K.c. obejmujące koszty opieki i pomocy osób trzecich wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie;

5)skapitalizowaną rentę na podstawie art. 444 § 2 K.c. obejmującą utracone wskutek wypadku przy pracy dochody wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Pana wątpliwości dotyczą zasadności opodatkowania zasądzonych wyrokiem odsetek od przyznanych świadczeń oraz opodatkowania skapitalizowanej renty.

Wyjaśnić zatem należy, że stosownie do art. 444 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

§ 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

§ 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

W myśl art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego:

W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Z kolei instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny. Przepis ten stanowi, że:

§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Jednakże nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże takie zwolnienie przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ww. ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

Ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono art. 21 ust. 1 pkt 95b, który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 95b ww. ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak wynika z brzmienia tego przepisu zwolnienie to obejmuje tylko takie odsetki, które spełniają równocześnie dwa warunki:

1)są naliczane z tytułu nieterminowej wypłaty należności,

2)świadczenia, od których są naliczane nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, są wolne od podatku dochodowego lub na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano od nich poboru podatku.

W analizowanej sprawie należy, zatem ustalić czy otrzymane przez Pana odszkodowania, zadośćuczynienie i renta, od których zasądzono ustawowe odsetki za opóźnienie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Aby wypłacona kwota korzystała ze zwolnienia na podstawie ww. przepisu, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

1)wypłacona kwota musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,

2)podstawą jej przyznania musi być wyrok lub ugoda sądowa,

3)nie może dotyczyć działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika ani korzyści, które mógłby uzyskać, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, tym niemniej rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od ich znaczenia przyjętego w systemie prawa cywilnego. W świetle uregulowań Kodeksu cywilnego wypłata odszkodowania jest konsekwencją wystąpienia szkody. Odszkodowanie jest świadczeniem, które ma na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Zadośćuczynienie natomiast to forma rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej w związku z doznaną krzywdą. Zadośćuczynienie zatem, analogicznie jak odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

W analizowanej sprawie na podstawie wyroku sądowego otrzymał Pan:

1)zadośćuczynienie za doznaną krzywdę na podstawie art. 445 K.c.,

2)odszkodowanie na podstawie art. 444 § 1 K.c. obejmujące zwrot kosztów leczenia,

3)odszkodowanie na podstawie art. 444 § 1 K.c. obejmujące koszty dojazdów do placówek medycznych oraz parkingu,

4)odszkodowanie na podstawie art. 444 § 1 K.c. obejmujące koszty opieki i pomocy osób trzecich.

Niewątpliwie przedmiotowe świadczenia (odszkodowania i zadośćuczynienie) stanowią świadczenia, które mają na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Otrzymał je Pan z tej racji, że poniósł Pan szkodę. Z opisu sprawy nie wynika również, aby ww. świadczenia zostały otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz dotyczyły korzyści, które mógłby Pan uzyskać, gdyby szkody nie wyrządzono.

W związku z powyższym, przyznane Panu na podstawie wyroku sądu odszkodowania i zadośćuczynienie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl natomiast przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3c powołanej ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty przyznane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, otrzymane przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo którego potrzeby zwiększyły się lub widoki powodzenia na przyszłość zmniejszyły, oraz odszkodowania w postaci renty przyznane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie spowodowania śmierci poszkodowanego, otrzymane przez osoby uprawnione, o których mowa w art. 446 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 1509), a także miesięczne świadczenia na zapewnienie środków utrzymania, o których mowa w art. 753³ § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1805, z późn. zm.).

Zakresem zastosowania zwolnienia, o którym mowa w ww. przepisie, objęte są zatem odszkodowania:

–mające postać renty;

–otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego;

–otrzymane w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia;

–otrzymane przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Tym samym, uznać należy, że zasądzona wyrokiem sądu skapitalizowana renta na podstawie art. 444 § 2 K.c. obejmująca utracone wskutek wypadku przy pracy dochody spełnia przesłanki do zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro zatem zasądzone wyrokiem sądu odszkodowania, zadośćuczynienie i renta korzystają ze zwolnień z opodatkowania, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b i 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone od tych świadczeń na podstawie wyroku ustawowe odsetki za opóźnienie będą zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b tej ustawy.

W konsekwencji, otrzymane przez Pana kwoty odsetek za opóźnienie, zasądzone wyrokiem Sądu w sprawie o roszczenia odszkodowawcze związane z wypadkiem przy pracy, są w całości zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, zasądzona wyrokiem Sądu kwota skapitalizowanej renty na podstawie art. 444 § 2 K.c. również jest w całości zwolniona z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym na pracodawcy nie ciążył obowiązek obliczenia i pobrania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w związku z wypłatą ww. świadczeń.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).