Dotyczy skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku przeprowadzonego działku spadku i zniesienia współwłasności. - Interpretacja - 0114-KDIP3-1.4011.185.2022.4.MS2

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 19 kwietnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.185.2022.4.MS2

Temat interpretacji

Dotyczy skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku przeprowadzonego działku spadku i zniesienia współwłasności.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 lutego 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 2 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania otrzymanej spłaty związanej ze zniesieniem współwłasności.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 kwietnia 2022 r. (data wpływu 14 kwietnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

16 lipca 2018 r. zmarł Pana ojciec. Sąd Rejonowy w (…) wydał postanowienie  o nabyciu spadku przez Pana i Panią A. (Pana siostrę), każde w 1/2 części. Nie ma innych spadkobierców. Wraz z siostrą złożył Pan w terminie w Urzędzie Skarbowym w (…) druk SD-Z2 i uzyskał Pan zwolnienie z podatku od spadku.

W listopadzie 2021 r. notarialnie przeprowadzono zniesienie współwłasności nieruchomości na zasadach:

1.Przeniósł Pan swoje udziały w nieruchomości w całości na siostrę,

2.Siostra Pana uczyniła spłatę na Pana rzecz: 146.400,00 zł.

Wartość nieruchomości została ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego – dysponuje Pan operatem szacunkowym potwierdzającym tę ekspertyzę.

Wysłał Pan drogą mailową zapytanie do Krajowej Informacji Skarbowej uzyskując informację, że spłata uzyskana przez Pana od Pana siostry w związku z działem spadku po zmarłym 14 lipca 2018 r. Ojcu i zniesienie współwłasności z siostrą nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wskazał Pan również, że pracownicy Urzędu Skarbowego w (…) udzielili Panu informacji, że nie musi Pan nic opłacać, ani niczego składać.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego.

Pana Ojciec na mocy aktu notarialnego (darowizna od matki i ojczyma) wszedł w posiadanie nieruchomości ziemskiej 3 kwietnia 2004 r. Na terenie nieruchomości wybudował dom – budowa zakończyła się 26 kwietnia 2013 r. (data wydania „zawiadomienia o zakończeniu budowy”).

14 lipca 2018 r. Pana Ojciec zmarł. Na mocy postanowienia sądu rejonowego w (…) z 3 kwietnia 2019 r. nabył Pan wraz z siostrą przyrodnią spadek po ojcu – każde w 1/2 części.

16 sierpnia 2019 r. uzyskał Pan z Urzędu Skarbowego w (…) zaświadczenie o zwolnieniu od podatku od spadku.

Następnie na mocy aktu notarialnego z 10 listopada 2021 r. dokonał Pan wraz z siostrą działu spadku w ten sposób, że Pana siostra nabyła w całości prawo do nieruchomości, a Pan otrzymał od siostry 146.400 zł, co stanowi dokładnie połowę wartości rynkowej nieruchomości wyznaczonej przez rzeczoznawcę.

Pytania

1.Czy w wyżej opisanej sytuacji jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn od kwoty uzyskanej od siostry za zniesienie współwłasności?

2.Czy w wyżej opisanej sytuacji jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty uzyskanej od Pana siostry za zniesienie współwłasności?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Pana stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (pyt. Nr 2). Natomiast w zakresie podatku od spadków i darowizn (pyt. Nr 1) zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem spłata w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w sytuacji, gdy spłata ta była ekwiwalentna do udziału posiadanego w spadku.

Zatem jeśli otrzymał Pan spłatę ekwiwalentną do posiadanego udziału w spadku, nie składa Pan w tym zakresie zeznania podatkowego. Nie ma Pan też żadnego podatku do uiszczenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c- przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości i ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dodano art. 10 ust. 5 i art. 10 ust. 7.

W myśl art. 10 ust. 5 ww. ustawy;

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 7 ww. ustawy:

Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia. Przy czym, w przypadku odpłatnego zbycia nabytej w spadku nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 16 lipca 2018 r. zmarł Pana Ojciec. Spadek po zmarłym (nieruchomość) nabył Pana z siostrą, każde w 1/2 części. Pana Ojciec wszedł w posiadanie nieruchomości ziemskiej 3 kwietnia 2004 na mocy darowizny. 10 listopada 2021 r. dokonał Pan wraz z siostrą działu spadku w ten sposób, że Pana siostra nabyła w całości prawo do nieruchomości, a Pan otrzymał od siostry 146.400 zł, co stanowi dokładnie połowę wartości rynkowej nieruchomości wyznaczonej przez rzeczoznawcę.

W świetle art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Stosownie do art. 924 tej ustawy:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast na mocy art. 925 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1025 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

W myśl art. 1035 ustawy Kodeks cywilny:

Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego brzmi:

Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Natomiast zgodnie z art. 210 ww. Kodeksu:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Stosownie do art. 211 i art. 212 ww. Kodeksu zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest przyznanie wspólnej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych. Oznacza to, że osoby które otrzymują spłaty w zamian za udziały we współwłasności zbywają swoje udziały w rzeczy odpłatnie. W związku z tym, po stronie dokonującego odpłatnego (bo w zamian za spłatę) zbycia udziału w nieruchomości powstaje obowiązek podatkowy, ale tylko wówczas, o ile zdarzenie to ma miejsce przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie zbywanego udziału.

Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres posiadania nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę, który dokonuje sprzedaży, ale także okres posiadania nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkodawcę. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.

Na tle przestawionego stanu faktycznego stwierdzić należy, że okres 5-letni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć od końca 2004 r., tj.: od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie ww. nieruchomości przez Pana Ojca w drodze darowizny.

Ponadto zgodnie z ww. art. 10 ust. 7 ww. ustawy, nie stanowi nabycia lub odpłatnego zbycia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Z opisu sprawy wynika, że otrzymał Pan od siostry 146.400 zł, co stanowi dokładnie połowę wartości rynkowej nieruchomości, którą otrzymał Pan w spadku po Ojcu. Zatem spłata otrzymana przez Pana z tytułu zniesienia współwłasności była ekwiwalentna do posiadanego przez Pana udziału w spadku.

Powyższe oznacza, że w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku, brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego uznać należy, że otrzymanie przez Pana w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności spłaty w wysokości nieprzekraczającej równowartości udziału w nieruchomości, która wchodziła w skład spadku, nie skutkuje dla Pana powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych oraz złożenia zeznania PIT-39 z tytułu otrzymanej spłaty.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego i nie odnosi się do kwot wskazanych w opisie sprawy.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r., poz. 1540, ze zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pana w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana i nie wywołuje skutków prawnych dla Pana siostry.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy Ordynacja podatkowa. Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

‒    Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒   w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).