Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości nabytej w spadku po rodzicach.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 marca 2023 r. złożył Pan wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 kwietnia 2023 r. (data wpływu 26 kwietnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 11 lutego 2022 r. aktem notarialnym Rep. A nr … została dokonana przez Wnioskodawcę i Jego brata (w równych częściach po 50%) sprzedaż mieszkania, położonego w … przy ul. …, księga wieczysta nr … .

W dniu 20 lipca 2016 r. został wydany akt poświadczenia dziedziczenia, Rep. A nr …, po zmarłym w dniu 17 stycznia 2016 r. ojcu Wnioskodawcy, …. Według aktu spadkobiercami stali się:

-żona … – udział 4/6,

-syn … – udział 1/6,

-syn … – udział 1/6.

Według aktu dziedziczenia, innych spadkobierców nie było.

W dniu 29 stycznia 2021 r. został spisany aktem notarialnym, protokół dziedziczenia po zmarłej matce Wnioskodawcy, …, Rep. A. nr …. Jedynymi spadkobiercami stali się synowie … i …, w równych częściach po 50% każdy.

Nieruchomość położona w … przy ul. … została przekształcona 4 października 2007 r. jako przeniesienie prawa własności lokalu mieszkalnego na rzecz małżonków … i …, którzy posiadali wspólność majątkową i nigdy jej nie znosili. Wnioskodawca i Jego brat nie prowadzą działalności gospodarczej.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że aktem notarialnym z dnia 4 października 2007 r., Rep. A nr …, zawarto umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz przeniesienia własności lokalu, wraz z udziałem w prawie współużytkowania wieczystego gruntu oraz własności budynku, wolne od jakichkolwiek obciążeń oraz praw osób trzecich.

Postępowanie o dział spadku po zmarłym ojcu było prowadzone w formie notarialnej. Wartość rynkowa nabytych przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku składników majątku mieściła się w udziale, jaki przysługiwał Mu przed dokonaniem działu spadku. Nie było żadnych spłat ani dopłat.

Matka Wnioskodawcy zmarła 13 listopada 2020 r. w skład spadku po matce wchodził udział w lokalu mieszkalnym w części 4/6, spadkobiercami byli synowie … i …. Nabycia spadku dokonano w formie postępowania notarialnego. Nie było żadnych spłat ani dopłat. Wnioskodawca nie prowadził żadnych działań marketingowych w celu sprzedaży nieruchomości. Nie ponosił żadnych kosztów w celu przygotowania nieruchomości do sprzedaży.

Pytanie

Czy Wnioskodawca będzie zwolniony z obowiązku zapłaty podatku w przypadku sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku, w związku z nowelizacją od dnia 1 stycznia 2019 r. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie obowiązku uiszczenia podatku z tytułu sprzedaży nieruchomości nabytych uprzednio w  drodze spadkobrania?

Pana stanowisko w sprawie

Biorąc pod uwagę zmiany wprowadzone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych z dniem 1 stycznia 2019 r., w zakresie obowiązku uiszczenia podatku z tytułu sprzedaży nieruchomości nabytych uprzednio w  drodze spadkobrania, Wnioskodawca uważa, że jest zwolniony z obowiązku zapłaty podatku dochodowego z tytułu dokonanej sprzedaży nieruchomości.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze. zm.):

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa nastąpiło po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Należy wskazać, że ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159) – w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych dodano m.in. art. 10 ust. 5, który to przepis stosownie do art. 16 ww. ustawy zmieniającej – stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z kolei, jak stanowi art. 10 ust. 7 ww. ustawy:

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) w związku z art. 10 ust. 5 ww. ustawy (czyli nabytych w drodze spadku), decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia przez spadkodawcę.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 20 lipca 2016 r. został wydany akt poświadczenia dziedziczenia po zmarłym w dniu 17 stycznia 2016 r. Pana ojcu. Według aktu spadkobiercami stali się żona w udziale  4/6 oraz dwaj synowie w udziałach po 1/6. W dniu 29 stycznia 2021 r. został spisany aktem notarialnym protokół dziedziczenia po zmarłej 13 listopada 2020 r. Pana matce. Jedynymi spadkobiercami stali się synowie, tj. Pan i Pana brat w równych częściach po 50% każdy.

Nieruchomość została przekształcona 4 października 2007 r. jako przeniesienie prawa własności lokalu mieszkalnego na rzecz małżonków (Pana rodziców), którzy posiadali wspólność majątkową i nigdy jej nie znosili. Dnia 4 października 2007 r. zawarto umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz przeniesienia własności lokalu, wraz z udziałem w prawie współużytkowania wieczystego gruntu oraz własności budynku, wolne od jakichkolwiek obciążeń oraz praw osób trzecich. Postępowanie o dział spadku po zmarłym ojcu było prowadzone w formie notarialnej. Wartość rynkowa nabytych przez Pana składników majątku w wyniku działu spadku mieściła się w udziale, jaki przysługiwał Panu przed dokonaniem działu spadku. Nie było żadnych spłat ani dopłat.  Pan i Pana brat nie prowadzicie działalności gospodarczej.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycia”, należy zatem odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Jeżeli zatem wartość nieruchomości lub prawa (udziałów w nieruchomości lub prawie) nabytych w wyniku działu spadku jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – nie następuje nabycie, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem, jak i stan jej majątku osobistego. Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa w drodze działu spadku (nawet jeżeli działu spadku dokonano bez spłat lub dopłat) w części przekraczającej udział spadkowy stanowi w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabycie nieruchomości lub prawa w tym udziale, który przekracza udział nabyty w spadku. Wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowane być muszą w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem. Bezsprzeczne jest, że udziały, jakie otrzymuje spadkobierca powyżej swojego udziału (jeżeli nabywa majątek w dziale spadku o wartości większej od swojego udziału w spadku) były własnością pozostałych spadkobierców. Spadkobierca nie miał do nich żadnych praw aż do momentu działu spadku.

Wobec tego nabycie w wyniku działu spadku części majątku, który należał do innych spadkobierców (współwłaścicieli), należy traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wskazał Pan  w opisie sprawy, postępowanie o dział spadku po zmarłym ojcu było prowadzone w formie notarialnej. Wartość rynkowa nabytych przez Pana w wyniku działu spadku składników majątku mieściła się w udziale, jaki przysługiwał Mu przed dokonaniem działu spadku. Nie było żadnych spłat ani dopłat.

Tym samym, czynność działu spadku nie stanowi dla Pana nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z treści wniosku wynika również, że nabył Pan udziały w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, wchodzącym w skład majątku wspólnego małżonków - Pana rodziców.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu:

Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego.

Zgodnie z ogólną zasadą uregulowaną w art. 43 § 1 ww. Kodeksu:

W przypadku ustania wspólności majątkowej, do majątku który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Zatem, z datą umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, współwłasność łączna przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych.

Kwestia określenia momentu nabycia nieruchomości i praw majątkowych była przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której sąd stwierdził, że: „Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków”.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Stosownie do przywołanego powyżej art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do wyliczenia pięcioletniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) przysługującej spadkobiercy, który dokonuje sprzedaży, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło pięć lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w związku z odpłatnym zbyciem przez Pana udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej, przewidziany w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku  z art. 10 ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych okres pięciu lat, należy liczyć od końca roku, w którym nastąpiło nabycie przez spadkodawców (Pana rodziców) tego lokalu mieszkalnego w drodze umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia własności – tj. od końca 2007 r.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa i opisany we wniosku stan faktyczny, należy stwierdzić, że pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w Pana przypadku niewątpliwie minął, gdyż – jak wynika z treści wniosku – od końca 2007 r., w którym Pana spadkodawcy (rodzice) nabyli do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską lokalu mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, do momentu sprzedaży upłynęło ponad pięć lat.

Oznacza to, że nienastępujące w wykonywaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie w dniu  11 lutego 2022 r. przez Pana udziału w nieruchomości (lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną własność), nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ jego odpłatne zbycie nastąpiło po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie przez Pana rodziców. W związku z powyższym, dokonana przez Pana sprzedaż nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, a Pan nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży ww. udziału w nieruchomości.

Pana stanowisko uznano za prawidłowe, pomimo używania przez Pana we własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego pojęcia zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych zamiast niepodlegania opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, które nie są tożsame, choć wywołują ten sam skutek podatkowy w postaci braku obowiązku opodatkowania dochodu uzyskanego z tej sprzedaży.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Pana stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność. Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Pana – jednego ze współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla Pana brata.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i musi Pan zastosować się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).