Interpretacja indywidualna

  – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 sierpnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, w związku z wypłatą kwoty zwróconej przez bank z tytułu zawartej ugody dotyczącej pożyczki hipotecznej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 1 października 2025 r. (data wpływu 6 października 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego (ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu wniosku)

5 września 2008 r. A. A i A. B zawarli z Bankiem X. z siedzibą w V umowę pożyczki hipotecznej. Była to pożyczka denominowana udzielona w złotówkach, waloryzowana kursem franka szwajcarskiego. Pożyczka została udzielona na cele mieszkaniowe, mianowicie ukończenie budowy domu jednorodzinnego. Pożyczki udzielono w kwocie (...) CHF. Bank wypłacił pożyczkobiorcom 9 września 2008 r. kwotę (...) zł. Na dzień 24 listopada 2020 r. pożyczkobiorcy spłacili łącznie kwotę (...) zł. (zaświadczenie wydane przez Bank X na potrzeby składania pozwu Sądowego). W dniu podpisania ugody (21 sierpnia 2024 r.) łączna kwota spłat wynosiła ponad (...) zł. Kwota ta w znaczący sposób przekraczała sumę kwot wynikających z podpisanej umowy opisanych poniżej, tzn. kwota umorzenia pozostałej części pożyczki – (...) zł, kwoty nadpłaconych rat – (...) zł i kwoty dodatkowej (...) zł.

21 sierpnia 2024 r. pożyczkobiorcy zawarli z bankiem ugodę, której postanowienia przewalutowały kwotę kredytu z CHF na PLN oraz dotychczas spłacone raty kapitałowo-odsetkowe. Na dzień poprzedzający dzień sporządzenia ugody, zadłużenie pożyczkobiorców wynosiło (...) CHF.

Poinformowano Panią, że wypłacona kwota stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bank wystawił też informację na formularzu PIT-11 i przekazał ją Urzędowi Skarbowemu w (...).

Pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

1.Czy kwota zwrócona przez Bank na podstawie ugody do umowy pożyczki hipotecznej w Pani udziale, stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.W przypadku twierdzącej odpowiedzi na pierwsze pytanie, czy pobór podatku od kwoty uzyskanej na podstawie ugody do umowy pożyczki hipotecznej podlega zaniechaniu w myśl § 1 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r.?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

1.W Pani ocenie, uzyskane kwoty (...) zł oraz (...) zł od banku na podstawie ugody do umowy pożyczki hipotecznej, w udziale przypadającym Pani, nie stanowią przychodu.

Kwoty zostały wypłacone na podstawie zawartej wcześniej umowy pożyczki denominowanej do CHF. W związku z takim charakterem umowy doszło do nadpłaty ze strony pożyczkobiorców. Cały kapitał wypłacony przez bank pożyczkobiorcom w ramach ugody, razem ze zwróconą nadpłatą, a nawet wliczoną kwotą dodatkową, nie przekracza sumy wszystkich rat wpłaconych przez pożyczkobiorców na poczet spłaty pożyczki. W Pani ocenie oznacza to, że zwrócone kwoty nie stanowią Pani przychodu. Znajduje to potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR z 29 listopada 2024 r.

2.Pani stanowisko odnoszące się do pytania nr 2 pominięto.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

‒dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku

oraz

‒dochodów, od których zaniechano poboru podatku na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej.

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu – co do zasady – przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 powołanej ustawy mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów (obejmujący m.in. kwestię uwzględniania kosztów uzyskania przychodów dla celów ustalenia dochodu z danego źródła przychodów).

Źródła przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich ustawodawca wyodrębnił – w punkcie 9 ww. przepisu – „inne źródła”.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 tejże ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w treści art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja pożyczki została uregulowana w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061).

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stosownie do art. 720 § 2 ww. Kodeksu:

Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

Podkreślić należy, że otrzymanie pożyczki i jej spłata na warunkach przewidzianych w umowie pożyczki są obojętne podatkowo. Przychód po stronie pożyczkobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia pożyczki, jej części lub odsetek. Wtedy bowiem pożyczkobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę w przytoczonym już wcześniej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny:

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W opisie zdarzenia wskazała Pani, że wraz z Panem A. B 5 września 2008 r. zawarła z Bankiem X. z siedzibą w V umowę pożyczki hipotecznej. Była to pożyczka denominowana udzielona w złotówkach, waloryzowana kursem franka szwajcarskiego. Pożyczka została udzielona na cele mieszkaniowe – ukończenie budowy domu jednorodzinnego. Pożyczki udzielono w kwocie (...) CHF. Bank wypłacił pożyczkobiorcom 9 września 2008 r. kwotę (...) zł. Na dzień 24 listopada 2020 r. pożyczkobiorcy spłacili łącznie kwotę (...) zł. 21 sierpnia 2024 r. pożyczkobiorcy zawarli z bankiem ugodę, której postanowienia przewalutowały kwotę pożyczki z CHF na PLN oraz dotychczas spłacone raty kapitałowo-odsetkowe. W dniu podpisania ugody łączna kwota spłat wynosiła ponad (...) zł. Kwota ta w znaczący sposób przekraczała sumę kwot wynikających z podpisanej umowy opisanych poniżej, tzn. kwota umorzenia pozostałej części pożyczki – (...) zł, kwoty nadpłaconych rat – (...) zł i kwoty dodatkowej (...) zł.

Z przytoczonej w niniejszej interpretacji definicji przychodu, zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wywieść należy, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Skoro – jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy, w szczególności poszczególnych wartości odnoszących się do wartości otrzymanej od banku pożyczki hipotecznej oraz dokonanych spłat tej pożyczki – wartość nadpłaconych rat oraz „kwoty dodatkowej” mieści się w łącznej kwocie spłat dokonanych przez pożyczkobiorców na dzień podpisania ugody (z uwzględnieniem wartości udostępnionej pożyczki), to uznać trzeba, że nie uzyskała Pani faktycznie korzyści majątkowej, która mogłaby zostać potraktowana jako trwałe przysporzenie w Pani majątku, spełniając w ten sposób definicję przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, w związku z wypłatą przez bank kwoty nadpłaconych rat w wysokości (...) zł oraz „dodatkowej kwoty” w wysokości (...) zł w związku z zawartą ugodą, które to kwoty nie stanowią dla Pani przysporzenia i będą jedynie zwrotem dokonanych wpłat na poczet rat pożyczki, po Pani stronie nie powstał przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji nie wystąpi również obowiązek zapłaty podatku z tego tytułu.

Jednocześnie tut. organ informuje, że nie rozstrzyga kwestii objętej sformułowanym warunkowo pytaniem nr 2, gdyż oczekiwała Pani na nie odpowiedzi wyłącznie w sytuacji uznania kwoty zwróconej przez bank na podstawie ugody za przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zastrzec, że interpretacja indywidualna dotyczy wyłącznie sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście sformułowanych pytań interpretacyjnych, tj. skutków podatkowych dotyczących zwróconych przez Bank kwot (kwoty nadpłaconych rat w wysokości (...) zł oraz „dodatkowej kwoty” w wysokości (...) zł) na podstawie ugody do umowy pożyczki hipotecznej, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii opisanych we wniosku, w szczególności skutków podatkowych dotyczących umorzenia przez bank wierzytelności dotyczącej ww. pożyczki hipotecznej.

Ponadto należy podkreślić, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z treści art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. W związku z tym, interpretacje te wywierają skutki prawne jedynie w stosunku do tego podmiotu, do którego są skierowane. Zatem, niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy wyłącznie Pani jako osoby występującej z wnioskiem, natomiast nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (współpożyczkobiorcy).

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła.

W odniesieniu do powołanej przez Panią interpretacji należy stwierdzić, że zapadła ona w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.