Czy w związku z objęciem przez Wnioskodawcę udziałów w kapitale zakładowym Spółki w zamian za wkład pieniężny odpowiadający wartości nominalnej obejmowanych udziałów i jednocześnie niższy niż ich wartość rynkowa na dzień objęcia, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 marca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 20 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną będącą polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w  Polsce na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.; dalej: ustawa o PIT).

Wnioskodawca obecnie nie posiada udziałów w(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (nr KRS: (...) z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: Spółka), prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie telekomunikacji przewodowej (61.10.Z.PKD). Wspólnikiem większościowym Spółki jest osoba fizyczna będąca polskim rezydentem podatkowym (dalej: "Wspólnik"). Wnioskodawca nie posiada udziałów w  Spółce, pełni natomiast funkcję v-ce prezesa zarządu Spółki.

Zgodnie z ustaleniami poczynionymi między Wnioskodawcą a Wspólnikiem w przyszłości planowane jest podjęcie działań, w ramach których Wnioskodawca miałby objąć udział mniejszościowy w kapitale zakładowym Spółki. W tym celu dojdzie do podwyższenia kapitału zakładowego Spółki i objęcia udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym przez Wnioskodawcę w zamian za wkład pieniężny.

Podwyższenie kapitału zostanie pokryte wkładem pieniężnym w wysokości wartości nominalnej obejmowanych udziałów (nie wystąpi tzw. agio), a jednocześnie wartość rynkowa udziałów objętych przez Wnioskodawcę będzie wyższa od ich wartości nominalnej oraz od wkładu wnoszonego przez Wnioskodawcę.

W konsekwencji zmiany umowy Spółki dotyczącej podwyższenia kapitału zakładowego Wnioskodawca nabędzie prawo do objęcia nowych udziałów w Spółce. Wartość rynkowa udziałów obejmowanych przez Wnioskodawcę będzie jednak wyższa od ich wartości nominalnej. Wnioskodawca obejmie więc udziały w Spółce o wartości nominalnej niższej niż ich wartość rynkowa.

Pytanie

Czy w związku z objęciem przez Wnioskodawcę udziałów w kapitale zakładowym Spółki w  zamian za wkład pieniężny odpowiadający wartości nominalnej obejmowanych udziałów i  jednocześnie niższy niż ich wartość rynkowa na dzień objęcia, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Objęcie przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce w zamian za wkład pieniężny odpowiadający wartości nominalnej obejmowanych udziałów i jednocześnie niższy niż wartość rynkowa obejmowanych udziałów, nie spowoduje po Jego stronie powstania przychodu do opodatkowania w momencie objęcia tych udziałów. Przychód podatkowy powstanie jednakże w momencie zbycia tych udziałów.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i  prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w  pkt  8 lit. a-c). Z kolei zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, wniesienie do spółki wkładu niepieniężnego skutkuje po stronie podatnika powstaniem przychodu ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT, wskazanego powyżej.

Przepisy ustawy o PIT nie zawierają regulacji, która określałaby wysokość przychodu i  dochodu do opodatkowania w przypadku obejmowania udziałów w spółce kapitałowej w  zamian za wkład pieniężny. Istniejący przepis art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT reguluje jedynie kwestię określenia przychodu w momencie obejmowania udziałów w spółce mającej osobowość prawną w zamian za wkład niepieniężny.

W kontekście stanowiska przyjętego przez Wnioskodawcę istotne znaczenia ma również art.  23 ust. 1 pkt 38 Ustawy PIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z  odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z  zastrzeżeniem ust. 3e.

W tym zakresie Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę na zupełnie odmienną regulację przepisów ustawy o PIT dotyczącą ustalania kosztów uzyskania przychodów w przypadku objęcia udziałów w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa. W takim przypadku bowiem zgodnie z art. 22 ust. 1e ustawy o PIT koszty uzyskania przychodów mogą być ustalone już w przypadku objęcia udziałów. Należy zatem zauważyć, że ustawodawca różnicuje pojęcie wkładu pieniężnego i  wkładu niepieniężnego na gruncie ustawy o PIT, pomimo tego, że przepisy tej ustawy nie definiują tych pojęć.

Skoro więc ustawodawca nie zdecydował się na wprowadzenie analogicznej regulacji w  odniesieniu do objęcia udziałów w kapitale zakładowym spółki w zamian za wkład pieniężny, to takie zdarzenie na moment wniesienia wkładu pieniężnego nie powinno wywoływać skutków podatkowych.

Jednocześnie, skoro koszt rozpoznawany jest dopiero w momencie sprzedaży udziałów, przyjąć należy, że nie ma podstawy prawnej do określenia tego kosztu w momencie obejmowania udziałów w zamian za wkład pieniężny. Tym samym, należy dojść do wniosku, że skoro ustawodawca nie wskazuje żadnego sposobu określenia przychodu w przypadku objęcia udziałów za wkład pieniężny, a określa moment powstania przychodu ze zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną, brak jest podstaw do przyjęcia, że dochód stanowiący podstawę opodatkowania może powstać w momencie objęcia udziałów w zamian za środki pieniężne.

Na moment objęcia udziałów nie ma przy tym znaczenia po jakiej wartości podatnik objął udziały, bowiem ustawodawca nie przewidział opodatkowania na moment objęcia udziałów za wkład pieniężny.

Co więcej, Wnioskodawca pragnie wskazać, że dodatkowym argumentem potwierdzającym przyjęte stanowisko jest fakt, że w związku z objęciem udziałów poniżej ich wartości rynkowej po stronie Wnioskodawcy nie dochodzi do powstania trwałego, definitywnego oraz bezzwrotnego przysporzenia majątkowego.

Cechą papierów wartościowych (w tym udziałów w spółkach kapitałowych) jest bowiem to, że generują one przychód w przyszłości, a nie w momencie ich nabycia. Wobec powyższego nie ma podstawy do uznania, że podatnik nabywający udziały w spółce kapitałowej jest obowiązany do wykazania dla celów podatkowych przychodu już w momencie tej transakcji - także w sytuacji - gdy wartość nominalna objętych udziałów jest niższa od wartości majątku spółki przypadającego na udziałowca. Różnica pomiędzy wartością nominalną a wartością rynkową nie będzie stanowić realnego przysporzenia po stronie Wnioskodawcy, a jedynie hipotetyczną wartość, która dopiero wtedy stanie się rzeczywistym przysporzeniem (podlegającym opodatkowaniu), gdy Wnioskodawca zdecyduje się na sprzedaż udziałów w  Spółce.

Uwzględniając powyższe argumenty, zdaniem Wnioskodawcy, objęcie przez Niego udziałów w Spółce w zamian za wkład pieniężny odpowiadający wartości nominalnej obejmowanych udziałów i jednocześnie niższy niż wartość rynkowa obejmowanych udziałów nie spowoduje po Jego stronie powstania przychodu do opodatkowania w momencie objęcia tych udziałów. Przychód podatkowy powstanie jednakże w momencie zbycia tych udziałów.

Przedstawione stanowisko Wnioskodawcy znajduje swoje potwierdzenie w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego

‒    Wyrok NSA z dnia 24 maja 2018 r., sygn. II FSK 1524/16

„Objęcie udziałów nieodpłatnie lub odpłatnie będzie miało wpływ na wysokość dochodu osiągniętego w wyniku jego zbycia (art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f.). Dochód ten będzie dochodem ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a u.p.d.o.f. (tj. z kapitałów pieniężnych). Ustalając podstawę opodatkowania podatnik może obniżyć przychód o wydatki na objęcie udziałów w przypadku odpłatnego ich zbycia (art. 23 ust. 1 pkt 38 zdanie drugie u.p.d.o.f.). Dopiero w momencie odpłatnego zbycia udziałów ujawnia się rzeczywisty przychód z objęcia akcji, który to przychód w chwili objęcia tychże akcji jest potencjalny".

‒  Wyrok NSA z dnia 26 lipca 2017 r., sygn. II FSK 1792/15

„W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wymierną korzyść, którą uzyskuje podatnik w  postaci objęcia udziałów po wartości niższej niż ich wartość rynkowa zostanie uwzględniona przy opodatkowaniu, w momencie "realizacji (otrzymania) dochodu", czyli przy sprzedaży objętych w ten sposób udziałów, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a u.p.d.o.f. Jak słusznie wskazuje się w orzecznictwie NSA, za zasadnością tego wniosku przemawia art.  23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. Przepis ten dotyczy zarówno objęcia jak i nabycia akcji. W obu tych przypadkach poczynione wydatki (również, tak jak w niniejszej sprawie, poniżej cen rynkowych) mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów dopiero przy ustalaniu dochodu w momencie odpłatnego zbycia tych akcji. Uregulowanie zawarte w art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. stanowi istotny argument za przyjęciem, że również w przypadku objęcia udziałów po wartości nominalnej niższej niż realna ich wartość, podlegający opodatkowaniu ("rzeczywisty dochód") pojawia się dopiero w momencie zbywania udziałów";

Jednocześnie, organy skarbowe wypracowały jednolitą linię interpretacyjną stanowiącą o  neutralności podatkowej takiego działania. Bowiem, zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez Dyrektora KIS m.in. w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 16 grudnia 2022 roku, sygn. 0115-KDIT1.4011.649.2022.1.MK: "Mając na uwadze powyższe ustalenia, objęcie przez Wnioskodawcę udziałów w spółce z o.o. w zamian za wkład pieniężny odpowiadający wartości nominalnej obejmowanych udziałów i jednocześnie niższy niż wartość rynkowa udziałów, nie będzie skutkować powstaniem po Jego stronie przychodu w  rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód podatkowy powstanie dopiero w momencie zbycia tych udziałów".

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane także w następujących interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

‒z dnia 2 marca 2023 r. sygn. 0112-KDIL2-1.4011.102.2023.1.SN

‒z dnia 20 lutego 2023 r. sygn. 0115-KDIT1.4011.2.2023.1.MST,

‒z dnia 25 lipca 2022 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.484.2022.1.NM,

‒z dnia 9 maja 2022 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.429.2022.1.BS,

‒z dnia 11 kwietnia 2022 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.311.2022.1.BS,

‒z dnia 14 lutego 2022 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.136.2022.1.JK.