Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 4a ww. ustawy:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy, czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Jak wynika z treści wniosku 22 listopada 2021 r. z belgijskiej instytucji otrzymała Pani decyzję o przyznaniu zasiłku przejściowego po zmarłym 8 maja 2021 r. mężu. Mąż był Belgiem. Zasiłek został Pani wypłacony przekazem pocztowym przez Pocztę Polską. Kwota pobranego przy wypłacie podatku wyniosła 3.568 zł (PIT-11). Z Poczty Polskiej otrzymała Pani druk z prośbą o wskazanie tytułu pobieranej wypłaty. Błędnie wskazała Pani renty/emerytury, ponieważ nie posiadała Pani jeszcze przetłumaczonej decyzji, która została wydana w języku niderlandzkim. Na koniec roku Poczta Polska wystawiła Pani PIT-11 za pobrane wypłaty.

Od marca 2022 r. zasiłek zaczęto przekazywać na konto osobiste w Banku, gdzie również pobierano podatek. Z banku otrzymała Pani pisemną informację, że może być zwolniona z pobierania podatku, jeśli prześle wypełniony formularz wraz z tłumaczeniem decyzji. Z przetłumaczonej decyzji dowiedziała się Pani, że wypłaty, które pobiera, nie są rentą/emeryturą, a zasiłkiem przejściowym (przyznanym na 2 lata). Zasiłek jest wypłacany w kwocie netto na Pani konto. Po przesłaniu do Banku tłumaczenia decyzji wraz z wypełnionym formularzem, Bank zwrócił Pani wcześniej pobrany podatek. Zwróciła się Pani do Poczty Polskiej o weryfikację PIT-11, informując, że pobiera Pani zasiłek przejściowy, a nie rentę/emeryturę. Odesłano Panią do właściwego urzędu skarbowego. Rozliczenie za rok 2021 r. złożyła Pani na druku PIT-36. Do zwrotu wyliczona została kwota 86 zł. Po korekcie nie uległa ona zmianie. Ma Pani miejsce zamieszkania dla celów podatkowych wyłącznie w Polsce. Nie zamieszkuje Pani i nigdy nie zamieszkiwała w innym kraju. Posiada Pani polskie obywatelstwo. Ponieważ w chwili śmierci małżonka nie osiągnęła Pani wieku 48 lat, został przyznany tymczasowy (na 2 lata) zasiłek przejściowy, a nie renta po zmarłym mężu. Przysługuje on pozostałemu przy życiu małżonkowi, gdy zmarły małżonek osiągnął w Belgii wiek emerytalny. Świadczenie jest zasiłkiem przejściowym wypłacanym pozostającemu przy życiu współmałżonkowi, jeżeli żyjący małżonek nie osiągnął wymaganego wieku do pobierania renty lub emerytury, po ubezpieczonym pracowniku. Świadczenie zostało przyznane na podstawie przepisów o ubezpieczeniach społecznych obowiązujących w Belgii. Składki uiszczane na podstawie tych przepisów były uznawane dla celów podatkowych i odliczane w Belgii. Otrzymane świadczenie było uzależnione od uprzedniej pracy Pani zmarłego męża.

Mając na uwadze, że wypłata świadczenia następuje z Belgii, w niniejszej sprawie zastosowanie znajdą przepisy Konwencji z dnia 20 sierpnia 2001 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 2004 r. Nr 211 poz. 2139 ze zm.), zmienionej Protokołem podpisanym w Luksemburgu w dniu 14 kwietnia 2014 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 1094).

Ponadto wskazać należy, że zarówno Polska, jak i Belgia notyfikowały Konwencję polsko-belgijską do objęcia Konwencją wielostronną implementującą środki traktatowego prawa podatkowego mającą na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzoną w Paryżu 24 listopada 2016 r. Celem Konwencji MLI było jednorazowe zmodyfikowanie sieci umów o unikaniu podwójnego opodatkowania bez konieczności czasochłonnych negocjacji bilateralnych. Dniem wejścia w życie i stosowania postanowień Konwencji MLI dla Polski jest 1 lipca 2018 r., natomiast dla Belgii 1 października 2019 r. Tekst Konwencji MLI w języku polskim został opublikowany w Dzienniku Ustaw z 2018 r. poz. 1369.

Dla celów stosowania prawa, postanowienia Konwencji MLI muszą być interpretowane równolegle z Konwencją między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, z uwzględnieniem stanowisk Umawiających się Państw w zakresie przyjęcia Konwencji MLI.

Zasady stosowania postanowień Konwencji MLI w odniesieniu do danej Umowy Podatkowej wynikają z art. 35 ww. Konwencji.

Zgodnie z art. 35 ust. 1 Konwencji MLI, postanowienia art. 3 ust. 1, art. 3 ust. 2, art. 5 ust. 6, art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1, art. 9 ust. 1 lit. b) i art. 11 ust. 1 Konwencji MLI będą miały zastosowanie w zakresie stosowania Konwencji przez Polskę:

–w odniesieniu do podatków pobieranych u źródła od kwot wypłacanych lub zaliczanych na rzecz osób niemających miejsca zamieszkania lub siedziby w Polsce, gdy zdarzenie dające prawo do pobrania takiego podatku wystąpi w dniu lub po dniu 1 stycznia 2020 r.; oraz

–w odniesieniu do pozostałych podatków nakładanych przez Polskę, w zakresie podatków nakładanych w okresach podatkowych rozpoczynających się w dniu lub po dniu 1 kwietnia 2020 r.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ww. Konwencji – w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2019 r.:

Z zastrzeżeniem postanowień artykułu 19 ustęp 2, emerytury, renty i inne podobne świadczenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie, ze względu na uprzednie zatrudnienie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Natomiast stosownie do art. 18 ust. 2 ww. Konwencji:

Jednakże takie emerytury, renty i inne podobne świadczenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym lub zgodnie z jakimkolwiek innym systemem emerytalnym w drugim umawiającym się Państwie, mogą zostać opodatkowane w tym drugim Umawiającym się Państwie, jednak wyłącznie w takim przypadku gdy składki uiszczane na podstawie tych przepisów lub systemu są uznawane przez to drugie Państwo dla celów podatkowych. W takim przypadku, podatek tak ustalony nie może przekroczyć 10% kwoty świadczenia brutto.

W pierwszej kolejności odnosząc się do opodatkowania świadczenia w postaci zasiłku przejściowego wyjaśnić należy, że oceniając, czy świadczenie to podlega opodatkowaniu stosownie do art. 18 ust. 1 lub 2 ww. Konwencji należy odnieść się do wskazówek zawartych w Komentarzu do Modelowej Konwencji w sprawie podatku od dochodu i majątku OECD. Zawierane przez Polskę umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania są bowiem wzorowane na Modelowej Konwencji w sprawie podatku od dochodu i majątku OECD, zatem interpretacja ich postanowień powinna uwzględniać ustalenia przyjęte na szczeblu OECD, znajdujące wyraz w wypracowanym przez państwa członkowskie tej organizacji, w tym również Polskę, Komentarzu do Modelowej Konwencji (MK).

Zgodnie z Komentarzem do art. 18 Konwencji Modelowej OECD, rodzaje wypłat objętych tym artykułem obejmują nie tylko emerytury wypłacane bezpośrednio byłym pracownikom najemnym, lecz również innym beneficjentom (na przykład żyjącym współmałżonkom lub dzieciom pracowników) oraz inne podobne świadczenia, na przykład renty starcze z tytułu dawnego zatrudnienia. Kwestię, czy takie wypłaty są objęte art. 18 można ocenić w zależności od ich istoty, z uwzględnieniem faktów i okoliczności, w których są dokonywane.

Jak wskazano w Komentarzu, wypłaty w ramach systemu ubezpieczeń społecznych, które nie mieszczą się w ramach artykułów 18 lub 19, podlegają artykułowi 21. Jednak będzie to miało miejsce w przypadku świadczeń wypłacanych osobom samozatrudniającym się, jak również emerytur opartych wyłącznie na zasadach wieku lub inwalidztwa, które byłyby wypłacane bez względu na dawne zatrudnienie lub czynniki związane z dawnym zatrudnieniem (takie jak lata zatrudnienia lub składki wpłacane w czasie zatrudnienia). Natomiast określenie „ubezpieczenie społeczne” odnosi się powszechnie do systemu obowiązkowej opieki, jaki państwo tworzy w celu dostarczenia jego ludności minimalnego poziomu dochodu lub świadczeń emerytalnych lub dla złagodzenia finansowych skutków takich zdarzeń, jak bezrobocie, inwalidztwo w wyniku wypadków przy pracy, choroba lub śmierć. Wspólną cechą systemów ubezpieczeń społecznych jest to, że poziom świadczeń jest ustalany przez państwo. Świadczenia, jakich postanowienie to może dotyczyć, obejmują emerytury dostępne w ramach powszechnego systemu emerytalnego, emerytury starcze, jak również bezrobocie, inwalidztwo, macierzyństwo, wdowieństwo, choroby, pomoc społeczną (…).

Biorąc zatem pod uwagę przedstawione okoliczności, w szczególności zaś fakt, że jak Pani wskazuje świadczenie w postaci zasiłku przejściowego jest przyznawane na podstawie przepisów o ubezpieczeniach społecznych obowiązujących w Belgii pozostającemu przy życiu współmałżonkowi, a ponadto jest ono uzależnione od uprzedniej pracy Pani zmarłego męża, uznać należy, że świadczenie to – na podstawie art. 18 ust. 2 ww. Konwencji – podlega opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i w Belgii, z tym że w Belgii podatek nie może być wyższy niż 10%.

Jednocześnie, w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, należy zastosować określoną w Konwencji metodę unikania podwójnego opodatkowania.

Zgodnie z art. 23 ust. 2 lit. b) ww. Konwencji:

W przypadku Polski podwójnego opodatkowania unika się w następujący sposób:

Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochody, które zgodnie z postanowieniami artykułów, 7, 10, 11, 12, 13, 14 lub 18 Konwencji mogą być opodatkowane w Belgii, wówczas Polska zezwoli na odliczenie od podatku od dochodu tej osoby kwoty równej podatkowi od dochodu zapłaconemu w Belgii. Jednakże takie odliczenie nie może przekroczyć tej części podatku, obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która przypada na dochód uzyskany w Belgii.

Zatem, w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu dochodów w postaci zasiłku przejściowego należy zastosować metodę unikania podwójnego opodatkowania określoną w art. 23 ust. 2 lit. b) ww. Konwencji, czyli tzw. metodę proporcjonalnego odliczenia.

Zgodnie z tą metodą, dochód z tytułu zasiłku przejściowego osiągnięty za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku obliczonego wg skali podatkowej odlicza się podatek zapłacony za granicą do wysokości limitu.

W konsekwencji do ww. świadczenia zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z kolei art. 11 ust. 1 ww. ustawy, stanowi, że:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

W konsekwencji, w przedmiotowej sprawie środki pieniężne, które otrzymuje Pani z tytułu zasiłku przejściowego z Belgii, stanowiły przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu w Polsce według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 27 ust. 9 i 9a ustawy.

Zgodnie z art. 27 ust. 9 i 9a tej ustawy:

Jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, osiąga również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi o zastosowaniu metody określonej w ust. 8, lub z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym.

W przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 1, uzyskującego wyłącznie dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które nie są zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zasady określone w ust. 9 stosuje się odpowiednio.

Z interpretacji powołanych przepisów wynika, że otrzymywane z Belgii świadczenie w postaci zasiłku przejściowego, wypłacanego na podstawie przepisów o ubezpieczeniach społecznych – niezależnie od tego, czy jest przekazywane za pośrednictwem Poczty Polskiej, czy Banku – powinno podlegać opodatkowaniu w Polsce, z zastosowaniem właściwej metody unikania podwójnego opodatkowania.

W związku z powyższym brak jest podstaw do sporządzania korekty PIT-36 za rok 2021 r. Przychód uzyskany tytułem zasiłku przejściowego, jak i należny z tego tytułu podatek, powinny być wykazywane w składanym przez Panią zeznaniu podatkowym.

Okoliczność, że Bank nie pobiera od tego świadczenia zaliczki na podatek nie oznacza, że świadczenie to nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Zauważyć bowiem należy, że w przypadku dochodów kwalifikowanych jako inne źródła, obowiązek wykazania świadczenia w zeznaniu podatkowym, jak i obowiązek zapłaty podatku spoczywa na podatniku.

Końcowo zauważyć należy, że zasiłek przejściowy nie może korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie wskazanego przez Panią art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z tym przepisem:

Wolne od podatku dochodowego są świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów oraz świadczenie wychowawcze otrzymane na podstawie przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Na podstawie tego przepisu ze zwolnienia korzystają m.in. świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych. Tymczasem – jak wynika z podanych przez Panią okoliczności – otrzymywany przez Panią zasiłek przejściowy jest przyznawany na podstawie przepisów o ubezpieczeniach społecznych. Oznacza to, że otrzymywane przez Panią świadczenie nie może korzystać z ww. zwolnienia przedmiotowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

–Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

–Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; (dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

–w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

–w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).