Możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej. - Interpretacja - 0113-KDIPT2-2.4011.347.2022.2.EC

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 30 czerwca 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.347.2022.2.EC

Temat interpretacji

Możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 marca 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym  1 czerwca 2022 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni zwraca się z prośbą o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania przez Nią z tzw. ulgi prorodzinnej w latach podatkowych 2018-2020. W 2022 r. Wnioskodawczyni otrzymała pismo z Urzędu Skarbowego w …., że odliczono ulgę prorodzinną na dwójkę Jej dzieci – ....., urodzoną 13 sierpnia 2009 r. oraz  ....., urodzonego 28 lutego 2013 r. w kwocie przekraczającej przysługującą ulgę. Informację, że były mąż odliczył ulgę Wnioskodawczyni otrzymała od niego w 2019 r. – gdy Wnioskodawczyni miała już złożone elektronicznie PIT-37 oraz rozliczoną pełną ulgę na dzieci. Przed złożeniem zeznania podatkowego czytała treść odpowiednich przepisów.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b (obniżenie kwoty podatku), podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1)wykonywał władzę rodzicielską,

2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,

3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie z decyzją Sądu, w dniu 10 stycznia 2018 r. doszło do rozwodu i ustanowienia miejsca zamieszkania dwójki dzieci przy Wnioskodawczyni (matce) oraz wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono obojgu rodzicom. Wnioskodawczyni uważa, że były mąż faktycznie nie sprawuje władzy rodzicielskiej nad dziećmi, tym samym nie spełnia kryterium zawartego  w wyżej opisanej ustawie. Od momentu ustalenia alimentów w 2017 r. ojciec dzieci wielokrotnie spóźniał się z płatnościami, płacił niepełne kwoty oraz nigdy nie informował, kiedy uiści całość, co skutkowało założeniem przez Wnioskodawczynię sprawy komorniczej. Były mąż w obawie o podwyższenie alimentów zamknął prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą opodatkowaną zryczałtowanym podatkiem (gdzie nie mógł skorzystać z ulgi prorodzinnej). Z informacji uzyskanych przez Wnioskodawczynię zatrudnił się u brata  w sklepie. Jednak dalej prowadzi ten sam tryb wyjazdowy, co przy prowadzeniu własnej działalności. Wnioskodawczyni domniema, że zatrudnienie nie jest realne - jedynie  na papierze. Były mąż zawnioskował na czas trwania procesu rozwodowego o zabezpieczenie kontaktów z dziećmi. Rozprawa odbyła się 26 września 2017 r. Do czasu rozwodu, tj. 10 stycznia 2018 r. starał się dotrzymywać wyznaczonych terminów: każdy 1. i 3. piątek miesiąca od godziny 13:00 do godziny 19:00, w każdy 2. i 4. weekend miesiąca od piątku  od godziny 17:00 do niedzieli do godziny 19:00, w I i II Dzień Świąt Bożego Narodzenia  i w Niedzielę Wielkanocną w latach parzystych, a w latach nieparzystych w Wigilię  i Poniedziałek Wielkanocny, w pierwszy tydzień ferii zimowych, w wakacje letnie pierwszy tydzień lipca i pierwszy tydzień sierpnia. Po rozwodzie niestety nie trzymał się wyznaczonych terminów. W piątki nie zabiera dzieci. Notorycznie mu nie pasuje. Stale chce się zamieniać, gdzie Wnioskodawczyni utrudnia to zaplanowanie z dziećmi czegokolwiek. Wnioskodawczyni nie planuje nic na jego wyznaczone terminy, zaś on potrafi dać znać na 2 dni przed, że mu  nie pasuje. Wnioskodawczyni nie może się zamienić i niestety musi wysłuchiwać, że robi to celowo, że działa na jego niekorzyść itp. W sądzie zapytany z jakim wyprzedzeniem może Wnioskodawczynię informować, wyskoczył, że z dwutygodniowym. Teraz Wnioskodawczyni potrafi dowiedzieć się na dwa dni przed. Gdyby pracował, tam gdzie wykazuje nie byłoby problemu z dotrzymaniem orzeczonych kontaktów. Praca jest kilka miejscowości od jego miejsca zamieszkania, więc nie byłoby problemu. Od czasu rozwodu były mąż nie uczestniczy  w wychowaniu naszych wspólnych dzieci. W czasie tygodnia kontaktuje się z nimi sporadycznie. Jego przebywanie z dziećmi nigdy nie uwzględnia potrzeb dzieci jak np. wizyta  u lekarza, zajęcia dodatkowe, czy urodziny rówieśników. Jeśli w tym czasie są jakiekolwiek obowiązki związane z nimi, dzieci są z Wnioskodawczynią, gdyż raz obiecał córce, że odwiezie ją na urodziny do koleżanki, po czym tego nie uczynił. Ponadto za każdym razem oprócz naszych dzieci, przebywają razem z nimi dwie córki jego obecnej partnerki. Są sytuacje, gdzie Wnioskodawczyni dowiaduje się, że zostali sami w domu na całe dnie, lub też rozwożone  są przez niego po całej rodzinie, a to przecież jego czas z dziećmi i jego sprawowanie opieki, a nie całej rodziny. Stale upiera się by ktoś z jego rodziny odbierał dzieci, na co Wnioskodawczyni nie wyraża zgody. To jego dzieci i jego czas z nimi, a on wyręczałby się wszystkimi wokoło. Córka chodzi do klasy sportowej o profilu piłka siatkowa, syn chodzi 3 razy w tygodniu na zajęcia piłki nożnej. Ojciec dzieci nigdy nie zaprowadził dzieci czy odebrał  z jakichkolwiek zajęć. Nie był na żadnym turnieju. Gdy czasem Wnioskodawczyni pytała,  czy jest w stanie ich zawieźć na turniej (czyli z jego miejsca zamieszkania do szkoły córki 20 minut samochodem) zawsze słyszała, że albo ma zwrócić mu za paliwo bo nie będzie krążył, albo że to jego czas i on na to nie wyraża zgody. Zgodnie z definicją wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem, w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój oraz podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka,  a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Były mąż, a ojciec ...., władzy rodzicielskiej z całą pewnością nie sprawuje, zatem nie spełnia warunków określonych w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Były mąż sporadycznie spędza z dziećmi czas, nie częściej niż 2 soboty i niedziele w miesiąc. Nie odprowadza i nie odbiera ze szkoły  i zajęć pozalekcyjnych, nie brał udziału w przygotowaniach córki do I Komunii Świętej oraz jej organizacji – Wnioskodawczyni sama organizowała i sfinansowała uroczystość. Od kilku lat nie był z dziećmi u lekarza. Gdy dzieci mówią mu, że były na badaniach itp. podsumowuje to jednym zdaniem: „Aha, no dobrze”. Żadnych pytań dlaczego, po co, czy coś się dzieje. Ani nie pyta dzieci, ani też Wnioskodawczyni. Gdy jednego razu przypadła wizyta syna u dentysty  w jego terminie, Wnioskodawczyni musiała zwrócić mu koszty, gdyż inaczej by z nim nie poszedł. Nie organizuje też dzieciom czasu w okresie ferii i wakacji. W 2020 r. nie zabrał dzieci na ferie, mimo że najpierw zamienił się z Wnioskodawczynią na terminy to i tak nie zabrał dzieci. Gdy Wnioskodawczyni chciała zaplanować wraz z dziećmi wycieczkę zagraniczną  i zapytała go o zgodę, nie był w stanie jej wyrazić gdyż, Wnioskodawczyni nie potrafiła mu powiedzieć na tamten moment, jaki to będzie kraj - chciała najpierw mieć jego zgodę, by móc cokolwiek szukać. To Wnioskodawczyni codziennie opiekuje się dziećmi, organizuje im wyjazdy wakacyjne, czas ferii zimowych i świątecznych, urodziny, uczestniczy w wizytach u dentysty, ortodonty i w razie potrzeby pediatry, czy też innych specjalistów. Wnioskodawczyni zawozi dzieci na zajęcia szkolne i pozalekcyjne, codziennie sprawdza lekcje i wspiera każdego dnia. Przeznacza każdy swój czas poza pracą i każdy dzień swojego urlopu wypoczynkowego  na opiekę nad dziećmi. Zapewnia dzieciom zarówno warunki mieszkaniowe oraz sprawuje całkowitą opiekę nad dziećmi, również z konsekwencjami emocjonalnymi, jakie odbiły się  na psychice dzieci w wyniku gierek psychologicznych na dzieciach. W związku z powyższym, Wnioskodawczyni zwraca się z prośbą o uczciwe rozważenie powyższych argumentów  w zakresie rażącej dysproporcji pomiędzy wysiłkiem jaki podejmuje Wnioskodawczyni na co dzień w stosunku do własnych dzieci, a brakiem zaangażowania w ich wychowanie ojca. Ponadto kwotę uzyskaną z ulgi prorodzinnej, Wnioskodawczyni mogła zawsze przeznaczyć  na wyjazdy wakacyjne dzieci. W latach 2018-2020 Wnioskodawczyni otrzymywała dochody  z umowy o pracę, rozliczane PIT-37. Nie miały względem Wnioskodawczyni zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy  o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym oraz ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego  i przemysłów komplementarnych. Dzieci nie otrzymywały zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni nadmienia, że data urodzenia .... to .... 2009 r., data urodzenia ..... to ..... 2013 r. Data uprawomocnienia się wyroku rozwodowego 1 lutego 2018 r. Po orzeczeniu rozwodu Wnioskodawczyni sama wychowywała dzieci, Jej stan cywilny po orzeczeniu sądu nie uległ zmianie. Opieka nad dziećmi została ustalona na podstawie orzeczenia Sądu. Obowiązki ojca względem dzieci wynikające z orzeczenia sądowego:

-udział ojca w kosztach utrzymania i wychowania dzieci po 600 zł na dziecko,

-codzienny kontakt telefoniczny z dziećmi,

-spotkania ojca z dziećmi ustalone przez sąd:

·w każdy pierwszy i trzeci piątek miesiąca od godziny 13 do godziny 19;

·w każdy drugi i czwarty weekend miesiąca od piątku od godziny 17 do niedzieli do godziny 19;

·w I i II Dzień Świąt Bożego Narodzenia oraz w Niedzielę Wielkanocną w latach parzystych, a w latach nieparzystych we Wigilię i Poniedziałek Wielkanocny;

·w pierwszy tydzień ferii zimowych;

·w wakacje letnie pierwszy tydzień lipca i pierwszy tydzień sierpnia.

Wnioskodawczyni nie zawarła porozumienia z ojcem dzieci dotyczącego korzystania z ulgi. Ojciec dzieci prowadził działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem. Wnioskodawczyni nie miała pojęcia, że zamknął działalność. Poinformował Wnioskodawczynię, że odliczył ulgę, gdy już miała złożone rozliczenie. Dzieci w latach 2018-2020 uczęszczały do .... w ….. Zarówno Wnioskodawczyni i ojciec dzieci posiadają pełną władzę rodzicielską. W latach 2018-2020 Wnioskodawczyni posiadała status osoby samotnie wychowującej dzieci. W 2018 r. dochód wynosił 40 856 zł 19 gr, w 2019 r. dochód wynosił 51 345 zł 95 gr, w 2020 r. dochód wynosił 12 428 zł 52 gr. Dochody pochodziły z umowy  o pracę, umowy zlecenie oraz zasiłku opiekuńczego, opodatkowane na zasadach ogólnych, zaliczki zostały pobrane i odprowadzone. Wnioskodawczyni nie prowadziła działalności gospodarczej. Dzieci Wnioskodawczyni nie zostały na podstawie orzeczenia Sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych. We wskazanych latach Wnioskodawczyni była matką jedynie ......

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy Wnioskodawczyni może w całości odliczyć ulgę prorodzinną, zgodnie z art. 27f ustawy  o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako osoba wykonująca wyłącznie władzę rodzicielską w stosunku do dwójki małoletnich dzieci w latach 2018-2020?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, ma Ona wyłączne prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej w latach 2018-2020 w całości na dwójkę Jej małoletnich dzieci (tj. w kwocie 2.224,08 zł), ponieważ spełnia warunki określone w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych  i jest jedyną osobą, która faktycznie sprawuje władzę rodzicielską nad nimi. Wyłącznie Wnioskodawczyni zapewnia dzieciom warunki mieszkaniowe, zaspokaja ich potrzeby edukacyjne, fizyczne i duchowe. Ich ojciec widuje się z nimi jedynie 2 weekendy w miesiącu lub rzadziej (sam wielokrotnie odwołuje spotkania) oraz wielokrotnie zalegał z alimentami, skutkiem czego pobierał je komornik. Zatem, nie sprawuje on faktycznie władzy rodzicielskiej, a jedynie okazjonalnie widuje się z dziećmi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.; Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.; Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2020 r.:

od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki,  o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2  na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1)wykonywał władzę rodzicielską;

2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast, zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy:

odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1)jednego małoletniego dziecka – kwota 92 zł 67 gr, jeżeli dochody podatnika:

a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);

2)dwojga małoletnich dzieci – kwota 92 zł 67 gr na każde dziecko;

3)trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:

a)92 zł 67 gr odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b)166 zł 67 gr na trzecie dziecko,

c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Stosownie do art. 27f ust. 2b ww. ustawy:

odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

W myśl art. 27f ust. 2c ww. ustawy:

odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego,  w którym dziecko:

1)na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,

2)wstąpiło w związek małżeński.

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy:

w przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu  z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z przepisu art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika, że:

odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku  w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1)odpis aktu urodzenia dziecka;

2)zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3)odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4)zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Natomiast, zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy:

przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 ww. ustawy:

sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy  z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Na podstawie art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy  o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym,  w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Zgodnie z art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359):

dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

Zgodnie z art. 93 § 1 ww. Kodeksu:

władza rodzicielska, co do zasady, przysługuje obojgu rodzicom.

Zgodnie z art. 95 ww. Kodeksu:

władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą  i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

W myśl art. 96 § 1 ww. Kodeksu:

rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.

W myśl art. 97 § 1-2 ww. Kodeksu:

jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane  i uprawnione do jej wykonywania. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.

Stosownie do art. 106 ww. Kodeksu:

jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka.

Zgodnie zaś z treścią art. 107:

§ 1 ww. Kodeksu: jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania  i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

§ 2 ww. Kodeksu: w braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego  do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka  za tym przemawia.

Podkreślenia przy tym wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu. W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a wiec spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Powyższe potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, stwierdzając: „(…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Z przytoczonych regulacji wynika, że wysokość odliczenia z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. Jeżeli zatem w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, z tym że biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców – z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi – jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych, czy będących w separacji.

Zatem, ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców, przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. Natomiast w sytuacji braku takiego porozumienia odliczenie przysługuje w częściach równych.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy rodzic spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odliczenia tego dokonuje w wysokości 50% kwoty ulgi określonej zgodnie z art. 27f ust. 2 tej ustawy.

Podkreślić należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Z okoliczności opisanych we wniosku wynika, że zgodnie z decyzją Sądu, w dniu 10 stycznia 2018 r. doszło do rozwodu i ustanowienia miejsca zamieszkania dwójki dzieci przy Wnioskodawczyni (matce) oraz wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono obojgu rodzicom. Data uprawomocnienia się wyroku rozwodowego 1 lutego 2018 r. Po orzeczeniu rozwodu Wnioskodawczyni sama wychowywała dzieci, Jej stan cywilny po orzeczeniu sądu nie uległ zmianie. Opieka nad dziećmi została ustalona na podstawie orzeczenia Sądu.

Wnioskodawczyni uważa, że były mąż faktycznie nie sprawuje władzy rodzicielskiej nad dziećmi, tym samym nie spełnia kryterium zawartego w wyżej opisanej ustawie. Od momentu ustalenia alimentów w 2017 r. ojciec dzieci wielokrotnie spóźniał się z płatnościami, płacił niepełne kwoty oraz nigdy nie informował, kiedy uiści całość, co skutkowało założeniem przez Wnioskodawczynię sprawy komorniczej. Były mąż zawnioskował na czas trwania procesu rozwodowego o zabezpieczenie kontaktów z dziećmi. Rozprawa odbyła się 26 września 2017 r.

Do czasu rozwodu, tj. 10 stycznia 2018 r. starał się dotrzymywać wyznaczonych terminów: każdy 1. i 3. piątek miesiąca od godziny 13:00 do godziny 19:00, w każdy 2. i 4. weekend miesiąca od piątku od godziny 17:00 do niedzieli do godziny 19:00, w I i II Dzień Świąt Bożego Narodzenia i w Niedzielę Wielkanocną w latach parzystych, a w latach nieparzystych w Wigilię  i Poniedziałek Wielkanocny, w pierwszy tydzień ferii zimowych, w wakacje letnie pierwszy tydzień lipca i pierwszy tydzień sierpnia. Po rozwodzie niestety nie trzymał się wyznaczonych terminów. W piątki nie zabiera dzieci. Notorycznie mu nie pasuje. Od czasu rozwodu były  mąż nie uczestniczy w wychowaniu naszych wspólnych dzieci. W czasie tygodnia kontaktuje się z nimi sporadycznie. Jego przebywanie z dziećmi nigdy nie uwzględnia potrzeb dzieci  jak np. wizyta u lekarza, zajęcia dodatkowe, czy urodziny rówieśników. Jeśli w tym czasie są jakiekolwiek obowiązki związane z nimi, dzieci są z Wnioskodawczynią, gdyż raz obiecał córce, że odwiezie ją na urodziny do koleżanki, po czym tego nie uczynił. Ponadto za każdym razem oprócz naszych dzieci, przebywają razem z nimi dwie córki jego obecnej partnerki. Ojciec dzieci nigdy nie zaprowadził dzieci czy odebrał z jakichkolwiek zajęć. Nie był na żadnym turnieju. Nie odprowadza i nie odbiera ze szkoły i zajęć pozalekcyjnych, nie brał udziału w przygotowaniach córki do I Komunii Świętej oraz jej organizacji – Wnioskodawczyni sama organizowała  i sfinansowała uroczystość. Od kilku lat nie był z dziećmi u lekarza. To Wnioskodawczyni codziennie opiekuje się dziećmi, organizuje im wyjazdy wakacyjne, czas ferii zimowych  i świątecznych, urodziny, uczestniczy w wizytach u dentysty, ortodonty i w razie potrzeby pediatry, czy też innych specjalistów. Wnioskodawczyni zawozi dzieci na zajęcia szkolne i pozalekcyjne, codziennie sprawdza lekcje i wspiera każdego dnia. Przeznacza każdy swój czas poza pracą i każdy dzień swojego urlopu wypoczynkowego na opiekę nad dziećmi. Zapewnia dzieciom zarówno warunki mieszkaniowe oraz sprawuje całkowitą opiekę nad dziećmi, również z konsekwencjami emocjonalnymi, jakie odbiły się na psychice dzieci w wyniku gierek psychologicznych na dzieciach.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka małoletniego dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci. Jeżeli rodzic dzieci pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dziećmi, a jego kontakty z dziećmi są sporadyczne, nie wykazuje żadnego zainteresowania ich wychowaniem i nie ponosi żadnych kosztów ich utrzymania poza zasądzonymi alimentami, jego władza rodzicielska jest jedynie formalna. Samo płacenie alimentów na małoletnie dzieci nie jest bowiem wystarczające dla przyjęcia, że również ojciec taką władzę wykonywał.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa, stwierdzić należy, że w latach 2018-2020 r. ciężar związany z wykonywaniem władzy rodzicielskiej w stosunku do dwójki małoletnich dzieci spoczywał wyłącznie  na Wnioskodawczyni, która bez udziału ich ojca wykonywała władzę rodzicielską. Nie sposób uznać, że ojciec dzieci wykonywał władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, Wnioskodawczyni przysługuje prawo do odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dwójki małoletnich dzieci  w pełnej wysokości. W związku z tym za lata 2018-2020 r. Wnioskodawczyni przysługuje wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do zastosowania ulgi) do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy  o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie  z art. 27f ust. 2 ww. ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Podkreślić należy, że stosownie do zakresu sformułowanych przez Panią pytań i własnego stanowiska w sprawie, przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie możliwość odliczenia ulgi prorodzinnej w związku z wykonywaniem przez Panią władzy rodzicielskiej w stosunku do dwójki małoletnich dzieci w latach 2018-2020.

Końcowo wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Panią – jednego z rodziców, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla ojca dzieci.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ...., ul. ……….., ……….. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).