Obowiązki płatnika - bonifikata. - Interpretacja - 0112-KDIL3-1.4011.260.2018.10.IM

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 18 lipca 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3-1.4011.260.2018.10.IM

Temat interpretacji

Obowiązki płatnika - bonifikata.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

1)ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku z 23 maja 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 6 grudnia 2018 r. sygn. akt I SA/Po 785/18 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 10 listopada 2021 r. sygn. akt II FSK 586/19,

2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego we wniosku stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 6 czerwca 2018 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 maja 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Stosownie do art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 121 z późn. zm.) ‒ dalej u.g.n., w przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu, z zastrzeżeniem art. 216a, przysługuje osobie, która jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony. Na mocy art. 37 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli jest zbywana na rzecz osoby, której przysługuje pierwszeństwo w jej nabyciu, stosownie do art. 34. Przy sprzedaży nieruchomości w drodze bezprzetargowej, o której mowa w art. 37 ust. 2 i 3, cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż jej wartość, z zastrzeżeniem ust. 3a (art. 67 ust. 3 u.g.n.).

Zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 7 u.g.n. właściwy organ może udzielić, za zgodą odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana jako lokal mieszkalny.

Na podstawie uchwały Rady Miejskiej nr (…) z dnia 24 listopada 2005 r. w sprawie ustalenia zasad sprzedaży lokali mieszkalnych stanowiących zasób mieszkaniowy Miasta (…) ‒ Prezydent dokonał sprzedaży lokali mieszkalnych na rzecz ich najemców, udzielając im bonifikaty.

Udzielenie bonifikaty ma w określonym przedziale czasowym charakter warunkowy. Stosownie do art. 68 ust. 2 u.g.n., jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny, przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Zwrot następuje na żądanie właściwego organu.

Wyjątkami określonymi w art. 68 ust. 2a, w brzmieniu obowiązującym do dn. 10.06.2015 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 518 z późn. zm.), zwalniającymi z mocy u.g.n. od żądania zwrotu były m.in.:

-zbycie lokalu na rzecz osoby bliskiej, z zastrzeżeniem ust. 2b,

-sprzedaż lokalu mieszkalnego, jeśli środki uzyskane z jego sprzedaży przeznaczone zostały w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe, czego nie można zastosować wobec osób bliskich, na rzecz których pierwotny nabywca zbył lokal mieszkalny.

W myśl art. 68 ust. 2b przepis ust. 2 ww. ustawy stosuje się odpowiednio do osoby bliskiej, która zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia pierwotnego nabycia.

Zgodnie z art. 68 ust. 2c właściwy organ może odstąpić od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty, w innych przypadkach niż określone w ust. 2a, za zgodą odpowiednio wojewody, rady lub sejmiku.

1)   Dnia 24.08.2005 r. gmina zbyła lokal mieszkalny na rzecz dotychczasowej najemczyni. Przy sprzedaży ww. nieruchomości udzielona została bonifikata w kwocie (…) zł. W dniu 10.12.2008 r. właścicielka lokalu mieszkalnego zbyła w drodze umowy darowizny posiadany lokal na rzecz swojego brata. Nowy nabywca pismem z dnia 25.01.2010 r. oświadczył, iż dokonał sprzedaży lokalu otrzymanego w drodze darowizny za kwotę (…) zł dnia 12.02.2009 r. Natomiast uzyskane pieniądze ze sprzedaży przeznaczył na zakup nowego mieszkania ‒ umowa sprzedaży lokalu mieszkalnego z dnia 14.01.2010 r. za kwotę (…) zł. Pismem z dnia 29.01.2014 r. nowy nabywca został poinformowany, że zarówno nabycie przez nabywcę w drodze darowizny rzeczonego lokalu, a następnie jego sprzedaż nastąpiły po zmianie przepisów dokonanych w dniu 22.10.2007 r. Ukształtowane orzecznictwo wskazało, iż jest to uchybienie prawne. Sąd Najwyższy w wyroku sygn. akt V CSK 15/10 z dnia 14.07.2010 r. rozstrzygnął, iż przesłanki zwolnienia od obowiązku zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji na podstawie art. 68 ust. 2a u.g.n. znajdują zastosowanie tylko i wyłącznie do pierwotnych nabywców nieruchomości od gminy, a nie do osób im bliskich, na rzecz których zbyły nieruchomość. Obowiązek zwrotu przez osobę bliską kwoty równej zwaloryzowanej bonifikacie powstaje z chwilą zbycia przez tę osobę nieruchomości ‒ niezależnie od celu zbycia oraz osoby nabywcy. Jednakże, w związku z pismem z dnia 12.02.2014 r., w którym to zainteresowany zwrócił się z wnioskiem o odstąpienie od żądania zwrotu bonifikaty przez organ na podstawie art. 68 ust. 2c u.g.n., mając na uwadze okoliczności zbycia lokalu oraz zasady współżycia społecznego, w dniu 27 marca 2014 r. Rada Miejska (…) w trybie art. 68 ust. 2c u.g.n. podjęła Uchwałę (…) wyrażającą zgodę na odstąpienie od żądania zwrotu zwaloryzowanej bonifikaty w kwocie (…) zł.

2)  Dnia 17.05.2011 r. gmina zbyła lokal mieszkalny na rzecz dotychczasowych najemców, pozostających we wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Przy sprzedaży ww. nieruchomości została udzielona bonifikata w kwocie (…) zł. W dniu 24.12.2014 r. właściciele ww. lokalu zbyli go w drodze umowy sprzedaży za cenę w wysokości (…) zł. Dnia 06.02.2015 r. ww. małżeństwo nabyło nowy lokal mieszkalny w drodze umowy sprzedaży za cenę w wysokości (…) zł. Jednakże, zgodnie z art. 68 ust. 2d u.g.n., jeżeli w przypadkach, o których mowa w ust. 2a pkt 4 lub 5, na nabycie albo zmianę nieruchomości albo lokalu mieszkalnego nie zostały wykorzystane wszystkie uzyskane środki, obowiązek zwrotu, o którym mowa w ust. 2, dotyczy kwoty odpowiadającej części bonifikaty niewykorzystanej na nabycie lub zamianę po jej waloryzacji. W związku z wątpliwościami interpretacyjnymi związanymi ze zwrotem „na nabycie” Wydział odniósł się do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11.02.2015 r. I CSK 623/14, który to uznał, że do kosztów zakupu nowego lokalu zaliczyć można opłaty publiczne i notarialne związane z zakupem. Nie zgodził się natomiast, że wydatki związane z prowizją agencji nieruchomości oraz koszty wykończenia lub remontu lokalu należy zaliczyć do wydatków związanych z nabyciem nowego mieszkania. Podobne stanowisko w tej sprawie przedstawił Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 30 marca 2012 r. III CZP 4/12. Zgodnie z tą Uchwałą wyłączenie obowiązku zwrotu bonifikaty następuje także wówczas, gdy fundusze uzyskane ze zbycia lokalu mieszkalnego zostały przeznaczone na koszty nabycia lokalu, takie jak opłaty notarialne, sądowe oraz podatki, lecz nie na koszty kredytu bankowego. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 05.07.2012 r. IV CSK 602/11 przychylił się do tej opinii, powołując się na ww. Uchwałę Sądu Najwyższego. Biorąc powyższe pod uwagę, do kosztów zakupu nowej nieruchomości można doliczyć koszty aktu notarialnego w wysokości (…) zł. Pismem z dnia 20.01.2016 r. dłużnicy zwrócili się do Urzędu Miejskiego w (…) z prośbą o zwolnienie z obowiązku zwrotu części zwaloryzowanej bonifikaty, motywując swoją prośbę ciężką sytuacją finansową. Mając na uwadze okoliczności zbycia oraz zasady współżycia społecznego dnia 27 października 2016 r. Rada Miejska (…) w trybie art. 68 ust. 2c u.g.n. podjęła uchwałę Nr (…) wyrażającą zgodę na odstąpienie od żądania zwrotu zwaloryzowanej części bonifikaty w wysokości (…) zł.

3)  Dnia 10.08.2011 r. gmina zbyła lokal mieszkalny na rzecz dotychczasowych najemców, pozostających we wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Przy sprzedaży ww. nieruchomości udzielona została bonifikata w kwocie (…) zł. W dniu 14.11.2011 r. właściciele ww. lokalu zbyli go w drodze umowy darowizny na rzecz córki/pasierbicy, tj. na rzecz osoby będącej dla jednego z darujących osobą spoza katalogu osób bliskich wymienionych w art. 4 pkt 13 u.g.n. (brak formalnego stosunku przysposobienia ‒ oświadczenie darującego z dnia 04.08.2015 r. o nieprzysposobieniu obdarowywanej). W tej sytuacji nie zostały spełnione wymogi ustawowe określone w art. 68 ust. 2a ww. ustawy umożliwiające zwolnienie ze zwrotu ½ części zwaloryzowanej bonifikaty. Jednakże, mając na uwadze, iż czynności tej nie towarzyszyły względy komercyjne, oraz biorąc pod uwagę zasady współżycia społecznego w dniu 17 września 2015 r. Rada Miejska (…) w trybie art. 68 ust. 2c u.g.n. podjęła uchwałę Nr (…), w której wyraziła zgodę na odstąpienie od żądania zwrotu ½ części zwaloryzowanej bonifikaty w kwocie (…) zł.

4)  Dnia 13.05.2009 r. gmina zbyła lokal mieszkalny na rzecz dotychczasowych najemców, pozostających we wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Przy sprzedaży ww. nieruchomości została udzielona bonifikata w kwocie (…) zł. W dniu 13.02.2012 r. właściciele ww. nieruchomości zbyli w drodze umowy darowizny posiadany udział na rzecz ojca/teścia. Teść jest osobą spoza katalogu osób bliskich wymienionych w art. 4 pkt 13 u.g.n. W tej sytuacji nie zostały spełnione wymogi ustawowe określone w art. 68 ust. 2a ww. ustawy umożliwiające zwolnienie ze zwrotu ½ części zwaloryzowanej bonifikaty. Jednakże, mając na uwadze, iż czynności tej nie towarzyszyły względy komercyjne, oraz biorąc pod uwagę zasady współżycia społecznego w dniu 17 września 2015 r. Rada Miejska (…) w trybie art. 68 ust. 2c u.g.n. podjęła uchwałę Nr (…), w której wyraziła zgodę na odstąpienie od żądania zwrotu ½ części zwaloryzowanej bonifikaty w kwocie (…) zł.

Pytanie

Czy odstąpienie od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty na podstawie art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi dla dłużnika przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i w związku z powyższym, czy na płatniku ciąży obowiązek wystawienia tym osobom i przekazania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego informacji, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. PIT-8C?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy odstąpienie od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty na podstawie art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami dla osób, które zbyły lokale przed upływem 5 lat od chwili ich nabycia, nie stanowi źródła przychodów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK 731/15 w sprawie skargi Urzędu Miejskiego w (…) na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, działającego z upoważnienia Ministra Finansów, zauważył, iż:

„[...] W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażono już pogląd, że sprzedaż mieszkania z bonifikatą nie mieści się w zakresie pojęcia nieodpłatnego świadczenia, a ponadto na skutek tej czynności prawnej nie następuje „otrzymanie” nieodpłatnego świadczenia. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie stanowi, że przychód z nieodpłatnego świadczenia powstaje wówczas gdy podatnik takie świadczenie otrzyma. Wyrażając wolę organ jednostki samorządu terytorialnego nie wykonuje na rzecz przyszłego kupującego żadnego świadczenia, zaś kupujący żadnego świadczenia nie otrzymuje. W konsekwencji mimo, że nabywca nieruchomości uzyskuje niewątpliwą korzyść majątkową, to nie otrzymuje nieodpłatnego świadczenia, a w rezultacie nie uzyskuje przychodu z tego źródła (zob. np. wyrok z dnia 23 sierpnia 2012r., sygn. II FSK 129/11 dostępny w CBOSA).

Podzielając powyższe stanowisko, orzekający w tej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny wyraża też pogląd, że skoro udzielenie bonifikaty jest dla nabywcy nieruchomości neutralne podatkowo, to podobnie powinno być też traktowane odstąpienie od żądania zwrotu bonifikaty. Nie można w aspekcie podatku dochodowego od osób fizycznych różnicować sytuacji podmiotu, który uzyskał bonifikatę na nabywaną nieruchomość komunalną od sytuacji tego, który również ją otrzymał i mimo niedopełnienia określonych warunków ostatecznie ją zachował wskutek odstąpienia przez właściwy organ od żądania zwrotu tej bonifikaty. Sytuacja, w której nabywca nieruchomości gminnej z bonifikatą jest obowiązany do zwrotu bonifikaty, ale właściwy organ odstępuje od tego żądania w trybie art. 68 ust. 2c u.g.n. prowadzi do stanu, w którym nabywcy przysługuje nadal bonifikata. Odstąpienie od żądania zwrotu bonifikaty, podobnie jak jej uzyskanie jest zatem w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego neutralne podatkowo. Pogląd, że odstąpienie przez właściwy organ od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty nie kreuje dla jego adresata podlegającego opodatkowaniu przychodu, z tego choćby już powodu, że samo udzielenie takiej bonifikaty nie stanowiło przychodu podatkowego, został również wyrażony w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 kwietnia 2016r., sygn. akt II FSK 278/14 (dostępny w CBOSA) […]”.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stwierdza, iż odstąpienie od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty na podstawie art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami nie stanowi źródła przychodów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tej sytuacji uzyskanie korzyści o charakterze majątkowym nie jest równoznaczne z osiągnięciem przychodu z nieodpłatnego świadczenia. Brak żądania zwrotu bonifikaty wynika z samej ustawy. Nie ma więc znaczenia, że organ gminy podjął uchwałę o zaniechaniu zwrotu, ponieważ działał na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.

We wskazanych przypadkach opisujących cztery zaistniałe stany faktyczne, Urząd Miejski w (…) wystawił informacje PIT-8C, posiłkując się interpretacją indywidualną nr (...) Dyrektora Izby Skarbowej w X w sprawie uznania za źródło przychodów odstąpienia od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty na podstawie art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W sprawie będącej przedmiotem ww. interpretacji indywidualnej, pomimo uchylenia wskazanej interpretacji przez Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 5 listopada 2014 r. sygn. akt I SA/Po 486/14, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu złożył skargę kasacyjną. Wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2017 r. sygn. akt II FSK 731/15 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę kasacyjną, czego skutkiem było uznanie przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego utrwalił się pogląd, iż udzielenie bonifikaty jest dla nabywcy nieruchomości neutralne podatkowo, a zatem przychód podlegający opodatkowaniu nie powstanie również w sytuacji odstąpienia od żądania zwrotu tej bonifikaty.

Biorąc pod uwagę powyższe, ponieważ w każdym z przytoczonych przypadków podstawą uzyskania korzyści majątkowej jest art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami, na podstawie którego, poprzez zgodę wyrażoną w uchwale Rady Miejskiej (…), odstąpiono od żądania zwrotu bonifikaty, w żadnym z omówionych przypadków nabywca nieruchomości nie otrzymał nieodpłatnego świadczenia. Zatem, zdaniem Wnioskodawcy, w żadnym przypadku nie powstał przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 6 sierpnia 2018 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0112-KDIL3-1.4011.260.2018.1.IM, w której uznałem Państwa stanowisko w zakresie obowiązków płatnika za nieprawidłowe.

Interpretację doręczono Państwu 6 sierpnia 2018 r.

Skarga na interpretację indywidualną

Pismem z 3 września 2018 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Skarga wpłynęła do mnie 5 września 2018 r.

Wnieśli Państwo o uchylenie zaskarżonej interpretacji przepisów prawa podatkowego wydanej w indywidualnej sprawie oraz o zasądzenie od Organu na Państwa rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną – wyrokiem z 6 grudnia 2018 r. sygn. akt I SA/Po 785/18.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu istota w niniejszej sprawie sprowadza się zasadniczo do odpowiedzi na pytanie, czy zwolnienie nabywcy nieruchomości z obowiązku zwrotu bonifikaty rodzi powstanie przychodu z nieodpłatnego świadczenia i czy w związku z tym na Wnioskodawcy ciąży obowiązek przekazania organowi podatkowemu informacji o uzyskanym przez nabywców przychodzie.

W ocenie Sądu sprzedaż mieszkania z bonifikatą nie mieści się w zakresie pojęcia nieodpłatnego świadczenia, a ponadto na skutek tej czynności prawnej nie następuje „otrzymanie” nieodpłatnego świadczenia. Jednolite stanowisko doktryny prawa podatkowego, opierające się na wynikach wykładni językowej, wyraża się w przekonaniu, że użycie w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych słowa „otrzymane” w odniesieniu do świadczeń nieodpłatnych wskazuje, że przychód powstaje, gdy można zindywidualizować świadczenie, określić jego wartość pieniężną oraz skonkretyzować odbiorcę” (Janusz Marciniuk op. cit., Nb 20). Podkreśla się, że ww. przepis wyraźnie różnicuje sposoby powstawania przychodu: gdy chodzi o pieniądze i wartości pieniężne przychód może powstać przez „otrzymanie lub postawienie do dyspozycji podatnika”. Natomiast świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia ‒ w przeciwieństwie do pieniędzy i wartości pieniężnych ‒ są traktowane jako przychód wyłączenie pod warunkiem, że są „otrzymane”, co ma wskazywać na bezwzględnie ‒ w odniesieniu do tego przychodu ‒ wymagany realny charakter świadczenia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wskazał, że podmiot, który zamierza sprzedać nieruchomość z bonifikatą, nie wykonuje na rzecz przyszłego kupującego żadnego świadczenia, zaś kupujący żadnego świadczenia nie otrzymuje. Na podstawie art. 68 ust. 1 i ust. 1b u.g.n. rada gminy może podjąć uchwałę, tj. akt prawny, w którym ustali cenę nieruchomości z bonifikatą, tj. poniżej wartości nieruchomości. Ustalenie przez właściciela nieruchomości ceny odbiegającej od wartości rynkowej, nie stanowi świadczenia na rzecz kupującego. Jest to wyrażenie woli przez sprzedawcę, iż sprzeda nieruchomość za określoną cenę. Wyrażenie woli na sprzedaż nieruchomości z bonifikatą następuje w formie zarządzenia wojewody albo uchwały rady lub sejmiku, w których określa się warunki udzielenia bonifikat i wysokość stawek procentowych. Tym samym należy stwierdzić, że zwolnienie nabywcy nieruchomości z obowiązku zwrotu bonifikaty nie powoduje, że nabywca otrzymał jakiekolwiek świadczenie. Nabywca zostaje zwolniony z obowiązku zwrotu korzyści, którą już uzyskał, zatem nie powstaje przychód określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skoro w tym przypadku brak przychodu, jednostka samorządu terytorialnego nie ma obowiązku przekazania naczelnikowi informacji, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, powołując się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, wskazał, że skoro udzielenie bonifikaty jest dla nabywcy nieruchomości neutralne podatkowo, to podobnie powinno być też traktowane odstąpienie od żądania zwrotu bonifikaty. Nie można w aspekcie podatku dochodowego od osób fizycznych różnicować sytuacji podmiotu, który uzyskał bonifikatę na nabywaną nieruchomość komunalną od sytuacji tego, który również ją otrzymał i mimo niedopełnienia określonych warunków ostatecznie ją zachował wskutek odstąpienia przez właściwy organ od żądania zwrotu tej bonifikaty. Sytuacja, w której nabywca nieruchomości gminnej z bonifikatą jest obowiązany do zwrotu bonifikaty, ale właściwy organ odstępuje od tego żądania w trybie art. 68 ust. 2c u.g.n., prowadzi do stanu, w którym nabywcy przysługuje nadal bonifikata. Odstąpienie od żądania zwrotu bonifikaty, podobnie jak jej uzyskanie, jest zatem neutralne podatkowo.

Podsumowując, w ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu należy się zgodzić ze Skarżącym, iż odstąpienie od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty na podstawie art. 68 ust. 2c u.g.n. nie stanowi źródła przychodów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tej sytuacji uzyskanie korzyści o charakterze majątkowym nie jest równoznaczne z osiągnięciem przychodu z nieodpłatnego świadczenia. Brak żądania zwrotu bonifikaty wynika z samej ustawy. Nie ma więc znaczenia, że organ gminy podjął uchwałę o zaniechaniu zwrotu, ponieważ działał na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Ponieważ w każdym z przytoczonych przez Wnioskodawcę we wniosku o interpretację przypadków podstawą uzyskania korzyści majątkowej jest art. 68 ust. 2c u.g.n., na podstawie którego poprzez zgodę wyrażoną w uchwale Rady Miejskiej (…) odstąpiono od żądania zwrotu bonifikaty, w żadnym z omówionych przypadków nabywca nieruchomości nie otrzymał nieodpłatnego świadczenia. Należy się zgodzić ze Skarżącym, że w żadnym przypadku nie powstał przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Od ww. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu złożyłem skargę kasacyjną z 28 stycznia 2019 r. nr 0110-KWR2.4021.4.2019.2.MG do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 10 listopada 2021 r., sygn. akt II FSK 586/19 oddalił skargę kasacyjną.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga kasacyjna jest bezzasadna.

Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że odstąpienie od żądania zwrotu bonifikaty, podobnie jak jej uzyskanie, jest neutralne podatkowo. Wobec tego sąd pierwszej instancji zasadnie uznał, że uzyskanie na podstawie art. 68 ust. 2c u.g.n. prawa do zatrzymania prawa do bonifikaty nie stanowi przychodu z nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa jest w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych czego konsekwencją jest brak po stronie podatnika powstania przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 20 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.):

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu i Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w ww. wyrokach;

ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Jak wynika z treści wniosku, na podstawie uchwały Rady Miejskiej nr (…) z 24 listopada 2005 r. w sprawie zasad sprzedaży lokali mieszalnych stanowiących zasób mieszkaniowy Miasta – Prezydent dokonał sprzedaży lokali mieszalnych na rzecz ich najemców, udzielając im bonifikaty.

Ponadto z wniosku wynika, że – mając na uwadze okoliczności zbycia lokali oraz zasady współżycia społecznego – na skutek złożonych przez nabywców wniosków:

1)27 marca 2014 r. Rada Miejska w trybie art. 68 ust. 2c u.g.n. podjęła uchwałę (…) wyrażającą zgodę na odstąpienie od żądania zwrotu zwaloryzowanej bonifikaty w kwocie (…) zł,

2)27 października 2016 r. Rada Miejska w trybie art. 68 ust. 2c u.g.n. podjęła uchwałę Nr (…) wyrażającą zgodę na odstąpienie od żądania zwrotu zwaloryzowanej części bonifikaty w kwocie (…) zł,

3)17 września 2015 r. Rada Miejska w trybie art. 68 ust. 2c u.g.n. podjęła uchwałę Nr (…), w której wyraziła zgodę na odstąpienie od żądania zwrotu ½ części zwaloryzowanej bonifikaty w kwocie (…) zł,

4)17 września 2015 r. Rada Miejska w trybie art. 68 ust. 2c u.g.n. podjęła uchwałę Nr (…), w której wyraziła zgodę na odstąpienie od żądania zwrotu ½ części zwaloryzowanej bonifikaty w kwocie (…) zł.

Stosownie do art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1899 ze zm.):

W przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu, z zastrzeżeniem art. 216a, przysługuje osobie, która jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony.

Na mocy art. 37 ust. 2 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli jest zbywana na rzecz osoby, której przysługuje pierwszeństwo w jej nabyciu, stosownie do art. 34. Przy sprzedaży nieruchomości w drodze bezprzetargowej, o której mowa w art. 37 ust. 2 i 3, cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż jej wartość, z zastrzeżeniem ust. 3a (art. 67 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami).

Zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Właściwy organ może udzielić bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, na podstawie odpowiednio zarządzenia wojewody albo uchwały rady lub sejmiku, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana jako lokal mieszkalny.

Na podstawie art. 68 ust. 1b ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W zarządzeniu wojewody albo uchwale rady lub sejmiku, o których mowa w ust. 1, określa się w szczególności warunki udzielenia bonifikat i wysokość stawek procentowych. Zarządzenie wojewody albo uchwała rady lub sejmiku stanowi akt prawa miejscowego lub może dotyczyć indywidualnych nieruchomości.

W myśl art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Zwrot następuje na żądanie właściwego organu.

Na mocy art. 68 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku:

1)zbycia na rzecz osoby bliskiej, z zastrzeżeniem ust. 2b;

2)zbycia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego;

3)zbycia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego i Skarbem Państwa;

4)zamiany lokalu mieszkalnego na:

a)inny lokal mieszkalny będący przedmiotem prawa własności lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, albo

b)nieruchomość przeznaczoną lub wykorzystywaną na cele mieszkaniowe będącą przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego;

5)sprzedaży lokalu mieszkalnego, jeśli środki uzyskane z jego sprzedaży wykorzystane zostały w ciągu 12 miesięcy na nabycie:

a)innego lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem prawa własności lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, albo

b)nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystanej na cele mieszkaniowe będącej przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego.

Jednakże w myśl ust. 2b ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do osoby bliskiej, która zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia pierwotnego nabycia.

Ponadto zgodnie z art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Właściwy organ może odstąpić od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty, w innych przypadkach niż określone w ust. 2a, za zgodą odpowiednio wojewody, rady lub sejmiku.

Mając na uwadze okoliczności wskazane we wniosku, zauważamy, że zwolnienie nabywcy nieruchomości z obowiązku zwrotu bonifikaty nie powoduje, że nabywca otrzymał jakiekolwiek świadczenie. W niniejszej sprawie uzyskanie korzyści o charakterze majątkowym nie jest równoznaczne z osiągnięciem przychodu z nieodpłatnego świadczenia. Brak żądania zwrotu bonifikaty wynika z samej ustawy. Nie ma więc znaczenia, że organ gminy podjął uchwałę o zaniechaniu zwrotu, ponieważ działał na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Z uwagi na to, że w każdym ze wskazanych we wniosku przypadków podstawą uzyskania korzyści majątkowej jest art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami, na podstawie którego przez zgodę wyrażoną w uchwale Rady Miejskiej (…) odstąpiono od żądania zwrotu bonifikaty, w żadnym z omówionych przypadków nabywca nieruchomości nie otrzymał nieodpłatnego świadczenia. Oznacza to, że nie powstaje przychód określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując ‒ odstąpienie od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty na podstawie art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami nie stanowi dla dłużnika przysporzenia majątkowego podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i w związku z powyższym na płatniku nie ciąży obowiązek wystawienia tym osobom i przekazania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego informacji, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. PIT-8C.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto wskazujemy, że powołane przez Państwa orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości tej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, stwierdzamy, że – naszym zdaniem – tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w tym postępowaniu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).