Skutki podatkowe odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości nabytego w drodze umowy datio in solutum.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 marca 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia nieruchomości.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

13 września 2021 r. zmarł spadkodawca W. K. Zgodnie z treścią aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego w dniu (…) lutego 2022 r. Rep. A nr (…) spadek po ww. nabyły z mocą ustawy dorosłe dzieci zmarłego, tj. jego syn - Wnioskodawca M. K. oraz córka B. M., każdy w części ½ spadku wprost.

Spadkodawca W. K. był wyłącznym właścicielem lokalu mieszkalnego nr (…) znajdującego się w budynku przy ul. P. w X., stanowiącego odrębną nieruchomość objętego księgą wieczystą nr (…), wraz z przynależną piwnicą i udziałem 249/10.000 części we współwłasności części wspólnych budynku i urządzeń oraz takim samym udziałem we współwłasności gruntu. Spadkodawca nabył przedmiotowy lokal będąc wdowcem do swojego majątku osobistego. Przed śmiercią, spadkodawca W. K. zawarł ze swoją córką B. M. umowę darowizny opisanego wyżej prawa własności lokalu mieszkalnego, z dnia (…) marca 2020 r. Rep. A nr (…), mocą której spadkodawca darował swojej córce prawo własności ww. lokalu mieszkalnego.

Spadkobiercy ustawowi po W. K., tj. Wnioskodawca M. K. oraz B. M., zamierzają zawrzeć umowę o dział spadku w formie zwykłej pisemnej po swoim ojcu W. K. W treści umowy o dział spadku zostanie wskazane, że spadkobiercy dokonają zaliczenia na schedę spadkową otrzymanej przez B. M. darowizny lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, opisanego powyżej, zgodnie z treścią art. 1039 Kodeksu cywilnego (dalej również: k.c.)

B. M., celem zwolnienia się z długu spadkowego ciążącego na niej względem drugiego ze spadkobierców - Wnioskodawcy, (to jest spłaty przysługującego Wnioskodawcy udziału w majątku spadkowym) w wysokości ½ obejmującego ½ wartości lokalu mieszkalnego zaliczonego na schedę spadkową po zmarłym, zamierza zawrzeć z Wnioskodawcą umowę sporządzoną w formie aktu notarialnego o charakterze “datio in solutum”, uregulowaną w treści art. 453 k.c. Na mocy wspomnianej umowy, B. M. celem zwolnienia się z zobowiązania spłaty drugiego ze spadkobierców, co do przysługującego mu udziału w majątku spadkowym, w miejsce spłaty pieniężnej, przekaże mu odpowiedni udział w prawie własności opisanego powyżej lokalu mieszkalnego. Umowa „datio in solutum” zostanie zawarta przez strony w wykonaniu umowy o dział spadku. W dalszej kolejności, po nabyciu udziału w prawie własności lokalu mieszkalnego przez M. K., zamierza on sprzedać nabyty udział swojemu synowi M. K. po cenach rynkowych.

Pytanie

Czy z tytułu sprzedaży przez Wnioskodawcę na rzecz jego syna, udziału w lokalu mieszkalnym – stanowiącego odrębną nieruchomość – który Wnioskodawca nabył wcześniej na skutek umowy "datio in solutum" z siostrą powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia w późniejszym czasie udziału w nieruchomości, przy założeniu, że wartość rynkowa udziału nabytego od siostry będzie tożsama z wartością ceny sprzedaży tego udziału?

Pana stanowisko w sprawie

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodu, opodatkowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest odpłatne zbycie udziału w nieruchomości. W ocenie Wnioskodawcy sprzedaż na rzecz jego syna udziału w lokalu mieszkalnym, który Wnioskodawca uprzednio nabył na podstawie umowy „datio in solutum” nie będzie powodowała powstania obowiązku podatkowego w podatku „PIT”, o ile wartość rynkowa udziału nabytego od siostry będzie odpowiadała wartości udziału w ramach ceny jego sprzedaży. W wyniku jego sprzedaży nie dojdzie bowiem do faktycznego, rzeczywistego przysporzenia majątkowego po stronie Wnioskodawcy.

Lokal mieszkalny nr (…) znajdujący się w budynku przy ul. P. w X., stanowił odrębne prawo własności przysługujące spadkodawcy. Faktem jest, że spadkodawca na podstawie zawartej ze swoją córką B. M. umowy darowizny, darował jej przedmiotowy lokal mieszkalny, jednakże zgodnie z treścią art. 1039 § 1 k.c.: „Jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn oraz zapisów windykacyjnych, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna lub zapis windykacyjny zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia.”. Lokal mieszkalny stanowiący przedmiot dokonanej przez spadkodawcę darowizny na rzecz córki będzie zatem wchodził w poczet schedy spadkowej po zmarłym W. K. i będzie podlegać wzajemnemu rozliczeniu pomiędzy spadkobiercami. W ramach tego rozliczenia pomiędzy spadkobiercami zostanie zawarta umowa o dział spadku, a następnie w wykonaniu jej postanowień - spadkobiercy sporządzą umowę „datio in solutum”, na podstawie której B. M., chcąc zwolnić się z obowiązku spłaty udziału spadkowego przysługującego Wnioskodawcy, przeniesie na niego część udziału w lokalu mieszkalnym. Na podstawie zawartej umowy datio in solutum zostanie zaspokojony wierzyciel, tj. Wnioskodawca i dojdzie do wygaśnięcia wszelkich roszczeń związanych z działem spadku po zmarłym ojcu stron, tj. wygaśnie obowiązek spłaty pieniężnej.

W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że umowa „datio in solutum” ma charakter realny i odpłatny. „Przyjąć należy, że omawiany typ umowy prowadzący do wygaśnięcia zobowiązania jest odpłatną umową rozporządzającą, z uwagi na okoliczność, że sytuacja stron umowy, przez pryzmat korzyści, jakie osiągają z tytułu wdania się w umowę, z uwagi na datio in solutum, nie zmienia się” (K. Zagrobelny (w:) E. Gniewek, P Machnikowski, Komentarz, 2013, s. 859).” Z Gawlik [w: J Kodeks cywilny Komentarz Tom III Zobowiązania - część ogólna, wyd. II, red. A Kidyba, Warszawa 2014, art. 453.

Prawidłowe wykonanie treści zobowiązania przez dłużnika może nastąpić jedynie przez świadczenie określone w treści zobowiązania. Wierzyciel nie jest więc zobowiązany do przyjęcia innego świadczenia niż określone treścią zobowiązania chociażby nie różniło się ono znacznie od świadczenia zaoferowanego. Niekiedy jednak dojść może do zmiany przedmiotu świadczenia, jednym z przypadków takiej zmiany jest tzw. „datio in solutum”. Takie świadczenie w miejsce wypełnienia, prowadzące do wygaśnięcia jakiegokolwiek zobowiązania ma miejsce wówczas gdy pomiędzy stronami zawarta zostaje ważna odpłatna umowa rozporządzająca, przysparzająca i kauzalna.

Z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem - jako źródłem dochodu - jest tylko ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Powiększenie to może mieć cechy zwiększenia zasobów majątkowych lub zmniejszenia zobowiązań. Rzeczowa forma zwolnienia się z określonego zobowiązania przez przeniesienie własności nieruchomości stanowi tylko substytut świadczenia pieniężnego, które nie powoduje powstania przychodu.

Aktualnie ustalona linia orzecznicza NSA wskazuje, że czynność prawna „datio in solutum” nie stanowi odpłatnego zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f., a co za tym idzie nie powoduje powstania obowiązku podatkowego z tytułu uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości. Stanowisko takie wyrażono m.in. w wyrokach NSA z 8 lutego 2012 r„ II FSK 1384/ 10; z 14 marca 2012 r„ II FSK 1673/10; z 12 czerwca 2012 r., II FSK 1260/11; z 9 lipca 2013 r., II FSK 2312/11; z 21 maja 2014 r„ II FSK 835/12; z 20 kwietnia 2016 r„ II FSK 669/14; z 5 grudnia 2017 r., II FSK 3144/15; a także z 27 marca 2019 r„ II FSK 699/17.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, Wnioskodawca wskazuje, że zawarcie przez niego umowy datio in solutum, a następnie sprzedaż tak nabytego udziału w nieruchomości będzie prowadzić do sytuacji, w której Wnioskodawca nie otrzyma więcej ponad wartość udziału uzyskanego w ramach umowy datio in solutum. Wartość przedmiotu umowy datio in solutum, tj. udziału w nieruchomości będzie taka sama, jak wartość ceny, jaką otrzyma po sprzedaży udziału. Innymi słowy umowa sprzedaży udziału nieruchomości nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy żadnego przysporzenia, ponad to, co otrzymał w wykonaniu umowy datio in solutum, w ramach wykonania rozliczeń działu spadku po ojcu. Wnioskodawca w pierwszym kroku w ramach umowy “datio in solutum” otrzyma udział w nieruchomości, (nie pod tytułem darmym, lecz w wykonaniu przysługującego mu roszczenia).

Nie ma wątpliwości, że taka umowa nie stanowi odpłatnego zbycia. Kolejno, w drugim kroku Wnioskodawca sprzedaje udział swojemu synowi. Umowa sprzedaży spowoduje de facto tylko zmianę otrzymanego składnika - tj. zamiast udziału w nieruchomości, Wnioskodawca będzie dysponował kwotą pieniężną odpowiadającą wartości tego udziału w nieruchomości. Z powyższych względów Wnioskodawca uważa, że sprzedaż udziału w lokalu mieszkalnym nie spowoduje po jego stronie konieczności zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Oczywiście Wnioskodawca zamierza dokonać sprzedaży udziału w prawie własności nieruchomości w okresie przewidującym możliwe opodatkowanie PIT z tego tytułu w razie osiągnięcia dochodu z ceny sprzedaży (5 lat kalendarzowych po roku podatkowym nabycia udziału prawa własności nieruchomości).

Ocena stanowiska

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów

‒jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Według art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Natomiast, stosownie do art. 10 ust. 7 ww. ustawy:

Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że 13 września 2021 r. zmarł spadkodawca W. K. Zgodnie z treścią aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego w dniu (…) lutego 2022 r. spadek po ww. nabyły z mocą ustawy dorosłe dzieci zmarłego, tj. jego syn - Wnioskodawca oraz córka, każdy w części ½  spadku wprost.

Spadkodawca był wyłącznym właścicielem lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość, wraz z przynależną piwnicą i udziałem 249/10.000 części we współwłasności części wspólnych budynku i urządzeń oraz takim samym udziałem we współwłasności gruntu. Spadkodawca nabył przedmiotowy lokal będąc wdowcem do swojego majątku osobistego. Przed śmiercią, ojciec Wnioskodawcy zawarł ze swoją córką umowę darowizny opisanego wyżej prawa własności lokalu mieszkalnego, z dnia (…) marca 2020 r., mocą której spadkodawca darował swojej córce prawo własności ww. lokalu mieszkalnego.

Spadkobiercy ustawowi po W. K., tj. Wnioskodawca M. K. oraz B. M., zamierzają zawrzeć umowę o dział spadku w formie zwykłej pisemnej po swoim ojcu W. K. W treści umowy o dział spadku zostanie wskazane, że spadkobiercy dokonają zaliczenia na schedę spadkową otrzymanej przez B. M. darowizny lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, opisanego powyżej, zgodnie z treścią art. 1039 Kodeksu cywilnego (dalej również: k.c.).

B. M., celem zwolnienia się z długu spadkowego ciążącego na niej względem drugiego ze spadkobierców - Wnioskodawcy, (to jest spłaty przysługującego Wnioskodawcy udziału w majątku spadkowym - obejmującego wartości lokalu mieszkalnego zaliczonego na schedę spadkową po zmarłym), zamierza zawrzeć z Wnioskodawcą umowę sporządzoną w formie aktu notarialnego o charakterze “datio in solutum", uregulowaną w treści art. 453 k.c. Na mocy wspomnianej umowy, B. M. celem zwolnienia się z zobowiązania spłaty drugiego ze spadkobierców, co do przysługującego mu udziału w majątku spadkowym, w miejsce spłaty pieniężnej, przekaże mu odpowiedni udział w prawie własności opisanego powyżej lokalu mieszkalnego. Umowa "datio in solutum" zostanie zawarta przez strony w wykonaniu umowy o dział spadku. W dalszej kolejności, po nabyciu udziału w prawie własności lokalu mieszkalnego przez M. K., zamierza on sprzedać nabyty udział swojemu synowi M. K. po cenach rynkowych.

W świetle opisanego zdarzenia przyszłego podkreślić należy, że siostrze Wnioskodawcy od dnia 9 marca 2020 r. przysługuje prawo własności do ww. lokalu mieszkalnego, który nabyła w drodze darowizny od ojca. Po śmierci ojca – w dniu 13 września 2021 r. spadek po zmarłym nabył Wnioskodawca wraz z siostrą, każdy w części ½ spadku wprost.

Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „spadek” ani też „nabycie w drodze spadku”, zasadnym jest odwołanie się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 924 oraz art. 925 ww. ustawy:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Z powyższych przepisów wynika, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Stosownie do art. 1025 § 1 i 2 Kodeku cywilnego:

Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Domniemywa się, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku albo poświadczenie dziedziczenia, jest spadkobiercą.

Z instytucją działu spadku mamy natomiast do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Stosownie do art. 1037 § 1ww. Kodeksu:

Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

W myśl art. 1039 § 1 Kodeku cywilnego:

Jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn oraz zapisów windykacyjnych, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna lub zapis windykacyjny zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia.

Zgodnie z art. 1042 § 1 i 2 Kodeku cywilnego:

Zaliczenie na schedę spadkową przeprowadza się w ten sposób, że wartość darowizn lub zapisów windykacyjnych podlegających zaliczeniu dolicza się do spadku lub do części spadku, która ulega podziałowi między spadkobierców obowiązanych wzajemnie do zaliczenia, po czym oblicza się schedę spadkową każdego z tych spadkobierców, a następnie każdemu z nich zalicza się na poczet jego schedy wartość darowizny lub zapisu windykacyjnego podlegającej zaliczeniu.

Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili działu spadku.

Przechodząc na grunt przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podkreślić należy, że nie definiuje ona pojęcia „nabycie”, należy zatem odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm.).

Zgodnie z art. 155 § 1 ww. ustawy:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Zgodnie z art. 158 ustawy Kodeks cywilny:

Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.

Jednocześnie zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 453 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.

W opisanym zdarzeniu przyszłym w treści umowy o dział spadku zostanie wskazane, że spadkobiercy dokonają zaliczenia na schedę spadkową otrzymanej przez siostrę Wnioskodawcy darowizny, zgodnie z treścią art. 1039 Kodeksu cywilnego. W konsekwencji siostra Wnioskodawcy zobowiązana będzie do spłaty przysługującego mu udziału w majątku spadkowym. W momencie zawarcia umowy datium in solutum – na mocy której siostra przekaże Wnioskodawcy udział w lokalu mieszkalnym (który do chwili sporządzenia tej umowy będzie należał do niej) – u Wnioskodawcy dojdzie do nabycia udziału w tym lokalu.

Jeżeli sprzedaż udziałów w tym lokalu - które Wnioskodawca nabędzie na mocy umowy datio in solutum – zostanie dokonana przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie, będzie stanowiła źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego do ewentualnego dochodu, jaki uzyska Wnioskodawca ze sprzedaży ww. udziałów w lokalu mieszkalnym znajdzie zastosowanie art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:

Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy tym, zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Natomiast ustalenie kosztów uzyskania przychodu odbywa się zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.

Zgodnie z art. 22 ust. 6c ww. ustawy:

Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

W myśl natomiast art. 22 ust. 6d ww. ustawy:

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c.

W opisanym zdarzeniu przyszłym nie sposób uznać, że Wnioskodawca nabył nieodpłatnie udziału w lokalu mieszkalnym na mocy umowy datio in solutum. „Płatność” bowiem nie musi mieć charakteru pieniężnego w postaci konkretnego przepływu gotówkowego, może oznaczać także uzyskanie świadczenia wzajemnego w postaci zapłaty w naturze (otrzymanie w zamian innych rzeczy lub praw), działania, zaniechania lub znoszenia. Innymi słowy, pod pojęciem płatności nie należy rozumieć wyłącznie zapłaty w pieniądzu, płatnością może także być zwolnienie się z długu, czy potrącenie wzajemnych, wymagalnych wierzytelności (zmniejszenie pasywów zbywcy).

Z treści art. 453 Kodeksu cywilnego wynika, że w przypadku spełnienia przez dłużnika za zgodą wierzyciela innego świadczenia, w zamian za co zostaje on zwolniony z długu, czynność ta ma charakter odpłatny, gdyż dłużnik za swoje świadczenie zostaje zwolniony z ciążącego na nim długu. Wnioskodawca w ramach umowy “datio in solutum” otrzyma zatem udział w nieruchomości, (nie pod tytułem darmym, lecz w wykonaniu przysługującego mu roszczenia). Wnioskodawca będzie mógł zatem zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu koszty nabycia udziałów w tym lokalu wskazane w akcie notarialnym, czyli wartość długu z jakiego jego siostra – na mocy ww. umowy - zostanie zwolniona.

Reasumując, za moment nabycia przez Wnioskodawcę udziału w lokalu mieszkalnym uznać należy datę, w której zostanie sporządzona umowa datio in solutum. W związku z powyższym, sprzedaż udziałów w ww. lokalu mieszkalnym przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie przez Wnioskodawcę (zawarcie ww. umowy) stanowić będzie źródło przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem w momencie sprzedaży tego udziału w lokalu mieszkalnym powstanie u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sytuacji, gdy wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia (która będzie odpowiadała wartości rynkowej) sprzedanego przez Wnioskodawcę udziału w lokalu mieszkalnym będzie w tej samej wysokości, co kwota, która będzie mu przysługiwała od siostry z tytułu spłaty udziału w majątku spadkowym nie wystąpi dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast, gdy wartość ta będzie wyższa niż kwota należna Wnioskodawcy od siostry (z tytułu spłaty udziału w majątku spadkowym) Wnioskodawca będzie zobowiązany zapłacić 19% podatek od dochodu uzyskanego z tej sprzedaży.

Wobec tego, Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

 Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).