Czy w przedstawionej sytuacji Wnioskodawczyni może dokonać za 2019 r. i lata następne wspólnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych z... - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 27.04.2020, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.80.2020.2.AKR, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Czy w przedstawionej sytuacji Wnioskodawczyni może dokonać za 2019 r. i lata następne wspólnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych z córką jako osoba rozwiedziona, wychowująca samotnie dziecko nieuzyskujące dochodów? Czy w przypadku pozytywnej odpowiedzi na ww. pytanie Wnioskodawczyni ma prawo do odliczeń ulgi prorodzinnej za 2019 r., za okres od dnia 1 stycznia do dnia 12 marca za córkę (w pozostałym okresie 2019 r. i latach następnych ulga nie będzie zależna od dochodu Wnioskodawczyni przy dwójce dzieci)?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) oraz art. 15zzs ust. 7 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 374, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku (data wpływu 21 stycznia 2020 r.),

uzupełnionym pismem z dnia 26 marca 2020 r. (data wpływu 26 marca 2020 r.) oraz pismem z dnia 26 marca 2020 r. (data wpływu 27 marca 2020 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko oraz ulgi prorodzinnej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 stycznia 2020 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko oraz ulgi prorodzinnej.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 17 marca 2020 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.80.2020.1.AKR wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1-2 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 17 marca 2020 r. (skutecznie doręczone w dniu 24 marca 2020 r.). W dniu 26 marca 2020 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej wpłynęło uzupełnienie wniosku oraz w dniu 27 marca 2020 r. za pośrednictwem platformy ePUAP wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe:

W 2002 r. Wnioskodawczyni wyszła za mąż. W dniu 3 lutego 2007 r. urodziła się córka A. Wyrokiem z dnia stycznia 2017 r., Sąd Okręgowy rozwiązał przez rozwód związek małżeński Wnioskodawczyni. Wyrok stał się prawomocny w dniu 10 marca 2017 r. W wyroku Sąd oprócz rozwodu orzekł o powierzeniu Wnioskodawczyni wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką A., jednocześnie ograniczając władzę ojca do współdecydowania w istotnych sprawach córki związanych z kształceniem i wyborem szkoły oraz obciążeniu Wnioskodawczyni w całości kosztami utrzymania i wychowania córki. Ponadto Sąd w wyroku odstąpił od orzekania o kontaktach byłego męża Wnioskodawczyni z ich córką.

Z uwagi na dobro dziecka Wnioskodawczyni zależało na jak najmniej konfliktowym rozwiązaniu małżeństwa oraz o pozostawieniu byłemu mężowi jak największej swobody w kontaktach z córką. Rozwód został orzeczony z winy męża. Wnioskodawczyni nie wnosiła również o alimenty, ponieważ wiedziała, że sytuacja finansowa męża nie jest dobra, ma niskie dochody, a zostając w ich domu musiał się utrzymać sam. Wnioskodawczyni była świadoma, że posądzenie go o alimenty skończyłoby się funduszem alimentacyjnym i długami. Do dziś były mąż Wnioskodawczyni ani razu nie poczuł się zobowiązany do przekazania choćby symbolicznej kwoty na utrzymanie córki, nie licząc kosztów obiadów, które jadła jak do niego jechała w weekendy i drobnych kwot (50 zł, 100 zł) z okazji urodzin, dnia dziecka czy Mikołaja.

Co prawda córka już sama chodzi do i ze szkoły, ale na wszystkie wywiadówki chodzi Wnioskodawczyni. Były mąż ani razu nie był w szkole u córki. Podobnie jest z wizytami u lekarzy. Poza wizytami w okresie noworodkowym i niemowlęcym były mąż nie był z córką u żadnego lekarza, dentysty itd. To Wnioskodawczyni chodzi z córką do lekarzy jak jest chora i zapewnia jej opiekę podczas choroby. Nie dość, że nie angażuje się w wizyty u lekarzy to potrafi do córki komentować, że Wnioskodawczyni szuka jej chorób jeżdżąc z nią do lekarzy (powiedział to przy okazji wizyty u ortopedy, a ta z kolei wynikła po bilansie siódmoklasisty, na którym lekarz pediatra zauważył asymetrię barków).

Drugie dziecko - syna, Wnioskodawczyni urodziła w dniu 12 marca 2019 r. Ojciec drugiego dziecka wnioskodawczyni jest kawalerem, ma zupełnie inne podejście do wychowania niż Jej były mąż. Mimo że Wnioskodawczyni nie jest w związku z ojcem drugiego Jej dziecka i nie mieszkają razem to bardzo odpowiedzialnie podszedł do ojcostwa i angażuje się w wychowanie syna. Jednak nie jest on ojcem starszej córki i jej wychowanie spoczywa tylko na Wnioskodawczyni.

O fakcie, że Wnioskodawczyni jest osobą samotnie wychowującą dziecko najlepiej świadczy powolny brak kontaktu córki z ojcem. Ich relacja ograniczyła się do telefonicznego uzgodnienia terminu wyjazdu na konie. Z relacji córki Wnioskodawczyni wie, że jak przebywa w klubie jeździeckim to raczej mało czasu spędza z ojcem. Pracy jest tam dużo, a córka bardzo jest zaangażowana w działalność klubu i chętnie uczestniczy we wszystkich pracach związanych z końmi. Mimo że Wnioskodawczyni robi wszystko co możliwe aby córka miała kontakt z ojcem i nie żąda od niego nic prócz dobrych relacji z nią to w Jej ocenie to Ona ją wychowuje. Wnioskodawczyni mieszka z nią i dbam o jej rozwój fizyczny, psychiczny, emocjonalny oraz społeczny.

Powyższe pozwala według Wnioskodawczyni na stwierdzenie, że jest osobą samotnie wychowującą dziecko, a więc przysługuje Jej prawo do preferencyjnego rozliczania się z podatku od osób fizycznych. Pomimo wydatków ponoszonych przez byłego męża na artykuły spożywcze przeznaczone dla córki oraz odbywających się ich spotkań w stadninie, Wnioskodawczyni uważa, że on nie uczestniczy w jej wychowaniu, a jedynie utrzymuje z nią kontakt (podobnie jak inni członkowie rodziny np. wujek).

Skoro więc Wnioskodawczyni jest osobą samotnie wychowującą dziecko to może również skorzystać z ulgi prorodzinnej za 2019 r. od stycznia do marca, w którym miała tylko jedno urodzone dziecko (syna Wnioskodawczyni urodziła w dniu 12 marca 2019 r.).

Wnioskodawczyni wskazuje ponadto, że Jej dochody osiągały następującą wysokość: w 2017 r. 69 450 zł 14 gr, w 2018 r. 96 099 zł 45 gr, w 2019 r. będą na podobnym poziomie jak w 2018 r.

W uzupełnieniu wniosku stwierdzono, że Wnioskodawczyni w 2019 r. wykonywała władzę rodzicielską względem córki bez udziału ojca, zapewniając opiekę, potrzeby materialne, troszcząc się o rozwój fizyczny, emocjonalny i duchowy. W 2019 r. Wnioskodawczyni samotnie wychowywała córkę, nie zmienił się Jej stan cywilny w 2019 r., ani też nie zmienił się w 2020 r. do dnia sporządzenia uzupełnienia wniosku. Wysokość dochodów jakie Wnioskodawczyni uzyskała w 2019 r. to 109 253 zł 59 gr. Wnioskodawczyni osiągnęła je tylko z tytułu umowy o pracę, nie ma innych źródeł dochodów. W 2019 r. nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani przepisy ustaw: o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego, o podatku tonażowym, o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, w stosunku do Wnioskodawczyni jak i do Jej córki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w przypadku pozytywnej odpowiedzi na ww. pytanie Wnioskodawczyni ma prawo do odliczeń ulgi prorodzinnej za 2019 r., za okres od dnia 1 stycznia do dnia 12 marca za córkę (w pozostałym okresie 2019 r. i latach następnych ulga nie będzie zależna od dochodu Wnioskodawczyni przy dwójce dzieci)?

Zdaniem Wnioskodawczyni w zakresie pytania oznaczonego nr 1 spełnia Ona przesłanki wynikające z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i może rozliczać się wspólnie z córką jako rodzic samotnie wychowujący dziecko za 2019 r. i lata następne.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ww. ustawy od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

małoletnie,
bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Stosownie do art. 6 ust. 9 komentowanej ustawy zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),
nieuzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
nieuzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Z istoty pojęcia osoby samotnie wychowującej dziecko wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Zdaniem Wnioskodawczyni w zakresie pytania oznaczonego nr 2 może Ona skorzystać z ulgi prorodzinnej za cały 2019 r., na córkę.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

wykonywał władzę rodzicielską;
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Stosownie natomiast do art. 27f ust. 2 ww. ustawy odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ww. ustawy za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Na mocy art. 27f ust. 4 ww. ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.

Z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że ulga na małoletnie dzieci przysługuje rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską i w myśl art. 27 ust. 4 kwotę przysługującej ulgi mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, jednakże - w art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. b) ww. ustawy - ustawodawca uzależnił możliwość skorzystania z ww. ulgi prorodzinnej w związku z wykonywaniem władzy rodzicielskiej w stosunku do jednego dziecka od wysokości dochodu uzyskanego przez rodzica (opiekuna prawnego) w danym roku podatkowym. W przypadku gdy dana osoba nie pozostaje w związku małżeńskim i wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do jednego dziecka ma prawo do odliczeń w ramach ww. ulgi, tylko wówczas gdy jej dochód w roku podatkowym nie przekroczył 56 000 zł, zaś gdy jest osobą samotnie wychowującą jedno dziecko - gdy jej dochód nie przekroczył w roku podatkowym 112 000 zł.

W ocenie Wnioskodawczyni przedstawiony stan prawny, a także stan faktyczny uzasadnia przyjęcie Jej za osobę samotnie wychowującą starszą córkę, wobec czego może Ona skorzystać z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego, co zaś pozwoli na skorzystanie z ulgi prorodzinnej za część 2019 r., w którym miała tylko jedno urodzone dziecko, tj. od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 12 marca 2019 r. Pozostała część 2019 r. i lata następne nawet w przypadku, gdy były mąż zaczął by znowu wychowywać córkę to ulga prorodzinna nie będzie zależna od dochodów Wnioskodawczyni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

małoletnie,
bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Stosownie do art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego przewidzianych dla osób samotnie wychowujących małoletnie dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),

wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym.

Jednak przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia osoby samotnie wychowującej dziecko wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi zaś, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia wychowywać, należy odwołać się do jego definicji słownikowych.

Wychowywać w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, że w 2002 r. Wnioskodawczyni wyszła za mąż. W dniu 3 lutego 2007 r. urodziła się córkę. Wyrokiem z dnia 27 stycznia 2017 r. Sąd Okręgowy rozwiązał przez rozwód związek małżeński Wnioskodawczyni. Wyrok stał się prawomocny w dniu 10 marca 2017 r. W wyroku Sąd oprócz rozwodu orzekł o powierzeniu Wnioskodawczyni wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką, jednocześnie ograniczając władzę ojca do współdecydowania w istotnych sprawach córki związanych z kształceniem i wyborem szkoły oraz obciążeniu Wnioskodawczyni w całości kosztami utrzymania i wychowania córki. Ponadto Sąd w wyroku odstąpił od orzekania o kontaktach byłego męża Wnioskodawczyni z ich córką. Z uwagi na dobro dziecka Wnioskodawczyni zależało na jak najmniej konfliktowym rozwiązaniu małżeństwa oraz o pozostawieniu byłemu mężowi jak największej swobody w kontaktach z córką. Rozwód został orzeczony z winy męża. Wnioskodawczyni nie wnosiła również o alimenty, ponieważ wiedziała, że sytuacja finansowa męża nie jest dobra, ma niskie dochody, a zostając w ich domu musiał się utrzymać sam. Wnioskodawczyni była świadoma, że posądzenie go o alimenty skończyłoby się funduszem alimentacyjnym i długami. Do dziś były mąż Wnioskodawczyni ani razu nie poczuł się zobowiązany do przekazania choćby symbolicznej kwoty na utrzymanie córki, nie licząc kosztów obiadów, które jadła jak do niego jechała w weekendy i drobnych kwot (50 zł, 100 zł) z okazji urodzin, dnia dziecka czy Mikołaja.

Mimo że rozwód odbył się w styczniu 2017 r. to w praktyce Wnioskodawczyni z córką wyprowadziły się z ich wspólnego domu w dniu 25 czerwca 2016 r. do domu rodzinnego Wnioskodawczyni. Dom, w którym Wnioskodawczyni mieszkała z byłym mężem i córką zbudowali razem, ale Wnioskodawczyni nie wnosiła o podział majątku, ponieważ były mąż nie ma dokąd i nie chce się wyprowadzić. Dla dobra córki Wnioskodawczyni uznała, że najlepiej będzie jak ta nieruchomość zostanie jako ich współwłasność, a w przyszłości własność ich córki. Od dnia wyprowadzenia córka Wnioskodawczyni widywała się z tatą regularnie w weekendy w domu, w którym wcześniej mieszkali we troje. Sytuacja ta zmieniła się od czasu kiedy były mąż dowiedział się, że Wnioskodawczyni spodziewa się drugiego dziecka z innym mężczyzną. Aktualnie córka spotyka się z ojcem prawie zawsze w klubie jeździeckim, w którym ona jeździ konno, a były mąż jest podobno jednym z członków założycieli stowarzyszenia. Od wiosny ubiegłego roku w zasadzie były mąż nie mieszka w ich domu, z którego Wnioskodawczyni z córką wyprowadziły się w 2016 r. Nie zaprasza już córki na wspólne obiady jak to bywało w latach wcześniejszych. Czasem zrobi zakupy spożywcze na czas kiedy córka przebywa w klubie jeździeckim, choć zwykle to Wnioskodawczyni zaopatruje ją w niezbędne rzeczy. Córka już sama chodzi do i ze szkoły, ale na wszystkie wywiadówki chodzi Wnioskodawczyni. Były mąż ani razu nie był w szkole u córki. Podobnie jest z wizytami u lekarzy. Poza wizytami w okresie noworodkowym i niemowlęcym były mąż nie był z córką u żadnego lekarza, dentysty itd. To Wnioskodawczyni chodzi z córką do lekarzy jak jest chora i zapewnia jej opiekę podczas choroby. Nie dość, że nie angażuje się w wizyty u lekarzy to potrafi do córki komentować, że Wnioskodawczyni szuka jej chorób jeżdżąc z nią do lekarzy (powiedział to przy okazji wizyty u ortopedy, a ta z kolei wynikła po bilansie siódmoklasisty, na którym lekarz pediatra zauważył asymetrię barków). Drugie dziecko - syna, Wnioskodawczyni urodziła w dniu 12 marca 2019 r. Ojciec Jej drugiego dziecka, jest kawalerem, ma zupełnie inne podejście do wychowania niż były mąż Wnioskodawczyni. Mimo że nie są w związku i nie mieszkają razem to bardzo odpowiedzialnie podszedł do ojcostwa i angażuje się w wychowanie syna. Jednak nie jest on ojcem starszej córki i jej wychowanie spoczywa tylko na Wnioskodawczyni. O fakcie, że Wnioskodawczyni jest osobą samotnie wychowującą dziecko najlepiej świadczy powolny brak kontaktu córki z ojcem. Ich relacja ograniczyła się do telefonicznego uzgodnienia terminu wyjazdu na konie. Z relacji córki Wnioskodawczyni wie, że jak przebywa w klubie jeździeckim to raczej mało czasu spędza z ojcem. Pracy jest tam dużo, a córka bardzo jest zaangażowana w działalność klubu i chętnie uczestniczy we wszystkich pracach związanych z końmi. Mimo że Wnioskodawczyni robi wszystko co możliwe aby córka miała kontakt z ojcem i nie żąda od niego nic prócz dobrych relacji z nią to w Jej ocenie to Ona ją wychowuje. Wnioskodawczyni mieszka z nią i dbam o jej rozwój fizyczny, psychiczny, emocjonalny oraz społeczny. Pomimo wydatków ponoszonych przez byłego męża na artykuły spożywcze przeznaczone dla córki oraz odbywających się ich spotkań w stadninie Wnioskodawczyni uważa, że on nie uczestniczy w jej wychowaniu, a jedynie utrzymuje z nią kontakt (podobnie jak inni członkowie rodziny np. wujek). Dochody Wnioskodawczyni osiągały następującą wysokość: w 2017 r. 69 450 zł 14 gr, w 2018 r. 96 099 zł 45 gr, w 2019 r. 109 253 zł 59 gr. Wnioskodawczyni w 2019 r. wykonywała władzę rodzicielską względem córki bez udziału ojca, zapewniając opiekę, potrzeby materialne troszcząc się o rozwój fizyczny, emocjonalny i duchowy. W 2019 r. Wnioskodawczyni samotnie wychowywała córkę. Jej stan cywilny nie zmienił się w 2019 r., ani też w 2020 r. W 2019 r. Wnioskodawczyni osiągnęła dochody z tytułu umowy o pracę. W stosunku do Wnioskodawczyni jak i do Jej córki w 2019 r. nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani przepisy ustaw: o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego, o podatku tonażowym, o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Małoletnia córka Wnioskodawczyni nie uzyskuje dochodów.

W tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Wskazać również należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców, wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do Jego utrzymania czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Użycie określenia osoba samotnie wychowująca dzieci oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka częściowo wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem oraz świadczeń alimentacyjnych. Jednakże wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Jak wskazuje przedstawiony we wniosku oraz jego uzupełnieniu opis, w 2019 r. Wnioskodawczyni samotnie wychowywała małoletnią córkę, ponieważ to ona w sposób stały wykonywała wszystkie obowiązki rodzicielskie, ojciec dziecka miał jedynie doraźny kontakt z córką.

Reasumując, Wnioskodawczynię należy uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko w 2019 r. i tym samym przysługuje Jej prawo do rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, określony w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli stan faktyczny nie ulegnie zmianie status osoby samotnie wychowującej przysługiwał będzie Wnioskodawczyni również w latach następnych.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

wykonywał władzę rodzicielską;
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka kwota 92 zł 67 gr, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
dwojga małoletnich dzieci kwota 92 zł 67 gr na każde dziecko;
trojga i więcej małoletnich dzieci kwota:
1. 92 zł 67 gr odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 166 zł 67 gr na trzecie dziecko,
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W myśl art. 27f ust. 2c ww. ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
wstąpiło w związek małżeński.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ww. ustawy).

Z przepisu art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Mając na uwadze przedstawiony przez Wnioskodawczynię opis oraz powyższe uregulowania prawne stwierdzić należy, że zgodnie z wyżej cytowanym art. 27f ust. 2b ww. ustawy odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

Powyższy przepis wskazuje, że odliczenie na więcej niż jedno małoletnie dziecko (art. 27f ust. 2 pkt 2 lub 3), przysługuje podatnikowi, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę rodzicielską, w stosunku do więcej niż jednego dziecka. Zgodnie natomiast z art. 27f ust. 2 pkt 2 ww. ustawy w przypadku wykonywania władzy rodzicielskiej w stosunku do dwójki małoletnich dzieci możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej przez podatnika nie jest uzależniona jest od jego dochodów w roku podatkowym.

W związku z tym, że Wnioskodawczyni w 2019 r. wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do małoletniej córki urodzonej w dniu 3 lutego 2007 r. oraz małoletniego syna urodzonego w dniu 12 marca 2019 r. to zgodnie z art. 27f ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawczyni wykonująca władzę rodzicielską od dnia 12 marca 2019 r. w stosunku do dwójki małoletnich dzieci może skorzystać z ulgi prorodzinnej na małoletnią córkę za 2019 r. niezależnie od wysokości osiągniętych przez Nią dochodów w 2019 r.

Reasumując, Wnioskodawczyni wykonującej w stosunku do małoletniej córki w sposób stały obowiązki rodzicielskie bez udziału jej ojca, jako osobie samotnie wychowującej dziecko, przysługuje prawo do rozliczenia się za 2019 r. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko określony w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni wykonując władzę rodzicielską od dnia 12 marca 2019 r. w stosunku do dwójki małoletnich dzieci będzie mogła również skorzystać z ulgi prorodzinnej na małoletnią córkę za 2019 r. niezależnie od wysokości osiągniętego przez Nią dochodu w 2019 r. Również za lata następne Wnioskodawczyni będzie przysługiwało ww. prawo do rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko i skorzystania z ulgi prorodzinnej pod warunkiem, że nie ulegną zmianie przepisy prawa będące podstawą niniejszego rozstrzygnięcia oraz stan faktyczny.

Stanowisko Wnioskodawczyni uznane zostało za prawidłowe w całości, pomimo błędnego wskazania, że może Ona skorzystać z ulgi prorodzinnej za 2019 r. na małoletnią córkę za okres od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 12 marca 2019 r. z uwagi na spełnienie również przesłanki dotyczącej kryterium dochodowego. Istotne jest jednak to, że skutek podatkowy w postaci możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej na małoletnia córkę za cały 2019 r. określony został przez Wnioskodawczynię prawidłowo.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe będzie różnił/różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (), za pośrednictwem Organu, który ją wydał (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Bieg powyższego terminu nie rozpoczyna się do dnia zakończenia okresu stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID (art. 15zzs ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych; Dz. U. z 2020 r., poz. 374, z późn. zm.). Jednocześnie, stosownie do art. 15zzs ust. 7 ww. ustawy z dnia 2 marca 2020 r., czynności dokonane w postępowaniach, o których mowa w ust. 1, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID są skuteczne. Tym samym, Strona może skutecznie wnieść skargę pomimo wstrzymania biegu powyższego terminu. W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie