Spłata byłej małżonki w związku z podziałem majątku wspólnego stanowi wydatek na własne cele mieszkaniowe objęty zwolnieniem wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 131.

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie:

1)ponownie rozpatruję sprawę Pana wniosku z 3 sierpnia 2020 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 17 marca 2021 r. sygn. akt I SA/Lu 600/20 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 listopada 2021 r. sygn. akt II FSK 694/21 i

2)stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 sierpnia 2020 r. wpłynął Pana wniosek z 3 sierpnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

4 grudnia 2015 r. umową darowizny zawartą przed notariuszem (akt notarialny rep. A nr 1) Wnioskodawca został obdarowany przez swoich rodziców działką gruntu ornego nr 1 o wielkości 0,1142 ha, położoną w A. w gminie B.. Powyższą darowiznę Wnioskodawca przyjął do majątku osobistego. W czasie uzyskania ww. darowizny Wnioskodawca pozostawał w związku małżeńskim zawartym 26 grudnia 1994 r. z A.B. W małżeństwie Wnioskodawcy obowiązywał ustrój rozszerzonej ustawowej wspólności majątkowej.

25 maja 2017 r. wyrokiem sądu okręgowego (sygn. Akt (...) małżeństwo Wnioskodawcy z A.B. zostało rozwiązane przez rozwód. Wyrok uprawomocnił się 17 czerwca 2017 r.

4 kwietnia 2019 r. umową sprzedaży zawartą przed notariuszem (akt notarialny rep. A nr 2) Wnioskodawca sprzedał ww. działkę nr 1, tj. grunt orny (z możliwością zabudowy zagrodowej) o wielkości 0,1142 ha, położoną w A. w gminie B., którą obdarowali go w 2015 r. rodzice, za cenę 92.800 zł. Ponieważ sprzedaż nieruchomości nastąpiła przed upływem 5 lat od nabycia dochód ze sprzedaży nieruchomości został przez niego wykazany w zeznaniu PIT-39 za 2019 r. Wnioskodawca jednocześnie wykazał w złożonym zeznaniu kwotę dochodu ze sprzedaży nieruchomości zwolnioną z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

6 sierpnia 2019 r. umową o podział majątku wspólnego zawartą z byłą małżonką przed notariuszem (akt notarialny rep. A nr 3) Wnioskodawca wraz z byłą żoną dokonali podziału majątku wspólnego z obowiązkiem spłaty na rzecz byłej żony (łączna wysokość spłaty z tytułu udziałów byłej żony w nieruchomościach wynosiła 275.000 zł). Wnioskodawca wraz z byłą żoną umówili się w umowie na spłatę w 3 ratach: 1 rata w wysokości 155.000 zł płatna w terminie nie później niż do 9 sierpnia 2019 r., 2 rata w wysokości 60.000 zł płatna w terminie nie później niż do 6 listopada 2019 r. i 3 rata w wysokości 60.000 zł płatna w terminie nie później niż do 29 lutego 2020 r. Wszystkie raty Wnioskodawca spłacił w umówionych terminach.

Na podstawie umowy o podział majątku wspólnego Wnioskodawca nabył od byłej żony m.in. jej udział w wysokości ¹/₂ w nieruchomości stanowiącej działkę terenów mieszkaniowych nr 2 o wielkości 0,0764 ha, położoną w C. przy ul. D., zabudowaną budynkiem mieszkalnym (segment narożny w szeregowcu: trzy kondygnacje o powierzchni użytkowej 221,45 m²), w którym mieszkali wspólnie z dziećmi, wraz z przylegającą do tej nieruchomości działką rolną nr 3 o wielkości 0,0864 ha, w której mieli równe udziały do 366/864 części (współwłasność z sąsiadami, która obecnie jest znoszona w postępowaniu administracyjnym; nowo powstałe działki będą dołączone do istniejących nieruchomości zabudowanych poszczególnymi budynkami/segmentami. Po zniesieniu współwłasności nowo powstała działka o wielkości 366 m² zostanie formalnie dołączona do działki 2, natomiast w rzeczywistości nieruchomości 2 i 366 m² w działce 3 stanowią już od dawna jedną ogrodzoną całość. W przypadku Wnioskodawcy na tych 366 m² usytuowane są miejsca parkingowe dla pojazdów oraz zlokalizowana jest tam wiata na opał). Własność nieruchomości nr 2 zabudowanej domem mieszkalnym Wnioskodawca wraz z żoną zakupili w czasie trwania związku małżeńskiego do majątku wspólnego (w równych udziałach) na podstawie sporządzonej przed notariuszem umowy zamiany z 1 czerwca 2011 r.

W umowie o podział majątku wspólnego wartość nieruchomości wraz z budynkiem mieszkalnym określona została na kwotę 530.000 zł. Wnioskodawca zobowiązał się w ww. umowie do spłaty udziału (tj. ¹/₂) byłej małżonki w powyższej nieruchomości, który wynosił połowę jej wartości, tj. 265.000 zł. Zgodnie z umową 8 sierpnia 2019 r. Wnioskodawca dokonał spłaty pierwszej raty za udziały małżonki w powyższej nieruchomości w wysokości 155.000 zł, przy czym część tej raty w wysokości 92.800 zł spłacił w całości kwotą uzyskaną ze sprzedaży działki, o której mowa powyżej, tj. gruntu ornego nr 1 o wielkości 0,1142 ha, położonej w A. w gminie B. Wszystkie pieniądze uzyskane ze sprzedaży działki nr 1, tj. kwotę 92.800 zł Wnioskodawca przeznaczył na spłatę małżonki.

Wnioskodawca dodaje, że w trakcie rozwodu i po jego zakończeniu, tj. do czasu wyprowadzki byłej małżonki z domu zajmowała ona całe poddasze w ich domu (jedną kondygnację). Do niektórych pomieszczeń zajmowanych przez nią Wnioskodawca nie miał dostępu (pokoje były zamykane na klucz). Wnioskodawca również zajmował jedną kondygnację w domu (środek). Część pomieszczeń Wnioskodawca wraz z byłą żoną użytkowali wspólnie (np. kuchnia na dolnej kondygnacji). Wnioskodawca obecnie zamieszkuje w ww. domu wraz z dziećmi i dopiero teraz – po całkowitej spłacie i wyprowadzce byłej małżonki – może dysponować swobodnie wszystkimi pomieszczeniami w domu. Ponadto, w wyniku zaistniałej sytuacji i rozpadu rodziny Wnioskodawca był zmuszony sprzedać działkę w A., na której planował w przyszłości postawić dom, aby uzyskać środki na spłatę byłej małżonki i w ten sposób zapewnić odpowiednie miejsce do mieszkania – którym mógłby swobodnie dysponować – sobie oraz swoim dzieciom (obecnie w domu zameldowanych jest czworo dzieci, które również z nim zamieszkują). W księdze wieczystej dla nieruchomości o nr 2 zabudowanej budynkiem mieszkalnym w dziale II Wnioskodawca figuruje jako jedyny właściciel.

Nabycie przez Wnioskodawcę udziału byłej małżonki w nieruchomości w wyniku podziału majątku wspólnego miało miejsce po sprzedaży nieruchomości nabytej przez niego w drodze darowizny od rodziców.

Pytanie

Czy kwota (przychód) uzyskana przez Wnioskodawcę 4 kwietnia 2019 r. ze sprzedaży nieruchomości należącej do jego majątku osobistego, nabytej darowizną od rodziców 4 grudnia 2015 r., przeznaczona w całości na spłatę zobowiązań z tytułu podziału majątku wspólnego zgodnie z umową o podział majątku wspólnego z 6 sierpnia 2019 r., dokonaną na rzecz byłej małżonki 8 sierpnia 2019 r., będąca zapłatą za połowę wartości nieruchomości wraz z budynkiem mieszkalnym, tj. za połowę udziałów byłej małżonki w nieruchomości, w której jest zameldowany i ma stałe miejsce zamieszkania (mieszka z czwórką dzieci, które również są zameldowane pod tym adresem), stanowi wydatek na własne cele mieszkaniowe zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, spłata byłej małżonki w związku z podziałem majątku wspólnego dokonanego z uwagi na rozwód umową z 6 sierpnia 2019 r. kwotą, którą uzyskał ze sprzedaży nieruchomości 4 kwietnia 2019 r., otrzymanej w drodze darowizny od rodziców 4 grudnia 2015 r., należącej do jego majątku osobistego stanowi wydatek na własne cele mieszkaniowe związane z nabyciem udziałów byłej małżonki w nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, która po podziale stała się wyłącznie jego własnością, w której jest zameldowany i na stałe mieszka, objęty zwolnieniem wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych:

‒nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest przyznanie rzeczy/nieruchomości na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli podział taki jest nieekwiwalentny w naturze i towarzyszą mu spłaty;

‒wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu traktowane być muszą w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak też stan jej majątku osobistego. W tej części bowiem, w której przyznana na wyłączną własność nieruchomość przekracza wartość udziału w majątku wspólnym podatnik niewątpliwie nabywa prawo własności nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust 1 pkt 8, a także w rozumieniu art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;

‒spłata na rzecz byłego małżonka, związana z nabyciem nieruchomości wraz z budynkiem mieszkalnym w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków, dokonana ze środków uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej do majątku osobistego dokonującego spłaty małżonka, stanowi wydatek na własne cele mieszkaniowe w rozumieniu przepisu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;

‒przeznaczenie całego przychodu ze sprzedaży nieruchomości stanowiącej majątek osobisty dokonującego spłaty małżonka na spłatę związaną z nabyciem ww. nieruchomości w wyniku podziału majątku wspólnego umożliwia zwolnienie z podatku dochodowego uzyskanego z tego tytułu dochodu.

Powyżej opisane stanowiska, które są zbieżne ze stanowiskiem Wnioskodawcy zajął m.in.:

‒Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 31 października 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 516/19;

‒Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 25 kwietnia 2019 r., sygn. akt I SA/Rz 150/19;

‒Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku prawomocnym z dnia 6 sierpnia 2019 r., sygn. akt II FSK 2080/17;

‒Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku prawomocnym z dnia 18 maja 2018 r., sygn. akt II FSK 1328/16.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Pana wniosek – 6 października 2020 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0115-KDIT1.4011.632.2020.1.DB, w której uznałem Pana stanowisko za nieprawidłowe. Interpretację doręczono Panu 15 października 2020 r.

Skarga na interpretację indywidualną

30 października 2020 r. wniósł Pan skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie. Skarga wpłynęła do mnie 3 listopada 2020 r.

Wniósł Pan o:

‒uchylenie zaskarżonej interpretacji w całości,

‒zasądzenie na rzecz strony skarżącej kosztów postępowania wg norm przepisanych.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie uchylił skarżoną interpretację wyrokiem z 17 marca 2021 r., sygn. akt I SA/Lu 600/20.

Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 18 listopada 2021 r., sygn. akt II FSK 694/21 – oddalił skargę kasacyjną organu.

Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny od 18 listopada 2021 r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2022 r. poz. 329):

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

‒uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny i Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;

‒ponownie rozpatruję Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.