Dotyczy obowiązków płatnika w związku z wypłatą rekompensaty. - Interpretacja - 0114-KDIP3-1.4011.266.2022.5.MS2

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 21 czerwca 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.266.2022.5.MS2

Temat interpretacji

Dotyczy obowiązków płatnika w związku z wypłatą rekompensaty.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków Spółki jako płatnika z tytułu wypłaty rekompensaty

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Sp. z o.o. (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest generalnym wykonawcą (GW) robót budowlanych polegających na kompleksowej budowie budynków/osiedli mieszkaniowych.

Roboty wykonywane są na rzecz Inwestora (Dewelopera) na podstawie umowy o generalne wykonawstwo, zgodnie z którą Spółka otrzymuje ustalone wynagrodzenie ryczałtowe za całość robót przewidzianych umową, przy czym wynagrodzenie to jest niezmienne i obejmuje każdą pracę konieczną do terminowego i kompletnego wykonania przedmiotu umowy.

Przy realizacji przedmiotu umowy Spółka zobowiązana jest do wykonania robót zgodnie z zasadami sztuki budowlanej, tj. zgodnie z wszelkimi normami prawnymi i technicznymi mającymi zastosowanie w budownictwie, przy dochowaniu należytej staranności oraz wg najlepszej, profesjonalnej wiedzy.

Stąd wśród uzgodnionych umową obowiązków Spółki wyróżnić należy zobowiązanie do usunięcia na własny koszt wszelkich wad fizycznych lub robót wykonanych niezgodnie z umową lub wiedzą inżynierską.

Na tle powyższego dalsze zapisy umowne przewidują m.in. odpowiednie uzgodnienie terminów usunięcia wad, a także postanowienia na wypadek braku możliwości usunięcia wad. Wśród tych wyróżnić można w szczególności uprawnienie Inwestora do obniżenia wynagrodzenia lub do usunięcia wad w zastępstwie Spółki, na jej koszt, a nawet do odstąpienia od umowy.

Dodatkowo, celem zabezpieczenia należytego wykonania umowy Spółka udziela Inwestorowi odpowiedniej gwarancji dobrego wykonania umowy, a także rękojmi w zakresie wad.

Co istotne, w przedmiotowym zakresie, na wypadek bezskutecznego upływu terminu do usunięcia wad z tytułu rękojmi i gwarancji, przewidziano analogiczne zapisy dotyczące wykonania zastępczego na koszt Spółki, a przy tym uwzględniono odrębne zapisy przewidujące możliwość nałożenia odpowiednich kar umownych (np. za każdy dzień opóźnienia w usunięciu wad) lub dochodzenia odszkodowania (przenoszącego wartość przewidzianych kar umownych).

Co więcej, część opisywanych umów przewiduje przy tym szczegółowe określenie procedur usuwania usterek gwarancyjnych, obowiązujących Generalnych Wykonawców.

Zgodnie z tymi, Generalny Wykonawca gwarantuje należytą jakość i prawidłowość wykonanych robót budowlanych, udziela gwarancji jakości na dany okres (np. 60 miesięcy) oraz zobowiązuje się przystąpić do bezpłatnego usunięcia wad w określonym terminie, w tym do poniesienia kosztów tych usunięć, z zastrzeżeniem prawa Inwestora do wykonania zastępczego na koszt i ryzyko Spółki.

Precyzując powyższe, ww. sformułowanie „bezpłatnie” dotyczy braku określenia odrębnego wynagrodzenia Generalnego Wykonawcy z tytułu prac związanych z usunięciem wad. Jest to związane z kalkulacją ryzyka ponoszenia kosztów usunięcia wad w pierwotnym wynagrodzeniu ryczałtowym uzyskiwanym przez Generalnego Wykonawcę z tytułu (prawidłowego) wykonania przedmiotu umowy.

W związku z opisywanymi warunkami umownymi, Spółka przyjęła praktykę, zgodnie z którą w razie ujawnienia wad w okresie rękojmi i gwarancji, Spółka w miejsce przystąpienia do usunięcia tych wad dokonuje wypłaty świadczenia pieniężnego o charakterze rekompensacyjnym.

Precyzując, (i) Spółka, (ii) Inwestor oraz (iii) określony nabywca wybudowanego przez Spółkę lokalu/obiektu mieszkalnego, który zgłosił wady do Inwestora (w następstwie czego Inwestor zgłosił je GW) zawierają trójstronne porozumienia, gdzie określają przedmiot porozumienia, tj. wykrytą w okresie rękojmi i gwarancji wadę (np. zarysowania tynków na ścianach wewnątrz pomieszczeń) oraz regulują prawa i obowiązki związane z zaspokojeniem roszczeń z tytułu rękojmi i gwarancji.

Powoływane zaspokojenie roszczeń z tytułu rękojmi i gwarancji następuje w ten sposób, że:

a)nabywca usunie wykryte wady na swój koszt i ryzyko,

b)celem zaspokojenia roszczeń nabywcy Inwestor zapłaci nabywcy określoną kwotę (tzw. rekompensatę),

c)tzw. rekompensata zaspokoi wszelkie dotychczasowe jak i przyszłe roszczenia nabywcy względem Inwestora z tytułu wykrytej wady oraz oświadczy, że nie ma i nie będzie zgłaszał wobec Inwestora z tego tytułu jakichkolwiek zastrzeżeń i żądań, zarówno na drodze sądowej jak i pozasądowej,

d)Spółka natomiast, celem zaspokojenia analogicznych roszczeń Inwestora z tytułu rękojmi i gwarancji dotyczących wykrytej wady, dokona wypłaty ww. kwoty rekompensaty na rzecz Inwestora.

Alternatywnie do powyższego, skracając ścieżkę ww. przepływów pieniężnych, część aktualnie zawieranych porozumień przewiduje, że to Spółka dokona bezpośredniej wypłaty kwoty rekompensaty na rzecz nabywcy. Przy czym pozostałe, wyżej wskazane skutki porozumienia nie będą ulegać zmianie co oznacza, że wypłata ta z jednej strony „uwolni” Inwestora od wszelkich roszczeń nabywcy z tytułu rękojmi i gwarancji, a kolejno „uwolni" Generalnego Wykonawcę od wszelkich roszczeń Inwestora z tytułu rękojmi i gwarancji (dotyczących wykrytej wady).

Co przy tym istotne, ww. kwoty tzw. rekompensaty z zasady ponoszone są „w zastępstwie” ww. kosztów rękojmi i gwarancji, niemniej cel jest analogiczny - wypłata ta służy zachowaniu przychodów i spełnieniu roszczeń z tytułu rękojmi i gwarancji, czy inaczej uwolnieniu się od odpowiedzialności z tego tytułu.

Opisywany cel spełniony jest przy tym nie tylko dzięki ww. zrzeczeniu się roszczeń z tytułu rękojmi i gwarancji przez nabywcę (w pierwszej kolejności) oraz przez Inwestora (w drugiej kolejności), ale także dzięki ograniczeniu (minimalizacji) ewentualnych kosztów jakie Spółka musiałaby ponieść, gdyby faktycznie, we własnym zakresie przystąpiła do usuwania wad (które to koszty, z założenia przewyższałyby wartość dokonanej wypłaty) lub gdyby Spółka miała ponosić wydatki związane z zastępczym usuwaniem wad przez Inwestora (na koszt i ryzyko GW).

Uzupełnienie i doprecyzowanie stanu faktycznego

Powoływane zaspokojenie roszczeń z tytułu rękojmi i gwarancji następuje w ten sposób, że:

a)nabywca usunie wykryte wady na swój koszt i ryzyko,

b)celem zaspokojenia roszczeń nabywcy Inwestor zapłaci nabywcy określoną kwotę (tzw. rekompensatę),

c)tzw. rekompensata zaspokoi wszelkie dotychczasowe jak i przyszłe roszczenia nabywcy względem Inwestora z tytułu wykrytej wady oraz oświadczy, że nie ma i nie będzie zgłaszał wobec Inwestora z tego tytułu jakichkolwiek zastrzeżeń i żądań, zarówno na drodze sądowej jak i pozasądowej,

d)Spółka natomiast, celem zaspokojenia analogicznych roszczeń Inwestora z tytułu rękojmi i gwarancji dotyczących wykrytej wady, dokona wypłaty ww. kwoty rekompensaty na rzecz Inwestora.

Alternatywnie do powyższego, skracając ścieżkę ww. przepływów pieniężnych, część aktualnie zawieranych porozumień przewiduje, że to Spółka dokona bezpośredniej wypłaty kwoty rekompensaty na rzecz nabywcy. Przy czym pozostałe, wyżej wskazane skutki porozumienia nie będą ulegać zmianie co oznacza, że wypłata ta z jednej strony „uwolni" Inwestora od wszelkich roszczeń nabywcy z tytułu rękojmi i gwarancji, a kolejno „uwolni" GW od wszelkich roszczeń Inwestora z tytułu rękojmi i gwarancji (dotyczących wykrytej wady)."

Nadto, w uzasadnieniu wniosku wskazano, że:

„Weryfikując zatem odrębnie relacje pomiędzy Inwestorem, a nabywcą (na gruncie rękojmi udzielanej w związku z umową sprzedaży lokalu/obiektu budowlanego) oraz pomiędzy Inwestorem a Generalnym Wykonawcą (na gruncie rękojmi udzielanej w związku z umową o generalne wykonawstwo [danego lokalu/obiektu budowlanego]), należy dojść do wniosku, że podmiotem realnie obciążonym ciężarem finansowym wypłaty tzw. rekompensaty na rzecz nabywcy jest wyłącznie Inwestor. Inwestor ten ma natomiast dopiero w dalszej kolejności możliwość dochodzenia takiej wypłaty od GW.

Zatem okoliczność, że Inwestor „zleci" taką wypłatę GW bezpośrednio na rzecz nabywcy, w Państwa ocenie nie zmienia ww. relacji.

Wypłata ta bowiem w pierwszej kolejności stanowi o odpowiednim spełnieniu zobowiązań pomiędzy Inwestorem a nabywcą i wiąże się wyłącznie z uregulowaniem należności pieniężnej z tego tytułu - celem zrzeczenia się roszczeń nabywcy wobec Inwestora.

Mówimy zatem o identyfikacji relacji jedynie pomiędzy Inwestorem a nabywcą.

Fakt, iż techniczna wypłata należności przez GW stanowi o jednoczesnym uwolnieniu się GW od roszczeń Inwestora nie wpływa na tą okoliczność."

Mając na uwadze powyższe i odpowiadając jednoznacznie na zadane pytanie - na kim spoczywa ciężar finansowy wypłaty środków pieniężnych w postaci rekompensaty na rzecz nabywcy (na inwestorze, czy na Spółce)? Wskazują Państwo, że realnej i bezpośredniej wypłaty rekompensaty na rzecz Nabywcy z zasady dokonuje Spółka, niemniej ciężar finansowy tej wypłaty wynika czysto z relacji pomiędzy Inwestorem a Nabywcą i w tej relacji to wyłącznie Inwestor ponosi ciężar finansowy omawianej wypłaty.

Precyzując powyższe, gdyby nie relacja Inwestor - Nabywca wypłata ta wobec nabywcy w ogóle nie miałaby miejsca. Ewentualna rekompensata następowałaby wyłącznie względem Inwestora i jedynie w relacji Inwestor-Spółka.

Tym samym ciężar finansowy obciążający Spółkę dotyczy wyłącznie relacji Inwestor - Spółka, zaś ciężar finansowy obciążający Inwestora wynika z odrębnej relacji: Inwestor - Nabywca.

Bezpośrednia wypłata środków finansowych przez Spółkę na rzecz Nabywcy wynika jedynie z uproszczenia przepływów pieniężnych.

W efekcie, wypłaty środków pieniężnych w postaci rekompensaty na rzecz Nabywcy dokonuje Spółka, niemniej jako podmiot faktycznie ponoszący koszt (ciężar finansowy) tej wypłaty celem zaspokojenia roszczeń Nabywcy (z tytułu rękojmi i gwarancji) jest sam Inwestor. Spółka natomiast jest podmiotem faktycznie ponoszącym koszt (ciężar finansowy) tej wypłaty wyłącznie celem zaspokojenia tożsamych roszczeń (z tytułu rękojmi i gwarancji) Inwestora.

W praktyce rzadko kiedy Inwestor sam reguluje zapłatę wobec Nabywcy, w większości przypadków wypłata tej rekompensaty zostaje uregulowana przez Spółkę na podstawie opisywanego we wniosku trójstronnego porozumienia. Nie zmienia to jednak faktu, iż podmiotem odpowiedzialnym wobec Nabywcy lokalu jest oczywiście Inwestor (tylko i wyłącznie Inwestor). Skracając natomiast ścieżkę przepływów pieniężnych Spółka bezpośrednio dokonuje wypłaty kwot rekompensaty na rzecz Nabywcy, co pozwala na uwolnienie się od jej odpowiedzialności, ale wobec Inwestora, a nie Nabywcy. Podkreślić bowiem należy, że pomiędzy Spółką a Nabywcą nie istnieje żadna relacja, która kreowałaby możliwość zgłoszenia przez Nabywcę żądań z tytułu rękojmi i gwarancji wobec Spółki.

Pytania

1.Czy Wnioskodawca prawidłowo przyjmuje, że równowartość kwoty tzw. rekompensaty, wypłacona w związku z udzieloną rękojmią i gwarancją może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 CIT?

2.Czy Wnioskodawca prawidłowo przyjmuje, że przypadku w którym wypłata tzw. rekompensaty jest dokonywana bezpośrednio pomiędzy Spółką a nabywcą, nie generuje po stronie Spółki obowiązków płatnika, o których mowa w art. 42a PIT?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2. W zakresie pytania nr 1 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Państwa stanowisko w sprawie

Uważają Państwo, że obowiązki płatnika będą ciążyły wyłącznie na Inwestorze, nawet jeśli bezpośredniej wypłaty tzw. rekompensaty dokona GW (Spółka).

Uzasadniając powyższe, Państwa zdaniem tzw. rekompensata stanowi przychód nabywcy.

Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ust. 1 PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności", wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost ww. przepisie, który obejmuje przykładowy katalog.

Powszechnie w orzecznictwie i interpretacjach przyjmuje się, że o przychodzie można mówić wtedy, gdy ma on charakter trwałego przysporzenia majątkowego, tj. ma konkretny wymiar finansowy, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W analizowanej sytuacji nie powinno więc ulegać wątpliwości, że dokonywana wypłata rekompensaty stanowi przyrost mienia nabywcy i ma konkretny (kwotowy) wymiar finansowy.

Jednocześnie, skoro — jak już wyjaśniono powyżej — rekompensata ta nie ma charakteru odszkodowawczego, tj. nie stanowi pokrycia straty, ani innego rodzaju uszczerbku majątkowego nabywcy, zwolnienia przewidziane art. 21 ust. 1 pkt 3-4 PIT nie znajdą zastosowania.

Konsekwentnie, otrzymana kwota tzw. rekompensaty, w Państwa ocenie powinna być wykazana w zeznaniu PIT nabywcy — jako przychód podlegający opodatkowaniu. Przy czym zaliczkę na podatek ponieść w tym wypadku powinien płatnik.

Stosownie bowiem do treści art. 42a PIT na podmiocie, który wypłaci ww. należność nabywcy, tj. dokona wypłaty świadczenia, o którym mowa ww. art. 20 ust. 1 PIT będzie ciążył obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy oraz sporządzenia informacji PIT-11 (wcześniej PIT-8C).

Potwierdzeniem powyższego jest m.in. następujące stanowisko: DKIS z 1 sierpnia 218 r., 0113-KDlPT3.4011.275.2018.2.KC.

Zwracają jednak Państwo uwagę, że ww. obowiązki będą każdorazowo ciążyły na podmiocie, który „dokona wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1", nie mniej nie oznacza to, że obowiązki te będą ciążyły na Spółce, gdy ta dokona bezpośredniej wypłaty na rzecz nabywcy.

W Państwa opinii, w omawianej sytuacji, faktycznie podmiotem zobowiązanym do takiej wypłaty (w pierwszej kolejności) pozostawać będzie Inwestor i to właśnie ten podmiot będzie „organizował" omawianą płatność.

Jak wskazują organy podatkowe podstawowym warunkiem dla rozważań o obowiązkach płatnika, niezależnie od możliwej, literalnej wykładni omawianej normy, jest istnienie relacji pomiędzy udzielającym świadczenia (płatnikiem), a uzyskującym to świadczenie (podatnikiem).

Jak wskazują organy: udzieleniem świadczenia jest przy tym zarówno sytuacja, gdy świadczenie jest przekazywane bezpośrednio przez płatnika, jak również sytuacja, gdy świadczenie jest realizowane przez podmiot trzeci, ale jest "zlecane", "organizowane” przez płatnika (czyli w istocie pochodzi od tego płatnika).

Tak przykładowo: DKIS z 18 lutego 2020 r., 0113-KDlPT2-3.4011770.2019.1.RR w zakresie świadczeń ze stosunku pracy, a także DKIS z 5 czerwca 2020 r., 0114-KDlP3-1.4011.186.2020.4.MK1 w zakresie braku obowiązków płatnika z tytułu technicznego wydania nagród w imieniu klienta na którym spoczywa ciężar finansowych tych nagród.

Państwa zdaniem na szczególne uwzględnienie zasługuje także wyrok NSA z 14 kwietnia 2021 r., II FSK 3305/18, w którym zwraca się uwagę na pochodzenie środków majątkowych. Wyrok ten co prawda dotyczył zapłaty podatku przez os. trzecią, niemniej w Państwa ocenie znajduje zastosowanie również do analizowanej roli płatnika.

Państwa zdaniem, sama „wypłata" (zapłata) tzw. rekompensaty jest czynnością techniczną i fakt, iż ta została dokonana przez Spółkę nie przesądza o tym, z czyjego majątku pochodzą środki na jej pokrycie i jaki podmiot ponosi realny ciężar ekonomiczny z nią związany.

Weryfikując zatem odrębnie relacje pomiędzy Inwestorem a nabywcą (na gruncie rękojmi udzielanej w związku z umową sprzedaży lokalu/obiektu budowlanego) oraz pomiędzy Inwestorem a Generalnym Wykonawcą (na gruncie rękojmi udzielanej w związku z umową o generalne wykonawstwo (danego lokalu/obiektu budowlanego)), należy dojść do wniosku, że podmiotem realnie obciążonym ciężarem finansowym wypłaty tzw. rekompensaty na rzecz nabywcy jest wyłącznie Inwestor. Inwestor ten ma natomiast dopiero w dalszej kolejności możliwość dochodzenia takiej wypłaty od GW. Zatem okoliczność, że Inwestor „zleci” taką wypłatę GW bezpośrednio na rzecz nabywcy, w Państwa ocenie nie zmienia ww. relacji.

Wypłata ta bowiem w pierwszej kolejności stanowi o odpowiednim spełnieniu zobowiązań pomiędzy Inwestorem a nabywcą i wiąże się wyłącznie z uregulowaniem należności pieniężnej z tego tytułu — celem zrzeczenia się roszczeń nabywcy wobec Inwestora.

Mówimy zatem o identyfikacji relacji jedynie pomiędzy Inwestorem a nabywcą.

Fakt, iż techniczna wypłata należności przez GW stanowi o jednoczesnym uwolnieniu się GW od roszczeń Inwestora nie wpływa na tą okoliczność.

Gdyby bowiem nie relacja nabywcy z Inwestorem, wypłata GW po pierwsze nie miałaby żadnych podstaw, albowiem GW nie łączy żaden stosunek z nabywcą i tym samym nabywca nie miałby uprawnienia do jej dochodzenia, a po drugie nie uwalniałaby ani Inwestora od jakichkolwiek roszczeń nabywcy, ani GW od jakichkolwiek roszczeń Inwestora.

Na tle powyższego, wypłatę GW traktować należałoby jako wykonanie czynności, do której został upoważniony przez Inwestora w oparciu o zawarte porozumienie.

Upoważnienie takie nie wpływa jednak na fakt, iż ciężar ekonomiczny takiej operacji (wypłaty) wciąż spoczywa na Inwestorze, a w konsekwencji to właśnie ten podmiot pełni rolę płatnika a nie Spółka.

Mając na uwadze powyższe wnoszą Państwo o potwierdzenie prawidłowości zajętego stanowiska.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

Z powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi w punkcie 9 wymienia się: inne źródła. Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania w szczególności, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. Katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera bowiem jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do tego źródła. Zatem, o przychodzie można mówić wtedy, gdy ma on charakter trwałego przysporzenia majątkowego, tj. ma konkretny wymiar finansowy, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku.

W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1740, ze zm.) nie ma szczegółowych unormowań dotyczących rękojmi za wady wykonanego obiektu (robót budowlanych).

Art. 656 § 1 Kodeksu cywilnego wskazuje, że

do skutków opóźnienia się przez wykonawcę z rozpoczęciem robót lub wykończeniem obiektu albo wykonywania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, do rękojmi za wady wykonanego obiektu, jak również do uprawnienia inwestora do odstąpienia od umowy przed ukończeniem obiektu stosuje się odpowiednio przepisy o umowie o dzieło.

Zgodnie natomiast z art. 638 Kodeksu cywilnego,

§ 1 Do odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie jest wyłączona, jeżeli wada dzieła powstała z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez zamawiającego.

§ 2 Jeżeli zamawiającemu udzielono gwarancji na wykonane dzieło, przepisy o gwarancji przy sprzedaży stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 556 Kodeksu cywilnego:

Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).

Jak stanowi art. 5561 § 1 Kodeksu cywilnego:

Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1)nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;

2)nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;

3)nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;

4)została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Zgodnie z art. 5561 § 2 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli kupującym jest konsument, na równi z zapewnieniem sprzedawcy traktuje się publiczne zapewnienia producenta lub jego przedstawiciela, osoby, która wprowadza rzecz do obrotu w zakresie swojej działalności gospodarczej, oraz osoby, która przez umieszczenie na rzeczy sprzedanej swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego przedstawia się jako producent.

W myśl art. 5561 § 3 ww. Kodeksu:

Rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy

Zgodnie z art. 560 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.

Stosownie do treści art. 561 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady.

Zgodnie z art. 561 § 2 Kodeksu:

Sprzedawca jest obowiązany wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad lub usunąć wadę w rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego.

W myśl art. 561 § 3 ww. Kodeksu:

Sprzedawca może odmówić zadośćuczynienia żądaniu kupującego, jeżeli doprowadzenie do zgodności z umową rzeczy wadliwej w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo w porównaniu z drugim możliwym sposobem doprowadzenia do zgodności z umową wymagałoby nadmiernych kosztów. Jeżeli kupującym jest przedsiębiorca, sprzedawca może odmówić wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady także wtedy, gdy koszty zadośćuczynienia temu obowiązkowi przewyższają cenę rzeczy sprzedanej.

Zgodnie z art. 577 § 1 ww. Kodeksu,

udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Oświadczenie gwarancyjne może zostać złożone w reklamie.

Stosownie do art. 577 § 3 cyt. ustawy,

jeżeli została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym.

W przedmiotowej sprawie, wypłata na rzecz nabywcy środków pieniężnych w postaci rekompensaty stanowi przychód nabywcy z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W analizowanej sprawie Państwa wątpliwości budzi kwestia ciążących na Spółce obowiązków płatnika związanych z wypłatą świadczenia pieniężnego o charakterze rekompensacyjnym na rzecz nabywcy.

Zgodnie z art. 8 ustawy 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ( Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, ze zm.):

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Z uwagi na powyższe na płatniku ciążą trzy podstawowe obowiązki, tj.:

obliczenie,

pobranie,

wpłacenie

podatku, zaliczki.

Konkretyzacja tych obowiązków znalazła swój wyraz w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

W świetle art. 42a ust. 1 ustawy :

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z opisu sprawy wynika, że przyjęli Państwo praktykę, zgodnie z którą w razie ujawnienia wad w okresie rękojmi i gwarancji, w miejsce przystąpienia do usunięcia tych wad dokonują Państwo wypłaty świadczenia pieniężnego o charakterze rekompensacyjnym. Precyzując, (i) Spółka, (ii) Inwestor oraz (iii) określony nabywca wybudowanego przez Państwa lokalu/obiektu mieszkalnego, który zgłosił wady do Inwestora (w następstwie czego Inwestor zgłosił je Generalnemu Wykonawcy) zawierają trójstronne porozumienia, gdzie określają przedmiot porozumienia, tj. wykrytą w okresie rękojmi i gwarancji wadę oraz regulują prawa i obowiązki związane z zaspokojeniem roszczeń z tytułu rękojmi i gwarancji. Powoływane zaspokojenie roszczeń z tytułu rękojmi i gwarancji następuje w ten sposób, że:

nabywca usunie wykryte wady na swój koszt i ryzyko,

celem zaspokojenia roszczeń nabywcy Inwestor zapłaci nabywcy określoną kwotę (tzw. rekompensatę),

tzw. rekompensata zaspokoi wszelkie dotychczasowe jak i przyszłe roszczenia nabywcy względem Inwestora z tytułu wykrytej wady oraz oświadczy, że nie ma i nie będzie zgłaszał wobec Inwestora z tego tytułu jakichkolwiek zastrzeżeń i żądań, zarówno na drodze sądowej jak i pozasądowej,

Spółka natomiast, celem zaspokojenia analogicznych roszczeń Inwestora z tytułu rękojmi i gwarancji dotyczących wykrytej wady, dokona wypłaty ww. kwoty rekompensaty na rzecz Inwestora.

Alternatywnie do powyższego, skracając ścieżkę ww. przepływów pieniężnych, część aktualnie zawieranych porozumień przewiduje, że to Państwo dokonają bezpośredniej wypłaty kwoty rekompensaty na rzecz nabywcy. Przy czym pozostałe, wyżej wskazane skutki porozumienia nie będą ulegać zmianie co oznacza, że wypłata ta z jednej strony „uwolni” Inwestora od wszelkich roszczeń nabywcy z tytułu rękojmi i gwarancji, a kolejno „uwolni" Generalnego Wykonawcę od wszelkich roszczeń Inwestora z tytułu rękojmi i gwarancji (dotyczących wykrytej wady). Co przy tym istotne, ww. kwoty tzw. rekompensaty z zasady ponoszone są „w zastępstwie” ww. kosztów rękojmi i gwarancji, niemniej cel jest analogiczny - wypłata ta służy zachowaniu przychodów i spełnieniu roszczeń z tytułu rękojmi i gwarancji, czy inaczej uwolnieniu się od odpowiedzialności z tego tytułu.

Żaden z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowi, że dokonanie świadczenia, postawienie pieniędzy lub wartości pieniężnych do dyspozycji określonej osobie powinno nastąpić bezpośrednio przez podmiot, który jest płatnikiem.

Jako podmiot faktycznie zobowiązany do wypłaty środków pieniężnych w postaci rekompensaty celem zaspokojenia roszczeń Nabywcy z tytułu rękojmi i gwarancji jest sam Inwestor. Bezpośrednia wypłata środków pieniężnych przez Państwa wynika jedynie z uproszczenia przepływów pieniężnych. Jest zatem czynnością techniczną. Nabywcy przysługuje roszczenie względem Inwestora z tytułu wykrytej wady nie zaś względem Państwa.

W konsekwencji, gdy wypłata rekompensaty jest dokonywana bezpośrednio przez Państwa na rzecz Nabywcy nie generuje to po Państwa stronie obowiązków płatnika, o których mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Państwa należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Państwa jedynie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (pytanie oznaczone we wniosku nr 2). W pozostałym zakresie wniosku, wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).